28 maart, 2013

Jezus van Nazareth, cynische magiër


John Dominic Crossan (re-)construeert in Jesus - a revolutionary biography een historische Jezus - een Levantijnse Joodse magiër en boerse prediker. Vooral het plattelandse lijkt hem belangrijk (in het Nederlands zeg je dit nu eenmaal zo, Galilea is nogal heuvel- of bergachtig). Een contextualisering die hij hier verder toelicht.

Opmerkelijk is dat hij de evangelieverhalen vindt getuigen van een dan al beginnende machtsstrijd onder de volgelingen, iets wat nogal duidelijk is in het Johannesevangelie, maar ook elders naar voren komt. Niettemin spreekt hij tot slot toch ook het leedwezen uit over de annexatie door het keizerrijk. Iedere tijd zijn eigen "historische" Jezus en ook zijn eigen gemythologiseerde Christus. Waarmee eigenlijk ook al de vraag beantwoord is: waarom zich bekommeren om een (historische) Jezus?

Een connectie die mij niet eerder opgevallen is - omdat deze niet onder het voorchristelijk christendom valt wellicht - is de parallellie tussen de Cynische School, meer bepaald Epictetus, en de boerse Jezus. De eerste leerde tegen maatschappelijke onderdrukking, cultureel materialisme en keizerlijke overheersing. Hij stelt hiertegenover het Koninkrijk van Zeus. Hij verkondigt de vrijwillige armoede. Thema's die bekend klinken en Crossan doen besluiten: "Misschien is Jezus het beeld van boers Joods cynisme". Cynisme dient natuurlijk steeds als de filosofische school gezien te worden en mag allesbehalve verward worden met de thans populaire betekenis van dit woord.

Voor een tijd waarin voor zich christelijk noemende kringen de historiciteit van Jezus en al nauwelijks de contouren hiervan niet ter discussie staan een verrassend boek. Het komt later verder ter sprake.

Geen opmerkingen: