Smeer of: de weldoener des vaderlands is een toneelstuk geschreven naar de "affaire" die in 1960-61 aan de orde was: toevoegsels aan Plantamargarine die voor ernstige huiduitslag zorgden. Tien jaar later nog wijdde Aktie Andere Koers een brochure aan de affaire waarin "de dood op uw brood was het devies" deel van de titel was. De Planta-affaire is uiteraard uit het collectieve geheugen gewist of er eenvoudigweg niet toegelaten. De margarine werd Bona, in een gezellig kuipje, mee te nemen in de arreslee in de sneeuw. Elders heet het nog steeds Planta. Unilever is onschendbaar. (Er zijn geloof ik geen doden gevallen door het gif in de margarine, maar dat was niet de verdienste van de fabrikant).
Het komt allemaal aan de orde in het toneelstuk van Jan Arends dat door zijn biograaf "ontdekt" is, een spel van uitbuiting, consumentenbedrog, de krant als propaganda (in 1961 al), reclame en verdere indoctrinatie - maar laat ik niet te veel verklappen. Hier een flink voorproefje. Het boek is hier uitgegeven.
Jan Arends heeft een blauwe maandag bij de Toonderstudio's gewerkt, woonde later in Leeuwarden. Ik heb Sherre/Waling wel eens over hem gehoord, hij stelde het voor alsof het Jan Arends te veel is geweest verder te leven in vijandig Nederland. Hij kan hem gekend hebben via Toonder en Leeuwarden. Het lezen van dit profetische toneelstuk (dat wel niet opgevoerd zal worden in Nederland) wekt de indruk dat dit het geval kan zijn geweest. Arends' biografie ken ik vooralsnog niet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten