De employé

Een arbeider werkt voor loon, een kantoormedewerker voor salaris. De verko(o)p(st)er in de winkel ook voor salaris. Aan de kassa - onzeker. Misschien werkt iedereen tegenwoordig wel voor salaris, het klinkt minder neerbuigend. En waar iedereen neerbuigendheid bespaard wordt wordt iedereen neergebogen.

Als Siegfried Kracauer het sociologisch onderzoek naar Die Angestellten begint is kantoorwerk of werken in een groot winkelbedrijf (of grootwinkelbedrijf) nog niet heel gewoon, maar het komt op. Hij beschrijft nog met waarnemersverwondering wat "wij", ruim tachtig jaar later, vanzelfsprekend zijn gaan vinden. En dit in Berlijn, dat nog maar enkele jaren als waarschijnlijk als beschaafd aan te merken oord voor de boeg had. De revolutie stond niet op de dagorder. De geestelijke leegte die bij het employé(e)-bestaan hoort wordt gevuld door de amusementsindustrie, die ook weer een tak van gesalarieerden vormt.

Enkele mooie aforistische zinnen uit het boek van deze enigszins vergeten "Frankfurter" (eigen vertaling):

De vlucht in beelden is de vlucht voor de revolutie en de dood.

Over de radicale intelligentsia die zich over oorlog en incidente ndrukmaakt

maar het normale bestaan in zijn onopmerkelijke verschrikking niet kan peilen.

Het komt er niet op aan, dat de instituties worden veranderd, maar het komt er op aan dat mensen de instituties veranderen.

Nog steeds van toepassing, meer dan ooit zelfs.