De vergankelijkheid van het moderne

Voordat ik hem in zijn kapotte staat weggooide gisteren heb ik hem vastgelegd, de houder van een giromaatpas. Die kreeg je toen de kreet nog "Giroblauw hoort bij jou" was. Spijkerbroekenkleur, weet u wel, vlot. En via de giromaat haalde je geld uit de muur, je eigen geld wel te verstaan.
Niets zo vergankelijk als het "moderne".

De geboorte van de allochtoon

's Ochtends vroeg op 14 februari 1975 wordt de burgemeester van Amsterdam, Samkalden, ingelicht over een verijdelde aanslag op het metrostation-in-aanbouw Venserpolder. Hij weet wie de gearresteerden zijn. Niettemin ziet hij in samenwerking met wethouders Han Lammers en Harry Verhey de kans schoon de Aktiegroep Nieuwmarkt en in het algemeen het verzet in de Lastage tegen de sloop voor de aanleg van een metrolijn verdacht te maken.

Het is de overtuiging van het college dat in dit verband in geen enkel opzicht kan worden gesproken van een beweging onder de autochtone bewoners van de Nieuwmarkt. Het gaat integendeel om een van buiten af georganiseerd verzet tegen de uitvoering van democratisch genomen besluiten. Een verzet dat kennelijk tevens het oogmerk heeft het stelsel van onze democratie aan te tasten en te ondermijnen. Het college, met uitzondering van wethouder Van Duijn, meent dat waakzaamheid hiertegen geboden is en acht het de plicht van alle democratische groepen om hun bijdrage te leveren ter bescherming van de democratie, waarborg van de belangenbehartiging van de bevolking.

CPN, PvdA en D66 gezamenlijk in schriftelijke actie voor "autochtonen", tegen "buitenlandse elementen".

De Waarheid waarschuwde voor Westduitse provocateurs die hier een handje hielpen de NSB nieuw leven in te blazen en noemde hierbij veelbetekenend een "Informationsdienst". De trouwe abonnees moesten hier volgens de juiste reflexen op reageren.
De Informationsdienst für hintergebliebenen Nachrichten zoals als ik het mij goed herinner de volledige naam was, kortweg ID of eventueel Informationsdienst geheten, was het alternatieve persbureau van de Westduitse linkerzijde, toen de Tageszeitung tot stand kwam waren de gestencilde bulletins overbodig geworden. Maar dat lag in de toekomst. Voor de Repressie Revue putten wij regelmatig uit de bulletins.

Afgezien van de al snel door de mand gevallen laster tegen de Aktiegroep Nieuwmarkt was er de verbazing over de "autochtoon" die hier zijn intrede deed. Hiermee werden, naar gebruikelijk CPN-spraakgebruik, de "gewone mensen" bedoeld die dol waren op de CPN in het zelfbeeld - en deze twee jaar later beloonden met de definitieve politieke nekslag bij de verkiezingen, want de metro was wel klassestrijd, maar niet zoals de Partij decreteerde. "Autogoon, ik heb het in het woordenboek moeten opzoeken," zei Waling (Sherre) die op het traject woonde, met een grijns. "Autochtoon," zei ik behulpzaam.
Kon je nagaan.

Uit Roel van Duijns Diepvriesfiguur valt af te leiden dat de inlichtingendienst op de hoogte was van de plannen, dat Max Lewin, het brein achter de aanslag, in de gaten gehouden werd wegens Oostduitse contacten en verder blijft het raadsel. De vonnissen met betrekking tot de aanslag kunnen bepaald als een lachertje afgedaan worden.
De verijdelde aanslag kwam de machthebbers in Amsterdam maar al te goed uit. Meer valt er niet te zeggen.

Opmerkelijk: Lewin was een van de oorspronkelijke oprichters van Radio Veronica, waar men ook al niet vies was van een bomaanslag, iets wat ook uit het nationale geheugen verbannen dient te zijn - maar goed, hij was niet betrokken bij de exploitatie van het eigenlijke station.

Zestien jaar voor 82-jarige?

Megan Rice, onze gastvrouwe - naast de betreurde inmiddels overleden gastheer Peter Ediger - in Las Vegas, wordt bedreigd met zestien jaar gevangenisstraf voor een Ploegscharenactie van een paar maanden geleden. Voor een 82-jarige komt dit neer op een doodvonnis.
Via A Pinch of Salt kunt u bij de hierop betrekking hebbende petitie komen en het verhaal lezen voorzover nodig, u kunt ook direct tekenen.

Meer over de actie van Megan en anderen hier en hier.

De strijd om het Grote Westen

#ZAD de Notre-Dame-Des-Landes - Acte I door blogbreil
Een videojournaal van verzet en repressie rond het vliegveld Grand Ouest dat in Notre-Dame-des-Landes bij Nantes zou moeten komen.
De plannen dateren al van meer dan 45 jaar geleden en nu moet er maar eens werk van gemaakt worden (werk is altijd de toverspreuk van sociaal-democraten geweest).

