Ik heb mij van begin af aan geërgerd aan hoe Bas Moreel (spijt mij, makker van meer dan vijftig jaar her) de titel van Nicolas Walter's About anarchism vertaald heeft als Wat is een anarchist. Ik zit niet in een kooi in de mensentuin met langsslenterend volk: kijk eens Jayden, dat is nou een anarchist. Ik heb nooit een hanekam gehad, nooit moedwillig alleen zwarte kleding gedragen (soms viel het zo uit, en nog, maar dat heeft geen betekenis). Ik heb zelfs nog nooit in een "anarchistisch blok" in een demonstratie gelopen, godbeware.
Het is niet voor niets dat naast het rituele oproepen geen gebruik te maken van je kiesrecht - waar ik nooit aan heb meegedaan en ook nooit gevolg aan heb gegeven, ben zelfs lid van een partij - de belangrijkste activiteit die anarchisten organiseren - boekenmarkten zijn. Liefst met anarchistische boeken, maar aangezien die meestal schaars zijn in het algemeen aangevuld met ander werk. Daar hoeven we niet moeilijk over te doen. Eerdergenoemde Bas Moreel heeft al meermalen zijn ongenoegen uitgesproken over de voortdurende overheersende aanwezigheid van teksten van altijd dezelfde heiligen van een steeds verder weg liggend verleden: Bakoenin, Kropotkin, Malatesta, Goldman, enfin, noem maar op.
Mijn kennismaking met het antiquarische boek vond plaats in de Oudemanhuispoort, de doorgang van de Oudezijds Achterburgwal naar de Kloveniersburgwal, hartje Amsterdam. Binnen de poort is het grote collegecomplex van de Universiteit van Amsterdam, die nog niet zo lang geleden Gemeentelijke Universiteit heette maar dat kom je al helemaal niet tegen in de steenkolenengelse teksten die er worden uitgebraakt. Het was een fascinerende wereld, maar we moesten rechtsaf slaan naar het ziekenhuis waar mijn vader vaak lag zonder uitzicht op genezing, de nierdialyse werd net te laat ontwikkeld.
Een van de handelaren was een radencommunist, ik ben nog met hem op reis geweest door revolutionair Portugal. En er was of is een in judaïca gespecialiseerde stal.
Ik herinner mij nog maar al te goed het eerste boek dat mij geschonken werd, toen mijn oma mij erheen nam en zei dat ik mocht kiezen. In de geest van Heimans en Thijsse, maar achteraf nogal rooms, In en bij het water, over fascinerende dieren en planten aan de waterkant, of er in ja. De geelgerande watertor, intrigerend. Het schrijvertje, speciaal zo genoemd door Gezelle, groot dichter maar wel nogal zeer katholiek. Gekoesterd boek.
En ik denk nog met spijt aan de Œuvres choisies van Saint-Simon, de oer-socialist. Het was sluitingstijd, de koopman/-vrouw was in de stal aan het inpakken en ik moest dat boek hebben, natuurlijk - en toen viel er een druppel bloed uit mijn neus op de kaft - onverhoedse bloeding. Ik veegde het weg en ben vol schaamte doorgelopen, niemand had het gezien want er was niemand meer en de stalhouder was uit zicht. Ach, de poort. Ik woonde toen zelfs in de buurt dus het was een bijna dagelijks genomen doorgang.
Ik zie een ondergekladde poort, want Gaza en wie aar diekoloniul weetjewel. Veel omcirkelde aatjes.
Zo ziet de Oudemanhuispoort er nu uit. Een historisch monument met winkelkasten uit 1754, een rijksmonument sinds 1982. #Hamas #Amsterdam pic.twitter.com/y5TAyimO4V
— Walther Schoonenberg🎗️ (@WSchoonenberg) May 9, 2024
De boekenstalletjes als deel van Joods Amsterdam, ik heb er nooit bij stilgestaan tot nu. Het betreft dan toch "voor 1940".
Zie voor meer informatie over vooroorlogs Oudemanhuispoort. 🎩 tip: @JudithTaat 🙏 aan @joodsamsterdam voor de info!https://t.co/1siiF4d66W
— Gidon the Sluis🎗️🇮🇱𝕏🇳🇱 (@thesluis) May 9, 2024
Maar als op de vraag "wat is een anarchist" het gezaghebbend antwoord komt: iemand die omcirkelde aatjes schildert op gevandaliseerde boekenstallen terwille van Free Palestine from the river to the sea, dan ben ik maar geen anarchist meer.
Zeer waarschijnlijk zijn die aatjes gezet door lui die ten hoogste anarchie kennen van de Sex Pistols al is dat natuurlijk allang een ouwelullenband waarvan de grote roerganger inmiddels ook ultrarechts is geworden. Maar een boek over de geschiedenis van het vrije socialisme, nou nee, dat is te veel werk. Vermoed ik zo. Het aanbevelen van het lezen van boeken bedreigt Mijn Veiligheid (en mijn pronouns). Dag anarchisten.
- Afbeelding: Door Deningrad - Eigen werk, CC BY-SA 3.0 nl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16367514
