W.F. Hermans heeft er geen kennis meer van kunnen nemen en dat is voor iedereen waarschijnlijk het beste: Wittgensteindeskundige Ilse Somavilla heeft twee fragmenten van Wittgenstein bijeengebracht onder de titel Licht und Schatten, in het Nederlands Licht en schaduw, een mystieke - tevens blijkbaar beangstigende droom - en een geschrapte dagboekpassage.
Wittgensteins opvatting van het geloof als het ware - door hem naar mijn gevoel paradoxaal "wit" genoemde - licht dat alle gekleurde licht van de wereld in de schaduw stelt komt onprecies voor, voor iemand die zich zo uitdrukkelijk verdiept heeft in het fenomeen kleur. Men denkt bijna vanzelfsprekend aan de grotvergelijking van Plato, die ongetwijfeld doorechoot in 1Cor 13:12
Want wij zien nu in een spiegel door raadselen, maar dan zie ik van aangezicht tot aangezicht: nu is mijn kennis gebrekkig, maar dan zal ik kennen zoals ik ook gekend word. [Leidse vertaling]
De King James Version heeft de poëtische maar duistere en inmiddels onjuist bevonden vertaling
For now we see through a glass, darkly
Wittgenstein laat geen joodse achtergrond doorklinken in zijn mystieke notities die evenwel via Paulus wel een grond in het christendom met platoonse inslag heeft en waarin het glas dat het zicht beperkt juist uitdrukkelijk ter sprake komt. Het witte licht treedt hij tegemoet met een kierkegaardiaans vrees en beven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten