Mijmeringen rond een grasveld - Mijn Nijmegen

Ergens op het gras liggend, pratend met een vrouwelijke kameraad wier naam ik nooit geweten heb - ach, hoe lomp ging je met elkaar om eigenlijk, en toch ook weer niet helemaal - in de tuin van het instituut voor politicologie.
De Rooie Flikkers kwamen zich presenteren, sommige mannen in bloemige jurken, opgemaakt. "Wij zijn niet normaal en daar zijn we trots op". Ik had sjans bij de heren en hoewel ik het wel leuk vond vroeg ik mij wel af waar ik het aan verdiend had. Naamloze Vrouwelijke Kameraad wees lachend op mijn haar. Ik had er een madeliefjesbloempje in gestoken dat op de een of andere manier los op het gras had gelegen. Zij dacht dat het daaraan lag. Bij wijze van afscheid gistermiddag klonk in het lunchcafé die afschuwelijke plaat van Scott McKenzie. Alles heeft met alles te maken.
Is een bloemetje in je haar steken "niet normaal"?

Bij die dag waarop de Rooie Flikkers naar buiten traden moet Krapuuls Willem aanwezig zijn geweest. Le Roi Danse, die nooit berust heeft in het zo uitgesproken streven in homokringen van nu om vooral "normaal" te zijn, met huwelijk en al, opgenomen in de lettervermicelli waar hij graag de spot mee dreef. Normaal, dat waren "zij", wij niet.
Toen we samen aan Krapuul werkten en ik mijn jaarlijkse bedevaart naar Nijmegen ondernam is het er niet van gekomen elkaar te ontmoeten. Ik vind het een troostrijke gedachte dat we elkaar wel tegengekomen zijn op dat grasveld, 16 mei 1976, zonder elkaars naam te weten zoals ik ook de naam van die kameradin niet geweten heb.

We moeten een raakpunt hebben gehad via "de Piersonstraat", 1981 - alleen was ik daar niet bij. Willem wel. Ik had een al dan niet zelfgekozen bezoekverbod sinds de eraan voorafgaande september. Ik had met de vuist op tafel geslagen, althans overdrachtelijk, hij er uit of ik er uit - mijn geliefde had iets met de vent van "haar beste vriendin", een toestand die ik niet wenste te accepteren. Maar ik liet me vermurwen door haar antwoord dat zij mij niet kwijt wilde, ook al was zij bang dat het wel kon gebeuren. En het geschiedde, niet lang nadat zij haar toevlucht bij mij had gezocht na de schrik van de sprong over de barricade rond de Piersonstraat.

De afslag bij de Ziekerstraat roept nog steeds de reflex op: de weg naar haar huis. Dat is dus 37,5 jaar geleden. Op die hoek is Louis Sévèke doodgeschoten, een geruchtmakende moord, zomaar op straat. Maar dit terzijde.
Wat bindt mij aan de stad? Niet het grasveld met het madeliefje en allen die eraan verbonden waren. Niet het regelmatig bezoek aan de SUN, later, toen ik vaak in de stad was omwille van de liefde. En ook dat is niet De Band. Het lot wilde dat mijn schoonouders - de echte, officieel erkende - gingen wonen in een prettige nieuwbouwbuurt, in een straat vernoemd naar een anarchiste wier naam geannexeerd is door de sociaal-democraten, ze kan toch niets terugzeggen. Verkenningen en fietstochten vanaf dit punt hebben de stad pas echt tot de mijne gemaakt. En de wetenschap dat ik die trouweloze geliefde er hoogstwaarschijnlijk niet zal tegenkomen, omdat zij er allang niet meer woont. Schoonouders zijn ook weer weggegaan, wij zijn ge- of verbonden gebleven.

Ik sta in de snijdende oostenwind die barre koude brengt aan de Waal. De vrachtboten die met hun duidelijk bewoonde cabinegedeelte iets huiselijks hadden in hun langsvaren zijn grotendeels vervangen door platte schuiten met de beruchte Containers uit China er op. Roep vooral om "Nexit" hoor, en zie of je het krijgt. En hoe goed het "Nederland" zal doen.
De Ooij is tegenwoordig te voet vanaf de Waalkade te bereiken, er wordt gewerkt aan de natuur. Is het een typisch Nederlandse paradox? Ik kijk naar de best steile heuvels langs de Waal, een onnederlands landschap en denk: "Mijn Nijmegen".
"Beste kerel, je hebt gelijk," spreekt Godfried Bomans tot me.

Yucca's in de duinen

Natuurbericht meldt:

In 2017 vonden vrijwilligers Niko Buiten en Corry van Breen tijdens een planteninventarisatie bij Zandvoort de Yucca (Yucca flaccida) op enkele duintoppen in het duingebied Kraansvlak (onderdeel van het Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid). Omdat de vestiging van de exoot in het duingebied een bedreiging vormde voor de duinflora en -fauna in het zeedorpenlandschap van Zandvoort meldden zij de vondst aan duinbeheerder PWN. Begin februari 2018 zijn de planten verwijderd uit het duin.

Yucca of Palmlelie is een geslacht dat oorspronkelijk voorkomt in Noord- en Centraal Amerika. De planten hebben dikke, leerachtige bladen met een scherpe punt en kunnen forse struiken vormen. De pluimvormige bloeiwijze heeft witte bloemen. In Nederland worden drie sterk gelijkende Yuccasoorten in het wild aangetroffen. Het gaat om Yucca filamentosa, Yucca flaccida en Yucca gloriosa. Met de determinatiesleutel op waarneming.nl kunnen deze van elkaar onderscheiden worden.

Nu zal het om garden escapes gaan, maar de Yucca (palmlelie) hoort in woestijngebieden en de duinen (en binnenlandse zandgebieden) zijn de Nederlandse pendanten van woestijnen. Eurazië heeft het zogenaamd kenmerkende tumbleweed geschonken aan het "wilde westen", waarom zou de Yucca zich niet bij de al even exotische maar inmiddels aanvaarde en als karakteristiek geziene teunisbloem mogen voegen?

Garmt Kroeze, Provo

Garmt Kroeze, Provo van het eerste uur, maar nogal vergeten, is al evenzeer in de luwte van nieuws in november overleden. Het Dagblad van het Noorden luidt hem uit.

Laten we weggaan van hier

We lopen tegen de vijftigste verjaardag van het einde van Caroline North & SOuth aan, nu trakteer ik mijzelf en u op muziek van het verjaarscadeau RNI dat in 1970 zo'n beetje voor de soundtrack zorgde. Muziek van rond mijn verjaardag toen en van die begindagen van het station.


Love grows (where my Rosemary goes), Edison Lighthouse


Light flight, Pentangle


Friends, Arrival. Verzonken en teruggehaald - ze klonken een beetje als een kerkkoor maar dat was de stijl van die tijd (zie ook: Congregation, de naam alleen al).

Je rechterhand is voor de fascistengroet, niet voor masturberen

Wilhelm Reich heeft ook al voor niets geleefd, lijkt het. Bij ultrarechts is het inmiddels VERBOTEN de hand aan jezelf te slaan als man (vrouwelijke seksualiteit doet er niet toe voor die lui, ook dat is allesbehalve nieuw).
Waar ik zoiets verneem weet ik al niet meer en het doet er ook niet toe. De Media zijn buitengewoon geïnteresseerd in het (gebrek aan) liefdesleven bij mijnheer Bodee. Maar het nieuws dat hij zijn kwakje spaarde voor zijn geliefde, daar had zij recht op, waarom moet ik dit vernemen? Wat is dat voor knapentaal?

Maar het blijkt geen knapentaal, er zit zoals bij alles van die figuur nieuw-fascistisch gedachtengoed achter. Niet masturberen is goed voor je mannelijkheid, je wilskracht en noem maar op.
"Je kunt het, man!" krijg je te horen als je een maand niet gemasturbeerd hebt.

Ik zal u even iets persoonlijks bekennen. Onvoorgelicht als ik was en iets gelezen hebbend in Readers' Digest over het opbranden van mannelijke energie deed ik als veertienjarige mijn uiterste best de Neiging te onderdrukken. Ja, ik heb de maand ook gehaald! En dan doe je het verdomme in je slaap en is al je moeite voor niets geweest. Tot verbazing van docenten ben ik dat jaar blijven zitten. Dan krijg je dat. Maar het zal wel goed zijn geweest voor mijn Mannelijkheid. En mijn Wilskracht.

Wat ik dan weer niet begrijp is het verband dat de anti-masturbeerbrigade legt tussen "porno" en de zelfhulp. Ik heb een keer als eerstejaars een serie pornofilms bekeken, ter sociëteit ja. Algemeen geuite mening in de tent: hierna kan ik het niet eens meer de komende maand. Stomvervelende onesthetische en vooral ook onerotische rommel. Iets wat een tijd kost om het te boven te komen.
Het was dan wel een Linkse Studentenvereniging. Die had je toen.
En misschien is het ook wel weer Heel Mannelijk om er naar te kijken. En nog mannelijker om het te laten:

De meest extreme aanhangers van alt-right, zoals 'The Golden One', geloven ook dat pornografie een kwaadaardig complot is waarmee Hollywood (lees: joden) de controle probeert over te nemen door mannen van hun testosteron te ontdoen.

De Morgen - het verbaast mij niet dat Nederlandse kranten geen aandacht zullen besteden aan deze fascistische gekte.

Het tableau de la troupe hier beziend kan ik mij ook wel weer voorstellen dat de heren zijn aangewezen op porno en zelfbediening. "Je rechterhand is om gestrekt omhoog te steken".
Nee hoor, mijn Franse geliefde-van-ooit zei realistisch: un homme est servi le meilleur par sa main droite.
Herhaalt de geschiedenis zich hier als komedie?
We kunnen het er niet op aan laten komen, vrees ik.

Ook hier raken de fascisten weer de ongeveer pathologische christenhoek. Hier heb ik wat bloempjes bijeengebracht uit een tovertuin vol met wijze woorden gericht tot de Jonge Christen. Eentje dan:

Uit recent medisch onderzoek zou bijvoorbeeld blijken dat mannelijk masturberen prostaatkanker kan voorkomen (hoewel dit door anderen wordt tegengesproken). Anderzijds kan masturbatie leiden tot een tekort aan zink dat in sperma zit. Dit bevordert de kans op waanzin. Bovendien kan het leiden tot verslaving waar veel mensen problemen mee hebben.

De klemmende vraag: komt die zink alleen vrij bij masturberen? De bron van de citaten is niet meer terug te vinden, de herkomstsite is weg, maar het is genoteerd.

"Rukken tegen rechts", heren, ken uw taak.
(Dames - ik weet niet wat ik moet zeggen, u bent niet in beeld bij die lui).

"Ze houden nu eenmaal meer van hun schiettuig dan van hun kinderen"

Dit is de volledige toespraak, althans de meest complete plaatsing ervan, van Emma González, leerlinge van de Marjory Stoneman Douglas High School in Parkland, Florida. Kun je zo welbespraakt zijn op je achttiende, vraagt de vaste ultrarechtse jankbende zich af. Ja, dat kun je. En zij is gedreven door haar ervaring: overlevende van een schietpartij op haar school door een rechtse extremist. Voor wie meteen alle gevoeligheden die bij zijn kleurtje horen uit de kast getrokken worden: verward, ongelukkige jeugd, rustige jongen die weliswaar een vlieg wel kwaad doet maar enzovoort enzovoort blabla. Het kwaad in de VS is minder dan banaal.

González zegt de figuur die voor president van de Verenigde Staten doorgaat de waarheid. Zij is niet de enige van die school, de overlevenden spreken en zeggen dat het afgelopen moet zijn met het vrijelijk rondlopen met schiettuig.



Ja, woede en verdriet kunnen spraakzaam maken, en wat men zegt zal de machtigen niet bevallen. Uw "gedachten en gebeden" kunnen ons niet schelen, ze helpen ons niet en - wij geloven er niet in.
De macht in de VS dient alleen nog het grote geld, waar uiteraard de wapenindustrie bij hoort. Vrije verkoop van moordmiddelen en de bijbehorende "vrijheid" het op een moorden te zetten en achteraf krokodillentranen te vergieten dienen behouden te blijven. De scholieren die de aanslag overleefd hebben worden al "activist" genoemd, wat schandalig genoeg is: zij zijn getraumatiseerd maar laten door hun echte psychische verwonding iets weten wat de macht niet wil horen. Dus gaat de strontkar van de usual suspects over de overlevende ooggetuigen van die school heen.

Maar hoe verschrikkelijk de aanleiding ook is, Emma González en haar medeleerlingen bieden hoop. "Wij zijn niet de individualisten die alleen in onszelf geïnteresseerd zijn, zoals the companies het willen voorstellen om ons onderworpen te doen zijn".

Zoals zo vaak: de hoop is ons geschonken terwille van de hopelozen.

Portfolio 30: Ruud Lubbers, achteraf - Overpeinzingen bij kurk - Een willig oog - Het roze drankje, omdat zij het wilde

Ruud Lubbers, achteraf

Hij ging voor de jonge progressieve katholiek door in het kabinet-Den Uijl, maar we konden het al meteen weten: in dat kabinet zei hij dat er begrip getoond moest worden voor die groep mensen over wie werkelijk niemand nog iets aardigs zei in Nederland en die daardoor zwaar in de verdrukking was.

De ondernemers.

Het werd met de mantel der vergeetachtige liefde bedekt, en toen kwam zijn kans, met de val van Aantjes in 1978: fractievoorzitter van de nieuwbakken combinatie CDA, en premier vanaf 1982.

De tijden dat we ons moesten inzetten voor Tamils van Sri Lanka. Vluchtelingen. Tout ça change.

De premier van “we moeten allemaal inleveren”. Zoiets zei de chirurg toen mijn moeder geopereerd moest worden voor borstkanker. Ze bleef.

*
Overpeinzingen bij kurk

Als ik een wijnfles opentrek moet ik onveranderlijk denken aan wat mijn moeder tegen mij zei toen ik nog jong en onslijtbaar vrijgezel was. "Als je verkering hebt moet jij zo'n fles openmaken bij haar ouders." Dus dat moest ik maar kunnen. Waarom dit eigenlijk aan mij uitbesteed zou worden door die schoonouders kan ik niet meer navragen. In de praktijk is het nooit voorgekomen en ik verwacht niet dat het anders zal gaan. Schoonmoeder heeft wijn met schroefdoppen.

Die zie je helaas steeds meer. Kurk is een schitterend plantaardig product, de zoveeljarige bast van de kurkeik die, eenmaal afgepeld, weer jaren moet aangroeien tot nieuwe kurk. In het rode bolwerk van Portugal, Alentejo, wordt het geoogst. Wordt of werd?

*
Een willig oog

Je kunt dat zo hebben, zo'n eerste blikwisseling. Dat je interesse gewekt wordt voor Die Ander, het middenrif roert zich een beetje. We zouden het leuk kunnen hebben. Het hoeft niet hoor, maar het zou kunnen.
Een jaar later was ik vrij, niet tot mijn genoegen, maar juist wel de gelegenheid een Andere Ander te zoeken. En zij schoot mij te binnen. Zou zij ook een beetje dat gevoel gehad hebben, bij die eerste blik?

Het moet wel. Het signaal dat ik terugkreeg was als het kinderlijk stampen met de voet, "jij bent stom, wat denk je wel". Maar het water werd wel erg diep gemaakt. Dus maar niet.

En jaren later vernam ik weer over haar. Ze kweekt wilgen.

*
Het roze drankje, omdat zij het wilde

Zij zat naast mij aan de bar. Nou ja, eigenlijk zat zij naast haar man, en ik links van haar. Rechts van haar man zat de Lellebel van het Café. Die had je toen nog, ik spreek van best wel lang geleden. En haar man zat binnen de kortste keren verwikkeld in een langdurige tongzoen met de LvhC.
Dus praatte zij met mij en omgekeerd. In gedachten streelde ik haar fraaie benen en ik vroeg mij af waarom die man haar geen aandacht gaf. “Wat wil je drinken?” vroeg ik.
Campari.
Na een slok stond zij op en haar man ook. “Ik ga met hem mee. Niet omdat het moet, maar omdat ik het wil”.
Mijn eerste en laatste campari.

Mei 1968 - een Dubbele Boterham met Kaas

Voor het kwartaalblad De AS, de naam is een acroniem voor Anarcho-Socialist, ben ik ooit een serie gedachtenissen over Actie in de Jaren Zeventig begonnen. Een link, De Link opzoeken leert mij dat ik de serie in volle vlucht heb afgebroken. De serie heet Dubbele Boterham met Kaas.

Heb ik dat al verteld? Kort voor de Kamerverkiezingen vorig jaar was ik op een redactievergadering van De AS en het viel als een blok op mij dat niemand van de aanwezigen een woord besteedde aan de actualiteit. De Verenigde Staten van Amerika hadden ruim een maand een president die echt niet anders kan aangeduid worden dan als een fascist, maar blijkbaar was het niet interessant. Nu was Wilders ook maar zelden of nooit onderwerp van gesprek, maar de identificatie van nogal wat redactieleden met "vrijdenken", het georganiseerde atheïsme in Nederland, heeft geleid tot een tenenkrommend "Hernieuwd Islamdebat"-nummer, verlucht met fijne cartoons van de Profeet. Ja, die. Dat vrije denken in Nederland heeft toch al een richting genomen die ernstig te denken geeft, zij het niet zoals ze daar graag willen - Paul Cliteur was er voorzitter, en hij vindt dezer dagen dat Onze Lieve Heer ons toch niet allemaal gelijk geschapen heeft. Opmerkelijk voor een vrijdenker, misschien niet voor een prominent lid van de Baudetclub. (Ja, hij was eerder lijstduwer bij de Partij voor de Dieren, tot behoorlijke schande, zeker achteraf).

Op die vergadering kwam ik aan na vertrek uit het virtuele redactielokaal van Krapuul, waar alle actieve redactieleden op dat ogenblik aanwezig waren. Het was een zeer merkwaardige ervaring - de voeten getrokken uit de modder van het dagelijks speuren naar het polder- en het internationale fascisme naar de losgezongenheid van iedere actualiteit. Je zou kunnen zeggen dat het een reis naar de irrelevantie van een zeker anarchisme was.

