07 november, 2013

De euthanasie op het landschap

In de velden met Ton Lemaire - 3


Men zou denken dat toponiemen als Duivelsberg en Heksendans, thans binnen Berg en Dal, voorheen behorend bij Wyler over de grens door het Rijk van Nijmegen, verhalen met zich dragen. Er zullen er aan verbonden zijn, of zij nog leven? De Duivelsberg is ontsloten voor het publiek, met trappen naar de top aan toe. Het verhaal dat wordt aangeboden op Groeten uit Berg en Dal behelst een infame moord die niettemin niet naar dansende heksen verwijst.

Zoek een plaats uit waar een verhaal aan vast zit, van witte wieven of het volkje van de heuvel - als dit in verhalen levend wordt gehouden in Nederland - en de archeoloog kan langskomen. Graaft op en verbindt een Wetenschappelijk Betoog aan de plaats die vervolgens een toeristische bezienswaardigheid wordt, met pannekoekenhuis (jawel, de Duivelsberg heeft er een gelijknamige...).

Dit is slechts een deel van de euthanasie van het landschap. Alle ruilverkavelingen, wegenaanleg, aanleg van de onvermijdelijke toplokaties, begeleid door een snelle opgraving waarna het geheugen van het land verwijderd wordt - archeologie op zoek naar het premoderne ter begeleiding van wat modernisering wordt genoemd.

En misschien zijn verhalen over spraakmakende moorden de laatste (nieuwste) fase van verhalenvorming rond landschapselementen - de verhalen die horen in een wereld die het sprookje, de legende en de mythe naar het lijkt opzij heeft gezet.

Geen opmerkingen: