Vijfhonderd jaar Hervorming, daar snijden we een pompoen voor aan!

De schoolagenda bevatte allerlei onbegrijpelijke feestdagvermeldingen. Biddag voor het Gewas. Dankdag voor het Gewas. Allerheiligen. Allerzielen. Loofhuttenfeest. Noem maar op. Als u het nog kunt, want staan ze er nog in? Worden schoolagenda's nog verlucht met foto's van "sterren" wier houdbaarheid al gepasseerd is en op wie het goed snorren en baarden tekenen was?

Mijn achtergrond is redelijk licht-hervormd, en van die 31ste oktober "Hervormingsdag" begreep ik niets. Waarom vieren we dat niet? Ik kreeg daar geen uitleg over. Veel, veel later verneem je dat het voor de luthersen is, en daar zijn er niet veel van in Nederland. 31 oktober is ook Allerheiligenavond, in de VS, waar men snakt naar tradities op het gestolen land, leven ingeblazen uit een obscuur Schots feest, Hallowe'en, in Nederland uit te spreken als hellowien. Wat het betekent of inhoudt weet geen sterveling en eerlijk gezegd heb ik geen behoefte er achter te komen wat het is. Verbinding leggen met Samhain of de Wilde Jacht lijkt mij romantische knutselarij die eerder in navolging van de traditieloze bezetters van Noord-Amerika is. Het is niks en het is iets met pompoenen en verkleden. Leuk hoor.

Maar goed, Hervormingsdag. Hoewel de kalender verzet is sindsdien wordt 31 oktober aangehouden als de datum waarop Luther zijn 95 stellingen op de deur van de Slotkapel in Wittenberg aanbracht. De Latijnse tekst met Nederlandse vertaling kunt u hier vinden.
De lutherse richting van het protestantisme is lang de grootste geweest, en misschien is zij het nog: de vijf Scandinavische landen, Estland, Letland en ongeveer de helft van Duitsland, met bijbehorende diaspora. Het is ook staatsgodsdienst (geweest).
Maar Luther is niet de enige hervormer binnen of buiten de Kerk van Rome.
Het uitdagen van de kerkelijke macht betekende ook uitdagen van de wereldlijke macht. Luther besefte dat ook wel en schreef onder andere over de vrijheid die het Christendom met zich meebrengt. Of beter: met zich mee hoort te brengen. Want toen de verdrukten en vertrapten in opstand kwamen was Luther sterk voor het bloedig onderdrukken van de opstandelingen. En dat is lang niet alles.

Er is een marxiaanse traditie rond de boerenopstand die na de Lutherhervorming plaatsvond, en die bloedig is neergeslagen, te beginnen met Friedrich Engels. De vertaling van Der deutsche Bauernkrieg is hier online te lezen.

Herfstbeeld 2017 - Eene wandeling door het Baarnsche Bosch (hetwelk eigenlijk park is)

Eigenlijk niet veel paddestoelen (meer); is dit een omvergelopen vliegenzwam?

Zoals gezegd, de "oogst" is niet spectaculair

Aan tafel bij de familie Deporteur, de normaalste zaak van de wereld

- door Joke Kaviaar -   Op tafel walmt de zuurkoolstamppot. Op televisie klinkt het journaal. Buiten waait de wind guur door de kale bomen. Het is eind oktober. Binnen, in huize Deporteur, is het behaaglijk. “Hoe was het op school vandaag?”

In de klas van dochterlief, het jongste kind, was vandaag een kind ziek. “Dat gaat wel weer over,” zegt mama, en “beter dat ze thuisblijft, anders besmet ze jullie allemaal.”
Gelukkig. Dat kind is vanmorgen niet afgevoerd naar Kamp Zeist. Daar zegt mama maar even niks over, over die vijf kinderen die ze door het zetten van haar handtekening met hun ouders naar de gezinsgevangenis heeft laten afvoeren vandaag. Ze moeten naar Afghanistan en willen niet, dus tja... Mama vertelde het papa een paar maanden geleden nog tijdens de thee op zondag: “We hebben die bevoegdheid tegenwoordig,” en “ik ben nu gepromoveerd tot uitvoerder bewaring”. Allemaal woorden die kinderen toch niet begrijpen, maar volwassenen wel. 'Uitvoerder'. 'Bewaring'. Alsof je iets veilig opbergt. Waardepapieren of geld.

Het is een gewoon gezin, dat gezin van de familie Deporteur. Ze hebben twee kinderen, een jongen van 13 en een meisje van 9. Ze gaan beiden naar een witte school in Suburbia en zingen 's morgens voor aanvang van de les het volkslied. Dat geeft een gevoel van saamhorigheid en bij elkaar horen. De normaalste zaak van de wereld.
“Eindelijk hebben we weer een regering,” verzucht papa “met goede plannen”. Papa werkt bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Of nee, Justitie en Veiligheid heet dat nu. Dan kon er weer wat geld over de balk worden gesmeten aan nieuw briefpapier. Terwijl de kinderen de rookworst op hun bord aansnijden, bespreken papa en mama de situatie in de wereld. Bomaanslagen in Kabul. De deals die de nieuwe regering wil sluiten met landen als Libie...

"Waar is dat, Kabul?"
"Wat is dat voor deal?"
Jonge kinderen. Lastige vragen. Wat bommen zijn, dat weten ze wel. Dat vragen ze gelukkig al niet meer. De beelden van bomaanslagen in Frankrijk en Engeland hebben ze wel moeten zien want het was wekenlang voorpaginanieuws en iedereen had het erover. “Heel erg,” zeiden hun ouders de hele tijd, “al die onschuldige slachtoffers”. Maar hoe ga je nu de rest uitleggen?

“Kabul is de hoofdstad van Afghanistan. Het is daar heel gevaarlijk. Wees maar blij dat we daar niet wonen.” zegt papa. Bespeuren we enig schaamrood op de kaken van mama vanwege die vijf kinderen die daarheen moeten? Vraagt ze zich af of het net als bij de familie Zarifi nodig zal zijn om ook dit Afghaanse gezin voor de vlucht naar Kabul van elkaar te scheiden en de handen en voeten te binden en de mond dicht te plakken, zodat ze niet om hulp kunnen roepen? Gelukkig maakte de piloot van KLM er andermaal geen probleem van dat dit in zijn toestel gebeurde.

