Een wereld zonder bazen

Een Portugese versie van De Internationale bracht mij enige tijd geleden in verwarring, doordat deze zes coupletten had. Wel een mooie refreintekst: "De aarde zonder bazen / zal de Internationale zijn" - waar de originele tekst heeft "De Internationale zal heel de mensheid zijn". De zes coupletten leken mij een Portugese eigenaardigheid.

Maar neen, de oorspronkelijke tekst heeft zes coupletten. Er zitten er tussen waar Henriëtte Roland Holst zeker later flinke moeite mee gehad moet hebben, zoals misschien het afwijzen van God als redder, al is dit geen afwijzing van geloof als zodanig. Hier bied ik op deze plaats een proeve aan van integrale vertaling, aangepast aan de eigenaardigheden van HRH's vertaling, die verder gehandhaafd is (alleen is consequent "makkers" voor "broeders" geplaatst als inclusievere term). Dit is een werk in uitvoering. En neen, de tekst is niet zo fraai als geweldsafwijzers v/m zullen willen maar het is wel zo eerlijk hem eens geheel weer te geven (met poging tot behoud van rijm).

DE INTERNATIONALE
Couplet 1 (1HRH):
Ontwaakt! verworpenen der aarde
Ontwaakt, verdoemd’ in hongersfeer
Reedlijk willen stroomt over d’aarde
En die stroom rijst al meer en meer
Sterft gij oude vormen en gedachten
Slaafgeboornen ontwaakt ontwaakt
De wereld steun’ op nieuwe krachten
Begeerte heeft ons aangeraakt

Makkers ten laatsten male
Tot de strijd ons geschaard
En de Internationale
Zal morgen heersen op aard’
(bis in twee verschillende toonsoorten)

Couplet 2:
Er zijn geen redders van Daarboven
Noch God noch keizer noch tribuun
Wij die voortbrengen redden onszelven!
Moeder Aarde hoort aan allemaal!
Laat de dief in eigen braaksel stikken,
Om geest te trekken uit de cel
Blazen wij de balg in onze smidse
Smeden het ijzer nu het gloeit!

Refrein (bis)

Couplet 3 (2 HRH):
De staat verdrukt, de wet is logen
De rijkaard leeft zelfzuchtig voort
Tot het merg wordt d’arme uitgezogen
En zijn recht is een ijdel woord
Wij zijn het moe naar and’rer wil te leven
Makkers hoort hoe Gelijkheid spreekt:
“Geen recht waar plicht is opgeheven,
geen plicht,” spreekt zij, “waar recht ontbreekt.”

Refrein (bis)

Couplet 4:
Afschuuwlijk in hun apotheose,
De koningen van mijn en spoor,
Hebben zij ooit anders uitgekozen
Dan arbeid roven uit fabriek en voor’?
In de kluizen van de dievenbende
Al het geschapene steeds verzwond.
Wij bevelen dat men ons het zende
Voor het volk ‘t gewenste volle pond.

Refrein (bis)

Couplet 5 (3 HRH):
De heersers met hun bloed’ge listen
Bedwelmen ons met bloedige damp
Makkers strijdt niet meer voor and’rer twisten
Breekt de rijen, hier is uw kamp!
Gij die ons tot helden wildet maken,
O barbaren weet wat gij doet!
Wij hebben waap’nen hen te raken
Die dorstig schijnen naar ons bloed!

Refrein (bis)

Couplet 6:
Arbeiders en boeren, wij vormen tezamen
Der werkers ene grote partij!
De aard’ behoort slechts aan de mensen
De nietsnut ga nu maar opzij.
Hoeveel ze ook genieten onze vlezen
Mag voor de gieren en de kraaien
Morgen de dodenmars gaan klinken
Dan schijnt voor ons de zon nog steeds!

Refrein (bis)