Een kleine weigering in het licht van de Grote Weigering

J. Rentes de Carvalho's Portugal, de bloem en de sikkel is dit jaar voor het eerst in het Portugees uitgegeven in het geboorteland van de schrijver en is daar een hit geworden. De schrijver was er achter gekomen dat ik hem op zeker punt gelijk gaf wat betreft de afloop van het Portugese revolutionaire proces van 1974-76. Een gelijk achteraf, een gelijk dat hem toen niet gegeven werd, zeker ook niet door mij. Ik kon het hem dit jaar geven, omdat - zoals hij destijds schreef - de nationaliseringen zoals uitgevoerd namens de Beweging der Strijdkrachten vooral dienden ter modernisering van het kapitalisme - iets wat het katholiek integralisme/corporatisme van het regime zoals het tot 25 april 1974 aan de macht was werd tegengehouden. Dit gelijk geef ik hem in 2014. Ik geef het niet met terugwerkende kracht vanaf 1974 of daaromtrent. Helaas lijkt Hans Ramaer hem in het nieuwe nummer van De AS dit contemporaine gelijk wel te geven;

(D)e nieuwe machthebbers waren merendeels schatplichtig aan de oude.(...) Portugal was geen ander land geworden, laat staan een revolutionaire natie. Het bleef een land van armoede en achterstand, van emigratie en van vruchteloze oppositie van kleien groepen intellectuelen.

Maar inderdaad, behalve Jan Bervoets - en in de Portugal Informatiegroep Amsterdam mijn medestrijder van jaren her Harm Puite - ben ik geen anarchist tegengekomen in de solidariteitsacties met "het proces". De anarchisten wisten het allemaal al van te voren. Daarom was het een bevrijding niet meer bij dit georganiseerde anarchisme te horen en vooral ook op dit punt kan ik niet niet geslagen met mildheid achteraf oordelen. Gelijk hebben in 2014 is niet hetzelfde als in 1975, ik ben niet zo gelijkgeschakeld dat ik mijn - noem het - illusies met terugwerkende kracht afwijs en hiermee de aspiraties van de arbeiders van Portugal zelf. Aan het voorkómen van een echte revolutie werd van harte meegewerkt door de PvdA namens de CIA. Daar ga ik echt niet alsnog mee instemmen.

Mijn nog pas onlangs geplaatste terugblik na vijfentwintig jaar. Ik kom daar wel ongeveer uit waar Rentes de Carvalho al in 1975 was, maar de geschiedenis is niet de weg naar de enig mogelijke uitkomst.
En wat losse aantekeningen van een deviezensmokkelaar zonder steun van regeringspartij of CIA.