Een spek stroop! Een!

Toen ik Een Schans van gedenken schreef kon ik niet bevroeden dat langdurige griep aan mijn kant en het overlijden vervolgens van mijn moeder anderzijds aan het wandelen langs deze lieux de mémoire een einde zou maken. Deel 1, een vervolg is er niet gekomen. Als het komt heeft het een andere aanleiding.

De afgelopen dagen heb ik een paar grote lussen in Amsterdam gelopen om er op allerlei plaatsen te stuiten die betekenis gehad hebben in mijn leven - een kleine of een grote - en die er niet meer blijken te zijn. Niet alleen velden zijn van weleer...

Ontluisterender dan de manier waarop het Amsterdamse hoofdpostkantoor verkwanseld is is moeilijk denkbaar. Het kantoor zoals tot het einde van de koersklapborden vermeld bij lijn 2 is een verzameling winkels, iets wat men nu zo nodig plaza wil noemen, voorbijgaand aan het oorspronkelijk Castiliaans. Het nabije afleggertje is inmiddels een of ander recruteringsbureau, als ik het wel heb, en niet te vergeten een sporthal van de soort waar men flink voor dient te betalen. De transparantie van het gebouw draagt er zorg voor dat men er ook 's avonds mensen stilstaand ziet roeien, fietsen of lopen. Het eigenlijke postkantoor is nu een stukje kelder in dit gebouw. Overigens is het latere hoofdpostkantoor aan de Oosterdokskade, waar ik zelf gewerkt heb zoals bijna iedere student in die dagen, gesloopt en niet vervangen. Postkantoren, heet het in de politiek van Nederland, "zijn niet meer van deze tijd".

Het is een omweg, maar ik kan het niet laten de Nieuwe Nieuwstraat in te slaan. Diagonaal tegenover de club waar wij deejayden was een Chinees restaurant, een authentiek, waar we wel eens in de pauze neerstreken. De buitenissig aandoende gerechten werden in het Nederlands op de kaart genoemd en dan onbeholpen gespeld. "Varken bloed" staat mij als opvallendste vermelding bij. Het was nog eerder weg dan Vaaghuyzen waar dit in alle opzichten al historisch konterfeitsel gemaakt is. Ik wil zien of er nu iets in de plaats van de club is gekomen. Het er boven gevestigde jeugdhotel heeft er nu een receptie. Het heet La Belle en daarom zit er ook een mooi meisje achter de balie op de plaats waar ooit de bar was. De ruimte doet verder desolaat aan. Het is een "leerplaats" staat er aan de gevel hetgeen waarschijnlijk betekent dat het receptiemeisje daar gratis en voor niks zit. Enfin, wij kregen als deejays ook niet betaald...

De boog terug over Martelaarsgracht en Hekelveld hoort bij mijn jongste wereld, het was toen eigenlijk heel ver en ik verstond Matlasgracht voor de naam, wat knap exotisch klonk (de eigenlijke naam is trouwens nauwelijks minder exotisch). De trotse Burcht van de Arbeiderspers is al zo lang weg... Ook de goedkoopste automatiek van Amsterdam, Quick geheten als ik het mij goed herinner, en de opvolgers ervan zijn allang verdwenen. Men zal het nu moeten doen met de zo gangbare FEBO, die nou juist niet goedkoop is. Of niet meer is. Ik heb er zeer zelden iets te zoeken.


Wat een opvallend gemis is, is de Volksgaarkeuken, officieel in zijn laatste jaren De Keuken van 1870 geheten. Er is veel om te doen geweest de zaak open te houden en door mij onopgemerkt is hij toch gesloten (eind 2012) en vervangen door iets wat de "Goudvisclub" heet. Dode zeedieren voor een ander publiek. Het was een eetgelegenheid die een alternatief bood voor de mensa, zij was wat langer open en er was keuze, uit goedkope "Nederlandse" gerechten (dat noemt men dan Hollands om een of andere reden). Een pannekoek met spek en stroop leverde de kreet van de serveerster naar de balie op: "Eén spek stroop! Eén!" Er kwam in mijn studentenjaren een publiek zoals het dezer dagen niet meer samen gezien zal worden: mannelijke vrijgezellen van alle leeftijden, studenten, kunstenaars, een enkele toerist. Een Nutsvoorziening die deze depressie niet overleefd heeft.
Goedkope eetgelegenheden zijn schaars geworden en overal wordt er op gespeculeerd dat men toerist is, hetgeen betekent dat je in het onontkoombare Engels wordt toegeroepen op borden en soms zelfs in het echt. Van niet eens zo oude dingen en binnensteden die voorbijgegaan zijn.