Tengri

Het is alweer wat jaren geleden dat ik op een kaap aan de Egeïsche Zee een boom zag waarin allerhande lapjes gedraaid waren, sommige met een boodschap er op geschreven. Dit moest een cultische boom zijn, was mij duidelijk, en de uiting had zeker niet met de islam te maken of met het alevisme, maar waarmee wel kon ik niet bevroeden. Geloven zijn anders dan mensen die met boeken zwaaien het willen, oude geloven bestaan voort, wellicht in rudimentaire vorm.

Welnu, langs wonderlijke weg kom ik er nu achter dat dit een uiting van tengri(n)isme is, de oorspronkelijke godsdienst van de Turkse volken van Centraal-Azië, die in de Middeleeuwen tenslotte tot ver in Europa zijn doorgedrongen en daar niet of niet alleen de islam bij zich hadden als geloof.

Een virtuele tempel, een kort stuk, beide in het Engels. De pretentie dat het hier om de oudste godsdienst ter wereld gaat kunnen we gerust naast ons neerleggen. Dat er wederzijdse inculturatie heeft plaatsgevonden met de zogeheten wereldgodsdiensten rondom staat vast, niet in de letterknechterij maar in het volksgeloof - waarvan de boom met zijn lapjes getuigde.