Die weiße Rose, actueler dan een tijd geleden

Die weiße Rose, film van Michael Verhoeven, 1982

Niets is een cultuurvolk onwaardiger dan zich zonder verzet door een onverantwoordelijke en door duistere driften geleide kliek van heersers te laten ‘regeren’. Is het niet zo dat tegenwoordig elke eerlijke Duitser zich schaamt voor zijn regering, en wie van ons heeft een idee van de smaad die over ons en onze kinderen zal komen als ons ooit de schellen van de ogen vallen en de afgrijselijkste, iedere beschrijving tartende misdaden aan het licht komen? Als het Duitse volk in zijn diepste wezen al zo gecorrumpeerd en uiteengevallen is dat het zonder een hand uit te steken - lichtzinnig vertrouwend op een twijfelachtige historische wetmatigheid - het hoogste prijsgeeft wat een mens bezit en wat hem verheft boven alle andere schepselen, de vrije wil namelijk, de vrijheid om de loop der geschiedenis mede te bepalen en aan zijn rationele beslissingen te onderwerpen - als de Duitsers, aldus gespeend van elke individualiteit, al zo in een geesteloze, laffe massa veranderd zijn, dan, ja, dan verdienen ze dat ze ten onder gaan. Goethe noemt de Duitsers een tragisch volk, net als de Joden en de Grieken, maar tegenwoordig lijkt het er meer op dat ze een slappe, willoze kudde leeggezogen meelopers zijn, die, beroofd van hun kern, bereid zijn zich in het verderf te laten storten.

Zo lijkt het - maar zo is het niet; het is eerder zo dat alle individuen langzaam, verraderlijk, systematisch zijn verkracht en in een geestelijke gevangenis gestopt. En pas toen ze geboeid in de cel lagen, beseften ze eindelijk wat voor fatale dingen er gebeurden. Slechts weinigen zagen de dreigende ondergang, en de beloning voor hun heroïsche waarschuwingen was de dood. Over het lot van die mensen zal nog het nodige te zeggen zijn. Als iedereen wacht tot de ander begint, zullen de boden van de wrekende Nemesis onstuitbaar oprukken en dan zal ook het laatste slachtoffer zinloos in de muil van de onverzadigbare demon geworpen worden. Daarom moet iedereen zijn verantwoordelijkheid binnen de cultuur van het christendom en het avondland kennen en zich in dit laatste uur verzetten waar hij maar kan, en in actie komen tegen de gesel van de mensheid, tegen het fascisme en elk aanverwant systeem van de absolute staat. Pleeg passief verzet - verzet - waar je maar kunt, verhinder dat deze atheïstische oorlogsmachine blijft draaien, voordat het te laat is, voordat ook de laatste steden, net als Keulen, zijn veranderd in een puinhoop en voordat ook de rest van de jeugd van het volk ergens voor de hybris van een Untermensch is doodgebloed. Vergeet niet dat elk volk de regering verdient die het kan uithouden!

Het boek van zus Scholl, Inge, Die weiße Rose stopte mijn leraar Duits in mijn hand met de aanbeveling dat ik er een spreekbeurt over moest houden. Ik heb me zo goed mogelijk gekweten van de taak. En toen vroeg hij tot slot, en ik was er niet op voorbereid dat ik dit in het Duits moest beantwoorden, of ik de acties van Die weiße Rose verstandig had gevonden. Nee, moest ik hier hakkelend op zeggen, nuance was plotseling uitgesloten. Zou ik het ook gedaan hebben? Mensen, in 1966 was de oorlog verder weg dan nu, zeker voor een tiener. Nou misschien niet dan nu, maar dan toch zeker tot voor kort. Maar of ik hun moed bewonderde? Ja, dat wel.
Die weiße Rose zit er ingeramd, met die onverwachte gewetensvragen die ik maar even in de te leren vreemde taal moest beantwoorden.
En ik kan nog steeds zeggen: verstandig was het niet. Maar daar kan ik nu aan toevoegen: er zijn ogenblikken en omstandigheden waaronder verstandig handelen niet het belangrijkste is wat men kan doen. Maar voor dat inzicht moet men op zijn minst volwassen zijn.

Hierboven de Nederlandse vertaling van de hand van Gerrit Bussink van het begin van het eerste pamflet van Die weiße Rose.
Via deze site komt u bij de vertaling van alle uitgegeven pamfletten.
Hier de lijst van de originelen in het Duits.