Verlate dan de ziel het vleselijke lichaam

Op mijn veertiende heb ik hele verhalen over "de geest" bij elkaar geschreven, iets waarvan ik mij niets meer herinner - zo werkt het ook wel met opschrijven: wat je opschrijft ben je kwijt en kun je vergeten. Het is vastgelegd. Wat er staat, ik durf het nog niet goed te lezen nu ik het terugzie, laat staan al dan niet curiositeitshalve te delen. En over curieus gesproken:



Deze opname gemaakt door een bewakingscamera in een Chinees ziekenhuis maakt furore. Een dode vrouw ligt onder een laken op de gang en dan - enfin, zie wat u er van kunt maken uit de opname.
Merkwaardig is dat dit filmpje in de strijd geworpen wordt als "weerlegging van het materialisme", dat in China officieel gangbare filosofie moet heten. Spijtig, mensen, de interpretatie dat de verschijning die zich vanaf dit doodsbed lijkt te bewegen (waarheen?) een zichtbare ziel is die het lichaam verlaat, is natuurlijk zelf hartstikke materialistisch.
"Zalig zij die geloven zonder gezien te hebben".

Veel in mijn leven zal ik vergeten

Mijn papieren van vele jaren her zoals bewaard in mijn ouderlijk huis en de laatste week uitgepakt ter ordening doen mij in vele verbazingen vervallen (bestaat dat meervoud wel? enfin, het drukt het wel goed uit). Ook wat betreft muziek die ik blijkbaar goed vond in 1964, het eerste jaar van een eigen transistorradio en tevens van de Britse zeezenders Caroline en Atlanta (die al spoedig fuseerden). Het volgende stond hoog genoteerd in mijn lijst en doordat het echt nergens meer te horen is geweest verder is mijn herinnering eraan geheel weggezakt. "Zomaar een beatnummer".


Funny things, Redcaps

Toen ik dit plaatje won in een prijsvraag begin 1965 was het voorgaande jaar al zo weggezakt dat ik mij hier te goed voor voelde. Maar zo was het dus niet nog geen half jaar ervoor.


It's all over now, Rolling Stones. Jaja, de Valentinos, maar ook zonder mijn (her)ontdekking zou ik dit de beste versie gevonden hebben.
Waarschijnlijk wilde ik mij destijds afzijdig houden van die rare Nederlandse "strijd" tussen Stones- en Beatlesfans. Doe me dan de Redcaps maar... Of de wel onthouden Mojos enzovoort.
De Stones waren er meer dan de Beatles plotseling zomaar, en krachtig. "There was some urgency about their music," zei John Peel niet lang voor zijn dood, een dringendheid die later verdween. Dat zegt het wel. Maar het laatste nieuws is dat een rockumentary zoals uitgezonden op BBC2 vannacht bij mij wel sympathie voor Keith Richard heeft opgewekt.

Het een en ander aan alcoholische versnapering op, kopfoon op en loeihard dit soort country draaien 's avonds laat om eens lekker te huilen. Het hoort bij een bepaalde levensfase die nog goed in mijn herinnering zit. Maar niet, dat ik dit al een eerste plaats gunde in 1964, wat een verrassing.


I won't forget you, Jim Reeves.
Het lot wilde dat dit hoog genoteerd stond toen zijn vliegtuig verongelukte.

Het spreken door te zwijgen

"Waar de bisschop verschijnt moet het gelovige volk zijn, zoals ook waar Jezus Christus is de Kerk is in haar totaliteit".
Ignatius van Antiochië, Brief aan de christenen van Smyrna, c.8, volgens de vertaling van Anton Hunink.
"In haar totaliteit". De Kerk is algemeen, waar twee of drie vergaderd zijn in Mijn naam, daar ben Ik.
Het is een politieke truc om het "katholike" van het Grieks van toen nu met "katholiek" te vertalen, met de bedoeling daar "Rooms" voor te denken. Het betekent juist algemeen, alomvattend, niemand uitsluitend dus, en zo is het ook in de apostolische geloofsbelijdenis opgenomen, de ene heilige katholieke kerk. Met alle respect voor de roomsen onder u, die mij zeer dierbaar zijt, het is een anachronisme het zo te vertalen in deze tijd.

Maar goed, Ignatius, die uitziet naar de marteldood in de arena, verscheurd te worden omwille van Christus door de wilde beesten, zou dit woord voor het eerst in verband met de samenkomst der gelovigen gebruikt hebben. Of hij ook echt in de arena is losgelaten is niet bekend. Dat Antiochië de oudst bekende christengemeente is, staat vast tot een oudere bekend wordt...

Het mooiste uit zijn geattesteerde brieven:

Wie het woord van Jezus werkelijk bezit kan ook Zijn stilte horen. Zo wordt diegene dan volmaakt: wat hij zegt brengt hij in praktijk en door zijn zwijgen wordt hij gekend.

(Aan de christenen van Ephese, c.15, vertaling Anton Hunink)

Jezus spreekt door Zijn zwijgen - iets wat nadere meditatie behoeft.

(De vertaling door Hunink, Graan van God getiteld, is nu in de ramsj te bekomen).

Kussen op de openbare weg

Zij had al voor zichzelf uitgemaakt dat zij met mij mee naar mijn huis ging en dat wij daar het ENE zouden doen, en zij zat achterop op mijn fiets, die het met deze twee forse gestalten flink te verduren had. Tot zij op de gedachte kwam dat wij elkaar nog niet eens gekust hadden, en als dat niet goed ging zou het andere ook niet goed gaan (wat overigens best kan kloppen).
Ik kreeg het gevoel alsof mij een examen afgenomen ging worden. Zomaar op straat, dat kon niet, dat was ordinair - ik bekende maar niet dat ik mij daar toch wel eerder aan bezondigd had. Zij wees een portiek aan: "daar!"
Het kon wat mij betreft niet "goed" gaan omdat er verder ook niets aan voorafgegaan was dan praten.
En terwijl mij het examen werd afgenomen scheen plotseling een lichtbundel het portiek in. "Lukt het daar?" Lacherige politie. O ja hoor. Ze reden weer verder - achteraf begrijp ik wel waarom zij even vonden dat zij moesten zien wat daar gebeurde.

"Het kan er mee door," zei zij zakelijk. Een zesje dus.
Het begin van de zes weken durende merkwaardigste verkering die ik gehad heb.

Moord! riepen zij

Het pamflet waarmee het Ierland Comité zich in 1972 presenteerde, met ernstige verkleuring door blootstelling aan zonlicht. Als het uitkomt zal ik het wel een zoekbare tekst maken. Het adres, het toenmalige Mozeshuis, is uiteraard vervallen.

Het was weer zover bij het viaduct

Lief was een paar minuten eerder vertrokken op de fiets en als ik bij het viaduct kom is het afgezet door politie aan twee kanten. Er is een ambulancewagen. Dan zie ik een agente een wit laken omhooghouden met afgewend gezicht. Wat het ook is, het is dodelijk afgelopen. De fiets die aan de kant tegen de muur staat is een racefiets, ik moet besluiten dat Lief net op tijd hierlangs is gereden. "O is het weer zover?" hoor ik in de aangroeiende menigte die er niet langs mag.
Dan wordt de onbekende om wie het gaat op een brancard de ambulancewagen in geschoven. Het hoofd is donker aangelopen (of was het altijd donker?). De ambulance doet geen zwaailicht aan, de zaak wordt duidelijker. We mogen langslopen met de fiets aan de hand.
De man van de racefiets rijdt als eerste weg.
Ik vraag aan een agent of er een aanrijding was. "Nee," is het korte antwoord. Er ligt een plasje bloed maar men is al met water in de weer geweest om het weg te poetsen, opmerkelijk genoeg.
Het was weer zover.
Het viaduct is zijn onschuld kwijt.
Hierbij doe ik geen illustratie.

Tegen de mammoetwet

Demonstratie van gymnasiasten, ca. 1960. Ze hadden ook kunnen denken: het zal mijn tijd wel duren. Ik zit met de vraag: waar kan deze combinatie van tramlijnen vastgezeten hebben, 16 en 25 naast elkaar, en de andere richting volgens het beugelcijfer: 3. Duister knipsel uit mijn archief.

Hier een helderder weergave van de foto, waaruit blijkt dat die op het Muntplein genomen is.
Blijft het raadsel van het tramstel van lijn 3 daar...

De Gemeente Vervoersdienst

De Socialistische Jeugd in actie voor gratis openbaar vervoer in Amsterdam. Ik was er bij maar ben geen lid geworden, weet niet zo goed waarom niet, achteraf. Het kaartje was van het model dat het gemeentevervoerbedrijf nu juist ging afschaffen, ter voorbereiding van het zelf stempelen op de volledig conducteurloze tram, voorjaar 1969.
Een schat uit eigen archief.

Birmingham oh Birmingham, greatest city...

Voor André Rieu Jr, was er de Second City Sound, uit Birmingham, de tweede stad van Engeland. Let vooral op de ten gehore gebrachte b-kant.

Lover's lament & Shopping list, Second City Sound


Hun enige hit, Tchaikovsky one. Tsjikovski lost, I'd say (wel met mellotron).

Je moet van goeien huize komen wil je deze verknoeien, dat gebeurt dan ook niet.

A touch of velvet and a sting of brass

De angst van een zwarte moeder voor haar zoon tegenover de politie

Iesha Evans heet de vrouw van "de" foto die in feite een situatie weergeeft die van allerlei kanten vastgelegd is. Zij vertelt haar verhaal in The Guardian, Klaarblijkelijk komt zij uit New York en zij heeft veel te zeggen. Wat extra belangwekkende passages:

- Mensen noemen ons African Americans. maar in werkelijkheid zijn wij Afrikanen die in Amerika wonen. Hoe kunnen wij ons Amerikanen noemen als wat onze vermeende grondwet ons niet als mensen erkent? Wij waren geen mensen - wij waren eigendom. En ondanks alle amendementen is de toestand niet echt veranderd.

Witte Amerikanen hebben tegen Afrikanen gezegd: "Wij gaan jullie ontvoeren, wij beroven jullie van je identiteit, en dan geven wij jullie langzamerhand de rechten die jullie van kindsafaan hadden, en geven je het gevoel alsof ze iets bijzonders zijn. Wij gaan jullie dom houden door het illegaal te maken dat jullie lezen of schrijven of naar school gaan. Dus alles wat je zult weten zullen de leugens zijn die wij jullie dwangvoederen." We kregen een andere cultuur, een andere godsdienst, andere rituelen, andere taal gedwangvoederd.


- Ik heb een zoon van zes, Justin, en ik vrees meer voor zijn leven dan voor het mijne. Hoe moet ik hem opvoeden? Om bang te zijn? Om met gebogen hoofd te lopen en niet in de problemen te komen, niet de politie in de ogen te kijken want ze zouden rotzooi tegen hem kunnen trappen. Of moet ik hem in kracht opvoeden. zijn kleur te omhelzen, te weten wat zijn rechten zijn en te weten dat hij niet de wet overtreedt of iets onrechtvaardigs doen, en dat niemand een van zijn burgerrechten van hem kan afnemen? Ouders hebben de verantwoordelijkheid om als de donder te ontwaken en te beseffen wat er aan de hand is.

"What's going on". Dat is Marvin Gaye 45 jaar geleden.
En de rest van het tweede stukje, daar heb ik zeer onlangs dit over geschreven. Naar aanleiding van een boek uit 1968.
Nur um der Hoffnungslosen willen...

Water van Fiji, gewoon, omdat je er rijk genoeg voor bent

Bij alle ellende over water van en op Fiji kan het nieuwste marketingspeeltje voor leeghoofden met te veel geld bij Albert Heijn gevoegd worden.
Albert Heijn verkoopt sinds kort "Fiji Artesian" water. Niet uit Artesië dus, waarvan het gemiddelde goedbetaalde leeghoofd niet zal weten waar het ligt, maar van Fiji. Ik denk dat voorzover er nog aardrijkskundeonderwijs gegeven wordt het begrip "Artesische put" niet meer aan de orde komt. En Artesian, dat klinkt altijd nog exotischer dan het Zuidnederlandse gewest dat vooral bekend is als biermerk in het Frans.

Het Ministerie van Tegenspraak heeft al ruim afdoende argumentatie tegen deze nieuwste extravagantie, het scheelt mij werk op een hete dag...

Is dit morgen?

Misschien is het donkerste deel van de nacht ook echt voor de dageraad, ik heb het nooit in de gaten gehouden. Dat de wereld in het alomvattend kapitaal in duisternis gehuld is, is onmiskenbaar. Maar de morgen zou besloten liggen in de nacht. Afgezien van de apocalyptische kanten als het broeikaseffect en kernbewapening.
Alweer dertien jaar geleden - zie ik - heb ik geschreven over hoe rechts Gramsci ter harte heeft genomen en een hegemonistisch verhaal over democratie en vrije markten de wereld heeft ingeholpen. Het verhaal is nu piepend en knarsend in het zand van de Eeuwigdurende Bezuiniging beland, een perspectiefloos geheel waarover de ideologen alleen kunnen zeggen: er is geen alternatief.

Natuurlijk is het er wel, maar verwezenlijk het maar eens. Hopelijk ligt de toekomt in het heden in het postkapitalisme zoals Paul Mason het signaleert. Het dominante verhaal krijgt tegenspraak, ook in de metropolen Bernie Sanders, Jeremy Corbyn, Podemos, Syriza. En zie bij laatstgenoemde hoe slecht het afloop zonder grootscheeps internationaal verzet.

Thomas Decreus en Christophe Callewaert hebben hun boek afgesloten afgelopen januari. Dat "Keulen" een nazistisch verzinsel is geweest om vreemdelingen in het algemeen verdacht te maken kon dus niet meer verwerkt worden (al heb ik het hele verhaal nooit vertrouwd, en ik niet als enige). En intussen zijn we weer diverse katatrofes verder. Het is moeilijk om hoopvol te blijven maar ik ben allang blij dat de schrijvers het volhouden.
Voor een Nederlandstalig publiek onmisbare vermaning...

- Thomas Decreus & Christophe Callewaert, Dit is morgen. Berchem EPO, 2016. 269p., €19,90.

Erich Fromm over ongehoorzaamheid

Erich Fromm draagt de thema's voor van On disobedience, licht Duits accent.

Er zijn allerlei mensen die filmpjes wijden aan het boek, waaronder iemand die alle hoofdstukken voorleest. U moet ze zelf maar zoeken. Hier gaat iemand nader in op Fromms visie op het humanistisch socialisme



Socialisme moet radicaal zijn. Radicaal zijn betekent tot de wortel gaan. En de wortel is De Mens.

We lijken te denken dat het makkelijk is

Vrij voor het knippen en plakken en het citeren: de Easy essays van Peter Maurin online - voorzover ik kan overzien compleet.
Hier te vinden (alweer een tijdje zo te zien, maar Keith Hebden heeft ze net ontdekt en onder anderen mij er op attent gemaakt).



We lijken te denken

Sint Franciscus vond
dat het kiezen voor armoede
net zo goed is
als het trouwen
met het mooiste meisje ter wereld.
We lijken te denken
dat arme mensen
maatschappelijke lastposten zijn
en niet Ambassadeurs van God.
We lijken te denken
dat Vrouwe Armoede
een lelijk meisje is
en niet het mooie meisje
dat Sint Franciscus van Assisi
haar noemde.
En omdat we zo denken
weigeren we de armen te voeden
met onze overtollige goederen
en laten we de politici
rondlopen als zakkenrollers
om Peter te beroven
om Paul te betalen,
en de armen te voeden
door de rijken
te laten betalen.

Links, en vooral de sociaal-democratie, als verdedigers van het imperialisme/kolonialisme

“Indië los van Holland!” - er hoort “nu” achter maar dat weerklonk niet altijd. De houding van de sociaal-democraten tegenover het kolonialisme is in de loop der jaren van dubbelzinnig naar een al dan niet gespeeld morrend “voor!” geëvolueerd. Er viel beschavingswerk te verrichten en zo niet, dan was er toch te werken of zelfs te verdienen. Een vooraanstaand sociaal-democraat als Henri van Kol was onbeschaamd “planter” zoals de term luidde – wat niet direct inhield dat hij gebogen over het veld gewassen aan het plaatsen was. Men zou zeggen dat het gewenste internationalisme als vanzelfsprekend antikolonialisme met zich meebracht. Maar ook de zich als zuiverder in de leer presenterende communisten waren – in ieder geval in Nederland – niet van harte steeds antikoloniaal. Toen de sociaal-democraten eindelijk serieus deelnamen aan de regering werkten zij mee aan het voeren van koloniale oorlog tegen het Indonesische onafhankelijkheidsstreven. Hoewel het wettelijk niet toegestaan was dienstplichtigen in te zetten in de oorlog overzee werkten de kabinetten-Beel en -Drees hier volledig aan mee, en werden dienstweigeraars juist gecriminaliseerd. Het was aan de communisten en anarchisten om deze weigeraars te steunen, zelfs te helpen onderduiken, iets wat tot nog tien jaar na het einde van de bezetting doorspeelde.

Toen Nieuw-Guinea “speelde” en de PvdA niet meer in de regering zat was de partij plotselig tegen het inzetten van dienstplichtigen in wat mogelijk een oorlog zou worden – zo ver is het niet gekomen maar dat is niet de verdienste van de PvdA. Voor de steun aan de (weinig talrijke) dienstweigeraars waren er de Pacifistisch Socialistische Partij en de anarchisten. Meer hierover ten dele hier.

Spanje was aan het begin van de vorige eeuw een geheel ontmanteld wereldrijk. De laatste overzeese bezittingen in Amerika en de Stille Oceaan waren buitgemaakt door de Verenigde Staten, enkele vlekjes op de Marokkaanse kust en aan de Golf van Guinea en de huidige Atlantische Sahara resteerden. Het Spaanse regime besloot evenwel om samen met Frankrijk alsnog het buurland Marokko aan te vallen, om in ieder geval de toegang tot de Middellandse Zee te beheersen. De bezettingsoorlog duurde zeker tot 1927. En wat van belang is op te merken: toen “links” in de Tweede Republiek de regering vormde is er geen sprake geweest van het dekoloniseren. Eerder was er groot verzet geweest tegen de koloniale oorlog, dat bloedig gesmoord werd (de Semana Trágica, 25-30 juli 1909). Of het overboord zetten van het antikolonialisme hier iets mee te maken had zou ik niet kunnen zeggen, maar Marokko was de uitvalsbasis van de fascistische legermacht die de staatsgreep pleegde waarmee de burgeroorlog begon. Misschien heeft verslapping op het punt van antikolonialisme dus mede de republiek en daarmee links Spanje de das om gedaan – maar dat is een “als... dan”-historische gedachte; het is niet zo gegaan.

Het zwaarste requisitoir geldt evenwel de Britse sociaal-democratie. De zozeer geprezen regering-Attlee heeft India en Pakistan een bloedige oorlog laten voeren bij het begin van de onafhankelijkheid, waarbij miljoenen mensen op de vlucht zijn gejaagd. Het Britse leger voerde tot 1947 met de VS oorlog tegen de partizanen van Griekenland, die beslist niet aan de macht mochten komen. Uit Palestina trokken de Britten zich lafhartig terug met de officieuze mededeling "jullie zoeken het verder wel uit.” En oorspronkelijk wilde de regering-Attlee verder geen onafhankelijkheid aan koloniën verlenen, want intussen was het Rode Gevaar uitgevonden dat onmiddellijk die koloniën zou overnemen. Het was dus nota bene aan de Tories om de dekolonisering van een groot deel van Afrika door te laten gaan – niet van harte of volledig, en meestal met ongelijk oorlogsgeweld.

Het was Labour dat de deportatie van de Chagossianen op last van de VS begon; dat via wapenleveranties en “adviseurs” de quick kill die miljoenen Biafranen het leven kostte organiseerde; dat met de staart tussen de benen de aftocht liet blazen uit Zuid-Jemen en in 1975-76 in Oman het gebied waar de guerrilla actief was naar het stenen tijdperk terugbombardeerde naar eigen zeggen. En het was opnieuw Labour dat meewerkte aan de inrichting van narcostaat Kosovo door middel van het bombarderen van Servië en dat van harte meedeed aan de invasies in Afghanistan en Irak.

Wat zou het mooi zijn geweest als in ieder geval onder Blairs Labour dit laatste niet was gedaan en wel de grondslag was gelegd voor vrede in de zes graafschappen die vaak Noord-Ierland worden genoemd. Het beëindigen van de bloedige erfenis van Brits kolonialisme alhier zou Blair als vredestichter de geschiedenis hebben kunnen doen ingaan. Nu is hij iemand, en hij niet alleen, die naar de normen van Neurenberg opgehangen zou moeten worden, wat niet zal gebeuren.

- Eerder verschenen onder andere titel op Krapuul

Geen weddenschappen, maar lang zie ik Erdoğan niet meer blijven

Het lijkt wel of het Turkse leger de toch zo vaak beoefende sport van de staatsgreep niet meer beheerst - in een mate die ik bijna niet geloof. Sinds het land lid van de NAVO is, is het een leger met een land in plaats van andersom (vooral buiten Europa zijn dar veel voorbeelden van te vinden: Nigeria, Israël, Indonesië,..). Als alles gaat zoals het tot nu toe de afgelopen halve eeuw is gegaan kan Erdoğan en zijn partij niet veel goed meer doen: aardig doen tegen de nog loyaal gebleken onderdelen maakt hen tot gevangenen van het leger, zoals de praktijk is geweest. Zware repressie, ook tegen het leger zal ook die loyale legeronderdelen van hem vervreemden. En de Verenigde Staten tarten, die tenslotte het laatste woord hebben, is al helemaal onverstandig.
In Chili was ook een "proefstaatsgreep" voorafgegaan aan die van 11 september 1973.
Maar goed, zoals gezegd: ik ga er niets om verwedden. En de toestand nu voegt extra duisternis toe aan de toch al donker uitziende tijden. Het lijkt een mengsel van kristalnacht en nacht van de lange messen nu in Turkije. Ook dat kan ook niet zomaar doorgaan.

Van wolk tot wolk stappen terwijl zij voorbijgaan

Zomaar vanwege gisteravond in de zon aan de Oude Haven weer eens een blok van misschien wel de meest voorkomende groep alhier, Pentangle.
Zonder spijt...


No more my Lord


Will the circle be unbroken?

Wonderlijk genoeg heb ik hiervan nog geen originele studioversie geplaatst. Bij dezen.

Light flight

Zomerbeeld 2016 - stervende dagpauwoog

Eigen oregano eerst...

De dagpauwoog streek neer op de tafel om te sterven. Vreemde gewaarwording

Blinde bij op vlinderstruik, zoals ieder jaar een grote trekpleister

De volksmannen doen een beroep op de vorst voor het vaderland

Het gangbare verhaal is dat de typografen zich als eersten in een vakbond hebben georganiseerd, niet alleen omdat zij een zeer ontwikkelde tak van de arbeidersklasse vormden - zij konden per definitie lezen - maar ook dat zij goedbetaald waren. In het hoofdstuk Het ontstaan van de typografen-vakorganisatie in Nederland in zijn laatstuitgegeven bundel artikelen weerlegt Jacques Giele dit laatste overtuigend. Er was vaktrots, maar ook onderbetaling en bittere armoede. Men wilde niet gedwongen worden tot actie, staking, maar men werd tegengewerkt door de patroons. Het totstandkomen van de vakbond neemt zo'n twintig jaar in beslag.
We kunnen het betreuren dat Jacques Giele zo spoedig zijn onderzoekerspen heeft neergelegd. In ieder geval staat Dennis Bos met zijn Waarachtige volksvrienden op Gieles schouders: via diens boek over de eerste Internationale in Nederland en het in de nieuwe bundel opgenomen De oppositie der 'Volksmannen' - die eigenlijk niet zo heel volks waren en een verward beeld van de Nederlandse politieke toestand tentoonspreidden. Multatuli komt er ook bij ter sprake, die zou zelfs een staatsgreep overwogen hebben.
Spuria verzameld:
- Jacques Giele, Rond de Eerste Internationale. Utrecht: Kelderuitgereij, 2016. 240p., €17,50.

De kookpotten van de Efteling

Hee, dit liedje ken ik van naam! Het stond even in de Veronica top-40 ergens begin '66 als ik het mij goed herinner, en De Telegraaf had de goede smaak de titel te verhaspelen tot "Mr. Kenny Ball" naar de Engelse jazzmuzikant... Daardoor herinner ik het mij. Sacha Distel, het zal wel.
Naar die top-40 luisterde ik verder niet of nauwelijks, we hadden Caroline en London, wat moest je dan met dat Veronica. Er zit een chute in het liedje dat ik hierbij voor het eerst hoor waardoor het hele verhaal een grap wordt. Niets voor kinderen verder zou ik zeggen, maar ja zo werd in mijn kindertijd geredeneerd. Maar haal die wending uit het lied en je houdt onschuldige blanke ontdekkingsreizigers over die in de kookpotten van zwarte kannibalen belanden. (De herkomst van het woord is nog steeds niet geheel duidelijk, maar vermoedelijk is het een verwijzing naar de zo goed als uitgeroeide Cariben van rond de naar hen vernoemde Caribische Zee. Uitgeroeid door de witte kolonialen die hun bloeddorst projecteerden op hun slachtoffers).
Frantz Fanon schrijft pijnlijk treffend hoe gekoloniseerde Afrikanen gerust konden zeggen: "nu hebben wij die kookpotten niet meer natuurlijk." Peau noire, masques blancs kunt u hier lezen. Is het Frans u te veel geraagd, hier is het in het Engels.

Monsieur Cannibale gaat als liedje van een racistisch-koloniaal stereotiep uit maar eindigt heel ergens anders. En het is een halve eeuw oud. De attractie van de Efteling dateert naar ik begrijp van eind jaren tachtig. En er zit geen "draai" aan. Behalve dat de attractie ronddraait.

Op het eiland van Monsieur Cannibale draaien grote kookketels continu rond boven een knapperend vuur. Een ieder die voet aan land zet, mag plaatsnemen in dit duizelingwekkend avontuur totdat ze de kannibaal om genade smeekt. Je bent met de hele familie uitgenodigd om plaats te nemen in Monsieur Cannibale’s kookpotten. Ook als het regent zal het vuur van deze overdekte attractie wakkeren.

Zegt De Efteling.
In de wereld van Anton Pieck gaan - postuum - nog steeds de onschuldige blanken in de kookpot.

Een kijkje via een tweet:

Two snapshots I took at @Efteling back in 2011. Still hard to believe the racism isn’t obvious to some. pic.twitter.com/GXOdL67W7N

— Dan Hassler-Forest (@DanHF) July 7, 2016

De vraag is niet: wat wordt die arme onschuldige Nederlanders nu in 's hemelsnaam weer aangedaan dat een kinderattractie racistisch wordt genoemd? De vragen zijn: hoe is het mogelijk dat deze "attracties" ingesteld werden? En: kun je niet dankbaar zijn dat ze al die jaren zonder openbare verontwaardiging hebben voortbestaan?
En nu: weg er mee, hoog tijd! Er is nauwelijks actie meer nodig om het ter sprake te brengen (op het net tref ik alleen woedende berichten aan van gekwetst wit Nederland dat weer eens de pineut zegt te zijn).

Geen wonder dat de Efteling het favoriete plekje Nederland van Geert Wilders is.

Eerder verschenen op Krapuul.

Stop Oppressive Stereotypes: solidariteit tegen racisme begint met besef

- door Joke Kaviaar -
Waarom reageren witte mensen als door een wesp gestoken als er wordt gewezen op het racistische karakter van 'Monsieur Cannibale' in de Efteling?

Omdat ze het gevoel hebben dat ze worden aangevallen? Dat valt reuze mee. Kritiek is het, meer niet. Terechte kritiek. En nee, het is uitdrukkelijk geen 'omgekeerd racisme'. De 'pijn' wordt veroorzaakt door het wakker worden in de realisatie van eeuwenlange witte overheersing die in stand wordt gehouden door kinderen van jongsafaan bij te brengen dat de zwarte mens een simpele ziel is, of een griezel. Het is het wakker geschud worden in de rol van dader. Van voortzetter op zijn minst. En dat moet stoppen. Jij, (witte) lezer, kunt er vandaag mee stoppen.

De actiegroep SOS (Stop Oppressive Stereotypes) moet zichzelf continu verklaren. Ik snap goed dat die mensen anoniem willen blijven. Je krijgt namelijk de collectieve racistische stront over je heen als je ook maar wijst. Bedreigingen, pogingen om accounts op facebook te laten verwijderen (die vaak ook lukken dankzij de eenzijdige verwijderpolitiek van wat zichzelf noemt: sociaal netwerk), politie-intimidatie... het kan niet op. Ja, het is een harde boodschap die SOS verkondigt. En het wordt tijd dat die aankomt, recht uit het hart van mensen die het zat zijn.

Het feit dat ik nog nooit een karikaturaal beeld van 'de witte mens' heb gezien, zegt genoeg. Voorzover er karikaturen van witte mensen bestaan, zijn het karikaturen van witte individuen. Een bekend politicus bijvoorbeeld. Daaraan kun je zien dat witte mensen als unieke personen en zwarte mensen als groep worden gezien. Dat is generalisering en dus racisme. En dan wijd ik nu nog niet eens uit over karikaturen van 'de jood', 'de chinees', 'de indiaan', 'de eskimo' en ga zo maar door. Punt is dat het in alle gevallen racisme is door beeldvorming.

De vraag is waarom er geen karikaturen van witte mensen bestaan. Vraag is ook waarom in het Neederlands taalgebied de witte mensen zichzelf niet 'wit' vinden, maar 'blank'. Blank als synoniem voor superieur, verschoond van elke vorm van verdenking of verwijt. Waarom gebruiken we eigenlijk de term 'blank' nog, terwijl de term 'neger' intussen door de meeste weldenkende mensen wel wordt gezien als een racistisch residu van het koloniale tijdperk dat wordt aangeduid als 'De Gouden Eeuw'? Dat woord komt nog uit de tijd dat mensen tot slaaf werden gemaakt en verhandeld. Dat woord en dat winstbejag over de ruggen van mensen hebben dit land rijk gemaakt.
De oudere generatie gebruikt het N-woord nog, omdat ze ermee opgevoed zijn. Kennelijk gaan er heel wat generaties overheen voor een besef doordringt. Dat proces kan decennia in beslag nemen. Maar zo lang hoeft het niet te duren voor de laatste bastions van diepgeworteld racisme worden geslecht. Zwarte Piet en de kookpot-kannibaal in de Efteling kunnen alvast direct worden afgeschaft. Gewoon stoppen met kinderhoofden volproppen met zogenaamd onschuldige racistische beeldvorming.

De kritiek is niet nieuw. De karikatuur in 'Sjors en Sjimmie' is al lang afgeschaft. Over Zwarte Piet hebben we het nu ook niet bepaald voor het eerst. Die discussie werd begin jaren '70 ook al gevoerd maar werd met succes de kop ingedrukt. Nu de discussie over Zwarte Piet aanhoudt, dit keer niet in de doofpot terug kan worden gestopt, is het tijd om verder te kijken, voordat witte overheersing opnieuw een vroegtijdig einde weet te maken aan het verzet. Wij, witte mensen, witte activisten, kunnen daaraan een bijdrage leveren. Door niet je kop in het zand te steken.
Wat we vooral niet moeten doen is de kritikasters afvallen. Wie zijn wij om te bepalen dat zij het anders moeten doen? Wie zijn wij om te zeggen dat zwarte mensen zich (vreedzaam) moeten laten onderdrukken? Witte mensen hebben van Martin Luther King en Nelson Mandela ook al karikaturen gemaakt zodat ze in het witte straatje passen. Zo zijn ze als helden te vereren en kan de witte zelfingenomen mens zich met hen op een voetstuk plaatsen, hen zich toeëigenen en zichzelf andermaal 'witwassen'. Witte mensen willen hen maar wat graag een vorm van principiële geweldloosheid toedichten die de huidige zwarte activisten moet pacificeren. Doen ze dat niet, dan wordt er schande geroepen, en 'omgekeerd racisme', bang als de witte mens is voor zwarte activisten die niet over zich heen laten lopen.
Witte mensen moeten ophouden met zwarte mensen voor hun eigen witte agenda in te zetten, om te pogen de zwarte activisten van nu tegen elkaar op te zetten. Vergeet niet dat Mandela zo lang gevangen heeft gezeten omdat hij weigerde in ruil voor zijn vrijheid het geweld tegen het apartheidsregime af te zweren zolang het veel gewelddadiger apartheidsregime niet werd afgeschaft. En vergeet niet dat het Martin Luther King was die zei: "a riot is the language of the unheard". Denk daaraan voor je een (wit) oordeel uitspreekt over de rellen in de Schilderswijk! Ook dat is verzet tegen racisme.