Het klapte op het ogenblik waarop ik vertelde dat ik met de inmiddels twee jaar geleden overleden fungerend hoofdredacteur (officieel: einderedacteur) had vastgesteld dat "vijftig jaar 1968" toch een themanummer zou moeten worden. Ik liet de vergadering als het ware de laatste wil van de oprichter van het tijdschrift weten. Iemand zei dat het een goede gelegenheid was voor de redactieleden om te vertellen wat zij met mei 1968 hadden gedaan. Ja, voor de meeste redactieleden zou dat een verhaal kunnen opleveren. Maar dit was dan ook de nieuwe eindredactrice te veel. Het kwam er op neer dat zij geen zin had verder te werken in een in zichzelf besloten bejaardensoos zonder enige relevantie voor thema's die anarchisten van nu bezighouden. En toen ik hiermee via een intern schrijven instemde kon ik zonder plichtplegingen ten aanzien van een auteur/redacteur van vijfentwintig jaren her ook vertrekken.

Voor straf hier een Dubbele Boterham met Kaas over mijn mei 1968. Trouwe krapulisten herinneren zich wellicht deze mystificatie. Ik ga niet uitleggen waarom ik die geschreven heb.
Een serieus stuk dat wat mij betreft zou aansluiten bij de reeks van De Wereld Morgen over mei 1968 heb ik vorig jaar al hier geschreven.

*
Dan is het verhaal van "mijn" mei 1968, de Grote Mei dan, met vooral wat er aan voorafging, tamelijk snel verteld.
Voor de laatste formele schooldag van mijn eindexamenklas was, naar gebruik, een soort afscheidsopvoering traditie. Die bestond uit een soortement demonstratie met heusche beschilderde borden en teksten betrekking hebbende op docenten - risqué want sommigen moesten ons examen beoordelen. Vermeldenswaard lijkt mij de tekst over een gymnastiekleraar die iets te graag aan de achterwerken van goed presterende leerlingen kwam (dus niet bij mij). Hij lachte wat schaapachtig.

En door de microfoon die via de conciërge geregeld was schalden de teksten die ik geschreven had met dankzeggingen jegens diezelfde leraren over de binnenplaats, ook niet mals.
De HBS-afdeling had zo hun eigen opvatting over een afscheidsstunt. Zij zetten een tuinslang in op onze uitvoering. Het was toch al kil en regenachtig.
Dit voor het geval dat u denkt dat gymnasiasten gedoemd zijn tot corpsballendom en andere vwo'ers niet. Integendeel.

Eén HBS-er sloot zich solidair aan bij de gymnasiasten, hij had een pick-up met singles bij zich die via het systeem over de binnenplaats klonken. Had hij er meer dan twee bij zich? Dit zijn de twee die ik mij herinner.


Love makes sweet music, Soft Machine. "Die is van vorig jaar," zeurde ik. Hij: "die wordt opnieuw uitgebracht hoor". Pieter, ik wacht nog op die rerelease...


Sittin' on the dock of the bay, Otis Redding. Wel contemporain, ik was niet blij met deze enorme hit: o, "ze" ontdekken Otis Redding nu hij dood is.

Het eindexamen bewoog zich tussen de moord op Martin Luther King en de korte verdwijning van De Gaulle, met als toegift de moord op Robert Kennedy. Het Nieuws kwam via radio en televisie. Daar kwam het ook echt op.
Bewogen andere tijden.

*
U vraagt zich helemaal niet af waarom die serie "Dubbele Boterham met kaas" heet dus zal ik het uitleggen.
Die legendarische jaren zestig speelden zich in de jaren zeventig af.
De Amsterdamse georganiseerde anarchisten participeerden in een zelfbeheerd koffiehuis, Roodmerk geheten, waar de grootste attractie de Dubbele Boterham was. Met ham en kaas. Voor de vegetariërs alleen met kaas.
Vanuit deze basis werd menige actie voorbereid of gevoerd. En betrokkenen werden geacht bardiensten te verrichten. Ik kan nog steeds zeggen dat ik dat niet met veel plezier deed.
Toen de anarchistenclub in het niets was opgelost kwam ik er wel weer, inmiddels kon men er ook een uitsmijter genieten, wat ik dan met plezier deed. Een ander mocht er op zwoegen.

Goed, dat weet u dan weer.

Zo'n honger dat ik piep onder het lopen

Lee Hazlewood - meer volgt. Nummers door hem geschreven, wat ik tot voor zeer kort niet wist.

The fool, Sanford Clark
Maar dit is de eerste versie die ik hiervan kende:


Chris Farlowe.
Ja er is nogal duidelijk geleend van Smokestack lightning van Howlin' Wolf, dat uit hetzelfde 1956 stamt. Maar Hazlewood heeft nogal wat originele bluesmotieven op zijn naam ook. Bijvoorbeeld de mondharmonicasolo in deze versie van een oorspronkelijk nummer.


Houston, Dean Martin.


These boots are made for walkin', Nancy Sinatra
Ik kan mij haast niet voorstellen dat dit filmpje uit 1966 stamt. Zo wel, dan kregen we het toch niet te zien op de ook maar net twee kanalen rijke Nederlandse televisie.

Toen het feminisme in Nederland een baard had: Michel Korzec RIP

De titel is licht overdreven. Slechts licht.
Dolle Mina heette vernoemd te zijn naar Wilhelmina Drucker, van wie er een standbeeld staat aan de Churchilllaan in Amsterdam. Drucker kan de prominentste anarchistische feministe van haar tijd (levensjaren: 1847-1925) genoemd worden. Maar "Dolle Mina" is zij nooit genoemd. Die naam hoort bij de Tweede Golf feminisme in Nederland.
In de begintijd had Dolle Mina een uitgesproken marxistische inslag. Intuïtief vond ik dat Rita Hendriks, een van de voorvrouwen, dat niet zo waardeerde. Selma Leydesdorff bevestigde mijn indruk met de opmerkelijke woorden "haar vriend wil het zo".
Waarmee het latere separatisme in de beweging mij al in 1970 gerechtvaardigd leek.
Die vriend was Alex Korzec, die met zijn broer Michel aan de wieg van Dolle Mina gestaan heeft.

Michel is zaterdag jongstleden overleden, iets wat ik ook alleen maar terloops verneem, via dit bericht.
Dat dit zo in mediastilte kan gebeuren vind ik behoorlijk erg.
Maar het is bij dezen vermeld.

De onwil om het over imperialisme en kapitalisme te hebben

Het is ongeveer een traditie dat ik naar de conferentie van het Anarchist Studies Network (ASN) in Loughborough ga, een tweejaarlijks treffen van mensen die het anarchisme bestuderen of de wereld vanuit anarchistische hoek bekijken. In 2016 was het in die septemberdagen nog even bar en boos heet, wat voor een schildklierlijder als schrijver dezes een benadering is van marteling.
En wat was mijn bijdrage dat jaar, toen het zwaartepunt Feminisme was? Als medeoprichter van een genootschap ter bestudering van religieus anarchisme vond ik het niet moeilijk: de receptie van Kartini in Nederlandse christen-anarchistische kring. Met haar theosofisch aandoend beleden geloof sloot Kartini het meest aan bij het christen-anarchisme - tot op zekere hoogte. Enfin, misschien vertaal ik de inleiding alsnog.

Kartini was tevens de sleutel tot nadere beschouwing van het schandelijke regime dat de Nederlanders oplegden aan Java en de verdere archipel die Indonesië ging heten. In de hagiografie rond Kartini wordt zij de Moeder van Indonesië genoemd, wonderlijk evengoed, omdat zij op geen enkele manier laat blijken het woord zelfs te kennen, laat staan dat zij het gebruikt.
Het andere schandaal is dat zij buiten de Nederlandse literatuur wordt uitgesloten. Eigenlijk heb ik daar verder geen woorden voor. Maar dat de Nederlandse spruitjesmentaliteit van liefst negeren van alle buitenland ook weer niet plotseling is uitgebroken met het liegen op levensgevaarlijke schaal van een bij voorbaat als incompetent te kwalificeren minister van buitenlandse zaken, staat vast. En zeker de koloniën hoeven niet mee te doen.

Het zwaartepunt van de komende ASN-conferentie in september is "dekolonisatie". Een modieus aandoend thema dat plotseling van alle kanten lijkt te komen - rijkelijk laat bijna zestig jaar na de formele dekolonisering van Afrika en nog later na die van Azië. Het oordeel van een linkerzijde waar ik waarde aan hecht is nogal bars: het is een rechtse oprisping. Ook een kameraad wiens bijdrage ik zeer zal missen op de conferentie is hard en duidelijk in zijn oordeel: neoliberale hobby.
Daarnaast heb ik op mijn gebied mijn kruit wel zo'n beetje verschoten met Kartini...

Ik heb nog net een dag om door te geven of ik een bijdrage voor de conferentie heb en zo ja, wat voor.
Ik deel nu met u mijn twijfels en overdenkingen. Die komen hierna in de vorm van losse stellingen, waarvan hier de eerste drie.

*
1. "De staat" bestaat bij de gratie van kolonisering. Die kolonisering begint bij wat men dicht bij huis kan noemen: het beschikken over land en lichaam van degenen die de macht van de koloniserende klasse kunnen voelen en deze niet kunnen weerstaan.

2. De vorming van de staat gaat vervolgens met annexatie en afscheiding/afstoting gepaard. Niets aan de grenzen van het huidige Nederland is op linguïstische of godsdienstige gronden te verdedigen. Het is Nederland omdat het Nederland is, punt.

