Amnesty, het zij zo

 

Het Biafra Actie Comité had bij de genade Gods via de Hervormde Jeugdraad Amsterdam kantoorruimte gekregen. Dominee Guus Prast was lid, en ik vermoed dat ook ds. Ernst Stern er bij betrokken was. *)
Op 15 januari 1970 capituleerde Biafra voor het Nigeriaanse leger. De quick kill waar Westminster op gerekend had, had bijna drie jaar geduurd.
Het comité had voor een verloren zaak gestreden en onze nieuwe bezigheid was zoveel mogelijk op afstand te bezien of de voedselvoorziening aan het moedwillig uitgehongerde land op gang kwam. Dit gebeurde al spoedig onder de naam Werkgroep Nigeria.

Maar een eigen kantoorruimte voor een verloren zaak was op den duur niet houdbaar. De Jeugdraad liet ons de ruimte delen met het zich tot een professionele organisatie ontwikkelende Amnesty International. Wat in de praktijk neerkwam op het delen met Lidy Horowitz, een vrouw met een ongelooflijke inzet die ook als het zo uitkwam hulp aan ons comité met zich meebracht.
Bij haar verscheiden verneem ik dat zij de afdeling van Amnesty in Nederland heeft opgericht. En van dat verscheiden moet ik vernemen via een stuk in de Volkskrant van zo’n drie jaar geleden.

Lidy is tot kort voor haar einde vrijwilligster geweest voor Amnesty, nooit betaalde kracht. Haar overlijden was geen nieuws op de site van de club. Te druk met mensenrechten, neem ik aan. Om de joodse formulering even te lenen: moge haar gedachtenis tot zegen zijn.

Na de episode van samenzijn op kantoor werd ik in mijn georganiseerd-anarchistische tijd op een andere manier geconfronteerd met Amnesty. Het zwijgen over de misdaden van het bezettingsleger in de Six Counties, inclusief en voor Amnesty bovenal: het buitengerechtelijk interneren van bij voorbaat tot verdachten verklaarden, te beginnen in augustus 1971. En via een Ierse kameraad de inzet voor een opgesloten klokkenluider (zo zegt men het nu) aangaande oorlogsmisdaden van het Britse leger in het voor zijn onafhankelijkheid vechtende “protectoraat” Zuid-Jemen. We hebben hem vrij gekregen.
Amnesty was (en is) niet International. Het is een Engelse quasi-nongouvernementele organisatie.

Maar de afgelopen latere decennia waren nu eenmaal die van het schuivende Overton-venster: een liberal, eigenlijk door-en-door D’66-club als Amnesty diende in doorsnee als kompas voor mensenrechten in het algemeen. We hebben hier nogal wat persberichten overgenomen en soms oproepen tot het tekenen van petities.
Een jaar of tien geleden nam Amnesty het nog op voor Pussy Riot, iets wat ik toen verdacht vond (Zelfkritiek! Ik ga het spoor op het net niet verwijderen). Maar 24 februari 2022 hoort voor iedereen buiten Rusland als keerpunt aangemerkt te worden, en wie dat niet doet mag wat mij betreft (en mij niet alleen) als fout bestempeld worden. Dag Noam Chomsky, dag Roger Waters, dag Jeremy Corbyn – en dag Amnesty “International”.

Ik zou er veel meer over kunnen schrijven en dat zou nog veel persoonlijker worden dan bovenstaande alinea’s met herinnering aan meer dan een halve eeuw geleden. Want mijn band met Amnesty gaat verder. Maar ik doe het niet.

Weer kan iets van de lijst van liberals weggestreept worden, na de nepneutraliteit ten aanzien van Oekraïne waarover ik op Krapuul al allerlei geplaatst heb. Voor de zekerheid nog eens: hier, hier, hier en hier.

Kameraad van jaren her Lidy die onvindbaar is op de site van Amnesty hoeft het niet mee te maken. Ik sluit af met een stukje soundtrack van begin 1970, het was toepasselijk, die titel.