De klassieker nog eens: de naamloze vrouw - de Marianne van Trafalgar Square - die zich verweert tegen een mepgrage smeris. 1990, de "poll tax riots" die tenslotte tot de val van Margaret Thatcher hebben geleid - de Tories waren bang dat ze met deze gehate belasting niet nog eens een verkiezing konden winnen en lieten dus hun leidster vallen. Dat was toen.We moeten nog zien of de huidige aanslagen op de te beginnen onder Thatcher afgebroken verzorgingsstaat tot even groot en misschien zelfs effectief protest leiden. Ik ben er niet optimistisch over. De vermaarde rellen van 1990 zorgen voor eenzelfde dilemma als de dood van Thatcher nu: geen van beide mag je eigenlijk toejuichen, maar welke vorm van verzet had toen die belasting kunnen tegenhouden (die intussen weer doorgevoerd wordt) en kun je mensen verwijten dat zij van plan zijn te dansen op het graf van iemand die zoveel kwaad de wereld in geholpen heeft.
Thatcher kwam als bekroning van de preventieve contrarevolutie die kort na 1968 in gang is gezet - eerst en vooral in de Verenigde Staten, met het ondergronds jagen van de zwarte en indiaanse emancipatiebewegingen, die allengs voor gevulde cellen zorgden, en door middel van de oorlog tegen de drugs en vervolgens de "oorlog tegen de misdaad" voor de huidige goelagarchipel in de VS heeft doen opbouwen. Verzet werd misdaad en wat misdaad is maken wij wel uit. Het ideologische offensief bestond uit het creëren van een soort dolkstootlegende die nog steeds voortleeft en gekoesterd wordt: "Vietnam was te winnen geweest en is verloren door het landverraderlijke woelen van de peaceniks". In Europa bestond de ideologische oorlogvoering uit een merkwaardige gevoeligheid voor het boek De Goelag-archipel van Solzjenitsyn. Dat er "werkkampen" waren voor al dan niet vermeende tegenstanders van het Sowjetregime was geen nieuws, maar wie eerder in de jaren zeventig nog zwoer bij de communistische partij en daarom geen kwaad woord over de Sowjetunie wilde horen, zag toen juist het licht en bekeerde zich tot De Democratie. Dit soort mensen heeft altijd gelijk, hoezeer zij ook van kleur veranderen. En al snel bleek alleen het Kapitalisme garant te kunnen staan voor De Democratie, en Kapitalisme was vrije markt, de naam zegt het al, vrij, vrijheid, geef toe: Thatcher heeft Groot-Brittannië weer Groot gemaakt. En zij had (en heeft) navolgers, van Lubbers tot en met het huidige duo Rutte-Asscher in Nederland, en in feite overal in Europa waar haar zo vaak geciteerde opmerking dat er "geen alternatief is" gekoesterd wordt.
In feite werd het door haar gekoesterde gedachtengoed en de bijbehorende praktijk al eerst beoefend door de putschisten van Zuid-Amerika, waar bij de preventieve contrarevolutie tevens het gevecht (letterlijk soms) tegen de bevrijdingstheologie gevoerd werd.
De overwinning lijkt totaal.
Thatcher is dood, het thatcherisme leeft. Niet voor niets heeft zij gezegd dat Tony Blair haar grootste prestatie is geweest.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten