Het kon wel gebeuren

Het is zo'n tachtig jaar later en Berzelius Windrip is niet Donald J. Trump. Trump komt naar voren in een wereld waarin fascistische of fascistoïde stromingen zich roeren en de overhand zouden kunnen krijgen, maar de wereld is anders. Maar de fasciseringstendens is steeds aanwezig geweest in de VS: de slavernij in de gevangenissen, overmatig gevuld door wat men ter plaatse graag noemt niet-Kaukasiërs.
Er is veel in Sinclair Lewis' It can't happen here dat lijkt te verwijzen naar het trumpisme van nu. De goedkope retoriek gericht op de zogenaamde hardwerkende legitieme bewoners, de al even lawaaiige toon die aangeslagen wordt tegen de zuiderburen. Zelfs het officiële antisemitisme van Windrips Corpostaat komt naar voren in de campagne tegen Soros, de opvolger van de Rothschilds dezer dagen.
Wat Lewis in romanvorm verhaalt: een stabiele totalitaire dictatuur in de VS is evenwel niet mogelijk. Misschien wel nergens, maar het gaat nu om de wereldmacht "waar het niet kan gebeuren" en waar het niettemin gebeurd is, de feitelijke verkiezingsuitslag ten spijt. De materiële basis van het Trumpregime zou stabiel kunnen zijn, maar de aaneenrijging van affaires in de eerste ruim drie maanden is duizelingwekkend. Bestaat Steve Bannon nog? Het inreisverbod voor willekeurig geselecteerde moslims (althans mensen uit landen met een islamitische meerderheid), de zogenaamde gezondheidszorgwet en nu dan de al dan niet vermeende inmenging van "de Russen" in de verkiezingen - het blijft wankelen van de ene zaak naar de andere.

It can't happen here loopt wel en niet goed af. Er zal wel een beschrijving van de inhoud online te vinden zijn, maar ik ga niet het verhaal bederven. Hoezeer het ook speelt in de fictieve tweede helft van de jaren dertig - waarbij de echte Göring, Hitler en Stalin wel op de achtergrond meespelen - het is ook een boek voor nu. Bekijk en bestel het hier (nee, ik heb geen enkel financieel belang bij deze vermaning).

Die fundamentele instabiliteit is enerzijds geruststellend: de dictatuur is moeilijk te vestigen of te handhaven. Anderzijds is zij beangstigend: geen onrust draagt vooralsnog bij aan de destabilisering van de fascistoïde VS, al zal zij wel een rol spelen. We leven in interessante tijden.