Het moet een merkwaardige gewaarwording zijn, als iemand je toestemming vraagt om een biografie aan je te wijden. Je leeft nog, bent als pensionista volop actief als schrijver en je tachtigste verjaardag is in zicht. Je geeft toestemming. Een zekere ijdelheid kan je niet vreemd zijn, hoe verrast je ook moet zijn door de vraag.
Roel van Duijn tachtig? Is mijn tienertijd ook al voorbij?
De biografie noemt hem al in de titel ziener, Van Duijns paniek zoals geuit in geschrifte onder de titel Paniekzaaiers gaat vooraf aan de publicatie van Grenzen aan de groei, dat bij uitstek in Nederland een hit is geworden. De ondertitel van de biografie is een opsomming in de tijd, min of meer: Provo, Kabouter, Schaker, Politicus, Bioboer, Liefdesconsulent, Historicus en Opiniemaker. De biografie is chronologisch opgebouwd, niet thematisch, al is het de vraag hoeveel anders het verhaal zou zijn uitgevallen.
Dat Van Duijn, zeker ook vanuit buitenlands perspectief – de schrijver is Belg -, de belangrijkste anarchist van Nederland van de tweede helft van de afgelopen eeuw is, lijkt mij onbetwistbaar – ik zou geen andere naam die daarvoor in aanmerking komt bedenken, al moet meteen gezegd worden dat het geen wedstrijd is. Het begon bij Roel (ik doe familiair, want heb hem meermalen ontmoet) met Ban-de-bomdemonstraties, via Provo, kennismaken met het biologisch-dynamische boerenbedrijf, Kabouter.
(Hier moet ik even inlassen dat de boer bij Loverendale, die niet wilde dat kabouters verstoord werden door machines, volgens Roel – in antwoord op mijn vraag hierover – met die kabouters zichzelf bedoelde. Eerlijk gezegd vind ik dat een onbevredigend antwoord).
Het Kabouterdom werd in Amsterdam en ook elders een succes, maar als strovuur: gelanceerd begin 1970, het vuur was er al grotendeels uit in 1971. De Paniekzaaier volgde, het praten met bomen, lid worden van de PPR en daarvoor opnieuw raadslid worden en zelfs wethouder, tot chagrijn van de andere leden van B&W en coalitiegenoten. Hierna wordt hij zelf ecologische boer maar de politiek blijft roepen. De PPR is betrokken bij het lanceren van een Groene beweging. Van Duijn treedt uit de inmiddels gevestigde partij en wordt gekozen tot raadslid in Amsterdam voor De Groenen. Ik ga niet de oscillatie van de groene partijpolitiek volgen, in het verhaal van de biografie worden de jaren steeds korter naarmate het heden in zicht komt. Van Duijn eindigt zijn politieke loopbaan als deelraadslid voor GroenLinks. Inmiddels is de gang van Provo tot NAVO daaraan verbonden: hij stemt in met de bombardementen op Servië en ziet al spoedig het gevaar van Poetin en de eerste invasie in Oekraïne van 2014. Anarchistisch? Er is sprake van geweest na 2014 dat hij auteur zoniet redacteur zou worden van De AS, maar hij had bezwaren tegen columnist Bas van der Plas, die zich uitgesproken pro-Poetin uitte, hetgeen tot zijn spijt werd aanvaard door de fungerende redactie.
Na de politiek kwam de liefdesverdrietconsulent, en ja, ik geef toe dat ik het een en ander heb gehad aan zijn vragenlijst en bijbehorend advies. Het litteken blijft.
Roel is zelf nogal ervaringsdeskundige, al is hij nooit lang zonder verkering, blijkt uit de biografie. Laat ik hier verder niet op ingaan, mij lijkt het politieke verhaal het belangrijkst (maar wellicht stemt de hoofdpersoon hier niet mee in, al geeft hij toe geliefde en kinderen nog wel eens verwaarloosd te hebben voor zijn werkzaamheden).
Het boek moest verschijnen ter gelegenheid van Roels tachtigste verjaardag, of het daarom zoveel slordigheden bevat – duidelijk geen eindredactie – zou ik niet kunnen zeggen.
Het zij de hoofdpersoon toegewenst dat het nog lang moge duren voordat de afgeronde biografie aan de orde is. Proost met een vruchtensapje!
– Marc Wildemeersch, Roel van Duijn, een ziener in Nederland. Soesterberg: Aspekt, 2023. 457p., €29,95
Geen opmerkingen:
Een reactie posten