De kinderen van het gezin van de Deporteur zijn inderdaad blij dat ze daar niet wonen, in dat verre land Afghanistan. “En wat is dat voor deal?” herhaalt de oudste.
“Dat is een afspraak met een ander land. Ze krijgen dan geld om vluchtelingen op te vangen,” weet mama te vertellen. Op televisie komt iemand van Amnesty International die net vrijgelaten is uit een gevangenis in Turkije. De man is blij dat hij vrij is en heeft het over massa-arrestaties en “de slechte mensenrechtensituatie in Turkije”.
“Turkije, daar worden toch ook vluchtelingen opgevangen?” weet de oudste nog. Mama knikt. “Ja, daar worden vluchtelingen opgevangen.” Ze zucht. Het valt niet mee om dagelijks te doen alsof haar werk een baan is als elke andere, om niet eerlijk te kunnen zeggen dat het haar werk is om mensen in gevaar te brengen. Papa besluit om een andere zender op te zetten, voordat zoonlief het verband tussen slechte mensenrechten en de opvang van vluchtelingen legt en de deal met Turkije gaat bekritiseren en vragen gaat stellen over de deal met Libie. De hypotheek moet betaald, de kinderen moeten naar school, en ze willen minstens twee keer per jaar op vakantie. Hoe leg je een kind uit dat zijn comfortabele leventje betaald wordt met de dood van andere kinderen?

“Ik lust niet meer.” zegt de jongste.
“Eet je bord nu leeg, er zijn kinderen in Afrika die niets hebben,” zegt mama. Boven hun woning in Hoofddorp stijgt een vliegtuig op. Wat een herrie. In dit vliegtuig naar Soedan zit een eenzame jongeman tussen twee marechaussees ingeklemd. Het werk van een collega van mama. Deal gesloten met weer een andere dictatuur om dat mogelijk te maken.

'Wat is dat, een dictatuur?' Die vraag horen papa en mama liever niet.
“Zullen we het over iets anders hebben?”

Klanken uit Louisiana

Look out Mama, Hurray for the Riff Raff


Red sails in the sunset, Fats Domino. was zo'n opname niet een beetje beïnvloed door het crossover-succes van Ray Charles?


Everybody's got something to hide except for me and my monkey, Fats Domino
In de dagen van Katrina ging het gerucht dat Fats de orkaan niet doorstaan had. Maar dat had hij wel. Wat uit dit oeuvre te kiezen? Er komt nog wel meer binnenkort, mag ik hopen.

Jawel, trams (en treinen) zijn socialistisch!

David Graeber schrijft hoe wat als "communisme" aangemerkt kan worden voor iedereen overal dagelijkse praktijk is. Gemeenschappelijk bezit, gemeenschappelijk handelen, het als vanzelfsprekend beschouwen dat de gemeenschap dingen ter hand neemt - geen zinnig mens die er anders over denkt. Graeber doet hiermee ook geen bijzondere eigen ontdekking, zo min als Kropotkin dit doet met zijn wederkerig hulpbetoon. Het is beschrijving, geen voorschrift. Wat voorschrift is, is het idee dat zorg voor anderen, de brandweer, de post en noem maar op geld moeten opleveren aan investeerders (die niets zullen investeren en dit ook nooit zullen doen). Het idee, in praktijk omgezet, dat algemene goederen en diensten (om de gangbare uitdrukking toch maar aan te houden) niet algemeen zijn en horen te zijn, en dat er iemand winst mee moet maken, dat idee dus mag een afwijking genoemd worden.

Concreter toegespitst op de vraag of trams nu socialistisch zijn of niet: openbaar-vervoerbedrijven zijn niet opgericht om winst te maken. Sterker nog, zoiets als de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen is opgericht met de bedoeling dat de staat als vertegenwoordiger van de gemeenschap die exploitatie ter hand zou nemen. De aanleg van het spoorwegnet was al een staatsaangelegenheid, omdat de investering in deze infrastructurele werken nooit "winstgevend" zou kunnen zijn voor "particuliere investeerders". De saint-simonist Quack, schrijver van het onovertroffen naslagwerk De socialisten en directeur van de Maatschappij rond 1900, zag de toekomst echter ook in staatsexploitatie. Het heeft nog behoorlijk lang geduurd voordat het zo ver was.
En wat horen we nu van Bruin III? Ze laten "marktwerking" toe op het spoor. Niemand heeft er ooit op zitten wachten maar als passagiers die eigenlijk alleen maar een lastige kostenpost zijn en die in ieder geval niets in te brengen hebben, ook niet indirect blijkbaar, zullen we het ondergaan.

Nog even: de Nederlandse Spoorwegen zijn geen "concessiehouder". Zij zijn een op gemene kosten ingestelde voorziening. Er moet ook altijd dat bepaald lidwoord voor die naam. Net als voor het Gemeentevervoerbedrijf, in Amsterdam bijvoorbeeld - de afgelopen jaren heeft men de truc uitgehaald deze voorziening te "verzelfstandigen", wat betekent dat er een D'66-dame "bestuurder" is, dat de afkorting GVB niet meer gezien mag worden als Gemeentevervoerbedrijf en dat men er dus ook beslist geen bepaald lidwoord voor mag zeggen. Knutselen aan taal om de geesten rijp te maken. Leuk trouwens dat het GVB in Amsterdam in handen van D'66 is gevallen, de referendumpartij die hiermee, niet voor het eerst, een afwijzend referendum in de prullenmand heeft doen belanden.
Welnu, DE NS en HET GVB zijn geen "concessiehouders" - ze zijn op kosten van de belastingbetalers opgerichte en in stand gehouden uitvoerders van een taak: openbaar vervoer.

In Are trams socialist? lees ik, enigszins tot mijn verrassing, dat de tram bij de introductie toch vooral als armeluisvoorziening werd gezien. Natuurlijk waren er de nog-armeren die ook de rit met de tram niet konden betalen, maar in het algemeen waren voor mensen met eigen vervoer: de opkomende automobiel, de fiets - niet goedkoop aan te schaffen in de begintijd - om van koetsen niet te spreken, trampassagiers mensen op wie het goed neerkijken was.
Een echo hiervan was terug te vinden bij die Held van het Volk Pim Fortuijn, die inderdaad slechts verachting koesterde voor het plebs in tram of trein, met zijn auto met chauffeur. En het dédain waarmee de D'66-achtigen in Amsterdam volgend jaar enkele van de drukste tramlijnen zullen opheffen (hoezo, vraag en aanbod?) onder het motto: moet je maar wat vaker overstappen. Met je kinderwagen of rollator.
Een weldaad die automobilisten bespaard blijft.

In Zwitserland, schrijft Christian Wolmar in >Are trams socialist? zijn de dienstregelingen van bus, tram en trein op elkaar afgestemd. Het beheer van het openbaar vervoer is gemeenschappelijk, maar niet per se op het centrale staatsniveau. Alles loopt goed, Zwitserland is een voorbeeldig openbaarvervoerland. Geen dorp is zo afgelegen of er komt wel een bus.
En is Zwitserland socialistisch? Wolmar overdrijft nogal als hij schrijft dat de laatste socialist in Zwitserland de balling Lenin was. Maar terugkomend op het begin: socialisme ("communisme") is te belangrijk om het alleen aan socialisten over te laten, Jawel, trams (treinen, bussen) zijn socialistisch. Daarom hebben neoliberalen er ook eigenlijk zo'n hekel aan.

Allerzielenherdenking verdronken vluchtelingen: Amsterdam, Den Haag

Op zondag 5 november organiseren we *) in Amsterdam en Den Haag herdenking voor omgekomen vluchtelingen aan de Europese grenzen.

Aan de grenzen van Europa spelen zich dagelijks drama’ s af. Mensen die op zoek zijn naar een beter en veiliger leven, verdrinken in zee of komen op andere manieren onderweg om. In 2016 waren er meer dan 5.000 doden te betreuren. Ook in 2017 zijn er al 2873* mensen overleden. Achter elk cijfer schuilt een mens van vlees en bloed met een eigen verhaal. Het gaat om mensen die meestal naamloos, in stilte sterven. Laten we hen niet vergeten en hen waardig herdenken.
(* telling oktober 2017 bron: missing migrants IOM)

Amsterdam

Locatie: Mozes en Aäronkerk (Waterlooplein 207)
Tijd: 15.00-16.00 uur
Wat: Lezen van namen en gebeurtenissen, zingen, gebed en aansteken van kaarsen. Met medewerking van verschillende voorgangers.

Den Haag

Locatie: Hofvijver in Den Haag
Tijd: 15.30 tot 16.30 uur
Wat: Singer-songwriter Ed Struijlaart, voordracht door Parochievicaris Ad van der Helm, testimonial van Mohammed Taha, interactieve tentoonstelling ‘The Moving Memento’ – Kunstenaar Daan Wubben
*) We: Catholic Worker, Protestantse Diaconie, Kerk in Actie, Justice & Peace

Ontleend aan Allerzielen.eu

Insectageddon

De vliegen die hun merkwaardige hoeken maken om de lamp.
De zwermen maartse vliegen die er eigenlijk in april zijn, en de vliegen zijn muggen. Nee, ze steken niet.
Sprinkhanen die opspringen als je door een grasveld loopt.
Rupsen die je kunt vangen en kweken om het proces van verpopping en uitkomen als vlinder waar te nemen.
George Monbiot heeft het over dat laatste, hoe hij ondanks naarstig speuren maar een enkele rups tegenkwam.
Voorbij, voorbij, al zal het voor de meesten opvallen in de vorm van niet meer "vieze" voorruiten, koplampen of bumpers, omdat er geen insecten meer te pletter worden geslagen tegen de auto.

En waarom moet een onderzoek van amateur-veldbiologen met harde cijfers onthullen wat iedereen die niet te jong is om ze niet meegemaakt te hebben over de insecten van weleer met eigen ogen kan waarnemen. George Monbiot:

Onderzoeken over langere perioden van deze soort bestaan eenvoudigweg elders niet. Dit ontbreken weerspiegeld de verwrongen prioriteiten van de natuurwetenschap. Er zijn eindeloze mogelijkheden tot financiering van onderzoek hoe insecten te doden, maar er is nauwelijks geld beschikbaar voor onderzoek naar wat de gevolgen van dit afslachten zijn.

Wat mij ook nog steeds verbaast: het Duitse onderzoek is al in mei gepubliceerd. Hoe kan er nu pas ophef over zijn?
En hoe blijvend zal die ophef zijn?
De lui die de vervuiling willen laten doorgaan hebben liever dat u zich opwindt over een moskee in de buurt.

Concentratiekampen die zelden vermeld worden

Een leerzaam filmpje over Britse concentratiekampen

People think it was just the Nazis that operated concentration camps. Britain used them in South Africa, Ireland, Palestine, Malaya & Kenya. pic.twitter.com/96LnnLMjk0

— Crimes of Britain (@crimesofbrits) 22 oktober 2017

Een droef hart ligt hier

Tes yeux bleus, Roddie Romero & the Hub City All Stars


Lonesome pine breakdown, Friends of Sally Johnson


I'm thinking tonight of my blue eyes, Eddy Arnold

Een klein lesje over ecologie of biologie in verband met het nieuws

Dit bericht komt wel heel kort na het nieuws over de dramatische afname van het aantal insecten.

Veel zaadetende vogels voeden hun jongen met insecten. Ook weidevogels zijn deels afhankelijk van kruipend insectengedierte. Veel minder insecten, nog minder vogels. U hebt toch al gemerkt dat de huismus niet meer gewoon is, of de spreeuw?

Even terug in de tijd:
"Entomologen noemen het 't voorruitverschijnsel: autovoorruiten waren in de lente- en zomermaanden bedekt met de resten van insecten. Dezer dagen blijven de auto´s schoon. Waarnemingen over geplette insecten gelden natuurlijk niet als wetenschappelijk, maar er bestaan opmerkelijk weinig betrouwbare gegevens over het lot van deze belangrijke soorten. Wetenschapslieden hebben verontrustende afname van aantallen gekweekte honingbijen vastgesteld, van monarchvlinders en vuurvliegjes. Maar weinigen hebben aandacht besteed aan de motten, zweefvliegen, kevers en talloze andere insecten die zoemen en fladderen doorheen de warme maanden. Van de weinige gegevens die er zijn komen vele van veldbiologen, hetzij vlinderverzamelaars hetzij vogelkijkers.

Nu komt er een nieuwe verzameling gegevens aan het licht, nu van een toegewijde groep voornamelijk amateur-entomologen die dertig jaar lang insectenaantallen hebben vastgesteld in honderden natuurgebieden in West-Europa. Gedurende die tijd heeft de groep, de Entomologische Vereniging Krefeld, de verwachte schommelingen in de vangsten van insecten gezien. Maar in 2013 namen ze iets verontrustends waar. Toen zij naar een van hun oudste vangstpunten gingen, uit 1989, ontdekten zij dat de totale massa van hun vangst bijna tachtig procent was achteruitgegaan. Misschien was het een bijzonder slecht jaar, meenden zij, dus stelden zij de vallen opnieuw op in 2014. De aantallen waren even laag. De groep, die duizenden steekproeven zorgvuldig bewaard heeft gedurende drie decennia, heeft meer vergelijkingen gemaakt. Ze namen enorme afname waar op meer dan een dozijn andere plaatsen. Hun waarnemingen roepen vragen op over hoe veelvoorkomend deze verliezen zijn en wat de oorzaak zou kunnen zijn."

Een inleiding op een Engelstalig artikel in Science, die ik vertaald heb geplaatst op 12 mei jongstleden hier..

Dat er pas deze week ophef kwam is eigenlijk onverklaarbaar. Ondanks die ophef koester ik de verdenking dat dit nieuws over enkele dagen alweer als kennisgeving wordt weggelegd, want de winst van Monsanto en doodgespoten weilanden zijn Goed voor de Ekenemie, zoals ze in Haagse kringen weten.

Dan vast even het non-nieuws van de komende dagen/weken:
- Veel zoetwatervissen sterk in aantal afgenomen
(Vissen die van in water levende insecten(larven) leven, of van onfortuinlijk op het water gevallen insecten die zich niet kunnen redden)
- Vleermuissoorten sterk in aantal afgenomen
(Enge beesten, daar zit u niet mee. Ze leven van insecten maar u denkt dat ze in uw haar belanden en uw bloed willen zuigen)
- Egels, woelmuizen en mollen dramatisch in aantal achteruit.
(Ook niet erg aaibaar hè. Nu ja, mollen misschien. Als ze dood en gevild zijn. Ze leven van insecten of insectenlarven. U kunt er op wachten.)
Eigenlijk WETEN we al dat dit zo is, maar het moet nog even in het nieuws.
Verwachting voor volgende week: nog uitgestorvener.

O ja, de amfibieën en sommige reptielen. Zijn ook niet aaibaar dus wat kan het schelen, nietwaar.

Niet alleen een dode lente maar een dood jaar

Het is geen nieuwe of opmerkelijke observatie: wie zich in een voertuig dat zich met een snelheid van drie cijfers/u voortbeweegt heeft de laatste jaren veel minder "last" van insectenmoes op de bumper of de voorruit, of vooraan op de locomotief. Ik heb het nog net als terloops vermeld.
Dan is nu het nieuws dat insecten in de afgelopen dertig jaar met 75% in aantal zijn afgenomen. Het betreft niet alleen de, in dit verband eigenlijk als enige, populaire bijen, maar alle zespotigen die de meeste mensen met genoegen doodwensen. Waarmee ook vele vogels (ook die nemen af), vleermuizen (idem) en bijvoorbeeld egels (gaan hard achteruit) gedoemd zijn. De Silent Spring van Rachel Carson van meer dan een halve eeuw geleden wordt een stil jaar.

Over de oorzaak van de enorme teruggang zijn de onderzoekers voorzichtig. "We weten door deze studie nu wel waar het níet aan ligt. Het veranderende klimaat en het beheer van de landschappen kunnen we wegstrepen als mogelijke oorzaken. Wat overblijft, is dat deze gebieden relatief klein zijn en midden in het agrarisch landschap liggen. Dus de invloed van de schaalvergroting in de landbouw en het gebruik van pesticiden zijn absoluut factoren die hier een rol kunnen spelen."

Volgens De Kroon [entomoloog in Nijmegen] is het tij nog te keren. "De natuur heeft een enorme veerkracht en daar zullen we gebruik van moeten maken. Ik ben daar optimistisch over. Maar dan moeten we de oorzaken opsporen en daar ook daadwerkelijk iets aan doen. En ondertussen alle voorzichtigheid betrachten en maatregelen versneld doorvoeren waarvan we weten dat ze gunstig zijn voor insecten".

Het nieuws dringt tot Nederland door!

Zijn trams socialistisch?

De vraag, in de (Engelse) titel besloten, intrigeerde mij. De schrijver, Christian Wolmar, verdiept zich in het vervoersbeleid in Groot-Brittannië van de afgelopen 125 jaar. De conclusie is dat er geen beleid is geweest. Behalve dan dat van de bevoorrechting van "de auto". Noem dat dan maar eens geen beleid, zeg.

De VVD is dol op dat verhaaltje: "ze" zijn er op uit om "autootje te pesten". Het begon in de jaren zeventig, met actiestickers "Blij dat ik rij". Een nogal zichtbaar gehandicapt persoon (alles deelt mee dat het rompje mannelijk is) met hoed en stropdas en twee brede banden onder zich. De wielen naast elkaar, niet achter elkaar zoals bij een fatsoenlijk vervoermiddel. Het figuurtje is overigens heel blij met zijn (!) handicap.
(Ik vroeg mij in die dagen af of ik ooit een invalidenwagentje zou zien met deze cynische sticker, en jawel hoor - een maal slechts, maar toch. Dit is ook een reïficerende formulering, er zat iemand in uiteraard).

Met de uitdrukking "autootje pesten", waarmee iedere mogelijke beleidsmaatregel wordt bedoeld die - o, maar wacht, dat moet ik eerst zeggen. Autootjes "pest" je niet. Het "pesten", wat kan betekenen dat de maximumsnelheid verlaagd wordt, dat er parkeergeld geheven wordt, dat ergens eenrichtingsverkeer wordt ingesteld, dat een stadsbuurt autoluw wordt gemaakt - dit "pesten" is niet gericht TEGEN blik op vier wielen, maar tegen degenen die het zo hoognodig vinden zich er in te verplaatsen. "Autootje pesten" ziet af van de menselijke kant, dat er iemand achter het stuur zit die het als vanzelfsprekend privilege beschouwt fietsers en voetgangers aan de kant te jagen en zijn/haar doodsdrift uit te leven aan een zo hoog mogelijk aantal kilometers per uur, in een niemandsland waar vele anderen ook vinden dat zij dat mogen doen. Om zo snel mogelijk Ergens Anders te zijn. O ja, want tijd is geld en daar mag je levens voor op het spel zetten, dat is algemeen bekend. Zeker dat van dat egeltje of die laag overvliegende merel, van de enorme hoeveelheid insecten, tot moes geworden op de voorruit - en plotseling waren die er nauwelijks meer, wat een opluchting, hoef je je autootje niet zo vaak te wassen. Dat er jaarlijks duizenden doden vallen dankzij "het autootje" en een veelvoud aan gewonden zoniet gehandicapten ("Blij dat ik rij") dient op de koop toe genomen te worden.

Ik noem even wat voorbeelden van Amsterdam, de stad waar ik van oudsher woon en waarvan ik de wederwaardigheden van het openbaar vervoer redelijk ken.
Na bijna een eeuw door trams bediend te zijn moest de Haarlemmerstraat/-dijk per se tramvrij worden om het autootje ruim baan te geven. De tram werd een bus. Die natuurlijk net zo vast kwam te zitten in de automassa als de andere benzineslurpers. Op den duur is het resultaat dat de straat/dijk autoluw is gemaakt, dat de bus er is verdwenen en dat het even een geliefde winkelstraat werd. Tot het Heilig Marktmechanisme werd aangeroepen waarmee voor die leuke winkeltjes de huren onbetaalbaar werden en de straat/dijk weer verpietert. Das geht alles seinen kapitalistischen Gang. Voor de Engelse schrijver Wolmar is dit evenwel al heel wat beleid. Het zeer lang door sociaal-democraten gedomineerde Amsterdamse stadsbestuur vond een autootje voor iedere deur en een biefstuk in iedere pan het toonbeeld van socialisme. Toen. Is het nu anders?

Dat lijkt op een negatief antwoord op de in de titel besloten vraag, maar ik zal vast spelbederven op het vervolg dat moet komen om dit stuk niet te lang te maken: het antwoord is "ja". Zeg ik. Wolmar heeft een andere mening. Maar hij komt wel met dit betoog van een Tory uit 1977:

De particuliere automobilist wenst de kans een leven te leiden dat hem (! - het uitroepteken tussendoor is van Wolmar, maar uiteraard stem ik daarmee in) een nieuwe dimensie van vrijheid geeft - de vrijheid te gaan waarheen hij wil, wanneer hij wil en zo lang als hij wil. [p.30]

Hier spreekt oude adel. Dat u niet denkt dat het patjepeeërsproza uit de VVD-koker is.

Een spiegel voor de nafluiters, die onverwacht inzicht biedt

Een paar jaar geleden alweer liep de twitteractie #zeghet, over ervaringen met seksueel geweld. Dat laatste is zo "gewoon" dat er in het algemeen over gezwegen wordt. Nu werd het eens gezegd. Ik mag voor mijn gevoel alleen over mijn eigen rolletje in die actie schrijven - ik was een van de weinige mannen die kort verhaalden over een ervaring met geweld door een of meer mannen. Waarschijnlijk is zo'n ervaring ook minder ongewoon dan men het graag wil doen voorkomen. Maar de drempel voor het delen van zo'n vernederende ervaring ligt voor mannen ongetwijfeld hoger nog dan voor vrouwen, omdat het indruist tegen de ons (ja, ons) toebedeelde rol.

Zojuist dit filmpje, ingebed in een tweet, bekeken, en de bijbehorende fotoreeks op Instagram. Het klopt niet dat dit allemaal beelden van Amsterdam zijn - de meeste spelen in Catalonië - waarschijnlijk met "autochtonen" aldaar en soms met toeristen die ook daar hun kop niet houden. "Catcallers" zal met zoiets als nafluiters vertaald moeten worden. Nu, nadat kort achter elkaar twee jonge vrouwen na een seksueel misdrijf vermoord gevonden zijn in Nederland komen verhalen los over de angst van vrouwen om alleen op stille paden te gaan. Maar stil hoeven die paden niet te zijn, zoals deze reeks duidelijk maakt. Alleen is de kans op (dodelijk) geweld kleiner zo op de openbare weg in een stad.
(Er is nog een dode te betreuren in dit verband van de afgelopen paar weken, de omgeving waarin die moord heeft plaatsgevonden is dan weer minder alledaags voor de meesten).

The selfie heard 'round the world puts catcallers on notice. pic.twitter.com/m7zDkrr0sI

— AJ+ (@ajplus) 15 oktober 2017

Dan ga ik het toch nog even over mijzelf hebben.
Vele vele jaren geleden maakte ik het eens mee in een café dat ik, terwijl ik drankjes bestelde voor het gezelschap, in mijn achterste geknepen werd. Ik keek verstoord om, zag een vrouw met heel lang zwart haar die - tegen wie? - zei: "Ah, van voren ziet hij er ook goed uit." Ik handelde de bestelling af en ging naar mijn gezelschap terug en vertelde wat ontdaan wat ik net had meegemaakt.
Het gezelschap bestond verder uit vrouwen, twintigers, begin-dertigers. Zeker twee bezwoeren mij: "Daar ga je toch niet op in, hè!"
Ik heb dat overigens wel gedaan toen mijn metgezelinnen net voor mij vertrokken waren, maar ik ga daar nu verder maar niet over door.
Want dit is niet een verhaal over mij.
Of ook weer wel. Ik voel een zekere verslagenheid.
Mijn bezorgde kameradinnen hadden het niet per se over mij in die situatie.
Ik kan mij wel voor mijn kop slaan, want nu, bijna een mensenleeftijd later dringt het tot mij door.
Zij waren ervaringsdeskundigen. Met nafluiten, naroepen, handtastelijkheden, knijpen misschien. Zonder het te zeggen deelden zij hun ervaring met mij. Voor mannen is het nu eenmaal zeldzamer. Je gaat er toch niet op in, hè.

Pas door de fotoreeks hierboven schoot mij de scène weer te binnen en had ik de flits van dit inzicht.

De radio speelt een vergeten lied

Een portietje Brenda Lee

Autobiografische remix van Coming on strong


Walk a mile in my shoes, de Chips Moman-sound, LP Memphis Portrait


Uptight

Wat te doen, en wat niet

Herinnert u het zich nog, dat de voordeur van het trappenhuis waaraan ook de geachte afgevaardigde Baudet woont beklad was met een omcirkeld aatje en een vrouwenteken? De actie die was opgeëist door een zich noemend Revolutionair Anarchistisch Feministisch Front, wat de afkorting RAFF oplevert. Het geheel was beschreven op Indymedia.nl, en ja, wij hebben het desbetreffende stuk overgenomen.
In het besef dat RAFF natuurlijk als burgerschrik moest dienen, als toespeling op de Rote Armee Fraktion van de jaren zeventig in de Duitse Bondsrepubliek.
De afgelopen maanden heb ik, al was het maar vanwege de vijftigste verjaardag van "2 juni", de moord op Benno Ohnesorg, en de veertigste van de Duitse Herfst van 1977, het een en ander (nog eens) gelezen over toen.



Tot mijn verrassing vernam ik dat "Rote Armee Fraktion", afgekort RAF, dus gelijk aan de Royal Air Force die geducht bombardementen op Duitsland uitgevoerd had, eigenlijk ook als niet-serieus was uitgekozen voor wat een keuze leek in de Westduitse buitenparlementaire oppositie. Pas langzamerhand werd de naam RAF als aanduiding van "een groep" in eigen kring geijkt. De Macht gebruikte het acroniem of de volle naam tot de moordpartij in Stammheim 1977 juist helemaal niet.*) Het ging om een criminele bende, in het algemeen aangeduid als Baader-Meinhofbende of -groep (met de suggestie trouwens van enerzijds leiderschap en anderzijds "die hebben wat met elkaar", waar de heersende klasse zo dol op is). Pas toen de kern van de "bende" dood was werd de naam RAF in de publiciteit geaccepteerd. Eén verklaring daarvoor kon natuurlijk zijn dat Baader en Meinhof inmiddels dood waren. De andere was dat het ideologisch goed uitkwam "rood" met ondermijnend grof geweld te vereenzelvigen: de rechtse culturele hegemonie was inmiddels wel gewonnen. In die toestand verkeren "we" in Nederland en het grootste deel van de imperialistische wereld nog steeds, of meer dan ooit.

Ik geloof niet meer in "RAFF". Mijn vermoeden is dat de geachte afgevaardigde weet wie de deur beklad heeft, en wie hiervoor een verhaaltje op Indymedia heeft kunnen zetten - wat naar de aard van die site nu eenmaal gemakkelijk is. En het volkje achter Baudet is grof, seksistisch en racistisch maar in doorsnee niet zo dom en provinciaals als de meute achter Wilders. Dit dwaalspoor doet slimmer aan.
De middelen voor "gewapende strijd" worden traditioneel geleverd door inlichtingendiensten en speciale politieafdelingen. Nu is een kwast met wat verf als wapen genoeg blijkbaar.
Kladden, laat staan "geweld" zijn is zo min een antwoord als maar-weer-een-petitie over de BTW-verhoging of tegen de WAJONG-verlaging.
Wie schrijft het "Wat te doen?" voor dit ogenblik en deze plaats?

*) De moordpartij. Het verhaal van de zelfmoord van de belangrijkste protagonisten geloof ik inmiddels (weer) niet meer. Of we ooit nog zullen horen dat Meinhof en anderen vermoord zijn in de gevangenis en door wie, blijft de vraag.

Stop de executie van Clinton Young

Op de Internationale Dag tegen de Doodstraf vraagt Amnesty aandacht voor de zaak van de Amerikaan Clinton Young. Ondanks ernstige twijfels over het bewijs dat zijn straf moet onderbouwen, staat zijn executie gepland voor 26 oktober. Roep de autoriteiten van de VS op de doodstraf van Clinton Young om te zetten in een gevangenisstraf. Stuur een e-mail

Young wordt verdacht van twee moorden die in 2001 werden gepleegd. Hij was 18 jaar op het moment van de moorden. Hoewel zijn schuld nooit is bewezen, kreeg hij de doodstraf opgelegd. Zijn veroordeling is enkel gebaseerd op een verklaring van een medeverdachte. Die zei later dat hij had geprobeerd Young zo verdacht mogelijk te maken. Hij zegt tot op de dag van vandaag onschuldig te zijn. In de VS werd sinds 1973 van 159 mensen die ter dood waren veroordeeld de straf later herzien. Clinton Young mag niet de volgende zijn die onterecht tot de dood wordt veroordeeld.

Heroïneverslaving erger dan ooit in de VS

Op de voor hem typerende wijze is Louis Theroux in de donkerste krochten van het ten ondergang snellende Vierde Rijk, de Verenigde Staten, afgedaald. De eerste aflevering van Dark states was gisteravond te zien op BBC2, en toonde verontrustende beelden van totale verslaving in een voor de industrie opgegeven stadje in West Virginia.
Men zegt dat de heroïneverslaving in de VS erger dan ooit is. In ieder geval is het zuidelijke buurland México geïmplodeerd tot narcostaat.

De epidemie kan het gevolg zijn van het sterk beperken van opioïde geneesmiddelen-op-recept sinds 2010. De middelen zijn nodig om lichamelijke pijnen of de "pijn van het zijn" in te dammen. Illegale opiaten zijn stukken goedkoper en inmiddels gemakkelijker te bekomen dan legale middelen.


Er zwerven kopieën van de aflevering(en) rond op YT maar het is een kwestie van geluk of ze er ook echt nog staan - bij die copyrightacties kan ik mij nog wel wat voorstellen.

In de van mensen en menselijkheid ontdane taal van een samenvatting van onderzoek naar de epidemie:

"Het aanpakken van de opioïden-epidemie is een nationale prioriteit. Wij hebben nationale trends onderzocht bij mensen die uit het ziekenhuis of de eerste hulp ontslagen zijn vanwege misbruik van opioïden, verslaving of vergiftiging, waarbij wij gegevens hebben gebruikt van het project aangaande de kosten van gezondheidszorg en gebruik [wat "gebruik" inhoudt in deze wattige taal moet men zelf maar zien - AJvdK]. De cijfers van deze ontslagen zijn in de bestudeerde periode in het geheel gestegen, maar er werd een afname waargenomen voor ontslag in verband met voorgeschreven opioïden vanaf 2010, terwijl er een scherpe toename begon in ontslag met betrekking tot heroïne in 2008."

Bron.
Meer hierover hier.

Overdoses worden steeds talrijker sinds vanuit China via México fentanyl wordt ingevoerd, dat naar zeggen vijftig tot honderd keer zo sterk is als gangbare heroïne. Blijkbaar heeft het Prince zijn leven gekost, om een prominent slachtoffer te noemen.

Nergenshuizen, op geen kaart te vinden

Het valt mij niet moeilijk DE Nederlandse filosoof te noemen die wegbereider is geweest voor de ultrarechtse golf die over dit land spoelt. Ooit was hij bevrijdingstheoloog die in Cuba en China de ware gehumaniseerde samenleving waarnam aan de hand van "filosofen van de Derde Wereld" Guevara en Mao Zedong. Dat was 1975. (De andere genoemden waren Frantz Fanon, Freire en Illich, keuzes waar niet per se op afgedongen kon worden). Het was natuurlijk helemaal in de tijdgeest om Guevara en Mao als humanisten aan te prijzen.
Maar juist in Nederland heb je iets goed te maken als je zeker als niet-communist met communisten komt aansjouwen. Het zou Achterhuis niet meer overkomen.

De afgelopen tientallen jaren heeft Achterhuis zich ingezet als anticommunist eerste klasse via een nogal bijzondere invalshoek. De zich noemende reëel-socialistische wereld was gebaseerd op een utopisch ontwerp. Het maakt niet uit dat Marx en Engels zich uitdrukkelijk uitgesproken hebben tegen de socialisten van de negentiende eeuw die ontwerpen hadden en daarom utopisch werden genoemd. Juist tegen Domela heeft Marx gezegd dat het geen zin heeft recepten voor de keuken van morgen te leveren, waarmee hij te kennen gaf niets te zien in een visioen van Het Socialisme, de Toekomstmaatschappij. Dat Marx schuldig is aan het marxisme staat dan verder niet ter discussie en dat het marxisme een utopisch ontwerp is, is boven elke discussie verheven.
Eerlijk gezegd heeft het mij al die jaren verbaasd hoe je met dergelijke charlatanerie tot Denker des Vaderlands verheven kunt worden. Maar misschien moet het juist niet verrassen in het land van Rutte, Pechtold en Van Haersma Buma.

*
Sprookjes spelen zich af in tijden ("Er was ereis", zoals de Grimmvertaling het heeft) lang lang geleden, in een land hier ver vandaan. Er willen nog wel opmerkelijke dingen gebeuren in die landen, Luilekkerland is waarschijnlijk het bekendste. In de verhalen die mensen elkaar vertellen komen landen voor die nooit gezien zijn, verzwolgen door de golven inmiddels, of in dichte mist onvindbaar: het Atlantis van Plato en wie na hem kwam, Hy Brasil, de Gelukzalige Eilanden waarvan de Europese veroveraars dachten dat het de Canarische Eilanden waren en wel voor het eerst maar niet voor het laatst werd de bevolking van dit buiteneuropese gebied tot slaaf gemaakt zoniet uitgeroeid. (Ik ken alleen Landen in de Verte vanuit Europees standpunt, maar ze zullen van alle mensen over de hele wereld zijn.
Soms zijn die verhalen over die onbekende landen een echo van waargebeurde toestanden. Het land van Priester Johannes die ergens ver weg het christendom ging brengen bestond echt, in Afrika, in Azië, op allerlei plaatsen. Het verhaal van het Europese christendom is altijd een handige leugen geweest. Handig, omdat de geloofsgenoten in die eenmaal bezochte gebieden door de Europeanen niet (h)erkend werden, grof onderworpen of tot slaaf gemaakt.

Toen in Europa de landen hier ver, ver vandaan binnen bereik leken te komen werden de verhalen anders. Ze bleven in hoge mate fictie, geofictie zoals de aanduiding luidt voor de verhalen die het verdervertellen of het boek niet halen, maar ze konden geacht worden gebaseerd te zijn op reiservaringen. Zo kan Thomas More quasi-aannemelijk een bereisd man in Antwerpen, Praatjesmaker geheten (Hythlodaeus), aan het woord laten die in Utopia geweest is (Nergenshuizen zou het in goedvertaald Nederlands heten). Over de hoofden van wie geen klassiek Grieks beheerste (de allermeesten) werd een bijna kolderiek beeld van een goedgeordende samenleving hier ergens ver vandaan geschetst. Nergens in zijn verhaal drukt More uit dat hij de ordening van Nergenshuizen aanbeveelt voor enig Ergenshuizen.
Het genre is blijven bestaan, zeker tot in de vorige eeuw (Huxley's Island is een voorbeeld maar er zijn veel meer recente voorbeelden; science fiction kan als een variant gezien worden).

Behoudens de zogeheten utopisch-socialisten van de negentiende eeuw die, altijd op kleine schaal, hun ideeën in de praktijk trachtten te brengen (en daarbij van Saskia Poldervaart een zekere feministische goedkeuring hebben gekregen) heeft niemand ooit een verhaal over een utopie tot geregisseerde werkelijkheid geprobeerd te vormen. Men kan hoog springen of laag, de Sowjet-Unie, Oost-Europa, China en andere "communistisch" bestuurde landen zijn niet gebaseerd op een utopisch ontwerp. Ten hoogste zou zoiets gezegd kunnen worden van het Cambodja van de Khmer Rouge. Laat nu net Vietnam een einde gemaakt hebben aan dat regime.

*
Met Cambodja zijn we waar de identificatie van Utopia met een marxistisch-leninistisch schrikbewind wat mij betreft van intellectuele kwade trouw getuigt. Bij een Studium Generale-reeks over utopieën bij de Universiteit van Amsterdam - toen CREA nog een vrijplaats was - heb ik ter sprake gebracht dat het grootste utopische ontwerp van waarschijnlijk de afgelopen eeuwen, de Neoliberale Markteconomie van de Chicago Boys, in het geheel niet ter sprake was geweest. Dat vond Achterhuis interessant. Ayn Rand, was dat niet ook een utopiste? Ik zal uiteraard nooit weten of ik hem op een idee heb gebracht om over deze andere intellectuele charlatan te schrijven. Maar charlatannerie is en blijft het, het literaire genre van de utopie verantwoordelijk te stellen voor ongewenste regimes. En dan "toevallig" voor regimes die met links vereenzelvigd worden, niet voor allerhande vigerend rechts.

De aanleiding tot bovenstaande is het boekje Ter verdediging van Utopia van Merijn Oudenampsen (Amsterdam: Leesmagazijn, 2016). De schrijver blijft vriendelijk tegen Achterhuis die de indruk wekt zelfs het hele boek van More niet gelezen te hebben. Dat Utopia geen ontwerp is, maar onder andere satire, zou Achterhuis dan ontgaan zijn.
Omdat ik dit stuk niet zo heel lang wil maken ga ik verder niet in op het betoog van Oudenampsen. Ik ben wat feller ten aanzien van Achterhuis: hij is het Nederlandse equivalent van de nouveaux philosophes. Als anarchist zeg ik maar: hemel Cuba of China niet zo op, maar val vooral eerstgenoemd land ook weer niet zomaar af op meer dan aanvechtbare gronden.

We hebben allemaal onze rare stemmingen

The entertainer, Tony Clarke


So cold the night, Communards


If you don't know me by now, Harold Melvin & the blue Notes

Het lied van Broeder Zon en Zuster Maan

Vier oktober heet Dierendag omdat het de dag is van St. Franciscus van Assisi, die patroonheilige van de dieren wordt genoemd. De heilige voor alle gezindten verdient beter, en de dieren ook.


Cantico delle creature

Zijn hymne Het zonnelied, zoals te vinden bij de Franciscanen van Stoutenburg. De laatste encycliek van de paus die zich naar Franciscus vernoemd heeft draagt de titel van de aanhef van ieder couplet: Laudato si', wees geprezen. In de gezongen versie wordt het Si' laudato.

Allerhoogste, almachtige, goede Heer
van U zijn de lof, de roem, de eer en alle zegening.
U alleen, Allerhoogste, komen zij toe
En geen mens is waardig U te noemen.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, met al uw schepselen,
vooral heer broeder zon, die de dag is,
en door wie Gij ons verlicht.
En hij is mooi en stralend met grote luister.
Van U, Allerhoogste, draagt hij het zinnebeeld.

Geloofd zijt gij, mijn Heer,
door zuster maan en de sterren.
Aan de hemel hebt gij ze gemaakt
Schitterend, kostbaar en mooi.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, door broeder wind
en door de lucht en de wolken,
het helder weer en ieder jaargetijde,
waardoor Gij uw schepselen in leven houdt.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, door zuster water,
die heel nuttig is, nederig, kostbaar en kuis.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, door broeder vuur, door wie Gij voor ons de nacht verlicht.
En hij is mooi en vrolijk, stoer en sterk.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, door zuster aarde, onze moeder
die ons in leven houdt en leidt
en allerlei gewassen en kleurige bloemen en kruiden voortbrengt.

Loof en zegen mijn Heer
en dank en dien Hem met grote nederigheid.

Geloofd zijt gij, mijn Heer, door hen
die vergiffenis schenken door uw liefde
en ziekte en verdrukking dragen.
Gelukkig zij die dat dragen in vrede,
want door U, Allerhoogste, zullen zij worden gekroond.

Geloofd zijt gij, mijn Heer,
door onze zuster de lichamelijke dood,
waaraan geen mens kan ontsnappen.
Wee hen die sterven in doodzonde.
Gelukkig wie zij aantreft in uw allerheiligste wil
Want de tweede dood zal hun geen kwaad doen.

Loof en zegen mijn Heer
en dank en dien Hem met grote nederigheid.

Angelo Branduardi, die u boven kunt horen, heeft zich ook aan een Nederlandse versie gewaagd.


Zonnelied

Marianne in Catalonië

De algemene staking in Catalonië, die hoofdzakelijk geleid werd door de twee anarchistische vakcentrales CGT en CNT, mag een groot succes heten wat mobilisatie betreft. Zij is ook een waarschuwing aan de rechtse nationalisten die het republikeinse streven ter plaatse lijken te willen kapen. In doorsnee, dunkt mij, wil men in Catalonië autonomie in een republiek Spanje. Het politieoptreden zal extra voorstanders van onafhankelijkheid geworven hebben. Of er een meerderheid voor avonturisme als zomaar de onafhankelijkheid uitroepen is valt te betwijfelen. Een algemene staking is net zo goed een waarschuwend signaal in dat verband.

Het was moeilijk in de beelden van die massale demonstraties van vandaag en het meppen van zondag een Marianne te ontwaren.
Tot nader order deze, met dank aan It's going down.

Over het referendum in Catalonië

De ellende van Joegoslavië begon toen het zo gekoesterde Slovenië zich los wilde maken van de federale socialistische republiek - op zuiver racistische gronden: waarom zou het welvarende Slovenië het armoedige Kosovo moeten onderhouden (of Macedonië)? Xenofobie en racisme zijn nu eenmaal de consequentie van neoliberaal kapitalisme, waar men ook in Joegoslavië mee besmet is geraakt.
Hopelijk weet u nog wat er op volgde.

Ook in Italië is een dergelijk racistisch afscheidingsstreven (geweest), de Lega Nord, die verklaarde niet meer in een land te willen wonen met die bruinhuidige luiaards van het zuiden. Racisten zijn ze gebleven, het streven is meer naar de hoofdstroom van de huidige xenofoben verlegd. Ze zullen ook dikke vriendjes zijn met PVV en FVD, u weet wel, die clubs die zo voor de natiestaat zijn.

Dichterbij oikos Nederland heb je de nog steeds voortvegeterende Vlaamse onafhankelijkheidsstrevers, die van die luie armoedzaaiers in Wallonië af willen. Ik zeg voortvegeterend, omdat iedere oorspronkelijke rechtvaardiging van het Vlaamse nationalisme is weggevallen inmiddels. In feite zijn het nu PVV's voor België.

Europees nationalisme is niet per definitie xenofoob, integendeel: zie Schotland en Wales. Maar dit terzijde.

Ziehier het probleem met het referendum in Catalonië. Dat men van de permanente belediging van een koningshuis afwil, alle begrip. Een federale socialistische Iberische republiek, lijkt mij een prachtig idee. En ik vertrouw op de linksgezinde meerderheid in Catalonië die niet zomaar onafhankelijkheid wil van Spanje - al was het maar om de geestverwante forastier@s*) niet in de steek te laten. De kans dat er voor onafhankelijkheid geen meerderheid zou zijn was groot. En toen kwam de franquistische centrale overheid met dreiging en tenslotte met geweld, om ook twijfelaars of tegenstanders voor de zaak van onafhankelijk Catalonië te werven.
Zoals eerder in dit verband gezegd: de heersende klasse is haar schamele verstand kwijt.
Het beste waar we vandaag op kunnen hopen is dat er geen doden vallen. Halverwege de avond zijn er 761 gewonden geteld. Rajoy in Madrid zegt dat er geen referendum is geweest. Puigdemont in Barcelona zegt dat hij 48 uur na het tellen van de stemmen de onafhankelijkheid zal uitroepen.
Wie zal het tweetal tot rede brengen?

Please share this statement by @AdaColau, Mayor of Barcelona, on the #CatalanReferendum pic.twitter.com/KHWiZLpgN5

— Owen Jones🌹 (@OwenJones84) 1 oktober 2017

*) Ik heb de indruk dat dit mooie Spaanse woord voor de binnenlandse "vreemdeling" inmiddels enigszins in onbruik is geraakt. Ik blijf het waarderen.