Het Nederlands biedt de mogelijkheid verschil te laten doorkomen tussen christen-anarchisme en "christelijk anarchisme". Het eerste is een synthese die beide in de naam genoemde elementen tebovengaat. Omdat het Frans en Engels, om in de buurt te blijven, die onderscheidingsmogelijkheid niet bieden, ben ik mij gaan afvragen of we het wel over het zelfde hebben. Is Dorothy Day een "christen-anarchiste" of een christelijk anarchiste? Ik heb Frits ter Kuile eens gevraagd met welke omschrijving hij wat hemzelf betreft instemt. De vraag verraste hem geloof ik net zozeer als zij mij zou verrassen. Hij besloot toch tot christen-anarchist. Iemand als Day's biograaf Jim Forest wil in verband met haar niet het woord "anarchiste" horen want anarchisten zijn stenen- of bommengooiers en dat was zij niet; waarmee de man zich wat mij betreft bij voorbaat al diskwalificeert als biograaf.Ik zou de synthetische naam willen behouden voor hen die ook echt een synthese beoogden - Tolstoj, Ortt, maar ook Day, Ellul enzovoort. De kwalificatie "christelijk anarchist" zou ik dan reserveren voor iemand als Paul Virilio, die beide nogal gescheiden lijkt te houden in zijn filosofische geschriften; of voor Arundhati Roy of Chris Hedges - voorbeelden genoeg misschien. Ik zou verwacht hebben dat het Duits ook de mogelijkheid van onderscheid zou bieden: *Christ-Anarchist naast Christliche(r) Anarchist(in). Maar neen - in de artikelenbundel Christlicher Anarchismus van Graswurzelrevolution wordt het van het hypothese-sterretje voorziene woord in het geheel niet gebruikt. Ander opvallend onderdeel: een Duitse of Duitstalige traditie op dit gebied wordt in het geheel niet benoemd. Ellul en Eller mogen de theologische reuzen van de twintigste eeuw, Bonhoeffer en Barth, dan wel als christen-anarchist aanmerken, Graswurzelrevolution noemt hen niet, en mogelijke vroege voorlopers alleen in het voorbijgaan.
Voor de bundel zijn artikelen over Tolstoj en de bergrede (Alexandre Christoyannopoulos - vertaling van een stuk uit Christian anarchism), exegese van OT-passussen (Dave Andrews), theorie en praxis bekeken vanuit Nieuw-Zeeland/Aotearoa (Simon Moyle), Dorothy Day en Ammon Hennacy (Tom Cornell), Jacques Ellul (Lou Marin) en Peter Chelčický (Sebastian Kalicha & Gustav Wagner) bijeengebracht. Samensteller Kalicha levert een algemene inleiding die vooral vooruitloopt op de gebundelde stukken. Ik moet het maar positief beoordelen, vooralsnog is er niet meer in het Duitse taalgebied op dit terrein.
Ik wil wel even mijn algemeen geldige ergernis over hypocriet politiek-correct taalgebruik uiten, waarin ee nwoord als Freund of Arbeiteer niet meer kan bestaan. Er moet altijd In achter. Behalve dan als het om Arbeiterbewegung of Kriegsverweigerer gaat. Blij toe dat dit soort orwelliaanse ontaal speciaal beperkt blijft tot Duitse uitingen.
_ Sebastian Kalicha (Hg.), Christlicher Anarchismus - Facetten einer libertären Strömung. Heidelberg: Graswurzelrevolution, 2013. 192p., 14,90.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten