De P.C. Hooftprijs is nog steeds de meest eervolle prijs die een schrijver in Nederland kan
krijgen en des te beter dat hij inmiddels geen echte staatsprijs meer is. Als staatsprijs is hij
aan de waan van de dag bezweken, waaraan de omvangrijke jaarlijkse sponsorprijzen per
definitie voldoen. Maar deze hoogste prijs voor Arthur Lehning, dat kan men toch moeilijk met die waan van de dag vereenzelvigen. Het komt mij voor dat deze toekenning in Lehnings honderdste levensjaar ook niet een 'nu-het-nog-kan'-erkenning is, zoals met Alberts gebeurd is; al kunnen we ons wel afvragen of de prijs niet met die ronde leeftijd samenhangt.De P.C. Hooftprijs wordt maar zelden gegeven aan schrijvers voor wie essays of in het algemeen non-fictie het belangrijkste deel van hun werk is, zoniet het enige. Lehning heeft voorzover mij bekend geen roman of dichtbundels op zijn naam staan. Hij heeft geschreven over dichters en prozaïsten die hij gekend heeft - allen uit de klassieke tijd van de Ne-
derlandse literatuur Marsman, Slauerhoff, Ter Braak, Greshof. Hij heeft met i10 ruimte gegeven aan avantgardistische kunstenaars in een tijd dat er nog grenzen te verleggen leken in de kunst. En hij heeft stem gegeven aan het anarchisme als stroming, in de vorm van een tekstbezorging van het werk van Bakoenin en eigen anarchistische uitingen, bijeengebracht in bundels als Ithaka, De draad van Ariadne en Prometheus en Het recht van opstand.
Zij meest herdrukte werk, onder een onoverzichtelijk wordende hoeveelheid verschillende titels, is zijn vertoog tegen het jacobijnse leninisme. Er zouden wel andere essays of verzamelingen heruitgegeven mogen worden van de laureaat.
Afgezien van het feit dat de P.C. Hooftprijs geen staatsprijs (meer) is, lijkt het mij onzin om te
denken dat 'het anarchisme' daar niet bij gebaat zou zijn. Het is net zo gemakkelijk andersom
te interpreteren en het lijkt mij dat dit gerechtvaardigder is. Maar het is tenslotte een prijs voor
Lehning zelf, die gerust als de belichaming van de lichtzijde van de aflopende eeuw kan wor-
den gezien en het past ons hem met deze bekroning van harte geluk te wensen.
(1999)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten