Uit Kemal Rijken's Roma kan ik niet helemaal opmaken of de schrijver nu op de hand is van degenen die hij beschrijft.
Hij zal dit zelf wel "professioneel" vinden, geen partij kiezen, "objectief" zijn. Alleen het slotwoord en het omslag vermelden engagement: "Behalve de Joden is geen enkel volk zo vaak vervolgd als Sinti en Roma". In Europa, moet daar bij gevoegd worden, lijkt mij.
Maar "objectiviteit" bestaat niet, niet in geschiedschrijving, niet in journalistiek, die hier vaak dicht bij komt. Veel van wat Rijken vermeldt kan hij niet als ooggetuige hebben meegemaakt en is dus een documentaire reconstructie - zeker als het gaat om "wat er door iemand heengaat" (dat is altijd verzinsel, ook als het gebaseerd is op het woord van de ander).
Hier een bijvoegsel dat wel op engagement lijkt te wijzen - want waarom zou je anders een boek schrijven over zigeuners in Nederland sinds pakweg 1945?
Abjecte politici als CDA-ster Sterk en D66-oprichter Gruijters vallen duidelijk genoeg door de mand als de racisten die zij zijn, zodra het over zigeuners gaat. Van Gruijters was het nog niet bekend, van Sterk wordt het geaccepteerd, omdat racistische praatjes de norm zijn geworden in de Nederlandse politiek.
Het verhaal houdt op waar het eigenlijk spannend begint te worden: zijn de al dan niet gedomesticeerde nomaden nu eindelijk in staat zonder tegenwerking van bovenaf voor zichzelf op te komen, in het Nederland van 2013? En wel gezamenlijk? De tijden zijn er niet naar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten