Voordat we van het land werden afgesloten genoten we vrijheid om als deel van de fauna van de planeet te leven. We genoten een verbondenheid met het land die beantwoordde aan onze noden als mensen, die het ons mogelijk maakte vrijelijk volgens onze eigen natuur te leven.
Dit betekent niet dat het leven volmaakt was, of dat het leven ooit volmaakt zou kunnen zijn. Mensen hebben gebreken zoals de hele natuur gebreken heeft. Maar tegelijkertijd houdt de schoonheid van de natuur ook deze gebreken in, zij hangt er zelfs van af. De gebreken maken deel uit van de werkelijkheid, de natuurlijke werkelijkheid, en treffen ons niet als lelijk.
Een verwelkte tak, een warrige wijnrank, een afbrokkelende oever, ze leiden niet af van de schoonheid van de natuur, zij versterken deze. Hetzelfde geldt voor de vruchten van menselijke arbeid. Een middeleeuwse stenen boerderij met doorzakkende muren, doorbuigend dak en vervallende ramen is niet lelijk. Zijn onvolmaaktheid is een vorm van volmaaktheid, zonder dat er een zekere regelmaat en gladheid aan is waarmee we het woord "volmaakt" zijn gaan associëren.
Zo is het ook met de mensheid zelf. Wij zijn niet volmaakt zoals een computer of een robot volmaakt zou kunnen zijn. Wij maken allen fouten, beoordelen situaties verkeerd, gedragen ons zo dat wij later spijt hebben. Daar gaat het om bij het mens zijn. Dit maakt de mensheid mooi, wat het leven mooi maakt. Het is onze vrijheid onszelf te zijn, met al onze gebreken, die onze menselijkheid vormt.
Dus de gedachte van een menselijk bestaan in de natuur hoort niet verward te worden met een onwerkelijke opvatting van hoe deze manier van leven zou kunnen zijn. De werkelijkheid van een leven verbonden met het land vormt de schoonheid ervan. Bovendien belichaamt het opgaan in die veelvuldige, verfijnde werkelijkheid de vrijheid.
De eigentijdse cultuur plaatst de idee van de natuur los van de mensheid. De natuur wordt behandeld als iets wat misschien gekoesterd moet worden (en tegelijkertijd overheerst moet worden...), iets wat beschermd moet worden, bekeken en bezocht (en tegelijkertijd geëxploiteerd...), maar altijd als een ding of een verzameling dingen waarin de mensheid niet inbegrepen is.
We kunnen niet ophouden deel van de natuur te zijn, want dat is onze werkelijkheid, maar we kunnen ophouden te beseffen dat wij deel van de natuur zijn. Dit leidt tot een kloof, een onderscheid, tussen de werkelijkheid en ons begrip van de werkelijkheid. Een dergelijke kloof is gevaarlijk, omdat onze besluiten - individueel en collectief - niet gegrond zijn op een werkelijk begrip van de werkelijkheid.
Dit kan men gemakkelijk zien als het gaat om de richting waarin de menselijke beschaving zich beweegt. Niet-menselijke wezens worden als voorwerpen behandeld. Het levende bouwwerk van de natuur - de werkelijkheid waarin wij bestaan - wordt als een hindernis op de weg van menselijke belangen gezien en wordt opengereten, verscheurd en verwoest.
Als een man die hoog boven in een boom zit die de tak waarop hij steunt afzaagt, zo hebben wij het zicht op onze werkelijkheid verloren, met rampzalige gevolgen. We vernielen onze eigen vrijheid ook, omdat deze vrijheid voortkomt uit en afhangt van de natuur waarvan we deel uitmaken.
Wat voor vrijheid zou er kunnen zijn voor de mensheid als de oppervlakte van onze planeet onbewoonbaar wordt? "Vrij van de natuur" zijn - wat de aandrijvende wens achter het waanidee van industriële "vooruitgang" is - betekent vrij zijn van de werkelijkheid, en tenslotte en logischerwijze, vrij van het bestaan zijn. Voor een soort die biologisch deel uitmaakt van de natuur staat vrij van de natuur zijn eenvoudigweg gelijk aan de dood.
De titel is een losse vertaling van de Latijnse werkwoordsvorm Crescas zoals ik die kan weergeven. Het is de naam van een Nederlands-joods educatief centrum die allerlei cursussen geeft en columnisten ruimte biedt (ik zal eerlijk bekennen dat ik alleen blij ben er Eva van Sonderen aan te treffen). Ik ben tamelijk onwetend maar kan net voldoende Hebreeuws lezen om te zien dat de site ook in die letters Crescas heet. Wellicht interpreteer ik de naam verkeerd (die wordt niet uitgelegd voorzover ik kan overzien). NAGEKOMEN: Het betreft een persoonsnaam.
Ik ben er terechtgekomen - de serendipiteit van het wereldwijde web - toen ik de woorden "Jullie is jodenvolk" intikte en tot mijn verrassing het complete boek van Sal Santen met die titel aantrof in de aan het centrum verbonden Joodse bibliotheek. Ik ga niet controleren of het een speciale verdubbeling is van het aanbod op dbnl, al vermoed ik van niet, vanwege die vondst van Sal Santen. Ik weet niet of ik ont- of bemoedigd moet zijn over de hoeveelheid werken die Jaap Meijer alleen al onder de naam Saul van Messel heeft geschreven en die daar te lezen zijn.
Ik deel bij dezen mijn vondst met u.
Twee jaar geleden, de opstand in stilstand die ook weer geen stilstand was, in İstanbul - van Gazi tot Gezi.
Engels ondertiteld. De "donkerhuidigen" van Gazi is waarschijnlijk code voor: Koerdisch, in ieder geval voor: afkomstig uit het oosten van Klein-Azië, en gediscrimineerd, regelmatig aangehouden om je papieren te laten zien.
De gelijkgeschakelde pers in deze streken sprak niet van "de Turkse Lente".
Twee keer per dag je facie schrobben met plastic bolletjes die uiteindelijk in zee in kleine maar nog steeds onafbreekbare stukjes terechtkomen? Dat schrobben moet scrubben heten, dat klinkt - eh - minder cru.
Springwatch attendeerde de kijkers er op, ik verwijs nog maar even naar de campagne van Stichting Noordzee, die handzame lijstjes van foute producten aanbiedt.
(Ik mag mij onschuldig noemen op dit punt, iets waar ik nou ook weer niet gelukkig van word).
Geen weet hebbende van Sheldrake's The sense of being stared at noemde ik in deze deze voordracht wat ik zelf regelmatig meemaakte als de overkant-van-de-gracht-ervaring. Nog steeds is de overkant rustig en "voel" je op de verdieping boven dit alles dat er iemand (al dan niet in meervoud) langsloopt of -fietst. Je blik gaat naar buiten, het gevoel wordt bevestigd en het kan zo voorkomen dat degene die passeert terugvoelt gezien te worden. Zelden kijkt men dan de goede kant op, daarvoor komt de blik (mijn blik) van te ver, verticaal gezien en ook horizontaal (namelijk van de overkant van de gracht). Hoe komt het dat je je bewust bent van de aanwezigheid van de ander die je in eerste instantie niet ziet of helemaal niet te zien krijgt?
Hier stel ik dan de openveldervaring naast. Mocht ik mij afvragen of die u bekend voorkomt dan verwijs ik naar Jans(s)en op de maan in Mannen op de maan, die, spelend met de gebrekkige zwaartekracht, zich plotseling beschaamd afvraagt of iemand hem ziet. Een gemakkelijk voorbeeld.
In Nederland is de ervaring vrijwel onmogelijk maar ook weer niet helemaal: u bent alleen op een veld of strand maar u hebt het gevoel van een Aanwezigheid op onzichtbare afstand. Een keer die mij sterk voor ogen staat moest ik rennen voor mijn leven want er brak een onweer uit en schuilen onder of bij een boom was natuurlijk al helemaal uitgesloten. Of het gevoel met het onverwacht naderende onweer samenhing zou ik niet kunnen zeggen.
Het religieuze gevoel moet op deze Onzichtbare Aanwezigheid gebaseerd zijn, en dat gevoel is betrekkelijk oud. Maar evolutionair bekeken is de leeftijd van het gevoel van geen betekenis. Het is dus goed mogelijk dat het gevoel een rol heeft gespeeld ten aanzien van predatoren op de mens, niet zichtbaar maar voelbaar aanwezig. En al tijden overbodig in een land als Nederland, maar lang niet overal ter wereld, wat het dus ook nu nog steeds functioneel zou maken.
Hoe het ook zij, Sheldrake heeft gelijk dat het op waarheid berustende gevoel van gezien te worden (en, zeg ik bij uitbreiding, ook het niet op waarneembare werkelijkheid berustende gevoel) mensen met elkaar verbindt. De verklaring blijft een kwestie van intelligent giswerk, het onttrekt zich aan proefondervindelijk onderzoek.
Op de avond voor mijn verhuizing kwam zij aan op de studentenflat en voor een nacht waren wij buren.
De volgende dag verhuisde zij naar de flat (althans haar vader en zwager brachten haar spullen uit het ouderlijk huis) en ik zou er juist uit verhuizen. Hoe het kwam dat vader en zwager tenslotte mijn spullen verhuisden leidt af van waarom ik het volgende zou vertellen.
In de auto naast de voor mij onverstaanbare man (rad Vlaams waar ik weinig uit kon opmaken) kreeg ik plotseling de opgewekte flitsgedachte: "hij weet niet dat hij zijn schoonzoon verhuist."
Ik schrok van deze gedachte - wat was dat nou? Hoe kwam ik daar bij?
Dat ik de gedachte onthouden heb heeft wel zo zijn redenen.
Een paar maanden later kregen wij namelijk wel degelijk verkering en natuurlijk is daar wederzijdse interesse en verlangen aan voorafgegaan. Maar die waren zeker niet aan de orde op die zenuwenmiddag waarop onverwacht haar vader mij verhuisde.
Vooruitziende blik? Een onbewust weten van wat zou komen (iets waar ik zelf ook een hand in had tenslotte)? Maar niets in die vreemde gedachtenflits voorspelde verder wat er de komende jaren zou gebeuren. Ik blijf met een raadsel dat ik nooit met Chris besproken heb.
*
Waarschijnlijk HET boek over voorspellende dromen, John Dunne's Experiment with time is online te lezen. Het raadsel hoe wij kunnen weten wat staat te gebeuren lost het zeker niet op - het zal een raadsel blijven. De vraag of wij voorspellende ingevingen bij waakbewustzijn of voorspellende dromen die niet uitkomen eenvoudigweg vergeten is niet ter zake.
Vergassen. Nek breken. Bij dieren waarvan een jaar of veertig geleden gezegd werd dat ze zo'n goede bijdrage aan het landschap leverden (Oostvaardersplassen), en voor wie Nederland een van de belangrijkste pleisterplaatsen is. Ik neem het bericht over de oprichting van een meldpunt over:
Animal Rights is een meldpunt gestart.
Groepen ruiende ganzen worden in de aankomende weken bij elkaar gedreven en vergast of één voor één de nek gebroken.
Tip ons als je dit ziet gebeuren
V&T Faunabeheer zal mogelijk op de volgende locaties in Gelderland ganzen één voor één de nek breken: Loowaard bij Duiven, Erfkamerlingsschap bij Lobith, Klompenwaard bij Fort Pannerden, Veluwerandmeren, Vaalwaard bij De Steeg en Wellsche Waard bij Ammerzoden.
Duke Faunabeheer zal mogelijk op de volgende locaties in een straal van 20 km rondom Schiphol ganzen vergassen: Westeinderplassen, Vinkeveenseplassen, Loosdrechtse plassen, Ankeveense plassen, Noordeinderplassen, De Dieën, Waterland en Uitgeestermeer.
Henk Vreekamps trilogie over geloven op de Veluwe sluit af met Als Freyja zich laat zien. Aan de hand van de artikelen van de Saksische geloofsbelijdenis leggen de twaalf post-Hemelvaart-apostelen uit aan de blijkbaar heidense Freyja wat de betekenis is van die regels. Het landschap bezien vanaf Epe speelt hier een rol in. De joodsheid van de apostelen wordt steeds beklemtoond wat het voor mensen die de code van het christendom die hier ontvouwen wordt niet verhelderender maakt. Mogelijke overeenkomst door inculturatie tussen "heidense" en christelijke godsdienstpraktijken worden door haar beklemtoond. Wat haar dan na de uitleg zou moeten aantrekken in het beledene blijft evenwel tamelijk duister. Er is geen psychologische verandering te constateren vanuit de tekst, het enige houvast voor de lezeres.
Die behoefte de joodsheid van Jezus en de apostelen te beklemtonen is een naoorlogse protestante ontwikkeling die toch vooral gevoelsmatig bepaald kan zijn - gebaseerd op schuldbesef over de rol van de kerken ten aanzien van de joden. Ik vraag mij af of laatstgenoemden nu zitten te wachten op dergelijke fusiewensen. Er is verband tussen jodendom, christendom en wat men nu Asatru noemt, een soort verzamelnaam, uitgevonden traditie, voor wat in deze streken geloofd werd voor de in doorsnee gewelddadige bekering. Zou hier ook een schuldgevoel spelen?
Over de opstanding des vlezes deze observatie: de schrijver laat ook de dieren opstaan, beklemtonend dat de opstanding iets anders is dan wat "hiernamaals" wordt genoemd, waarvoor eigenlijk geen schriftuurlijke aanwijzing is.
Bij de gedachte van Freyja zich te laten dopen, ontkleed en dan - toepasselijk deze dag - met Pinksteren in de IJssel schieten mij beelden te binnen van de vrouw die een duik nam in de Jordaan na mij gevraagd te hebben of hier nu de plek was waar Jezus was gedoopt. Moest zij haar zekerheid aan mijn woord ontlenen, denk ik nu. En aan de Vliet in Rijnsburg die nu niet (meer?) vliet.
Het is (weer?) praktijk in Nederland in witte kleren stromend water in te stappen als doop, maar dan bij de Mandeeërs, volgelingen van Johannes de Doper, die bij de gratie van het regime als vluchtelingen uit Irak, dat door het zelfde regime verwoest is, zijn toegelaten.
Nieuws om dan toch nog even blij bij te zijn - de nieuwe burgemeester van Barcelona, Ada Colau, organisatrice van acties tegen huisuitzettingen, hier geportretteerd als opgebracht door de politie in de actie.
De postfranquistische Partido Popular heeft een fors pak slaag gekregen bij de Spaanse gemeenteraads- en regionale verkiezingen vandaag.
Evenals Griekenland zou Spanje een land kunnen zijn dat per stembus de "democratie van de markten" afwijst (naar: Wolfgang Streeck) waardoor de heersende orde het "democratie-voor-het-volk"-masker definitief zal moeten laten vallen. De uitslagen komen nog binnen.
De dag waarop de Europese diversiteit gevierd wordt met liedjes zonder herkomst of achtergrond, zelfs niet aansluitend bij een stroming in de popmuziek, in steenkolenengels in doorsnee, een kleine rondgang door Divers Europa
Kaszebscze note - Kaszuby
Oğlan - Sergey Kutanin & Olga Stoikova
La sera sper il lag (Solem ruaus) - Coro Vivo, Zürich
In een boek over de wording van het Nederlandse polderland (in hoge mate trouwens: Hollands polderland) kwam ik de vermelding tegen van het voorkomen van elanden. Wanneer zijn die dieren eigenlijk "uitgestorven" oftewel uitgeroeid in Nederland?
De hieronder opgegeven plaatsen vermelden de elfde of twaalfde eeuw. Dit is nu precies de tijd waarin Holland drooggelegd is. Zou er verband zijn? Het lijkt mij een mooi idee te wonen in een land waar elanden rondlopen, maar zijn ze in het wild welkom in Nederland?
Het kan zijn dat zij op eigen kracht aankomen: er is een populatie in Beieren en blijkbaar is er een verkennende eland niet ver van de Nederlandse grens terechtgekomen: bij de Duitse stad Kassel.
Mij lijkt het dat het dier als grote hinder voor de automobilist, toch de belangrijkste inwoner van dit land, zal worden aangemerkt, en dus binnen vaste omheiningen zal worden gehouden - in een vergrote dierentuin dus, waarbij een pannekoek haast niet kan ontbreken voor de de beloofde natuurervaring.
Een overweging naar aanleiding van Monbiots verontrustende nieuwste artikel.
Tijdens zijn concert in het Maagdenhuis legde Armand uit waarom hij zijn haren vuurrood verfde - de tekst van dit lied geeft zijn motivatie.
Mooi filmpje, en wat zal ik gaan zeuren dat de tekst niet gebaseerd is op iets van een "Chief Seattle" is, dat weet de zanger intussen zelf ook wel. Het is Armands tekst. Dit jaar geen gecombineerd concert met David Rovics, helaas, we hebben ons best gedaan.
(En de regenachtige avonden waarop ik mijn deconstructie van Seattle op het net zet - tja, ze zijn er wel.)
De top-6 landen die bedreigde volken herbergen: Syrië, Somalië, Soedan, Afghanistan, Irak, Kongo-Kinsjasa. De lijst geeft ook verder te denken, of liever: maakt conclusies onontkoombaar. Hier het rapport met het door de Minority Rights Group samengestelde overzicht van volken die in 2015 bedreigd worden. Velen bevolken de wrakke bootjes die op de Middellandse Zee of de Golf van Bengalen of de Indische Oceaan zwalken en ten onder gaan.
Libië hoort bij de stijgers met grote stip. Nog niet zo lang geleden het welvarendste land van Afrika, voorganger in het streven naar Afrikaanse eenheid, nu een verzameling krijgsheren die gebombardeerd of bezet kan worden om "de stroom vluchtelingen" naar Europa tegen te houden (het "business model" achter de bootjes moet bestreden worden - zo spreekt men in het Europa van 2015 over de zelfgefabriceerde katastrofe).
Uit het programma van de Pinksterlanddagen 2015, Kampeerterrein tot Vrijheidsbezinning, Aekingaweg 1A, Appelscha, 22-25 mei kies ik de volgende aankondiging:
Op de PL 2015 houdt Ron Blom een verhaal over de Provinciale Raad van Arbeiders en Soldaten. Een bont ‘do it yourself’ samenwerkingsverband van onder meer sociale anarchisten, militante antimilitaristen, begeesterde christensocialisten en vrouwelijke bolsjewisten in Friesland gedurende de jaren 1918-1919, waarbij ook onze standplaats Appelscha niet zal ontbreken. Met andere woorden een embryonale vorm van participatiemaatschappij, lang voordat dit begrip werd gekaapt door rechts en een schaamlap werd voor de afbraak van solidariteit en het ruim baan geven aan het recht van de sterkste!
Megan Rice (getuige bij ons kerkelijk huwelijk, iets waarop ik nu een beetje trots kan zijn), Michael Walli en Greg Boertje-Obed, de Transform Now Plowshares-actievoerders, op Democracy Now, vanmiddag Nederlandse tijd
Welke EU landen er precies ten strijde gaan trekken tegen mensensmokkelaars die vluchtelingen per boot van Libië naar Italië overzetten, is nog niet helemaal duidelijk, maar de plannen worden gesmeed, de stemming vast gekweekt.
Gisteren, zondag 17 mei, te lezen op nu.nl: Volgens “een Libische veiligheidsadviseur” zou IS haar strijders met “vluchtelingenboten naar Europa” smokkelen. Ik heb daar een artikel uit The Guardian naast gelegd. Het gaat over een EU document waarin een plan wordt uiteengezet om smokkelaarsboten aan te vallen aan de kust van Libië, in elk geval vanuit de lucht, maar de inzet van grondtroepen wordt ook overwogen. De VN zou hiermee akkoord moeten gaan, en dus is het niet verbazingwekkend dat andermaal de troefkaart van terrorismedreiging wordt gespeeld om de stemmen alvast klaar te stomen voor een akkoord.
In het artikel in The Guardian wordt gesproken over: “EU forces would also have to contend with Libya’s many militias, most of which are broadly aligned under two rival governments. Both governments have rejected the prospect of foreign intervention on Libyan soil to combat smuggling.”
Er zijn dus “vele milities” en “twee elkaar bestrijdende overheden”? Kan iemand mij even uitleggen bij welke overheid die veiligheidsadviseur hoort en wat voor belangen deze heeft bij de stelling dat de IS mensen via vluchtelingenboten smokkelt? Afgezien van dat het onwaarschijnlijk is dat een organisatie als IS haar acties in Europa laat afhangen van gammele boten in de Middellandse Zee, kan het toch niet anders zijn dan dat deze veiligheidsadviseur in ruil voor geld of louche afspraken beweert wat de EU wil horen?
In een land waar allerlei milities elkaar bestrijden, en waar gewapende troepen vluchtelingen ontvoeren, martelen en verkrachten, mag je je dat serieus afvragen. Maar het doel heiligt de middelen, zoals het al jaren gaat op de Middellandse Zee en met het hele apartheids'asiel'beleid van Fort Europa. Vraag je af: wie heeft er belang bij dat de EU een oorlog gaat voeren in de Middellandse Zee en aan de kust van Libië, met als gevolg dat vluchtelingen er geen kant meer op kunnen? De keuze die de vluchtelingen rest is een wanhoopspoging om tóch het land over zee te verlaten, met het risico in de boot naar de bodem te worden gebombardeerd door EU of VN troepen, Frontex of anderszins, óf om over land een beter heenkomen te zoeken en precies weer in de handen van de beulen terecht te komen waaraan ze wilden ontkomen.
Resultaat is hoe dan ook: geen 'illegale' migratie meer. En: profijt voor de kidnappers in Libië. Twee handen op één buik dus. Criminelen die in het Europees anti-migratie beleid een gat in de markt zien krijgen de vluchtelingen van de EU op een presenteerblaadje, of ze nu smokkelaar zijn of mensen ontvoeren voor geld om als slaaf te gebruiken. Het maakt de EU niet uit. Uit het zicht, uit het hart.
De vluchtelingenstroom moet worden gestopt, is het motto, hoe dan ook. In Europa wordt intussen door de lidstaten flink gebekvecht over wie vluchtelingen moet opvangen. De meeste landen willen niet delen in de opvang en spelen de bal naar Italië. Niet verbazingwekkend is het dat de Europese baas van buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid die het plan bepleit, een mevrouw Federica Mogherini, een Italiaanse is die net als haar Europese collega's de risico's voor de vluchtelingen voor lief neemt:
“The planning document admits that the campaign could result in innocent people being killed: Boarding operations against smugglers in the presence of migrants has a high risk of collateral damage including the loss of life.”
In een ander artikel van de Guardian worden de horrors beschreven die vluchtelingen moeten doorstaan als ze eenmaal in de handen van niets onziende criminelen zijn gevallen. De beschrijvingen van verkrachtingen en misbruik komen uit een rapport van Amnesty International. Het artikel besluit met:
“The international community has stood and watched as Libya has descended into chaos since the 2011 Nato military campaign ended, effectively allowing militias and armed groups to run amok,” Amnesty’s Luther said. “World leaders have a responsibility and must be prepared to face the consequences, which include greater levels of refugees and migrants fleeing conflict and rampant abuse in Libya.”
Andermaal voert het Westen dus oorlog, drijft mensen tot vluchten, en sluit vervolgens de grenzen voor die vluchtelingen waarmee smokkelaars weer geld verdienen, om vervolgens de smokkelaars aan te vallen en zo nóg meer slachtoffers onder vluchtelingen te maken. Dat beleid is misdadig. Het is net zo misdadig als de misdaden van smokkelaars en criminelen die vluchtelingen laten verdrinken, ontvoeren, martelen, misbruiken, verkrachten en vermoorden. Ik zou zelfs willen zeggen: het is nóg misdadiger omdat het mensen daartoe gelegenheid biedt én aanzet tot die misdaden tegen vluchtelingen. Zonder Fort Europa valt er geen geld aan vluchtelingen te verdienen! Uiteindelijk is het de EU die vluchtelingen de dood in drijft. De EU kan net zo goed rechtstreeks de gewapende milities betalen om vluchtelingen door de woestijn de dood in te jagen nadat ze zich aan hen tegoed hebben gedaan.
Doet Neederland mee aan deze operatie die niets anders is als weer een moordpartij op vluchtelingen? Het artikel over de geplande militaire operatie spreekt van 10 EU landen, waaronder in elk geval Italie, dat het commando over deze militaire operatie zal voeren, Engeland, Frankrijk en Spanje.
Maandag 18 mei, vandaag dus als je dit leest, wordt het plan besproken door EU ministers van buitenlandse zaken en defensie: “A joint session of EU foreign and defence ministers is to decide on the mission on Monday, followed the next day by a meeting of defence chiefs from EU countries. The military package would then need to be given a green light by heads of government at an EU summit next month.” Ze zetten er vaart achter...
Dinsdag 19 mei beginnen de Anti Frontex dagen, tot 22 mei. Frontex voert al langer vrijwel onopgemerkt oorlog tegen migranten op de Middellandse Zee, maar ook onder andere aan de grens tussen Griekenland en Turkije, en door Frontex chartervluchten waarmee mensen volgens strak georganiseerde planning gedeporteerd worden met een ticket enkele reis 'back to hell'.
Anti Frontex dagen. Wel... Als er dan toch schepen naar de bodem van de Middellandse Zee moeten worden gebombardeerd, zou het dan niet zinniger zijn als de oorlogszuchtige Europese militaire middelen waarmee vluchtelingen nog het meest de dood worden ingejaagd, het werk onmogelijk werden gemaakt? Het zou namelijk heel wat mensenlevens sparen indien er géén prioriteit meer werd verleend aan de jacht op vluchtelingen. Criminelen en smokkelaars zouden géén geld meer kunnen verdienen aan de wanhoop en de angst van vluchtelingen als de EU hen niet faciliteerde en hun de slachtoffers in handen speelde, ondertussen zelf de handen in onschuld wassend.
Vrijheid van beweging, dat is de enige remedie tegen de terreur die vluchtelingen van twee kanten bestookt. Maar vrijheid, dat levert geen geld op. Oorlog voeren tegen en ten koste van vluchtelingen wel, en daar profiteren niet alleen criminele ondernemingen in Libië van.
Wanneer zijn gedachten van anderen waarmee je kennis hebt gemaakt, in gesprek, van het net, van radio, televisie of film, uit blad of boek, nog van die anderen als je ze inmiddels eigen hebt gemaakt - uit herkenning of erkenning? In wetenschappelijke publicaties kun je maar beter wel met voetnoten werken om serieus genomen te worden door degenen die jou serieus zullen moeten nemen - in een eigen publicatie hoeft dat niet, op den duur, of meteen.
Paul Cudenec ontvouwt in zijn nieuwste boek, Forms of freedom (hij wilde het eerst Philosophy of freedom noemen, maar die titel was al gebruikt, door Jacques Ellul bijvoorbeeld) een benadering van definitie van vrijheid. (Vrijheid definiëren beschouw ik als een intrinsiek tegenstrijdig streven, ingaande tegen wat het definiendum is). Vrijheid is niet de afwezigheid van dwang en evenmin maar doen waar je zin in hebt. Paul kiest voor een diepergaande en radicalere analyse die individuele (ik zou liever: persoonlijke zeggen), collectieve, planetaire en metafysische niveaus van vrijheid beschrijft. Als hij er over had kunnen bloggen zou hij geen boek hebben geschreven, stelt hij zelf, dus ik zal het u bovenal aanraden te lezen.
Ik had de eer het boek nog in typoscript te mogen lezen en mijn mening of kanttekeningen te geven. De aantekeningen die ik bij die gelegenheid heb gemaakt, bewerkt weergegeven:
- Je kunt niet tegelijkertijd een groep mensen zien en een individu - je ziet het een of het nader, niet beide tegelijk. De groep bestaat bij de gratie van de individuen en omgekeerd. Persoonlijke vrijheid kan ook alleen collectieve vrijheid zijn en omgekeerd.
- Fons Elders omschrijft God in zijn Analyseer deconditioneer als de collectieve menselijke identiteit. Hoewel ik het een mooie benadering vind sluit deze wel de rest van de levende wezens, zoniet het universum uit. Is God niet meer dan de mensheid? Paul Cudenec wijst een god die buiten de schepping staat af, maar eveneens het pantheïsme, de voorkeur gevend aan panenhenisme - "al-in-het-ene-isme". Als mensen maken wij deel uit van de uiteindelijke Eenheid, een benadering die overeenkomt met Ortts God in zijn pneumat-energetisch monisme. Dit panenhenisme kan ik niet anders dan mystiek noemen. Enkele uitwerkingen:
- Kunnen wij het gemakkelijk aanvaarden dat we tenslotte niet de stralen van individuele levens-essentie die op de wereld schijnen, zijn waarvoor we ons altijd gehouden hebben, maar eerder onderdelen van een en hetzelfde stralende licht, dat tijdelijk verdeeld is in verschillende stromen door de gaten in het dak van het universele bestaan die onze individuele vormen uitmaken? (Neen, Plato komt niet voor in de literatuurlijst).
- Er zijn mystieke momenten waarop we naar het schijnt ophouden te bestaan als individu en opgenomen worden in alles wat ons omgeeft - bomen, bergen, rivieren, wilde planten en dieren. Wij ervaren dan niet een illusie maar juist het wegvallen van een illusie.
- Mensen die begrijpen dat zij de uiteindelijke realiteit van het universum zijn zullen zich niet voorstellen dat hun eigen individuele sterfelijkheid hun bestaan betekenisloos of absurd maakt. Ze zullen evenmin door nepgoden bij de neus genomen worden die blinde gehoorzaamheid eisen als dat zij bezeten zijn door de vrees voor de inidividuele dood en zo de volle collectieve verantwoordelijkheden van het individuele leven te ontlopen.
Mystiek anarchisme dat tot constructief verzet aanspoort, zeker niet tot resignatie (u verwacht ook geen instemming van mij, hoop ik, als het anders was).
Een opmerkelijke ontwikkeling aangaande onze kameraad Megan Rice en tevens Greg Boertje-Obed en Michael Walli: een hof van beroep heeft hun inbraak in een opslagplaats voor atoombommenmateriaal als enkele inbraak gekwalificeerd, niet als sabotage.