3. De staat komt met geweld tot stand, bloed lekkend uit alle poriën. Genocide is niet ongewoon: Pruisen, Engeland onder de Normandiërs. De totstandkoming van Frankrijk, Spanje. Ook de Republiek, die algemeen als voorloper van "Nederland" wordt gezien.

(wordt vervolgd derhalve)

"Wij zijn hier omdat jullie daar waren"

Begin dit jaar is Ambalavaner Sivanandan overleden, theoreticus aangaande zelf doorleefd racisme.
Sivanandan is geboren in Colombo, Sri Lanka, als zoon van een Tamil postbeambte. Hij verliet het land na de rellen en pogroms tegen Tamils van 1958. (De gewelddadige vervolging van Tamils gaat tot vandaag door).
Hij ging wonen in het VK, volgde een opleiding tot bibliothecaris, werkte bij diverse openbare bibliotheken voor hij hoofdbibliothecaris werd bij het Institute of Race Relations (IRR) in 1964.

In 1972 vond er een belangrijke scheuring plaats bij het IRR: tot dan was de organisatie gematigd en academisch geweest, ernaar strevend "rassenverhoudingen" te bespreken en de regering te adviseren op beleidsgebied. Maar een omvangrijk deel van de staf van het IRR, Sivanandan inbegrepen, had bezwaar tegen deze oriëntatie en deed een beroep op het bestuur dit te veranderen. De meerderheid van het bestuur trad af en het IRR richtte zich vervolgens op het steunen van gemeenschapsorganisaties en aan het opbouwen van een door zwarten geleide antiracistische beweging in Groot-Brittannië.

Sivanandan, als de nieuwe directeur van het IRR, verklaarde:

We wilden niet langer boekdelen toevoegen die in versluierende en erudiete taal tot een kleine groep van uitverkorenen spraken, we geloofden niet meer in de welwillendheid van regeringen die naar onze beredeneerde argumenten zouden luisteren. Er was een hele doorleefde ervaring - vaak niet kwantificeerbaar in enquêtes - van wreedheid vanwege de politie, racistisch geweld, vertekening in de media, slecht onderwijs en marginalisatie. Het was nu onze taak om zoniet ons hiertegen uit te spreken dan in ieder geval het er over te hebben.

Sivanandan werd redacteur van het theoretisch kwartaaltijdschrift van het IRR Race, herdoopten het in Race & Class om het verband tussen beide te beklemtonen. Het tijdschrift beoogde te informeren voor activisten, denken om-te-doen aan te moedigen, legde verband tussen "de situatie van zwarte arbeiders in Groot-Brittannië en de onafhankelijkheidsstrijd in de onderontwikkelde wereld" met het oogmerk een autonome zwarte arbeidersklassepolitiek in Groot-Brittannië op te bouwen. Deze wordt vaak verwaarloosd door traditioneel links en de vakbeweging.

Hij heeft ook veel geschreven over racisme, kapitalisme, wreedheid van de politie en zwarte antiracistische strijd in Groot-Brittannië. Veel van deze essays zijn te vinden in zijn boek Catching History on the Wing.

- Biografische notitie ontleend aan Libcom.
De levensschets naar aanleiding van zijn overlijden, waaraan de titel van dit stuk ontleend is, hier (Engels).

Een frons op zijn kop

Zo ken je het hele nummer niet, en zo heb je vier versies bij elkaar. De tekst is een weggevertje: Smokey - voorstudie van onder andere Tears of a clown, dat dan ook weer leentjebuur speelt bij The tracks of my tears.


A smile is just a frown turned upside down, Carolyn (Caroline) Crawford, het origineel. 1966


Brenda Holloway, de mooiste zangeres als ik zo vrij mag zijn met de beste stem waar Motown verder niet veel mee gedaan heeft.


Truly Smith


The Temptations, die de zin besloten in de titel in Smilin' faces zouden overdoen. Amen.

Dit is best wel erg, en het is ook een heel ander nummer, maar blijkbaar is de uitdrukking niet speciaal van Smokey Robinson:

Wayne Newton. Ook volkomen foute artiest.

Een zeereservaat als complot tegen eilandbewoners: Chagos

Wie niet van kolonialisme wil spreken moet ook over racisme zwijgen - de twee hangen zo nauw samen dat het in feite onmogelijk is. Vandaag moest het Britse Hooggerechtshof besluiten of gelekte stukken gebruikt mogen worden in de zaak van de Chagossianen, het volk dat in zijn geheel gedeporteerd is om een marinebasis voor de VS in te richten op een eiland dat als paradijselijk wordt beschreven, Diego Garcia.