Afgelopen zondag was ik bij de Black Lives Matter rally DON'T SHOOT in Amsterdam. Aanleiding daarvoor waren de recente moorden in de VS door witte smerissen op zwarte onschuldige mensen. Maar vergeten worden ook niet de doden door racistisch politiegeweld hier in Neederland: Mitch Henriquez, Rishi Chandrikasing, Ihsan Gurz en heel veel anderen. Vergeten wordt helemaal niets meer. Verzwegen wordt helemaal niets meer. Benoemd wordt juist wel het verband tussen kapitalisme, classisisme en racisme.
Ik stond daar als witte activist en kan niet anders dan de sprekers bij DON'T SHOOT volmondig gelijk geven en het doorgeven: wij moeten ons bewust worden. We moeten ons niet tegen elkaar laten uitspelen. Wij, witte mensen, wij moeten het racisme dat als een virus in ons bloed zit en telkens poogt tot een uitbraak van ongeneeslijk racisme te komen, aanpakken. Dat begint bij willen weten. Dat begint bij niet meer zeggen dat wij 'blank' zijn. Dat begint bij het wegnemen van beeldvorming. Dat begint bij er steeds wat van zeggen als mensen om ons heen, bewust of onbewust, racisme verspreiden.

Er is een direct verband tussen doden door racistisch (politie-)geweld en beeldvorming. De (witte) mensen die zeggen dat de mensen die actie voeren tegen beeldvorming zich met belangrijker zaken moeten bezig houden, kunnen er niet verder naast zitten. “Wat kan zo'n kermisattractie nou voor kwaad?” en “Het is maar een kinderfeestje” zeggen, betekent dat je het effect van beeldvorming bagatelliseert. Wedervraag moet zijn: stel nu eens dat jij het was, met je witte velletje, die voortdurend werd bespot, vervormd en misbruikt? Wat nu als jij je steeds moest verantwoorden? Ben je wel eens bang geweest voor de politie die langs reed? Bedenk dat ook die schietende agent als kind is gehersenspoeld met beeldvorming. Die neemt die smeris vandaag mee naar zijn werk, elke dag weer.

Solidariteit begint met de realisatie dat wij, witte mensen, het privilege hebben om van het gewelddadige zwijgen weg te lopen en nergens last van te hebben, en met de enige juiste keuze: om dat juist niet te doen. Roei tegen de stroom racistische bagger in. Konfronteer de mensen om je heen. Sta zij aan zij in de strijd met hen die door het dagelijkse institutionele genormaliseerde racisme worden getroffen. Steun Black Lives Matter. Steun Stop Oppressive Stereotypes. Steun de strijd tegen Zwarte Piet. Steun de strijd tegen etnisch profileren. Het grootste geweld is het geweld van het zwijgen in het licht van onrecht en terreur. Breek die stilte. Vandaag nog.

Onuitgesproken laatste woord: Steeds weer wordt de waarheid geweld aangedaan. Letterlijk.

- door Joke Kaviaar -
Onuitgesproken laatste woord:
Onderstaande tekst schreef ik als laatste woord voor een rechtszaak die dinsdag 12 juli 2016 plaatsvond. De beschuldiging luidt overtreding van de 'Wet Openbare Manifestaties' tijdens de ontruiming van vluchtelingenactiekamp Recht op Bestaan in Den Haag op 13 december 2012. In een eerdere zitting was de rechter door alle gedaagden gewraakt. Dat was ook nu weer nodig omdat de rechter mensen in de rede viel, documenten van een zichzelf verdedigende activist niet wilde aannemen, en tenslotte niet naar het laatste woord wilde luisteren van een medestandster. De rechter wilde niet dat het over het asielbeleid zou gaan, zei hij. Het laatste woord mocht alleen een persoonlijk betoog zijn.
We zagen ons daardoor genoodzaakt allen tot wraking over te gaan, omdat ook de daaropvolgende laatste woorden op dezelfde onwil de waarheid aan te horen zouden stuiten... wordt vervolgd...

Steeds weer wordt de waarheid geweld aan gedaan. Letterlijk.

Als ik terugdenk aan het vluchtelingenactietentenkamp Recht op Bestaan dan denk ik aan gesprekken met vluchtelingen die we opnamen, om zo hun verhalen te documenteren en publiceren. Dan denk ik aan die terughoudendheid hun persoonlijke verhaal te vertellen. En aan mijn terughoudendheid om door te vragen. Want ik ben de IND niet.
Ik herinner me Nashwan die vertelde over zijn vele littekens. Hij liet ze niet zien. Dat hoefde ook niet. In het voorjaar van 2013 is hij dood op straat gevonden. Het tentenkamp was toen al ontruimd. Want die ontruiming, die vond plaats op 13 december 2012. Op 6 mei 2013 stonden we weer bij de grote boom op het Koekamp. Om Nashwan te herdenken. De Haagse politie, die het tentenkamp met veel geweld heeft ontruimd, hield de herdenking argwanend in de gaten. Stel je voor... dat de herdenking een demonstratie zou worden.

Aan demonstraties hebben burgemeester van Aartsen en de Haagse politie een grote hekel. De demonstratieruimte wordt altijd zoveel mogelijk ingeperkt. Tenzij je een bende als Pegida bent, een troep nazi's, dan is er alle ruimte. Dan worden anti-fascisten preventief gearresteerd. Er wordt zo weinig mogelijk toegestaan en er wordt zo snel mogelijk ingegrepen als de mening van demonstranten lijnrecht tegenover overheidsbeleid staat. Dat het tentenkamp er nog zo lang heeft kunnen zijn, is te danken aan advocaten die er in slaagden steeds wat ruimte te behouden of te winnen. Behalve de warmte. De warmte die er wel was, kwam van de vluchtelingen zelf. Van het welkom als je er kwam. Van het eten dat er gedeeld werd. Dat zijn dingen waar menig burger met verblijfspapieren nog van kan leren. Dat zijn dingen waar burgemeester van Aartsen nog van kan leren. Van Aartsen, de burgemeester die aan het hoofd staat van het meest racistische politiekorps in dit land, met een politiechef die zich ongestraft racistisch kan uitlaten en mooi weer blijven spelen.

Schone schijn, daar is Van Aartsen goed in. Hij hield onlangs nog wat werd genoemd een 'motivational speech' bij aanvang van de Nacht van de Vluchteling hier in Den Haag. De man die vluchtelingen in de kou liet staan, die hun protest met veel geweld afbrak, die man, die sprak bij aanvang van de Nacht van de Vluchteling. Dit is symptomatisch voor de stelselmatige ontkenning van institutioneel racisme in dit land. Dit is tekenend voor al het eufemistisch vluchtelingen dehumaniseren, criminaliseren en opjagen. Ook de Dienst Terreur en Verrek, die zichzelf noemt: Terugkeer en Vertrek, wilde meelopen. Dit is de dienst die vluchtelingen op laat sluiten en deporteren en dat noemt: 'opvang' en 'hulp bij terugkeer'. Protest tegen haar deelname aan de Nacht van de Vluchteling noopte de baas van de dienst, Rhodia Maas, zich terug te trekken. En terecht. Maar het protest weerhield van Aartsen er niet van zijn mooie masker op te zetten. De huichelaar, die het ook al presteerde om de ontruiming van Recht op Bestaan te presenteren als 'beter voor de vluchtelingen'. Maar tenten en elkaars gezelschap om elkaar fysiek en geestelijk warm te houden zijn beter dan de straat. Ook van Aartsen weet dat. Het was een drogreden. Van Aartsen wilde graag af van het zichtbare protest van vluchtelingen. Sterker nog: hij wilde af van hun zichtbare en tot illegaal verklaarde bestaan!

Zo gaat het nu altijd in dit land. Steeds weer wordt de waarheid geweld aan gedaan. Letterlijk. Steeds worden zalvende woorden gebruikt. Zo heet ook de gezinsgevangenis op Kamp Zeist 'gesloten gezinsvoorziening' of zelfs: 'vluchtelingenopvang'. Dat is ook waarom vluchtelingen 'asielzoekers' worden genoemd, om te benadrukken dat de Neederlandse staat wel zal bepalen wanneer zij daadwerkelijk vluchtelingen zijn. Bijvoorbeeld als zij kunnen aantonen dat ze in Bagdad geboren zijn, en zo niet, dan ben je geen vluchteling. Dat was ook een verhaal van een van de vluchtelingen van Recht op Bestaan. Zijn broer is in Irak vermoord. Tijdens de ontruiming verwondde de politie zijn hand.

Als ik terugdenk aan het vluchtelingenactietentenkamp Recht op Bestaan op Koekamp, denk ik aan het nog altijd voortdurend vluchtelingenprotest. De groep in Amsterdam die eerder dat jaar werd ontruimd uit het tentenkamp aan de Notweg, bestaat nog steeds. Pand na pand na pand is gekraakt om die groep, Wij Zijn Hier, van onderdak te voorzien en bij elkaar te houden. De overheid ziet niets liever dan het uiteenvallen van de groepen vluchtelingen die door hun onderlinge samenhang en solidariteit zichtbaar weten te blijven. Ook nu weer dreigt in Amsterdam de ontruiming van een pand waar 140 mensen van die groep in verblijven. Vorige week is een van hen verdronken, Hashim Gmal, vermoedelijk zelfmoord. Maar het kan ook burgemeester van der Laan van Amsterdam niets schelen wat er met de vluchtelingen gebeurt. De ontruiming zal doorgang vinden als het aan hem ligt. Met een schamele bed-bad-en-brood regeling wordt getracht de gemoederen te sussen. Maar het blijft chantage als de overheid opvang in het vooruitzicht stelt, want je moet wel meewerken aan wat dan heet je 'vrijwillige terugkeer', anders geen onderdak.

Maar wie teruggaat door intimidatie en chantage gaat niet vrijwillig terug. Die laat zich zonder verzet deporteren. En dat is nu precies waar de groepen vluchtelingen zich tegen verweren door zich te laten zien. Dat is gevaarlijk voor hen, maar ze doen het toch. En daarom moeten wij, witte Neederlandse activisten, hen daarin actief en onvoorwaardelijk steunen. Dat hebben we bij de ontruiming van Recht op Bestaan op de Koekamp gedaan en ook bij de ontruiming van Wij Zijn Hier op de Notweg. En dat zullen we blijven doen.

Hier in Den Haag wordt demonstreren door het dictatoriale bewind van burgemeester Van Aartsen met de dag moeilijker. Het etnisch profileren gaat door, het politieracisme wordt door beinvloeding vooraf buiten een rapport gehouden. Zwarte mensen, migranten, vluchtelingen: zij zijn hun leven niet zeker. Denk ook aan Rishi Chandrikasing. Denk ook aan Mitch Henriquez. De politie heeft een vrijbrief tot moord. Een vrijbrief die als het aan Van der Steur ligt zelfs nog wordt uitgebreid. Daartegen moet worden opgestaan, telkens weer. Verzet is noodzakelijk. Opstand op alle fronten. Of het nu is in de Schilderswijk of op het Plein of het Binnenhof. Opstand tegen institutioneel racisme.

U, de rechterlijke macht, wordt voorgelegd de gearresteerden te veroordelen, zich uit te spreken voor ontruiming of ontbinding van demonstraties, kortom, het alles van een legaal jasje te voorzien en mensen die voor hun rechten opkomen te bestraffen, zoals zij die het waagden in de Schilderwijk in opstand te komen.

Wij staan vandaag hier in een zoveelste zaak van zogenaamde overtreding van de Wet Openbare Manifestaties. Die wet kan beter heten: de Wet ter Voorkoming van Vrije Demonstratie. Ik zeg: weiger medeplichtig te worden gemaakt aan de systeemmisdaden van de Neederlandse staat. Misdaden als de jacht op vluchtelingen en de onderdrukking van gerechtvaardigd verzet. Leg neer de toga's die het institutioneel racisme en de daarbij behorende wetten tot recht verheffen. Want het is geen recht. Het is onrecht. En waar recht onrecht wordt, wordt verzet een plicht.

Rechten moeten worden bevochten, die worden niet gegeven. Rechten, zoals het Recht op Bestaan. En zolang de waarheid geweld wordt aangedaan, zolang zullen wij de straat op gaan. Solidariteit! Geen mens is illegaal!

De maakbare natuur: vijfentwintig importkorhoenders krijgen twee kuikens

Als het niet zo intens treurig was zou het grappig zijn: er zijn vijfentwintig Zweedse korhoenders uitgezet op de Sallandse heuvelrug, en het resultaat is twee kuikens die hun eerste twee weken hebben overleefd. De meeste korhoenders verdwijnen in de magen van haviken en marters (worden er geen meer overreden?).
Er worden vele tientallen korhoenders geofferd aan het idee dat er wellicht toch genoeg insecten zullen zijn op den duur om kuikens te voeren. Andere landbouw en veeteelt, ophouden met het rondstrooien van bestrijdingsmiddelen, zouden dat misschien middelen zijn tegen de Stille Lente?

Steeds sneller op weg naar nergens

Ross Wolfe brengt wat citaten bijeen over "moderniteit", een begrip dat vooruitgang, nee vooruitsnellen veronderstelt. Henri Lefebvre:

"Het concept en de theorie van reproductie accentueert een van de belangrijkste maar minst opgemerkte trekken van de "moderniteit", en wel het overheersen van herhaling in alle sferen. Dit arme wereldje van rijkdom is er toe veroordeeld te reproduceren om zich te kunnen reproduceren, tezamen met de verhoudingen die het bepalen, maar ook om wat herhaald wordt als nieuw te presenteren, en liefst als heel nieuw (neo) naarmate het eigenlijk archaïsch is.

Onder haar gepretendeerde en pretentieuze nieuwheid verbergt de moderniteit de verveling van het repetitieve, haar zelfgenoegzame herkauwen en opbraken, de overdaad die ons moet doen geloven in de begrijpelijkheid van deze wereld. De overtollige schittering en de schijn van nieuwheid in de alledaagse culturele herhaling verhult de totale reproductie. Omgekeerd verhult de reproductie van het oude in het moderne de huidige maatschappij die zich vernieuwt en reproduceert."

Uit het afgebeelde boek, dat deels in het Engels vertaald hier te vinden is.
Wie denkt niet onmiddellijk ook aan de "progressiviteit" van een club als D66, waarvan de naam alleen al een permanente herhaling oproept, en het gloednieuwe oude neoliberalisme.

Ross Wolfe citeert ook zichzelf:

"Het heden (tenminste, het heden van de laatste pakweg tweehonderd jaar) is nooit volledig heden [de betekenislagen van present zijn in het Nederlands niet zomaar te vervangen]. Het snelt zichzelf altijd vooruit, halsoverkop voortstotend in de toekomst, iedere voorspelling en verwachting overtreffend. Maar nauwelijks heeft het zijn snelheid vergroot of het bevindt zich precies waar het begonnen is. Net zo snel als het heden zich voortspoedt voelt het de bodem onder zich schuiven: een cyclolineair voortgaan op dezelfde plaats, als het ware. Nieuwigheid is dagelijkse kost vandaag, als het niet geheel antiek is. Het zou nauwelijks een schok moeten zijn dat door Marx geïnspireerde theoretici als Moishe Postone een merkwaardig tredmoleneffect dat plaatsvindt onder het kapitalisme, hebben beschreven. De geschiedenis moge de laatste tijd nergens heen gaan, zij gaat sneller nergens heen."

Kortom, het tijdperk van de razende stilstand, zoals Virilio het noemt.

Marianne in Baton Rouge

Deze moet vastgelegd zijn in mijn serie Mariannes van de afgelopen jaren. Zelden is er zo'n grote tegenstelling te zien: de gemilitariseerde politie die klaarstaat voor geweld en de waardige vrouw die daar staat, alleen, in een jurk die er nou niet direct als gevechtstenue uitziet - het is niet eens zeker of zij bij de demonstranten van Black Lives Matter hoort, al kan het best, vrouwen spelen een grote rol bij de demonstraties zoniet de hoofdrol. Wordt zij vervolgens in elkaar geslagen?
Volgens dit artikel wel.
Het beeld symboliseert wel zo ongeveer alles wat er mis is met de Verenigde Staten, een "mis zijn" dat evenwel niet van gisteren of eergisteren dateert.

The #BatonRouge PD out here dressed like a fuckin juggernaut in Call of Duty to harass an unarmed black woman. pic.twitter.com/KaRAhxQNzF

— Jacob Vail (@JacobVail1) July 10, 2016

De sterkste liefde is de liefde die jou loslaat

Hoe toevallig kan het zijn dat ik dacht aan dit liedje in de Nederlandse versie en prompt op YT het Franse origineel tegenkom.


Ivan, Boris et moi, Marie Laforêt

Ik had het namelijk maar een keer op de Nederlandse televisie gezien/gehoord, en ik werd getroffen door de weemoed die er onder de vrolijke klanken liggen.


De kinderen van het dorp, Thérèse Steinmetz


The ballad of a Teenage Queen, Johnny Cash

En als tweede tegenbeeld, ik kan het niet nalaten, deze schitterende uitstap van de Everly Brothers naar de powerrock - niet dat het hun veel goed gedaan heeft verder...

Always drive a Cadillac

De ribbeltjeskast met het ijs

Als het kapitalisme iets blijvend produceert is het de nostalgie. Merken, vervoersmiddelen, kleding, het is onderworpen aan een op zich doelloze afwisseling (in de zin vooral van: nergens heengaand), maar de beelden veranderen. Dit jaar voegde Vroom & Dreesmann zich bij de herinneringen van de toekomst, ik ben er nog niet voor gaan zitten, kan alleen zeggen: zo "oerhollands" was het bedrijf niet. De namen waren van uit het Nederduitse gebied afkomstige textielhandelaren, en daarvan zijn er ook nogal wat weer verdwenen: Voss ("Foxy Fashion" moest het gaan heten maar dat redde de zaak niet), Brenninkmeijer, Hunkemöller, Peek & Cloppenburg, Bervoets, ik vergeet er inmiddels vast.

Ik wist niet beter of CJamin sprak je uit als Sjamin. Pas de reclame met Johnny Kraaijkamp over mijnheer Jamin heeft de uitspraak met J- in zwang gebracht, denk ik. Maar misschien bekijk ik het ook te zeer van het standpunt van het jongetje dat in verwondering naar de metalen, ribbelige lange lage kast in de winkel keek - daar kwamen de ijsjes uit. Voor ijs ging je naar Sjamin, tenzij de Sierkan of de VAMI bij de hand was.
Jamin bestaat nog maar ik vind het een aanfluiting voor het oog, al die snoep met lokkleuren, snoep die mij niet interesseert. (O ja, drop hadden ze ook natuurlijk). Na een periode onder de hoede van Albert Heijn zijn de winkels nu in handen van "investeerders", dus dat wordt niks meer. Hiernaast de winkel op de hoek van de Sumatrastraat, met de wonderlijke ribbeltjeskast, een filiaal dat al verdween terwijl ik nog in de Amsterdamse Javastraat woonde.

Iemand heeft de wonderbaarlijke ingeving gehad alle (voormalige) winkels te inventariseren. Kijk (en zie ook even hoe ik toevallig op die site terecht ben gekomen, voor de ingewijden...)

De dodelijke trots van Rutte

- door Joke Kaviaar -
Rutte is trots op de deal met Turkije. Het is maar waar je trots op wilt zijn. Turkije schiet aan de grens met Syrië voortdurend vluchtelingen dood, sluit hen op in kampen, sluit journalisten op en slacht Koerden af.

Over de deal met Turkije presteert Rutte het te beweren dat “zonder die afspraken nog steeds honderd mensen per maand op zee zouden omkomen”. Maar wat iedereen kon zien aankomen, gebeurt nu. Door de deal met Turkije kiezen weer meer vluchtelingen voor de gevaarlijke bootovertocht vanaf Libië, en daar vallen nu weer meer doden. Maar Rutte, die is er trots op. Trots op het feit dat hij de vluchtelingen opnieuw de handen van misdadige mensensmokkelaars in jaagt, nu een ander stuk zee op.

Artsen zonder Grenzen neemt geen geld maar aan van Fort Europa. Een arts op het reddingsschip Aquarius vat de houding van de Europese Natiestaten als volgt samen: “Wordt maar visvoer”. En nog steeds is Rutte trots op het resultaat van een half jaar Nederlands EU voorzitterschap, met als laatste verdienste de oprichting van de nieuwe Europese grenswacht die Frontex gaat vervangen, eveneens tot grote tevredenheid van Klaas Dijkhoff.

Meer geld, meer bevoegdheden. En dus: meer controle, meer registratie, meer vluchtelingen die tot visvoer worden veroordeeld. Wie het nog over land probeert via de zogenaamde Balkanroute riskeert bovendien wegens 'illegaal' grens passeren tot lange gevangenisstraffen te worden veroordeeld in Hongarije. Dat is, als je al niet vermoord bent op de weg daarheen. Maar Rutte, die is er trots op dat het vluchtelingen zo moeilijk wordt gemaakt dat ze steeds meer gevaar lopen.

Met een man als Rutte heb je geen fascist als Wilders meer nodig. We hebben 'onze' Mark en kornuiten als Samsom, Zijlstra, Van Der Steur en Dijkhoff al. Ook een Edwin Wagensveld van “geweldloos” neo-nazi/bezorgde-burgers-Pegida die bij wijze van zomervakantie op vluchtelingen jaagt in Bulgarije is met Rutte en zijn nieuwe grenswacht eigenlijk overbodig. Je kunt maar een hobby hebben. Moge hij in de nachtelijke uren door geweervuur van de Europese grenswacht die denkt dat hij een vluchteling is maar spoedig om het leven komen. En vice versa.

Rutte is trots. Hij zal vast ook trots zijn op de dood van Hashim Gmal, een van de strijders van Wij Zijn Hier, die de hele March for Freedom meeliep in 2014, van Straatsburg naar Brussel. Hij verdronk niet in de Middelandse Zee. Nee, hij verdronk in procedures, in de maalmachine van Fort Europa. Hij verdronk in wanhoop en tenslotte in het water dat hij inliep. Maar vluchtelingen moeten nu eenmaal worden tegengehouden, ontmoedigd en gedeporteerd. Vluchtelingen mogen hier nu eenmaal niet zijn. Vluchtelingenlevens tellen nu eenmaal niet. Wees er maar trots op. Nu eenmaal en andermaal.

Rutte is trots. Hij zal vast ook trots zijn op het harde werk van Rhodia Maas, directeur van de Dienst Terreur en Verrek, die het zo moeilijk heeft met het deporteren van vluchtelingen. Gut, wat is haar werk toch lastig geworden ondanks de grotere bevoegdheden om mensen zonder tussenkomst van een rechter zelf te mogen opsluiten. Ze beklaagde zich erover in de Telegrof, ook nu weer fout in de oorlog. De oorlog tegen vluchtelingen, welteverstaan. Maar: “tegelijkertijd ziet Maas dat het haar organisatie steeds beter lukt om illegalen te overtuigen om zelf terug te gaan”. Daarmee wordt gedoeld op de stelselmatige intimidatie door de ambtenaren van mevrouw Maas, en op het gedwongen leven op straat of in de gezinslocaties en detentiecentra dat mensen murw moet maken. Het leven dat Hashim Gmal de dood in joeg. Maar Rutte, die is er trots op.

De trots van Rutte is dodelijk. Het beleid van de EU is dodelijk. En de machine dendert voort. Om meer deportaties mogelijk te maken wil de Europese commissie overgaan tot chantage van landen in Afrika: het niet terugnemen van gedeporteerden leidt dan tot strafkortingen op wat ze nog durven te noemen: “ontwikkelingshulp”. Dat moet het werk van Rhodia Maas weer makkelijker maken.

Voor al dit beleid is elke minister, elke politicus, elke ambtenaar die eraan meewerkt verantwoordelijk. Voor Neederland staat Rutte aan het roer van dit schijnbaar onzinkbare schip op ramkoers. Herinnert u zich deze nog? Rita Verdonks “recht door zee” en “trots op Neederland”? Verdonk was degene die de Dienst Terreur en Verrek oprichtte en daartoe destijds Rhodia Maas aan het werk zette. De deportatiedienst werd in januari 2007 een feit. Dat was nog maar het begin. Maar wie er ook de scepter zwaait, allen zijn het massamoordenaars die andere massamoordenaars de mensen leveren om handel mee te drijven. De vluchteling als ping-pongbal waarvan de Europese wapenindustrie nog wel het meeste profiteert, getuige het rapport Border Wars dat deze week uitkwam van de campagne tegen de wapenhandel. Dat je dan ook nog fascist annex bevriend staatshoofd Erdoğan vluchtelingen voor je laat tegenhouden door ze op te sluiten en dood te laten schieten, is opdracht geven tot moord. En toch... Rutte is er trots op. Hij is er eentje in een lange rij van massamoordenaars die overal mee wegkomen en die zelf straffen mag laten uitdelen aan wie hem voor de voeten loopt. Maar wie roept deze moordenaar effectief een halt toe?

Zwarte woede

Tijdens de bezetting van het Instituut voor de Wetenschap van de Politiek, dus in de dagen van het Karl-Marx-Instituut, circuleerden teksten en lijsten van boeken die (ander) zicht moesten bieden op de wereld in het algemeen en de politiek in het bijzonder. Misschien moet ik nog eens uitleggen voor de toevallig inschakelende of de onwetende: de studie was geen marxistisch-leninistische kaderschool, zoals hedendaagse fascisten het voorstellen. Zelfs de genoemde teksten waren niet "marxistisch" - ik herinner mij D66-voorman Glastra van Loon, Feiten zijn geen feiten, en Werner Heisenberg over het onzekerheidsprincipe.
En dan waren er de lijstjes met titels die uitdrukkelijk radicaal maar niet marxistisch waren, zoals The lonely crowd - wat economie betreft onder anderen Joan Robinson en J.K. Galbraith, ook allesbehalve marxisten. Ik heb er wel Monopoly capital door leren kennen, ik heb al vaker geschreven dat dat het boek was dat mij het gevoel gaf de wereld erdoor te hebben leren begrijpen, en dat is nu niet anders.

Veel heb ik al in de navolgende zomer tot mij genomen, het overige als het ware druppelsgewijs later. Een boek leek onvindbaar, ik trof het tenslotte in een herdruk aan in een boekwinkel in de VS enkele jaren geleden. En pas de afgelopen week heb ik het gelezen, indachtig de BlackLivesMatter-mobilisatie, volgend op of beter naast de permanente politiemoorden tegen zwarten in de VS. De aanleiding het nu te lezen is ook precies de reden waarom het nogal ontmoedigend is het te lezen. De toestand is er niet beter op geworden, maar erger. Hoe het psychologisch werkt om slavernijverleden rond te dragen kan ik niet weten, het boek besteedt er veel aandacht aan. Wat veranderd is, en een verslechtering: de herinvoering van "de plantage" tengevolge van de zogenaamde oorlogen tegen misdaad en drugs, die toch al makkelijk vereenzelvigd kunnen worden. Miljoenen mensen opgesloten, onevenredig vaak "van kleur" en vooral zwart - en in de dagen van de opkomst van de zwarte bevrijdingsbeweging in de VS was dit niet te voorzien. Hoewel de contrarevolutie door opsluiting er juist een antwoord op was.

"De zwarte moeder waarschuwt haar zoon uit de buurt te blijven van politie, want hij zou de ontmoeting wel eens niet kunnen overleven". 1968. Waarschijnlijk begrijpt u mijn ontmoedigdheid, die misschien overgaat nu ik dit opgeschreven heb.

Een interview met William Grier, een van de auteurs, kort voor zijn dood, maar al in de dagen van BlackLivesMatter.

"Er is geen excuus voor hopeloosheid"

Yanis Varoufakis en Owen Jones op de sofa, de titel van dit stuk is een citaat. Een even opmerkelijk vind ik Varoufakis' identificatie met wat hij aanmerkt als de libertaire dialecticus Marx, eigenlijk in overeenstemming met Rubel.
Ziehier:

Bedreigde minderheden in Irak - blik op Mosoel

Iedereen van buitenaf die maar een beetje wist van hoe Irak in elkaar stak (en andere landen in de zogeheten Vruchtbare Halve Maan) kon voorspellen dat de invasie van de "coalitie" een ramp zou zijn, speciaal ook voor de minderheden - maar uiteraard niet alleen voor hen.
De Minority Rights Group rapporteert.

Portfolio 26: Democratie 2015 - Het sprookje van Mooie Nel - If I didn't have a dime

"Dan vraag ik nu als voorzitter van ons genootschap om even stilte voor onze gezamenlijke maaltijd."
"Stilte? Waarom dat?"
"Nou, ik kan mij voorstellen dat bijvoorbeeld Yaïr, Idriss en Ljoedmila dat wel op prijs zouden stellen."
"Ja hoor eens, dit is wel 2015 hè. Ze moeten zich maar eens aanpassen aan de moderne tijd. Weet je wat, we houden een stemming. Wie is er voor even stilte voor het eten?
Nou zie je wel, ik zie maar vier opgestoken handen, en dat is een minderheid. Dus niks stilte, gewoon doorpraten mensen en inschenken en aanvallen."
"Als het je geruststelt: Ljoedmila stuurt mij net een briefje dat het niet hoeft wat haar betreft."
"Mooi. Ha, boerenkool. Maar waar is het spek?"

*
Wie wel eens een glas Mooie Nel drinkt denkt aan de naam van het meertje. Waar komt die vandaan?

Op een dag, lang geleden, kwam een zeemeermin uit zee terecht op de Liede. Ter plaatse zwommen twee eenzame zeemeermannen, Rooie Rinus en Kale Kees geheten. Beiden dongen naar haar gunsten en Nel, zo heette zij, plaagde beiden door op haar harp beurtelings de lof van de een of de ander te zingen.
De mannen kregen een steeds grotere hekel aan elkaar maar voordat het uitgevochten kon worden dook er een verdwaalde haai op en die greep Kees.
Rinus en Nel gingen als mens in het stadje wonen.
En leefden gelukkig samen, maar niet lang. De pest sloeg toe die winter.

*
Vorige week was ik er weer eens, en ik gebruikte een eenvoudige doch voedzame maaltijd in de snackbar - die ook hier de plaats van het zeldzaam geworden Chinees-Indisch restaurant heeft overgenomen. De jukebox stond er niet meer. Oproerige dorpsjeugd was ook niet te ontwaren. Die keek waarschijnlijk naar voetbal.

Bijna ongelooflijk dat indertijd wij degenen waren die the dimes hadden to play the jukebox, en uit curiositeit de Zangeres Zonder Naam en dergelijken opzetten. Rock'n'roll hadden we thuis wel. En anders was er Radio Luxemburg. De dorpsjeugd, die hoopte getrakteerd te worden, waardeerde deze nieuwsgierigheid niet. Het gemor werd steeds luider. We hebben het laatste verzoek maar niet meer afgewacht, moesten wel lachen maar vreesden ook de pek en veren.

Een niet te moeilijke rekensom

Pop art goes Mozart, Tornados


No. Fourteen. B-kant van 7 and 7 is van Love, verneem ik. Niet op een album te vinden.


Under the double eagle [Unter dem Doppeladler], Bill Boyd & his Cowboy Ramblers

Anarchisten kiezen voor Corbyn

Lof van Jeremy Corbyn is overbodig. Ik heb hem hier meermalen genoemd als belangeloos pleitbezorger voor de Chagossianen, tegen de lijn van de partij, die de deportatie heeft voorbereid en achteraf nog steeds goedpraat, in. Of, nog steeds goedpraat? Labour moet wel veranderd zijn nu hij fractieleider is van een fractie die in meerderheid bestaat uit carrièrepolitici die niet kunnen geloven dat hun kiezers misschien iets anders willen dan "effectief" Torybeleid.

Waar is de plaats van anarchisten in deze situatie? Wel meeorganiseren waar het kan en nodig is, niet per se lid worden van Labour (tenzij het helpt Corbyn op zijn plaats te houden).
Kom op zeg, we leven in "interessante tijden".
Wees realistisch, kies voor een onmogelijk socialisme.