Zij zijn op vrije voeten gesteld. Geheugensteuntje met betrekking tot de actie.
Dit nummer van The Fall, There’s a ghost in my house is voor mij van huis uit spookachtig.
Het singletje lag klaar in de radiostudio met een briefje: Draaien! Nogal dwingend… Er lag nooit een vinylsingletje op die manier in de studio. Ook de nieuwste muziek was altijd getapet.
Maar ik deed het, want de nieuwe Fall kon je niet negeren, zeker niet als het een cover van een (blue-eyed-)soulnummer is.
Het bleek het allerlaatste nummer te zijn dat ik zou draaien op ons radiostation. Kort daarop begaf ik mij naar Londen, om mij over te geven aan een grote inkoop van oude en nieuwe 45-toerenplaatjes, voor op de radio. Op het ogenblik dat ik Londen binnenreed met de bus – ik was even in gedachten in de studio – werd het station uit de lucht gehaald, en het is niet meer teruggekomen. *)
Spookachtig, en verdrietig, maar dat kon ik pas achteraf bedenken.
Ik draag dit filmpje op aan de Universiteit voor Humanistiek, van welke onderwijsinstelling de voormalige rector, thans hoogleraar wetenschapstheorie, voor een opmerkelijke controverse zorgt. Deze hoogleraar, Ilja Maso heeft een boek geschreven dat zijn overtuiging uitdraagt dat er een leven na de dood is. Niet in de zin van de christelijke geloofsbelijdenis, maar op een manier die doet denken aan het spiritisme – een geloof, meestal als petite religion afgedaan, dat tegenwoordig in geschoolde kringen met de nek wordt aangekeken. Dat is wel eens anders geweest, en Maso lijkt de weg terug te gaan. Ik heb het boek meteen toen ik ervan vernam gekocht, maar moet het nog lezen.
In humanistische kringen mag men al helemaal niet in een leven na de dood geloven, anno 2008. Over en uit, dat dient de blijde boodschap van humanisme op wetenschappelijke grondslag te zijn. Of is het de bedoeling dat namens het humanisme in het geheel geen blijde boodschap wordt verkondigd? Of twijfel over de massieve zekerheid dat er – eh – niets Meer is…
Vooruit, nog een Youtubeje, opgedragen aan de hooggeschoolde humanisten. Want waar leven na de dood is, zijn spoken. Het origineel van There’s a ghost in my house, R. Dean Taylor, een witte Canadees op het zwarte Motownlabel.
*) 11 mei 1987, ca. 19.15u Middeleuropese Zomertijd
Maandag 28 januari vierde de Universiteit voor Humanistiek haar negentiende verjaardag. Deze werd gevierd in de vorm van een openbare discussie over de stelling dat humanistische waarden de beste grondslag zijn voor een pluriforme Nederlandse samenleving.
Gerrit Kronjee van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid liep aan de hand van het WRR-rapport Geloven in het publieke domein uit 2006 de aanhang voor het humanisme in Nederland na. Het steekproefonderzoek had de volgende categorieën mensen opgeleverd: christenen (28%); overige gebonden religieuzen (hoofdzakelijk moslims; 3%); ongebonden spirituelen (24%); niet-religieuze humanisten (14%); niet-religieuze gematigd-humanisten (14%); en de niet-religieuze niet-humanisten (17%). De eerste drie categorieën hebben een transcendente oriëntatie in een of andere vorm, en de humanisten omschreef hij als horizontaal transcendent. Zowel religieuzen, al dan niet gebonden, als humanisten hebben een zekere moraliteit die niet ophoudt bij de eigen voordeur en bij hun eigen dood.
Moraliteit kan niet buiten grote verhalen volgens Kronjee, verhalen die buiten de eigen tijd , in een andere, hogere tijd spelen – bijvoorbeeld verhalen over morele dilemma’s als het boek Job, klassieken van de grote Russische schrijvers of Shakespeare. In de transformatie van georganiseerde religie naar religie als dimensie van een leefstijl ziet Kronjee de rol van het humanisme. De humanistische waarden kunnen de basis vormen voor de urban religion, de religie van de ontmoeting in het publieke domein, die noodzakelijkerwijze zal ontstaan om de sociale cohesie in stand te houden.
Peter Derkx van de Universiteit voor Humanistiek somde de humanistische waarden op: onafhankelijkheid; het kiezen van eigen doelen; waarachtigheid; zelfrespect; gelijkwaardigheid; verantwoordelijkheid; ruimdenkendheid en wijsheid (een volwassen begrip van het leven). Hij aarzelde niet de niet-humanisten uit de bovengenoemde categorieën, niet alleen maar wel vooral de zeventien procent niet-religieuze niet-humanisten, een gevaar voor de samenleving te noemen. Deze nihilisten vormen de potentiële aanhang van politici als Wilders en Verdonk, die afwijzing van de niet-nabije ander hoog in het vaandel voeren en de sociale cohesie bedreigen, ook al zeggen zij juist op te komen voor de joods-christelijk-humanistische traditie. Dit nihilisme dient door godsdienstigen en humanisten gezamenlijk aangepakt te worden. Voor de sociale cohesie in een pluriforme samenleving is inclusief denken van levensbelang.
Zich zelf omschrijvend als inclusief denkend christen was CDA-Kamerlid Mirjam Sterk uitgenodigd om voor de categorie christenen te spreken. Zij wees er op dat de opgesomde humanistische waarden net zo goed als religieuze waarden aangeduid zouden kunnen worden. De christelijke traditie heeft andere woorden of aanduidingen voor bepaalde genoemde waarden – zoals naastenliefde, gerechtigheid en het letten op de balk in het eigen oog in plaats van op de splinter in dat van de ander. Het aanduiden van de genoemde waarden als humanistisch vond zij getuigen van lust tot annexatie.
Dit was ook de teneur van de andere uitgenodigde opponenten. Johan Braeckman, wijsgerig antropoloog uit Gent, onderschreef de stelling van de genoemde waarden als grondslag voor een pluriforme samenleving maar vond deze behoren bij een meervoudig humanisme, of bij humanismen. Bezinning op de kernwaarden blijft altijd nodig. Moraliteit is niet beperkt tot gelovigen of humanisten alleen, mensen zijn in het algemeen morele wezens.. In feite zal zo goed als niemand de als humanistisch aangeduide waarden afwijzen. Opmerkelijk en opvallend was zijn krachtig uitgesproken eis dat buitengewone beweringen om buitengewone bewijzen vragen. Dit zou een verwijzing hebben kunnen zijn naar het boek Onsterfelijkheid van voormalig UvH-rector Ilja Maso, dat op deze universiteit bepaald als controversieel wordt gezien. Om nadere uitleg van zijn stelling gevraagd vanuit de zaal hield Braeckman zich evenwel opvallend op de vlakte.
De duidelijkste contrastelling werd ingenomen door Marit Moll van het Verwey-Jonker Instituut die geacht werd het op te nemen voor het zesde deel van de bevolking dat noch religieus noch humanistisch is. Zij vond het van een middle class bias getuigen om deze categorie mensen moraliteit of betrokkenheid bij de samenleving te ontzeggen. Het gaat hier vooral om mensen die zij aanduidde als werkende armen die geen hoge verwachtingen koesteren ten aanzien van de samenleving en die het zwaar genoeg hebben het hoofd boven water te houden. Alsof zij niet stond voor een zaal waar de betrokkenen niet aanwezig waren schoot CDA-politica Mirjam Sterk Moll te hulp om duidelijk te maken dat de niet-religieuze niet-humanisten niet als nihilistisch gevaar voor de samenleving afgedaan mogen worden.
De Syrisch-orthodoxe Kerk is een monofysitische kerk: zij erkent alleen de goddelijke natuur van Jezus Christus, anders dus dan de meeste Europese kerken die Jezus als goddelijk en menselijk tegelijk zien. De scheiding der geesten op dit punt vond plaats bij het Concilie van Chalcedon in 451. De zetel van het patriarchaat is officieel Antiochië (Antakya in de door Turkije geannexeerde Syrische provincie Hatay), in de praktijk zetelt de patriarch in Damascus in Syrië. Antiochië geldt als de eerste christengemeente ter wereld, gesticht door de apostel Petrus.
Het gebied waar de Syrisch-orthodoxe gelovigen van oudsher leefden is door de lotgevallen van het Byzantijnse respectievelijk het Osmaanse Rijk in staatkundige zin versnipperd geraakt. Een gedeelte van de gemeenschap bevindt zich in de voormalige Sowjet-Unie en thans in de opvolgerstaten, met name Rusland, Armenië, Georgië en Azerbeidzjan. Er zijn verder gemeenschappen in Iran, India, Jordanië, Palestina en Libanon. De meeste leden uit de laatstgenoemde landen zijn in de afgelopen anderhalve eeuw geëmigreerd, deels naar Afrika, grotendeels echter naar Noord- en Zuid-Amerika. Daarnaast zijn er grotere nog voortbestaande groepen in Syrië, Irak en het huidige Turkije.
De Syrisch-orthodoxen zijn evenals de Armeniërs al dan niet officieel vervolgd in de genocidale campagne tegen christenen in een bepaald deel van het Osmaanse Rijk, van wie de Armeniërs als slachtoffer bekender zijn. Ook de Syrisch-orthodoxen is een nationaal tehuis beloofd door de Entente, de winnende groep staten in de Eerste Wereldoorlog (“our smallest ally”, noemde Westminster hen). Het is er niet gekomen. Een deel van de gemeenschap is gevlucht naar het noorden (het toenmalige Russische Keizerrijk), een groter deel naar de delen van het Osmaanse Rijk die later Syrië respectievelijk Irak zouden worden. De genocide van 1915 staat bij de Syrisch-orthodoxen bekend als Seifo, de tijd van het zwaard.
Bij de werving van wat indertijd nog gastarbeiders heetten zijn uit Turkije zeker Syrisch-orthodoxen in Westeuropese landen terechtgekomen. Naarmate hun dorpen en steden leger raakten werd hun positie moeilijker, ook doordat zij beklemd kwamen te zitten in de burgeroorlog in Oost-Turkije tussen de Koerdische guerrilla en het Turkse leger – gewantrouwd door beide partijen en waar mogelijk voor het karretje van een van deze partijen gespannen. Een nieuwe emigratiegolf kwam op gang op het einde van de jaren zeventig,. Afkomstig uit een land waarvandaan zoveel ”gastarbeiders” afkomstig waren, een land bovendien dat als trouwe NAVO-bondgenoot niet beschouwd wordt als een land waaruit men moet vluchten, hadden en hebben zij problemen met het krijgen van een status als vluchteling. In Nederland, waar de vluchtelingen eind jaren zeventig onderdoken in kerkgebouwen, werden zijn destijds aangeduid als Kerk-Turken. Midden-Oostencorrespondent Harry van Mierlo moest in een boekje uitleggen: Kerk-Turken zijn geen Turken.
Inderdaad, afgezien van hun eigen Kerk hebben de Syrisch-orthodoxen in meerderheid hun eigen taal, aangeduid als Syrisch of Syriac, een voortzetting van het Aramees, de voertaal van het Nabije Oosten voor de grote Arabische veroveringen. Bij de Syrisch-orthodoxen zijn, zoals bij meer Midden-oosterse groepen, godsdienst en etniciteit nauw verweven. Voor de Europese diaspora is Zweden het belangrijkste immigratieland, ook Duitsland, Zwitserland en andere Westeuropese landen hebben Syrisch-orthodoxe gemeenschappen. In Nederland wonen zo’n twintigduizend Syrisch-orthodoxen, waarbij Overijssel en speciaal Twente een belangrijk vestigingsgebied is. De bisschopszetel bevindt zich in het Mor Ephremklooster in Glane. De meeste Syrisch-orthodoxen in Nederland zijn afkomstig uit Turkije. Een alternatieve aanduiding voor de leden van de gemeenschap is Suryoye, andere namen die wel vallen in dit verband gelden als omstreden.
De Kerk is partij op de religieuze markt geworden, een aanbieder die zich steeds opnieuw zal moeten waarmaken, want de tijd van het monopolie is voorbij. Dit zei Govert Buijs bij de jaarlijke Oecumenelezing te Utrecht.
De lezing, getiteld God is terug – maar voor de Kerk is het nog even wennen, georganiseerd door de Raad van Kerken in Nederland, werd 18 januari gehouden in de remonstrantse Geertekerk. Buijs, docent sociale en politieke filosofie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, hield de marktmetafoor tamelijk consequent vol. En de Kerk, hoewel in Nederland sterk in het defensief gedrongen de afgelopen veertig jaar, heeft genoeg te bieden. Als kernpunt van de christelijke leer en praktijk noemde hij de agape, bekend van de hymne uit 1Kor.13, de liefde. Volgens Buijs was dit Griekse woord zo goed als nieuw in deze brief van Paulus, het is evenwel in de Griekse vertaling van de joodse bijbel, de Septuagint, al te vinden.
De lezing is hier na te lezen.
Als eerste referent trad op Manuela Kalsky, hoofd van het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving te Nijmegen. Zij wees er op dat het idee van secularisering iets Europees is, en alleen Europees. De Kerk heeft er zelf wel toe bijgedragen dat zoveel mensen zich ietsist in plaats van christen noemen. De Kerk moet hier iets op terug te zegen hebben, moet zich vertonen op het marktplein maar niet als aanbieder op wat men markt noemt. De Kerk moet zich luisterend opstellen en geen mission statement uitspreken. De Kerk moet op zoek naar de eigen kernwaarden. De liefde, agape, is een kernwaarde, maar deze is niet exclusief voor het christendom. De openbaring van God gaat altijd door en er is niet zoiets als een christelijke identiteit – hetgeen gezien moet worden als een punt van sterkte, niet als een zwakte.
Erik Borgman, hoogleraar theologie aan de Universiteit van Tilburg, tweede referent, stemde met Kalsky in dat de Kerk niets te verkopen heeft, en noemde dit juist de kracht van het christelijk geloof. Ook wat betreft het niet bestaan van een christelijke identiteit stemde hij in met Kalsky. De christen is gedwongen tot liefde, de agape ligt ten grondslag aan wat wij de samenleving noemen. De Kerk heeft geen zekerheden te verkopen en dient in debat te zijn met de gelovigen, ongelovigen en andersgelovigen.
Vanuit het publiek kwam de vraag waarom in geen van de inleidingen Jezus, laat staan de persoonlijke relatie van de gelovige met Jezus, ter sprake was gebracht. Buijs ging hier helemaal niet op in, Borgman hield staande dat de agape de kern van het christendom is, niet een persoonlijke relatie met Jezus. “God is niet van ons, Jezus evenmin.” Kalsky stemde hier mee in: het geloof draait niet om Jezus maar om het te verwezenlijken koninkrijk Gods. De taak voor de Kerk is het organiseren van het goede leven voor allen.
Aan het slot van de discussie werd voorafgaande aan de nieuwjaarsborrel de nieuwe algemeen secretaris voorgesteld: Klaas van der Kamp.
De nieuwe secretaris is onder andere journalist, hervormd predikant in Zwaagwesteinde en uitgever van de nieuwe bijbelvertaling geweest. Hij treedt per 1 maart in functie. Fijntjes werd gezegd dat zijn taak een 0,8-werkweek omvat maar dat de Raad niet verwachtte te bemerken dat het een onvolledige werkweek zou zijn. Met een glimlach nam de nieuwe secretaris de bekendmaking van zijn taak in de organisatie van het goede leven zwijgend in ontvangst.
(2008)
[Uit de ruimen van de inmmiddels opgeheven site News4all.nl. Tussen rechte haken latere invoegingen. Geschreven mei 2008]
Betrokken bij Crusades van Billy Graham, maar ook een duet zingend met Joe Strummer – de EO gaf in Nederland zijn eerste biografie uit maar zijn meest evangelische lied vond hij Personal Jesus. Bij Johnny Cash was alles cool, ook zijn geloof.
Johnny Cash is er bij zijn leven en ook daarna in geslaagd uiteenlopende mensen te bereiken en daardoor bruggen te slaan die op het eerste gezicht onmogelijk lijken. In Nederland werd zijn eerste autobiografie, Man in black, uitgegeven door de EO. Zijn gospel- en spiritualrepertoire, hoewel nooit zelfs maar bij benadering zoetelijk, kan in evangelicale kringen zonder probleem aftrek vinden. Maar ook ter linkerzijde kan hij geen kwaad doen, al was het maar vanwege zijn optredens in gevangenissen, die tevens een demonstratie tegen het gevangeniswezen inhielden.
De Engelse New Musical Express, altijd bereid boring old farts te verdoemen ten gunste van de hype van de week, moest bij een interview waarin Cash zijn christendom toelichtte en niets bleek te moeten hebben van homohaters en abortuskliniekbelagers, verzuchten: this man is really cool. (“Cool” had toen nog een nauwe connotatie). Een dergelijke roem bij iemand die ook weer niet zoveel hits heeft gehad aan de oostkant van de Atlantische Oceaan mag opmerkelijk genoemd worden. Voor zijn coverversie van Dylan’s It ain’t me babe (solo, 1965, dus anders dan hier) was hij nauwelijks bekend in Groot-Brittannië, laat staan op het Europese vasteland.
Cash werd op 26 februari 1932 geboren in Kingsland, Arkansas, in een baptistisch gezin dat zeer arm moet zijn geweest. Hij heeft dan geen eigenlijke voornaam, heet slechts J.R. Als hij in dienst komt bij de luchtmacht wordt de enkele J John en vervolgens Johnny.
In 1955 houdt hij auditie bij de legendarische Sam Phillips van het Sun-label, waarbij hij beklemtoont dat hij het liefst gospels of spirituals zou willen spelen. Phillips vindt dat hij maar met werelds materiaal terug moet komen. Dat doet hij, met zijn eerste single, Hey porter!.
Spirituals vormen verder wel de rode draad door de loopbaan van Johnny Cash, vanaf zijn eerste Hymns-album in 1959 tot zijn postuum uitgebrachte My mother’s hymn book - en het lijkt vrij zeker dat er nog een album uit zal komen met spirituals, die opgenomen zijn in de tijd vlak voor zijn dood. Een voorbeeld van spiritual: Were you there when they crucified my Lord?, met de vrouwelijke leden van de Carter Family.
Muzikaal past Cash nooit in de lijn die gedicteerd wordt in de countryfabriek van Nashville, waar in toenemende mate gepoetst werd om de oorsprong van de muziek als die van de witte armelui van de zuidelijke staten van de VS te doen vergeten (hillbilly music). Het gebruiken van een Mexicaans aandoend blazersarrangement in It ain’t me babe en Ring of fire gold als controversieel – en het is precies wat de nummers hun bijzondere cachet geeft.
Voor een bluegrassnummer als Orange blossom special moest men zich in Nashville een beetje schamen, maar Cash geeft er zijn eigen draai aan en kan zich dit veroorloven. Ook het nummer dat dankzij “de film” alsnog bekend werd in Europa past niet direct in het stramien van nette middle-of-the-roadachtige muziek waar de bazen in Nashville al jaren zo dol op zijn:
I walk the line. In 1970 speelde hij met Louis Armstrong, die nog aan het origineel van Jimmie Rodgers had meegewerkt, in zijn televisieshow een van de hillbilly-klassieken: Blue yodel no. 9.
Ook met Bob Dylan heeft hij zich in privé-sessies (als bootleg niet moeilijk te vinden) geuit in de kunst van het jodelen, beslist taboe in Nashville. Met drie andere buitenbeentjes die zich niet aan de Nashvilleconventies hielden, Kris Kristofferson, Waylon Jennings en Willie Nelson, vormde hij in de jaren tachtig een tijdje een country-supergroep, The Highwaymen.