Het nieuwste complot tegen de Chagossianen is het uitroepen van de zee waarin de archipel ligt tot natuurreservaat. Gelekte notulen van de VS-uitbaters en de Britse kolonialen laten zien dat er geen Mooie Groene Bedoelingen achter het uitroepen tot reservaat schuilgaan.
Uit de gelekte notulen:

"7. [Colin] Roberts [directeur voor Overzeese Gebieden en Commissaris voor het Brits Indische Oceaan Territorium (BIOT) waar de Chagos archipel toe behoort] verklaart dat naar het inzicht van Hare Regerings Majesteit [ja, echt zo] over het reservaat, er geen "menselijke voetafdruk" of Vrijdagjes zouden zijn op de onbewoonde eilanden van BIOT. Het inrichten van een zeepark zou de aanspraken op hervestiging van de vroegere bewoners van de archipel naar zijn zeggen ongedaan maken.

15. Het inrichten van een zeereservaat zou naar Roberts verklaarde de doeltreffendste manier op de lange duur zijn om te voorkomen dat de vroegere inwoners van de Chagos Eilanden of hun nazaten weer zouden gaan wonen in het BIOT."

Of het Hooggerechtshof gelekte stukken als bewijs accepteert is de vraag. Of de zaak dan afgedaan is ook.

Een van de beste redenen waarom Jeremy Corbyn premier moet worden is, dat hij als Labourparlementslid van begin af aan tegen deze samenzwering geweest is.
Het Hooggerechtshof heeft het bezwaar van eisers afgewezen. Op naar de volgende ronde.

New Statesman.

Wakes bij opsluitcentrum voor vreemdelingen op Schiphol, veertigdagentijd

Het geheim van Peter Brian

Ik was ziek met een kaakabces, 15 juli 1973 en plotseling is daar een Vlaams radiostation op de golflengte van Caroline. Beter in de ether op 385 meter - maar het was two-five-nine. Alsof ik aan het trippen was door de koorts.
En toen Peter van Dam die het station aankondigde in een vet accent dat ik niet kon rijmen met zijn rol als "Peter Brian" eerder aan boord. Hij legt in dit videootje uit hoe dat zat.



Peter van Dam is op 6 januari overleden.

Eet er lekker van

Kijk dat heb ik nou, Rijk de Gooyer.
Muzikaal sloot het aan bij de in 1966 debuterende Jacques Dutronc, maar het is geschreven door onder anderen Lee Hazelwood. Bij de video geeft iemand het commentaar dat het een vertaling is van deze:


Cindy Jane< Roland W Het lijkt sterk op elkaar, maar dit is uit 1967 en toch net iets anders. Het lijkt eerder geplagieerd van Kijk dat heb ik nou. Heeft Hazlewood het speciaal voor Rijk de Gooyer, die wel de tekst heeft geschreven, gecomponeerd? Lee Hazlewood blijkt veel belangwekkends uit de jaren zestig geschreven te hebben. Ik moet zeggen dat ik mij daar niet van bewust ben geweest.
Go die big city
Onschuldig veroordeeld is een meermalen terugkerend thema in nummers van Hazlewood:


The girl on death row, met Duane Eddy


The night before, nee, niet het nummer van de Beatles. Hier is wel een duistere schuldigheid aan de orde, bevorderd door drank.
Dat ik de man zo laat ontdek. Niet te laat in ieder geval. Onlogische toevoeging.

Waterhouse en het mythisch universum

Maakt het in het tijdperk van niet alleen technische reproduceerbaarheid maar in dat van elektronische verspreiding, los van de oorspronkelijke materialen, nog veel uit of een bepaald schilderij in een zaal hangt of niet? Het huidige Nederlandse kabinet wil in het kader van de nationale verspruitjesing schoolbezoek aan de Nachtwacht verplicht maken. Wat de jongelui ter plaatse moeten leren zal in de buurt van religie in de oorspronkelijke betekenis zijn: in ontzag terugwijken. Bij de Nachtwacht lijkt mij dat nog wel mogelijk, de files voor de zonnebloem van Van Gogh maken die gedachte onzinnig. "Even kijken en meteen opsodemieteren" om in de geest van Sonnevelds stalmeester te spreken.

Er valt over Hylas and the nymphs van Waterhouse van alles te zeggen maar nou juist niet in verband met #metoo. Wie het schilderij met het oog op die alleszins gerechtvaardigde commotie/actie verwijdert, plaatst zich buiten het mythisch universum waar het schilderij naar verwijst. Laat daar het eventuele gesprek over gaan. Maar ik vrees het ergste.




Jammer genoeg levert het geen metatekst op, maar ik arresteer hier de reactie van de Nederlandse filosoof Harm van der Gaag op de site van de Manchester Art Gallery ("awaiting moderation"):