De albums met spirituals zijn naar de woorden van Cash zelf in persoonlijk opzicht zeer belangrijk voor hem. Toen hij vond dat God te ver weg van hem was, in de herfst van 1967, begaf hij zich in de duisternis van de Nickajack-grotten in Tennessee, met de bedoeling niet meer levend terug te komen. In de duisternis herkreeg hij zijn levenswil en zocht hij de uitweg die zich aandiende in de vorm van een verre lichtstraal. Hier wachtten volgens zijn verhaal zijn toekomstige echtgenote June Carter en haar moeder op hem, naar deze plaats gekomen met een bang vermoeden. In de EO-versie van zijn verhaal heeft hij hier God teruggevonden en is hij vervolgens van de drugs af, die hem de grot hadden ingedreven. Over het eerste valt niet te redeneren, het tweede blijkt niet zo heel erg waar – het toeren als populair countryster brengt voor Cash tot ver in de jaren tachtig wel degelijk drugsgebruik met zich mee. Op een gegeven ogenblik brengt de vermoeidheid van de jaren hem zowel wat toeren als drugs betreft tot bedaren.
De spiritualiteit van Johnny Cash blijkt waarschijnlijk het best uit de vele nummers die niet op gospelabums staan maar die wel getuigen, zoals Man in black.
I wear the black for the poor and the beaten down,
Living in the hopeless, hungry side of town,
I wear it for the prisoner who has long paid for his crime,
But is there because he's a victim of the time.
I wear the black for those who never read,
Or listened to the words that Jesus said,
About the road to happiness through love and charity,
Why, you'd think He's talking straight to you and me.. .
Hier spreekt mede zijn engagement gebaseerd op Matt. 25:36, en het tot vandaag aan toe onpopulaire idee dat lang opsluiten geen manier is om mensen van criminaliteit af te houden (de waan van de dag waar hij het hierboven over heeft: tough on crime zijn is nog steeds de grootste politieke wijsheid).
Johnny Cash heeft nooit meer dan een of twee keer een nachtje - wegens dronkenschap – in een cel doorgebracht, maar ook het kortste verblijf onder ’s lands gastvrijheid kan genoeg zijn om iemand tot een geharnast tegenstander van het gangbare strafsysteem te maken. In de nog gekuiste versie van Live at San Quentin vraagt hij een bewaker om een glas water alstublieft, een verzoek dat een bekende muzikale connotatie heeft in de VS. Het publiek in de zaal roept luid Boeeee! als het glas gebracht wordt. Cash op de eerste plaatversie: Come on, you don’t really mean that... Een in 1969 politiek-correcte inlassing van een bekeerling van Billy Graham.
Op de ongecensureerde versie zegt hij: als er nog een bewaker bereid is met mij te praten – ik zou graag een glas water hebben. Hij krijgt het en zegt niets, zelfs geen bedankje, en de gevangenen in de zaal roepen nog steeds ”boe!”
Maar zijn engagement is ook onvoorspelbaar. Hij heeft opgetreden voor het leger in Vietnam en verhaalt hiervan bij een live-optreden in New York. Boegeroep onder het in doorsnee ongetwijfeld liberalpubliek, maar hij laat zich niet van de wijs brengen. Hij vertelt van het meeleven met de soldaten dat vanzelf groeit, zeker als er doden worden binnengebracht. “Does that make me a hawk? No, that don’t make me a hawk. Let’s just say: it makes me a dove with claws.” En zingt Don’t take your guns to town.
In 1964 neemt hij het album Bitter tears op, met liederen over en van de inheemse Noordamerikanen. Cash is er van overtuigd dat hij zelf Cherokee-voorouders heeft en laat zich voor een tweede uitgave en profil fotograferen naast een chief - de profielen komen sterk overeen. Behalve enkele eigen nummers bestaat het grootste deel van de LP uit werk van de Indiaanse [al evenzeer ingebeeld Indiaans] zanger Peter LaFarge, zoals de Ballad of Ira Hayes, die het lot bezingt van een man die op een beroemde foto uit de oorlog in de Pacific voorkomt. Zijn beroemdheid redt hem niet in de wereld van door witten beheerst Noord-Amerika: gezongen voor een gezelschap Native Americans.
Andere opmerkelijke nummers: As long as the grass shall grow, over de onwil van de witte regering zich aan verdragen te houden:
(hier gezongen met June Carter en Pete Seeger).
De melodie van het nummer: Drums
From the Indian reservation to the governmental school
Well they're goin' to educate me to the white men's Golden Rule
And I'm learning very quickly for I've learned to be ashamed
And I come when they call Billy though I've got an Indian name
And there are drums beyond the mountain Indian drums that you can't hear
There are drums beyond the mountain and they're getting mighty near
wordt een jaar later door een zingende sergeant omgetoverd in een lofzang op de VS-militairen in Vietnam (Ballad of the green berets), de schrijver LaFarge is dan al dood. En genealogische speurneuzerij leert Cash later in de jaren zeventig dat zijn voorgeslacht Schots is en dat er geen Native Americans in voorkomen. Voor zijn engagement maakt het verder niet uit. Let wel: de Gouden Regel van de witten, het kon niet bitterder gezegd worden. De Nickajack Cave, waar hij zelfmoord had willen plegen, was vernoemd naar een uitgemoorde en met de grond gelijkgemaakte Indiaanse stad in Tennessee…
In 2006 verscheen postuum het album Personal file. Het bevat proefopnamen van nummers van anderen die Johnny Cash bevielen, en bij eigen nummers.
“Ik heb een vierhonderd keer vergrotende telescoop bij het huis dat ik heb in Jamaica en ik kijk daar naar de maan en de sterren. En op een avond was ik naar de sterren aam het kijken en ik dacht erover hoe groot de hemel was. En ik vroeg mij af hoe groot God was. De gestalte van God dekt het gehele universum, dat weet ik zeker, en toch geeft God om ieder afzonderlijk van ons. Ik neem aan dat Hij zo klein is als we wensen dat Hij is of zo groot als we willen dat Hij is. Hoewel wij aan de aarde gebonden zijn kunnen we meer zijn zoals Hij, als we het proberen.” Deze tekst met zijn mystieke lading dient als inleiding op zijn oproep de woorden van Jezus serieus te nemen:
What on earth
Did you walk that second mile turn a frown into a smile
Did you give a little more than you could take
Did you shine your little light upon the children of the night
What on earth will you do for heaven's sake
Did you turn the other cheek are you counted with the meek
Did you lift a lowly heart about to break
Did you also give your cloak to he who took away your coat
What on earth will you do for heaven's sake
Did you feed the poor in spirit and befriend the persecuted
Did you show the bound how all the chains can break
Did you sow the proper seed will you walk out among the weeds
What on earth will you do for heaven's sake
In het laatste deel van zijn loopbaan, de albums opgenomen op het American-label, als hij gestaag gesloopt wordt door een ongeneeslijke ziekte, neemt hij zijn misschien wel opmerkelijkste nummers op. Depeche Mode’s ironische Personal Jesus noemt hij zijn meest evangelische getuigenis. Jezus verkoop je niet van deur tot deur! Met Joe Strummer van voorheen The Clash zingt hij Bob Marley’s Redemption song, niet te verwarren met het door zijn schoonzoon Nick Lowe geschreven Redemption [misverstand, luister naar dit optreden:].
In dit, eenvoudigweg Spiritual getitelde nummer spreekt hij de hoop uit niet alleen te hoeven sterven. Maar de liefde van zijn leven, June Carter, stierf op 15 mei 2003, Cash op 12 september daarna. In de tussenliggende maanden heeft hij, ondanks zijn zwakke gezondheid, nog tientallen nummers opgenomen – er staat ons nog het een en ander te wachten. Al uitgebracht in 2006, vooralsnog zijn laatste single, deze bijna beangstigende eigen bewerking van een traditonal, God’s gonna cut you down.
Voor de tiende keer wordt dit jaar de Truus-Schilplezing gehouden in Amsterdam, gegeven door Iris van der Reijden.
Titel van de lezing is:
Laat je horen!
Iris van der Reijden is van haar vak verpleegkundige, bedrijfskundige en gecertificeerd coach. Zij was, net als Truus Schilp, directeur van een verpleeghuis voordat ze besloot zelfstandig aan het werk te gaan en zich te wijden aan de “cliëntenkant” . Ze is onder andere kroegbaas van een Alzheimercafé en bestuurslid van Cliëntenbelang Amsterdam.
De lezing is op dinsdag 2 juni om 17:00 uur in de Muiderkerk. Linnaeusstraat 37 tegenover de ingang van het Oosterpark. Bereikbaar met tramlijn 9, en op afstand lijnen 3, 7 en 14.
U bent welkom vanaf 16:00 uur
Ian Bone over Tristan da Cunha, even in het nieuws geweest toen het ontruimd werd wegens een vulkaanuitbarsting, meer dan vijftig jaar geleden.
Uiteraard heeft het regime van de VS het niet kunnen nalaten ergens in de Zuidatlantische Oceaan, niet al te ver van het eiland, een atoombom in de atmosfeer tot ontploffing te brengen.
Wat zegt repressie ons? Het zegt ons dat we de waarheid spreken en dat die waarheid niet gehoord mag worden. En dat is waarom we hier vandaag bijeen zijn: om ervoor te zorgen dat de waarheid wèl wordt gehoord.
Ik heb een bericht voor de onderdrukkers:
Wij willen een einde aan het geïnstitutionaliseerde racisme, het vanzelfsprekende racisme, het ingebakken racisme. Een einde aan de jacht op vluchtelingen, aan de apartheidspolitiek die asiel- en vreemdelingenbeleid heet. Een einde aan Fort Europa dat mensen laat verdrinken in de Middellandse Zee. Ofwel: Fuck Frontex!
Een einde aan wat zo netjes heet: 'etnisch profileren'. Een einde aan racistische beeldvorming onder het mom van een kinderfeestje. Ofwel: Fuck Zwarte Piet!
Een einde aan het kolonialisme dat nog altijd voortduurt in de kapitalistische uitbuiting van mensen en hun grond, in de wapenhandel waaraan het rijke westen grof geld verdiend, en in de geesten van de mensen die er nog altijd niet van bevrijd zijn.Een einde aan het verheerlijken van het Neederlandse aandeel in eeuwen van slavenhandel. Ofwel: Fuck Michiel de Ruyter!
De machthebbers van dit land zijn niet blij met ons, want zij zijn bang om hun privileges te moeten opgeven. Ze zullen dus altijd een stok zoeken om de hond mee te slaan, zodat de hond niet langer blaft maar nog slechts kermend in een hoekje zijn wonden gaat likken.
Daar waar mensen voor werkelijke vrijheid opkomen, tégen onderdrukking - en daarmee bedoel ik niet het recht om anderen te onderdrukken - dát is waar nu steeds de klappen vallen, terwijl zij die de klappen uitdelen het hardste roepen om vrijheid. Zij die grappen maken over racisme en verdrinkende vluchtelingen, zij die carrière maken over de ruggen van slachtoffers van vreemdelingenhaat, zij die zichzelf meer rechten toekennen vanwege hun huidskleur of geboortegrond... ja, zij zijn het die roepen om vrijheid. Maar dát is geen vrijheid! Vrijheid is pas vrijheid als iedereen vrij is. Mijn vrijheid is niets waard zonder de vrijheid van een ander.
Het is niet in mijn naam dat lieden, die zeggen dat zij 'het Neederlandse volk' vertegenwoordigen, mensen onderdrukken, isoleren, bedreigen, vervolgen, uitsluiten en opsluiten! Reken mij maar niet tot dat Neederlandse volk!
Niet in mijn naam, racisme! Niet in mijn naam, deportaties! Niet in mijn naam, uitbuiting!
Zoals velen van jullie weten, loopt er een zaak wegens opruiing tegen me, omdat ik in stukken op mijn website tot actie tegen het misdadige vluchtelingenbeleid oproep. Het is één van de vele gevallen van repressie waarmee ook Abulkasim te maken kreeg, en Kno'ledge Cesare, en vele anderen. Maar ook al probeert justitie ons tegen elkaar uit te spelen door criminalisering, en de mond te snoeren door arrestaties, valse aanklachten, censuur, vervolging en veroordeling;
Ook al controleert justitie alles wat ik schrijf, deed huiszoeking, en worden er nu zelfs voorwaarden verbonden aan mijn vrijheid omdat de hekken van Fort Europa méér waard worden geacht dan de levens van vluchtelingen die stelselmatig worden vernietigd;
Er is en blijft geen andere keuze dan te blijven staan voor onze vrijheid. Verzet is noodzaak.
Niet in mijn naam worden vluchtelingen gechanteerd om zich het land uit te laten gooien in ruil voor schamele opvang;
Niet in mijn naam moeten vluchtelingen leven op straat en worden ze opgesloten in grensgevangenissen;
Niet in mijn naam wordt een gezinsgevangenis gebouwd op Kamp Zeist om kinderen te kunnen deporteren naar landen als Afghanistan;
Ik heb een bericht voor de onderdrukkers:
Wij, die zeggen waar het op staat, wij zijn allemaal niet alleen. Geen muur, geen hek, geen tralies en geen bevel kan de waarheid verhullen – integendeel!
Sinds 2011 hebben vluchtelingen tentenkampen opgericht, gedemonstreerd, en marsen gehouden. De repressie tegen hen bleef jarenlang verborgen. Niet meer! Omdat zij de moed hebben om de straat op te gaan.
Nu is het zaak de strijd op alle fronten te verenigen. Want het gaat om hetzelfde racisme, dezelfde haat, dezelfde overheersing. Het is dezelfde superioriteitswaan van witte machtshebbers, die al eeuwenoud is, die zowel Zwarte Piet in stand houdt als die met schepen van Frontex probeert te voorkomen dat mensen vanuit Afrika in Europa weten te komen.
Niet in mijn naam, geen enkele repressie! Niet in mijn naam!
De zittingsperiode van het Lagerhuis is onverhoeds wettelijk vastgelegd. Die bedraagt vijf jaar, er valt niet op af te dingen. Het vooruitzicht van vijf jaar Toryregime voor heel Groot-Brittannië met een "mandaat" van 37% van de kiesgerechtigden roept nu al protesten op van het soort dat in landen waar "de anderen" wonen toegejuicht, gesubsidieerd en bewapend wordt. Niet hier. Terwijl in feite het vastleggen van een parlementaire periode een staatsgreep op zich is.
Alleen al in Schotland en Wales, en in feite in Noord- en grootstedelijk Engeland is de consequentie van deze verkiezingsuitslag onverdraaglijk.
Zelfs het vermelde aantal demonstranten in Londen klopt al niet met het bijgevoegde filmpje.
Tussen de demonstranten zag ik een foto van een getoond nachtmerrieidee dat ik hier al enige tijd geleden ontvouwen heb.
Nu met deze zeventigste verjaardag vraag ik mij af of de dag van de dood van Ulrike Meinhof iets met de val althans officiële overgave van Berlijn te maken zou kunnen hebben. Destijds werd merkwaardigerwijze Moederdag speciaal genoemd.
Met het Ennio-Morriconenummer als begeleiding van de foto's.
Cicero Park, Hot Chocolate. Toch merkwaardig dat de zanger belijdend Tory bleek te zijn die de nieuwste infamie van het Britse kiesstelsel net niet meer heeft meegemaakt.
It looks like déjà vu all over again... O ja, Ongehoord - inmiddels voorzien van een nieuwe site, hetgeen ik ook in het menu heb aangepast. Nu uit Duitsland:
Dit is het soort berichten dat ik eigenlijk liever oversla, ik zeg het eerlijk - niet omdat het onbelangrijk is, allesbehalve, maar omdat het net als andere, er mee samenhangende Grote Kwesties als de opwarming, vooral machteloosheid onderstreept. De grote planteneters "staan op uitsterven" - wat betekent dat ze uitgeroeid worden.
Dat wordt onder andere een klap voor het toerisme. Het staat er echt.
Daarom lees ik er maar liever niet over. Maar ik attendeer u toch even.
Al dagenlang broed ik erop. Iets te schrijven over vrijheid. Maar daar is zoveel over te zeggen dat ik niet goed wist waar te beginnen. Wel... daar gaat-ie dan. Men moet ergens beginnen.
Twee weken geleden zat ik vijf en halve dag vast op de verdenking de knipschaar in het hek van grensgevangenis Kamp Zeist te hebben gezet. Hekken zijn meer waard dan mensenlevens namelijk, vandaar (alleen dat al is om pislink van te worden). De wet beschermt de misdadige apartheidspolitiek al jaren zo en bestempelt al wie het bestrijd als crimineel en extremist. Het waren vijf dagen waarin de buitenwereld slechts tot mij kon doordringen in korte nieuwsberichten en reclameslogans als: “Vrijheid geef je door”... Dan wil je nog meer één ding: dwars door die deur heen.
In nieuwsbulletins kwam in die periode zo ongeveer om de dag een bericht dat honderden vluchtelingen verdronken waren in de Middellandse Zee. VVD en PvdA discussieerden intussen over het 'bed, bad en brood' akkoord dat toen nog niet rond was.
“Vrijheid geef je door”. Het was vandaag 4 mei. De dag van de dodenherdenking. In de cel had ik een boek bemachtigd met de titel “De Schuilplaats”, geschreven door Corrie ten Boom. Het ging over het verschaffen van veilig onderdak aan Joodse onderduikers in Haarlem, over daadwerkelijk verzet, en over de arrestatie van de schrijfster, die achtereenvolgens de gevangenis van Scheveningen beschrijft, Kamp Vught en Kamp Ravensbrück. Dan zit je er in staatshotel Houten nog redelijk bij, als je dat leest. Het maakt je eigen situatie draaglijker, want 'het kan erger'. Ja.., dat is waar.
Het kán erger. Ja, dat geldt voor míj, de Nederlandse activiste met een paspoort die ook nog eens het geluk heeft wit te zijn en die dus geen last heeft van racisme. Voor mij niet de vrees om in langdurige vreemdelingendetentie te komen, die gevolgd dreigt te worden door deportatie naar een land waar ik mijn leven niet zeker ben. Neederland deporteert immers zonder schroom vluchtelingen de dood in, zoals het ook deed vooraf aan de Duitse bezetting met de Joodse vluchtelingen die hier in dit land kwamen. Hitler was tenslotte een bevriend staatshoofd zoals heden ten dage allerlei dictators bevriende staatshoofden zijn om wapens aan te leveren en winst op te maken, en die stoot je maar beter niet voor het hoofd door vluchtelingen op te nemen. Daar sluit je juist overeenkomsten mee af.
De mentaliteit van Neederland toen, lijkt sprekend op de mentaliteit van Neederland nu, in elk geval als het gaat om de omgang met vluchtelingen. En niet alleen de mentaliteit, maar ook de praktijk, zij het dat de uitvoering er minder grof uitziet. Maar in die schijnbare menselijkheid van de uitvoering van het deportatiebeleid - dat gerust die naam mag dragen omdat de essentie van deportaties is en blijft: onvrijwillig afvoeren - zit nu juist het verraderlijke. Was het in '40 – '45 al een minderheid die tot daadwerkelijk verzet kwam, in het Neederland anno 2015 lijken we met nog minder te zijn. Het gebeurt toch allemaal netjes? We worden toch niet door een buitenlandse macht bezet? Onze eigen regering is toch democratisch? We zien toch geen goederenwagons volgepropt met mensen? We zien toch geen smerige kampen waar mensen in hun vuil moeten liggen?
Nou ja, we zien eigenlijk helemaal niks, het is allemaal goed verborgen in isoleercellen, in Frontex chartervluchten waar mensen gekneveld en gedrogeerd in worden getild onder het toeziend oog van allerlei medici die ervoor moeten waken dat tijdens dit proces niemand sterft (wat er gebeurt na aankomst in het beoogde land 'van herkomst' is niet onze verantwoordelijkheid).
Dus: niet zeuren! Wij deporteren niet, we zetten uit en dat doen we humaan.
“Vrijheid geef je door”. De strijd voor vrijheid anno 2015 lijkt een zaak te zijn geworden van allerlei extreem rechtse elementen, PVV fascisten en riooljournalistieke populisten. Aan hun zijde vinden we trouw meeheulend 'onze' regeringsleiders, 'ons' koningshuis, en 'onze' linkse elite van grappen- en opiniemakers. Ja, de strijd voor vrijheid is in handen van het soort lieden dat vindt dat je vluchtelingen op straat moet laten creperen. De strijd voor vrijheid is in handen van het soort lieden dat vindt dat Fort Europa net zo met de vluchtelingen op de Middellandse Zee moet omgaan als Australië dat doet en dat is: lekker laten verzuipen. Dat zijn de mensen die voorop lopen in de strijd om 'vrijheid'. Wiens vrijheid eigenlijk?
Wilders en co. wentelen zich in de slachtofferrol die zij hebben gezocht als in een warm bad en krijgen van staatswege alle steun ter bescherming van hun haatzaaierij. Ze zijn immers vrijheidsstrijders, verzetshelden, staan op de bres voor de vrijheid van meningsuiting. Intussen hoeft deze schrijfster maar één woord verkeerd op te schrijven om weer te worden opgepakt en te worden vastgezet (met dank aan een rechter-commissaris in Utrecht), en moeten Moslims al helemaal uitkijken wat ze zeggen want je zit als Moslim eenvoudig vanwege je mening minimaal een jaar in de terroristen afdeling van gevangenis De Schie of Vught, op verdenking van het vormen van een terroristische organisatie.
Ik kan het noch met Wilders en co. eens zijn, noch met een Jihadist die bijvoorbeeld vindt dat je homo's van een flatgebouw moet gooien, maar dat is het punt niet. Ik verrek het om de keus tussen één van beiden kwaden te maken onder het mom van vrijheid, verzet me stellig tegen elke vorm van generalisering en racisme, en weiger ten enenmale mij voor een karretje van smerige zondebokkenpolitiek te laten spannen.
Het punt is dat de mening van de één verdedigt wordt met alle financiële en politionele middelen van de staat en de mening van de ander aangevallen wordt met alle financiële en politionele middelen van de staat. Ik verwacht in tegenstelling tot Wilders geen enkele steun van overheidswege indien extreem rechts gepeupel mij bedreigt en dat is in het verleden al bewezen waar te zijn. Ik ben geen Wilders, ik ben geen cartoonist die het nodig vindt om mensen vanwege hun geloof te beledigen. Ik ben aan anarchist die liever de pijlen op de staat richt dan op een tot zondebok uitverkozen bevolkingsgroep, en die nu eenmaal vind dat wie een geloof wil aanhangen dat helemaal zelf moet weten. God bestaat niet volgens mij, maar soit, dan moeten ze zelf weten. Een gelovige, welke dan ook, is niet per definitie een barbaar met geslepen messen. Zou ik het willen verbieden om in iets onzichtbaars te willen geloven, dan ben ik geen haar beter dan welke repressieve terreurstaat dan ook. En dat brengt me hierop:
“Vrijheid geef je door”, vandaag in het nieuws:
Het twitterbericht van PVV'er Martin Bosma dat luidt: “Op deze vierde mei moet elke Nederlander bepalen aan welke kant hij staat. Vrijheid of Islam”.
Wel, 'meneer' Bosma, ik moet helemaal niks. En al zeker niet een keuze maken die jij voor mij bepaalt. Wat valt hierover te zeggen? De tweet is haatzaaierij van het zuiverste rioolwater en ik wil niet door jou worden aangesproken als 'elke Nederlander', Martin Bosma. Voor de lezer: herinnert u zich dat boek van Bosma nog, dat zelfs Wilders te ver ging omdat het de PVV een slechte naam zou bezorgen? Het kwam nooit uit. Ik heb het even opgezocht. Een citaat uit dit boek waarin Nelson Mandela een communistische terrorist wordt genoemd, over het einde van de apartheid in Zuid-Afrika: “De Afrikaners, dat zijn wij. De Afrikaners van vandaag zijn de Nederlanders van over vijftig jaar of honderd jaar”. Meer erover hier.
Anyway, gefeliciteerd, 'meneer' Bosma en co. De nieuwe zondebok is op 4 mei, de dag dat wij 'onze' slachtoffers herdenken, definitief aangewezen om effectief te worden geweerd. Als we op 5 mei 'onze' vrijheid vieren, 'onze' vrijheid doorgeven, dan is het vooral niet de bedoeling dat we die doorgeven aan vluchtelingen, aan migranten, aan Moslims, aan een ieder die niet voldoet aan de normen die worden opgelegd door de witte mannen van stavast. De haat is gezaaid, de haat is geoogst. De verdeling is aangebracht tussen welkome en onwelkome mensen. De assimilatie is compleet.
“Vrijheid geef je door”. Wiens vrijheid eigenlijk? Aan wie eigenlijk? Gaat het om de vrijheid van de natiestaat Neederland? Gaat het om de vrijheid van 'de Neederlanders'? Ik hoef die vrijheid niet eens! Mijn vrijheid is niets waard zonder die van een ander. Mijn vrijheid kan en mag niet gebouwd worden op haat en angst, maar op solidariteit. Mijn vrijheid kan en mag niet beschermd worden door Frontex op de Middellandse Zee, door de hekken en muren van (grens)gevangenissen, door racisme en vreemdelingenhaat. Mijn vrijheid wil ik niet genieten ten koste van de jacht op en de dood van een ander. Duidelijk zo?
Ja, er is veel te zeggen over vrijheid. Morgen is het 5 mei, dat is het eigenlijk nu al schrijvende inmiddels geworden. Valt er iets te vieren? Nee. Wat er gevierd wordt is een vrijheid die selectief is. Voor de Neederlanders, door de Neederlanders. Voor wie zich niet aanpast is het de vrijheid om zichzelf te laten ketenen, zichtbaar of onzichtbaar in de gevangenis die de wereld buiten de muren met tralies óók is. Het internet panopticon op de sociale media zorgt ervoor dat we allemaal nauwlettend in de gaten worden gehouden en de bewakers van deze buitenbajes, zoals een goede vriend van mij het noemde, bepalen wie er wel en niet worden gepromoveerd naar de betonnen cellen. Racist? Haatzaaier? Laat maar gaan. Anarchist? Moslim? Aanpakken! Dat is hoe vrijheid wordt doorgegeven. Selectief. En dat is klassejustitie, dat is racisme, dat is ronduit fascistisch.
Laat het duidelijk zijn: zij die nu zeggen voor de vrijheid op te komen, gaat het om de vrijheid van de haat, ruim baan voor racisme. En haat en racisme, dat is geen mening, dát is pas extreem, dát is pas crimineel. Dat is oproepen tot moord.
Niets te vroeg dit jaar - ondanks, of is het juist dankzij de zachte winter? Op 4 mei in de gewenste stilteperiode, altijd onderbroken door motorgeronk de laatste jaren, waren er de gierzwaluwen boven de Amsterdamse binnenstad. In minder dan drie maanden zullen ze eieren leggen (dat is wellicht al gebeurd), jongen voeden en laten uitvliegen en weer naar het zuiden van Afrika vertrekken. Geen redenering over genen of aardmagnetisme vermag te verklaren wat de bedoeling is achter deze enorme reis naar een bestemming waarvan het de vraag is of er voldoende voedsel is. Tegen het einde van hun verblijf is er de bruidsvlucht van vele miersoorten - dat is een goede maaltijd voor onderweg, maar de vraag blijft: waarom de moeite doen? Voor de economisch redenerende mens is er geen logische verklaring.
En welbeschouwd is iedere moderne poging tot verklaring gebaseerd op economische overwegingen. DNA? De aard van het beestje volgens evolutie, of volgens dat idee dat het bastaardkind is van de Verlichting, volgens de schepping? De koekoek of het visdiefje maken het raadsel nog groter. Misschien heeft dit alles geen ander doel dan zo te zijn en hoort het als mysterie aanvaard te worden. Het aristotelische idee van entelechie, het in enkeling en soort besloten doel, is in dit geval geen verklaring, het spijt mij voor Francé, Ortt, Driesch...
Het toekennen van het doel immers leidt tot de conclusie dat het resultaat dat zich voor onze ogen afspeelt onvermijdelijk is en dat er geen andere mogelijkheid is. De verklaring gaat altijd uit van het bestaande, niet van wat zou kunnen. Dit betekent in concreto ten aanzien van zoiets als vogeltrek (en naar Thijsse volgens mij overtuigend stelt: de vogelzang eveneens) dat "we" als mensen voor een onoplosbaar mysterie staan. Of de vogels het antwoord hebben zullen we niet te weten komen.
Zo goed als de wetenschap in de zin van science (ik verzoek u vriendelijk dit als het Franse woord dat het nu eenmaal is te lezen) geen genoegen neemt met mysterie, zo neemt de officiële, van ideologie doordrenkte sociale wetenschap juist wel genoegen met een mysterie. Dat "we" in de best mogelijke aller werelden leven is axiomatisch. Het is al een tijdje zo volmaakt, er zijn haperingen die helaas om tijdelijke noodtoestandregelingen vragen (die steeds permanenter worden, zoals Agamben van Schmitt geleerd lijkt te hebben), maar als de problemen zijn opgelost dan ligt het paradijs voor u open. Hoewel dit steeds minder beloofd wordt, ook al verkondigen politici gaarne dat het herstel heeft ingezet, met andere woorden de normaliteit is onderweg naar haar bestemming die eindeloze groei belooft.
Dat overzichtelijk mensenwerk tot een onoplosbaar en onontkoombaar mysterie wordt verklaard zou om waarachtige opstand moeten vragen. Een opstand van het leven tegen de "wetenschap" - Bakoenin bedoelde het anders maar hij zei het goed.
Een combinatie van strijd "op de straten en in de velden" met een gevecht om studie die het axiomatisch verklaarde dat niet axiomatisch is gecombineerd - het zicht op de mogelijkheid hiervan biedt zich aan in deze dagen. De rijken raken om het geringste in paniek de laatste tijd: verkiezingen in Griekenland of Schotland, kalme vastberaden universiteitsbezettingen, groepsgewijze mededelingen dat "zwarte levens er toe doen" - staat het mysterie van het bestaande dat niet waar kan zijn op breken?
Voordat we van het land werden afgesloten genoten we vrijheid om als deel van de fauna van de planeet te leven. We genoten een verbondenheid met het land die beantwoordde aan onze noden als mensen, die het ons mogelijk maakte vrijelijk volgens onze eigen natuur te leven.
.jpg)