Het verzet is ongeveer even oud maar krijgt evenals de repressie nu hardere vorm. Bomen worden bezet, dagelijks wordt gedemonstreerd. De heersende PS kan het niet bevatten dat mensen de zegeningen van beton en vliegtuiglawaai niet willen.

Frans GroenLinks dat ook echt groen en links is over de demonstratie in Nantes van afgelopen zaterdag.
Actiesites hier en hier.
De kameraden van Jura Libertaire nemen Demandez l'impossible zeer serieus...
(En spellen van elementaire zinnen is moeilijk geworden blijkbaar: Qu’après la mort de Jean-Marc Ayrault soit gravé sur sa tombe “la ZAD m’a tuer”).

Christen-anarchisme en krenten

Een van vreemdste episodes in de korte geschiedenis van Provo was het "krenten uitdelen" door Koosje Koster. Zowel de krenten als Koster komen op en verdwijnen uit het verhaal ten dage dat dit geschiedde. Roel van Duijn meldde hier een jaar of twintig geleden over:

Op 23 april was ook Koosje Koster (nr. 6 op de Provo-lijst) bij het Spui gearresteerd, ‘omdat’ ze krenten uitdeelde. De krenten symboliseerden de liefde en de kommunikaatsie die de politie voor het Lieverdje niet opbrengen kan. Ondanks deze christelijke liefde leidde de arrestatie tot een calvinisties zedenschandaal. Op het buro werd Koosje tegen haar wil en onder hevig verzet uitgekleed door drie mannelijke en een vrouwelijke agent. Daarna werd ze, slechts gekleed in een kort jasje en een onderbroekje, urenlang verhoord. Van Hall verklaarde in de gemeenteraad dat herhaling van iets dergelijks niet voorkomen kon worden. Trouwens, het was eigenlijk te gek om je druk te maken over ‘een malle dwarsliggende juffrouw, voor wie je nu eenmaal geen nette dames van huis hoefde te halen’, zoals hoofdinspekteur Koppejan het uitdrukte (24 mei 1966). Het vertrouwen in de methodes van de politie werd nog maar ternauwernood gered, toen de minister verklaarde dat Koosje onjuist behandeld was.

Het verhaal komt overeen met de uitgebreidere uitleg die Van Duijn geeft in Diepvriesfiguur: de krenten, vernoemd naar Corinthe, verwezen naar de Corinthiërsbrief met daarin de hymne op de liefde. Er zijn hier nogal wat gedachtensprongen voor nodig en men moet niet te veel vragen van smerissen die waarschijnlijk hun opleiding hadden genoten van de Duitse bezetters (niet dat het veel uitmaakt).
Een waarlijk christen-anarchistische actie dus zonder dat zij ooit zo genoemd is. Bij dezen dan.

Wieuwerd en de Labadisten

Het boek is anoniem uitgegeven en bewerkt, dat het oorspronkelijk geschreven is door Jacob Hepkema moet men uit het voorwoord dat dateert van november 1971, opmaken. Een flink deel ervan is gewijd aan de attractie van het landelijk gelegen Wieuwerd, de mummies in de crypte van de kerk. Een natuurfenomeen dat voor mij ten hoogste een toegift op het verhaal van het dorp is, want het is niet bekend wie er begraven zijn. In Onze God is een arbeider noem ik de Labadisten, om wie het dorp het bekendst zou moeten zijn, in het voorbijgaan, omdat zij tot het ruime geestelijk-maatschappelijke voorouderschap van de christen-anarchisten gerekend moesten worden.

Er zijn niet veel bronnen over de kolonie der Labadisten, Wieuwerd en zijn historie is er geheel op gebaseerd: Van Schuurman's Eucleria, het boek van Van Berkum over de Labadisten dat hier weer geheel op gebaseerd is en de biografie van Van Schuurman, eveneens uit het midden van de negentiende eeuw, van Schotel. Wat hierin verwerkt is komt samengevat voor in Domela's Geschiedenis van het socialisme, dat zowaar online is:

De labadisten, aldus genoemd naar de Fransman Jean de Labadie, vormden in Nederland een communistische gemeenschap, die op Walta-slot te Wieuwerd in Friesland leefden. Onder hen is vooral het wondermens Anna Maria Schuurman beroemd geworden[noot]. Zij hadden in Suriname een gemeente gesticht en ook in de buurt van New York. In de bloeitijd waren er wel 400 personen op het Walta-slot, waar zij de landbouw beoefenden. Wie zich aan die gemeente verbond, had geen eigendom meer. Alle kleding en huisraad en geld werden door de herders in ontvangst genomen en wat overtollig was, werd verkocht en wat men gebruiken kon, bewaard. De vaste goederen werden meestentijds te gelde gemaakt. Elk gezin had zijn woning, groot of klein naargelang van de behoefte, maar de vertrekken moesten steeds toegankelijk zijn voor de zogenaamde opzieners. De kleding was zeer eenvoudig, daar men afkerig was van alle opschik. Leraars en de voornaamste zuster-bestuurderessen aten doorgaans aan één tafel met de als broeders ingeschreven leden van de gemeente. De overige huisgenoten nog in voorbereiding zaten aan verschillende tafels volgens leeftijd of bevordering. Er werden bepaalde regels gegeven hoe te eten en te drinken, hoe de lepel vast te houden en neer te leggen. Geen woord werd er bijna gesproken. Vele aanzittenden kenden elkaar ternauwernood of in het geheel niet. Soms at men maandenlang met elkaar aan dezelfde tafel zonder elkaars naam te kennen. Het gezelschap was zeer gemengd, daar men er Duitsers, Engelsen, Polen en Italianen aantrof. Aan de broeder dis was het gesprek vrij en daar werden na toespraak en gezang meermalen levendige en aangename gesprekken gevoerd. Landbouw en veeteelt waren de hoofdbezigheden, maar zij beoefenden ook allerlei ambachten. Zo had men een eigen drukkerij, te Amsterdam een lettergieterij. De krimpvrije wol van de labadisten is beroemd geworden. Ook had men een bakkerij en brouwerij, een eigen korenmolen en een smederij, terwijl weefgetouwen voorradig waren voor wollen en linnen stoffen. Metselaars, timmerlieden, schoen- en kleermakers worden ook nog genoemd. Afkerig van alle weelde en pronk, als aanleiding gevende tot “begeerlijkheid, uitspattingen en ongeoorloofde vermaken”, zorgde men voor grote eenvoud. De bloeitijd van de Huisgemeente te Wieuwerd was 1680. Maar de zaken gingen niet goed, de gaven van de rijken vloeiden niet meer en men besloot de gemeenschap van goederen, die 20 jaar lang had bestaan, op te heffen. Men ging aan het verdelen, niet gelijk op, maar elk kreeg naarmate hij ingebracht had met een vierde korting, omdat er niet meer was. De meesten gingen de wereld in, maar er waren er die bleven en tot het jaar 1725 hebben de labadisten Walta-slot bewoond. Over het algemeen viel het oordeel, over hen geveld, zeer gunstig uit, zij waren stille, eerzame burgers, die met ijver hun aardse belangen behartigden, maar bovenal bedacht waren op het koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid.

Anna Maria Schuurman, een zeer eigenaardige vrouw, Europa’s wonder, staat bekend als “de moeder der gemeente”. Met Labadie, Yvon en Hendrik van Deventer is haar naam het meest bekend onder de aanhangers van deze communistische broederschap.

Jean de Labadie stond als dominee in Genève en kwam op verzoek van Van Schuurman naar Nederland, te beginnen Middelburg in Zeeland. Blijkbaar was zijn op het oorspronkelijke christendom gebaseerde prediking zo subversief voor de heersende machten dat hij en degenen die van heinde en verre naar hem toe kwamen werden opgejaagd: via Veere, Herford bij Bremen, Altona in Holstein tenslotte naar Wieuwerd, op het landgoed van de familie Van Sommelsdijk, het Waltaslot.

De kolonie leeft in gemeenschap van goederen (die tenslotte beëindigd werd - een parallel met de Zwijndrechters) maar hiërarchisch geordend. Waarschijnlijk is het sorteren op uitverkiezing ook gebaseerd op het boek Handelingen, op hoe anarchistisch dit aandoet hoef ik niet in te gaan. Erger is dat de subkolonie in Suriname en in Noord-Amerika er al snel slaven op nahoudt, wat zogenaamd onvermijdelijk was. Ik weiger het als anachronistisch te zien om dit af te keuren. Quack, ook online, ziet de gemeenschap als inspiratie voor het heden:

Doch de gedachte der gemeenschap, binnen die muren en onder die boomen gekweekt, was onverdelgbaar. Die gedachte had dáár zich kunnen ontvouwen, was dáár een oogenblik, onder allerlei zeer gunstige omstandigheden, werkelijkheid geworden. Het was, wel is waar, de gemeenschap eener religieuse secte geweest, doch de mogelijkheid van zulk een leven - een tijd lang, onder zekere voorwaarden - was dan toch bewezen. De vraag kon nu slechts oprijzen, of niet een Nederlander der zeventiende eeuw - terwijl hij zich bewust was, dat hier en dáár in de kringen der religieuse secten gemeenschapsvormen soms verwerkelijkt werden - wellicht op het denkbeeld zoude kunnen komen. de gedachte der gemeenschap los te wikkelen uit den religieusen moederschoot, los te rukken uit de innigheid van het secte-verband, om haar een eigen zelfstandig leven te verzekeren, of ten minste in een of ander plan dit voor haar te eischen.

Merkwaardig te bedenken dat het Labadisme voortkomt uit onvrede over lauw zoniet geheel afwezig christendom - en dat in de zeventiende eeuw. Toch is het de tijd van de ontdekking van het individu, en over de afstand in tijd van drie, vier eeuwen vallen de geleerde en kunstzinnige vrouwen Maria Sibylla Merian (boven) en Anna Maria van Schuurman het meest op. Merians connectie met Suriname moet via de Van Sommelsdijken zijn gegaan, de eerste gouverneur van de kolonie was Labadist (nog een ongerijmdheid). Van Schuurman was een polyglot, zij beheerste Latijn, Grieks, Arabisch, Hebreeuws, Syrisch, Koptisch en Ethiopisch, naast het Hoogduits, Frans en Italiaans. Zij wordt het wonder van de eeuw genoemd.

Het Waltaslot is niet lang na het ontbinden van de gemeenschap gesloopt.

Het dagelijkse wereldwijde Gaza

Nee, er is geen hooggeplaatste vakbondsman (-vrouw) voorradig in Nederland die nog eens de burgerschrik kan uithangen door te zeggen dat hij/zij het kapitalisme spuugzat is. Dat is ouderwets.

Dus dienen wij te zeggen dat waar gehakt wordt spaanders vallen. In verband met Stalin wordt dit vaak barbaristisch weergegeven als: "je kunt geen omelet maken zonder eieren te breken". Dus het is een enkel zinnetje dat er de afgelopen zes jaar meer dan vijfhonderd mensen bij brand zijn omgekomen in de textielstrafkampen in Bangladesj. Vandaag alleen al bij plantage Tazreen meer dan honderd.

Waarbij ik moet aantekenen dat ik de slachting van 318 textielarbeidsters in Karachi van 11 september jongstleden ook gemist heb.

Spuugzat is het juiste woord ook niet, dat was het toen ook al niet.

In mijn dromen...

Wat Carolinemuziek uit de late dagen van 1976

New Beatles mochten ze niet heten dus het werd de Loving Awareness Band en later de Blockheads bij Ian Dury, Love you to know


Dreamboat Annie, Heart


Silver star, Four Seasons

Dode bladeren

Het zou gisteren de negentigste verjaardag van mijn moeder zijn geweest als zij niet bezweken was aan de medische zorg van Osira.
Aanleiding tot een herfstbezoek aan het familiegraf. Op de steen staat haar naam (nog steeds) niet, twee mogelijke reacties spelen door mijn hoofd: "Gooi er geen geld aan weg" en "Blijkbaar hoef ik hier niet vermeld te worden". De feuilles mortes die ze mij als Autumn leaves heeft doorgegeven liggen aan de voet van de steen. Mos lijkt de steentjes te kleuren. Een schimmige verwilderde kat verstopt zich en rent weg - en was dat daar verderop een fazant?

De Nieuwe Oosterbegraafplaats evenwel is allesbehalve een oase van rust. Het is mij niet eerder opgevallen maar in de valavond deze herfstdag is het geluid van de snelweg die zo nodig door de stad moet lopen onontkoombaar.
Mijn moeder had het door een aanvechtbaar ("Russisch") onderzoek ingegeven animistisch aandoend idee dat planten even bezield zijn als dieren, en dat het wanhopige blad in de herfst ernaar streeft terug te gaan naar de boom. Daar liggen de wanhoopsblaadjes dan bovenop haar.

Het blijkt al knap tegen vijven te lopen en wij haasten ons naar de uitgang, Lief ongerust, zij denkt dat we met sluitingstijd opgesloten zullen worden.
Het is droog en zacht genoeg om naar Oost te lopen waar wij de verjaardag verder zullen vieren in een tapperij in de buurt waar ik zoveel jaren gewoond heb en waar Lief gewerkt heeft. De Poort van Muiden valt weg sinds wij daar zonder ingrijpen van de bar een keer zijn aangevallen in de vorm van vlak bij iemand komen zitten in een vrijwel lege tent, en schoenen uitdoen alsof men thuis was - de uitrookmethode.
De Poort blijkt inmiddels vermoedelijk het enige café waar we ons nog thuis hadden kunnen voelen.

Wat is er gebeurd met de Dapperbuurt en inmiddels ook de Indische Buurt? De gevolgen van Beleid van een VVD-PvdA-GroenLinkscoalitie. Een tot café verbouwde elektronicawinkel belooft speciale studentenkorting: "ieder vijfde biertje gratis." Biertje! Een buurt die zo goed als geen studenten voortbracht "in mijn tijd" - een van de weinigen van hen ben ik - plotseling een corporale trekpleister?
Wij betreden het vroegere café Het Museum, nu een drukke tent met iets gemengder maar waarneembaar hoogopgeleid jong volk.
Waarom stoort dit ons, hoogopgeleid als wij zelf zijn? Dat wij niet meer jong zijn? Dat de blik van vooral de mannelijke exemplaren van het VVDachtige studentenvolkje ook echt uitstraalt dat zij volkomen terecht mensen rondcommanderen, eventueel ook hier?

Het eerste punt is dat hier de bevolkingspolitiek van het regime tot uiting komt. Geen openlijk racistische praatjes zoals de niet al te geachte coalitiegenoot verkoopt die zegt wat zij denken - wel het Beleid: eenvoudigweg de buurt als Interessant Multicultureel Fenomeen aanprijzen, de huizen in de verkoop gooien - het GroenLinkse/D66-deel van de autochtonen komt er op af als wegbereider voor het VVD-contingent. Het woont nu door elkaar, Liberalen bijeen en de Allochtonen zijn op de terugtocht - waarheen weet ik niet goed. Evenals de Pijp zijn de buurten nu nog "gemengd".
Etnisch zuiveren op zijn liberaals. Wat ook op het wegzuiveren van het proletarische element neerkomt. Wees getroost, gij die denkt dat u terecht goedbetaald zult zijn vanwege uw hoge opleiding: de klok luidt ook voor u, de orde die u denkt te dienen zal u niet dienen.

Het speciaalbier is lekker maar tegen Scandinavische prijzen: meer dan een tientje in guldens per glas.
Eens maar niet weer. Ik moet mij nog beraden waar de afterparty van het veertigjaarfeest van De AS gehouden zou kunnen worden - dieper de buurt in misschien nog.
Mijn moeder zou de nieuwste zwenking wellicht niet meer hebben kunnen verwerken: van arbeiders&"Angestellten"-buurt naar een Derdewereldachtige omgeving en vervolgens naar het witte reservaat van de Hardwerkende Liberaal met de handen in de zakken. Het zou tenslotte haar tijd wel duren.

Herfstbeeld extra 2012

In de avondschemer: het graf van Theo Thijssen

Gedoemd tot Goma

Dit verontrustende stuk van Chris Hedges zou aangevuld kunnen worden met Wij worden alleen Gomanezen. Voor de derde keer in ruim vijftien jaar, in de luwte van het grote nieuws dat scherp (en dan weer vrijwel eenzijdig) gericht was op Gaza, is Goma door een obscuur aandoend leger ingenomen. "Bevrijd" zal het in sommige vertogen genoemd worden. En kijk eens aan, de "Internationale Gemeenschap" roept het veroverende leger op zich terug te trekken. Waarheen? Wel veelzeggend dat deze Gemeenschap wel met een stem kan spreken over Goma en niet over Gaza.

Honderdduizenden kinderen in gevaar in Goma, tegelijk met die van Gaza.
Al met al, Kongo is een ramp, dat was het al sinds de overweldiging namens de koning der Belgen, bevestigd na de zogenaamde terugtrekking van dezelfde Belgen en wat doet de Internationale Gemeenschap er ook toe, hier en elders in Afrika?

Volkomen normale bewegingsloosheid

Bij het lezen van Barbara Ehrenreich - waarover spoedig meer, verwacht ik - kom ik een passage tegen over het meestgebruikte huwelijksvoorlichtingsboek uit het midden van de twintigste eeuw in de VS. Het waarschuwt tegen vrouwelijke bewegingen. De afschuw wordt in cursiviteit aangegeven. Houd u vooral rustig. De noot stuurt mij naar een zeer Nederlands aandoende naam die bij een boek getiteld Het volkomen huwelijk blijkt te horen, het bestverkochte boek in zijn soort. En dus een internationale hit.
Een waarschuwing tegen bewegingen ben ik er zo gauw niet in tegengekomen met de zoekmachien op DBNL, wel een vermaning dat er eigenlijk maar een standje "normaal" is. Raad maar welk. Ach ja.
Verder maar weer met Ehrenreich.

De veiligheid van het bos, zolang zij duurt

Het lijkt mij zonneklaar dat "stammen" die geïsoleerd leven en geen contact met de buitenwereld willen deze omstandigheden verkiezen boven het contact dat zij al meegemaakt hebben. De misschien ongewild-romantische toespeling op de laatste nobele wilde die zo'n uitdrukking als uncontacted tribe impliceert versluiert dat het om mensen gaat die op goede gronden dieper het bos ingegaan zijn om "contact" te vermijden.

Veel inheemse talen van Zuid-Amerika zijn uitgestorven, vaak met degenen die de taal spraken. Uitgestorven klinkt versluierend, het moet natuurlijk uitgeroeid zijn.
Ethnologue vermeldt voor Perú de volgende taalisolaten: Muniche, Ticuna en Urarina. Ook als isolaat aangemerkt worden Candoshi-Shapra en Taushiro, maar van de eerste wordt gezegd dat deze waarschijnlijk verbonden is met het Arawak, en de tweede met de eerste (dus ook met Arawak, zou men denken). Voor Brazilië worden uitdrukkelijk als isolaten aangeduid Trumai en Tuxá, waarbij aangetekend dient te worden dat van de laatste geen sprekers (meer) bekend zijn.

Dat een taal niet als verwant herkend wordt aan enige andere (isolaat noemt men dit dus) wil niet zeggen dat de sprekers v/m geen contact hebben met anderen. Het Baskisch is een fameus isolaat in West-Europa, maar bijna de helft van de woordenschat is ontleend aan het Latijn of de aangrenzende Romaanse talen. De Basken zijn bepaald geen "uncontacted tribe".

Van een "uncontacted tribe" hebben "wij" per definitie geen weet.
Niettemin....

Een welkom nieuw lid van de Internationale Gemeenschap

Het is een truc die bij vooral het Britse kolonialisme hoort en die door andere Europese mogendheden is overgenomen: er op hameren hoe groot de "tegenstellingen" zijn tussen de te koloniseren mensen. Zo zijn voor Afrika de "stammen" uitgevonden. Dicht bij huis werden de onoverbrugbaarheden tussen katholieke en protestante Ieren geïntroduceerd. Een grof voorbeeld dezer dagen is de voortdurende presentatie van het nieuws - voorzover er nieuws geleverd wordt - over Bahrein: daar eisen "de sjiieten" hun minderheidsrechten op (daar zit Iran achter, moet je dan denken of het wordt er voor de zekerheid bij gezegd). De sjiieten maken dan ook slechts zeventig procent van de bevolking van Bahrein uit.

En dan is er Burma en "zijn" ausgebürgerte moslims. Aung San Suu Kyi weigert nog steeds iets te zeggen over de Rohingya, daarmee haar democratische gezindheid overboord gooiend voor wie het wenst te zien. Maar goed, de Nobelprijs voor de vrede is toch al het lachertje va nde eeuw geworden inmiddels.
Op gebral van het Burmese regime dat de Rohingya "eigenlijk" uit Bangladesj komen kan de regering in Dhaka droogjes antwoorden dat dit land pas sinds 17 december 1971 bestaat. Dat er honderdduizenden moslims uit Burma naar Bangladesj zijn gevlucht wil nog niet zeggen dat zij daar "eigenlijk thuishoren" wat het regime inmiddels al jaren beweert. Er zijn miljoenen mensen uit Burma gevlucht de afgelopen halve eeuw. Weten wij nog dat de opstand in 1988 het begin was van een wereldwijde golf die leidde tot de val van de Muur? [Het einde van die golf was de staatsgreep tegen de uitslag van de verkiezingen in Algerije, 1992].

Burma is vergeten en aan zijn lot overgelaten en als het regime nu volhoudt dat de moslims er niet horen spreekt het voor gretige oren, vooral nu het op het punt staat als "pro-westers" in de Internationale Gemeenschap opgenomen te worden. Nu komt Obama op bezoek. Verwacht maar niet dat hij iets gaat zeggen ten gunste van de Rohingya, wier dorpen met de grond gelijk gemaakt worden en van wie gezegd wordt dat ze allemaal het land uit moeten. Waarom ook verwachten dat een president van de VS daar bezwaar tegen maakt?

Salvador

Toen de film vertoond werd in Nederland was mijn oogziekte op zijn hoogte- of dieptepunt dus bioscoopbezoek zat er niet in.
Maar Salvador is wel te vinden, voorzolang het duurt. In het Spaans en Catalaans. Uit 2006, in Nederland in 2007. Geen ondertiteling.
In het Catalaans: Salvador Puig Antich's laatste uren, een aparte film.

Schokkende beelden genoeg.

Het was voor mij een merkwaardig ogenblik op de studieconferentie over het anarchisme in Loughborough, afgelopen september: iemand besprak deze film, niet zozeer de acties van de MIL, het proces en de executie en bovenal: de internationale mobilisatie. Eventueel ook de acties ertegen in Nederland waarbij ik mijn rol heb gespeeld. 1974 is best ver weg. Wanneer ben ik nu eens "de oude anarchist"? Bestaat het genre nog? Of ben ik er al een?

De bevel van Ghana als mensenrechtenheld

Mijn oprakelen van oud persoonlijk leed heeft in zoverre volgens mij politieke relevantie doordat de Ontrouwe nu eenmaal niet uit beeld verdwijnt. Zij is Iets Hoogs bij Amnesty Nederland, wat ik reuze knap vind voor iemand die in koor met degene voor wie zij mij verlaten heeft kameraad Rawlings heeft toegejuicht bij zijn executies op het strand - iets waarover ik zo kwaad ben geworden dat zij alle rudimentair gebleven contact verbroken heeft. Je kunt altijd nog behoorlijk betaald Mensenrechtentype worden blijkbaar, ongeacht standpunten uit het niet zo verre verleden.

Ik vermijd het verder bij voorkeur maar om over Amnesty te schrijven, heb de wekelijkse sms die van voor haar Baan dateerde opgezegd maar mijn ergernis over deze organisatie zal niet wijken zolang Amnesty een verlengstuk van het Imperium is, en ik verwacht geen beterschap. Als ik "het" zou kunnen laten rusten dan wordt er zwaar lawaai gemaakt in verband met Syrië, waar ik teveel opposanten van het regime ontmoet heb die tegelijk de val ervan vreesden. Een ander punt van selectieve verontwaardiging is Iran waar Amnesty Kamerbrede steun bij heeft gekregen, en Pussy Riot die van mij natuurlijk best "vrij" mogen zijn maar de campagne druipt van de dubbele standaarden.

Voeg hierbij dat ik er boven op heb gezeten hoe Amnesty Nederland werd opgericht althans haar vleugels uitsloeg - en dit als vrijwilligersorganisatie - en dat ik de denkbeelden van de christen-anarchist die hierbij betrokken was bestudeer voor een publicatie en het korstje op de wond blijft kwetsbaar.

Je weet, opschrijven is beter worden

Als verslaggever voor De Waarheid was ik ergens in 1990 bij een speciaal feestontbijt voor Roel van Duijn, vanwege zijn vijfentwintigste "verjaardag" in de politiek. Het was op zich opmerkelijk dat deze krant daar op afkwam, het illustreerde hoe de verhoudingen veranderd waren. Ik weet niet meer hoe het kwam dat ik daar zat, als buitenlandredacteur, maar dan toch ook weer als belijdende anarchist ter redactie (zij het dat ik daar niet de enige in was).

Ik weet nog steeds niet zeker of Van Duijn nu spontaan verrast was door het gezelschap of niet. Zijn fractie-assistente (hij had ook nog een mannelijke) - die ik leuk kon vinden vanuit de veiligheid van mijn op dat ogenblik stabiele relatie - deed wat wegwerpend erover dus wie had het nu georganiseerd? Hoe het ook zij, de jubilaris liet in zijn toespraak duidelijk blijken dat hij liefdesverdriet had, naar ik begreep om iemand die wel aan tafel zat. Ik denk dat ik mij groot gehouden zou hebben, neen, dat weet ik zelfs. Maar wat is groot, denk ik er meteen achteraan. En wat ik op dat ogenblik gedacht zal hebben ("je fractie-assistente, Roel!" - ik weet haar naam echt niet meer) is eigenlijk een oma-achtig "Geen handvol maar een landvol." In haar nadagen kregen we te horen dat oma wel degelijk ook liefdesverdriet gehad had in haar jonge jaren, wat ze weglachte met de macabere gedachte dat de ander waarschijnlijk allang dood zou zijn.

Er is tegelijk dat landvol en alleen die ene, zo is het nu eenmaal wel. De sterkste literaire verbeelding heb ik aangetroffen in Eenzaam avontuur waarin de mannelijke hoofdpersoon niet kan geloven dat zijn vrouw hem laat zitten voor een weerzinwekkend verwijfd mannetje. Maar de breuk wordt zichtbaarder en onontkoombaarder. Zij komt niet terug.
Met zo'n bijna dichtgeknepen keel als ik Blamans roman heb gelezen heb ik Liefdesverdriet niet tot mij genomen. Het is daarvoor ook te zeer een autobiografisch verhaal waarin herkenbaarheden en onherkenbaarheden over elkaar heenbuitelen.

M. had een hekel aan Renate Rubinstein, het zal wel komen vanwege R.'s kritische blik op het hedendaagsch feminisme. Toen ik uit Tamars verdrietrelaas citeerde dat zij het ergste van het beëindigen van een relatie het afbreken van de doorgaande dialoog vond zei M. dat dit haar van Rubinstein meeviel. Dit moet instemming ingehouden hebben en precies hier zit het punt waar de breuk het zwaarst is. De dialoog eenzijdig afgebroken. Het verschil met de heartbreaks die fr. Jerry Zawada noemde als onvermijdelijk toen hij de relatie tussen de ware en mij zegende ruim twee jaar geleden. De dialoog ging door. Dit geldt en gold ook voor mijn ex-ex-ex die ik in de duinen herontmoet had.
Hoop-p-p zoals Van Duijn het onderscheidend van echte hoop noemt vervangen door woede die niet opgelost kan worden. En die als een wolk boven de eventueel met mildheid te beziene mooie tijd tussen M. en mij hangt. Peps heeft steeds op de loer gelegen.

Drie bijna onverdraaglijke vragen waar ik nog steeds geen antwoord op heb:

4. Ging u door de pijn heen en kreeg u inzicht in wat u de ergste pijn
bezorgde?
(Zoals bijvoorbeeld het verlies en terugverlangen naar die ander, het
alleen zijn en de angsten daarvan, de angst voor de dood.)

5. Lukte het u haar of hem in zekere mate los te laten, terwijl u ook
het goede van diezelfde persoon in gedachten vasthield?

6. Wilde u en ging u weer van zichzelf houden? Hoe deed u dat?

En dit omdat ik het nodig vond eerst Liefdesverdriet tot mij te nemen voor de Diepvriesfiguur. Hierover binnenkort.

De wildheid kruipt waar zij niet gaan kan

In het Peruaanse regenwoud, bij de Inuit in het hoge noorden van Canada, de vroegere zeeschuimers van Celebes, de oorspronkelijke Australiërs, de naar merdeka verlangende en strevende Papoea's van Papua Barat - Jay Griffiths brengt de lezer(es) bij de wildheid die "de Europese afwijking" weggedefinieerd heeft en overal tracht weg te werken. Het wildste dat ik zelf heb mogen bezoeken is de woestijn van Nevada, bedwelmd en onwel geworden van het speciale kruid waarmee je "bewierookt" wordt (het wordt salie genoemd maar het is het niet, het is wel familie).

Griffiths komt waar de toerist niet komt maar wel graag wil komen. Met satanisch plezier heb ik mensen die naar de orangoetans op Borneo wilden gaan kijken gezegd dat het aansluiten in de file zou zijn. Spannende bezoeken aan "berbers" heb ik in mijn reisbusinesstijden godlof niet als geambieerd hoeven aanhoren. Misschien maakt "de crisis" er een einde aan, maar iedere Europese bleekscheet met een beetje geld waant zich zijn of haar eigen David Attenborough of zo iemand en denkt iets authentieks te kunnen ervaren dat men van de televisie kent. De wildheid getemd tot schouwspel waarvoor je toch betaald hebt...

Ik zal wel niet de enige zijn die onder het lezen van Wild gaandeweg verliefd raakte op de schrijfster die de wildheid opzocht en beschreef. Politiek zit het ook al goed - zij is groen anarchiste of zen-anarchiste, zij beschrijft het niet precies en ook dat zal wel zen zijn. De verontrusting over de bedreiging van de wildheid laat zij voelen zonder alarmistisch te worden. Zou de wildheid niet kruipen waar zij niet meer gaan kan? Ik vermoed van wel.



Maar de hardste en voor mij aangrijpendste wildheid zit in het onvoltooide verhaal. Haar reizen naar de wildheid hadden de veilig gewaande achtergrond van een liefhebbend thuisfront. Dit valt weg en hoewel zij het niet uitspreekt is het wel duidelijk dat "hij" het uitgemaakt heeft. Volgeladen met verdriet gaat zij naar een afspraak in Centraal-Azië en haar vliegtuig verongelukt. Geen dodelijke afloop voor wie dan ook maar zij wordt opgevangen in een lamaïstisch klooster in Mongolië. Waar het verhaal eindigt.
De verlatenheid en desoriëntatie na het wegvallen van degene die je zo nabij was, de hoop tegen waarschijnlijk het weten in - die waren herkenbaar voor iemand die niet in de rimboe van Nieuw-Guinea is geweest en het poolgebied alleen kent als iets waar je overheen vliegt.
Liefdesverdriet moet het heten.

P.S. Leer uw kinderen niet de wildernis lief te hebben...

Hoe het voelt om vrij te zijn

Zo northern als wat dan ook... Hoorde ik als herkenningsmelodie van een filmprogramma op de BBC, en het bleek niet Ramsey Lewis
I wish I knew how it would feel to be free, Billy Taylor, uit 1963.


The 'In' Crowd, Ramsey Lewis Trio


Dubbele portie Take five, Dave Brubeck Quartet

De klasseoorlog van Thatcher en de haren

Thatcherites, Billy Bragg
De b-kant van Upfield, een nummer dat ik niet als single heb zodat ik dit pas gisteren heb leren kennen.


Which side are you on?, Ken Loach - nee, het is niet een filmpje bij het lied


The battle of Orgreaves, Yvette Vanson

Hoe slecht voor de gezondheid ook en hoe zwaar het werk, het was het proletarische bestaan in menig dorp in Cymru en Noord-Engeland, en in een moedwillige klasseoorlog tegen de georganiseerde arbeidersbeweging hebben de Tories een einde gemaakt aan de kolenwinning in Groot-Brittannië.
Het grote plan achter dit alles wordt misschien pas echt zichtbaar na bijna dertig jaar.

En inmiddels is ook Labour thatcherite geworden en de LibDems er bij.

Liefdesbrieven in het zand

Wonderlijke parallel wellicht.
Na onze eerste nacht samen zijn wij van ergens in Voorburg naar het Scheveningse strand gelopen. Ik kende een beetje de weg inmiddels in Den Haag, was er eerder dat jaar wekelijks geweest. Ik moet met haar hand in de mijne door de stad gezweefd zijn, van het strand herinner ik mij meer. Haar plotseling opkomende behoefte tot stoeien dat op een soort gevecht neerkwam waarbij ik mij met genoegen gewonnen gaf, zij dreigde met kietelen. Mijn overgave herstelde de situatie die ik wilde: in het zand liggen vrijen.

Onze laatste wandeling voordat zij het uitmaakte was ook in de duinen, maar dartel zwevend kan het niet geweest zijn. Het kan haast niet anders of ik sprak mijn verwijt uit over haar vreemdgaan, dat zij weigerde zo te noemen want wij waren niet getrouwd - dat telde plotseling zwaar. Of ik het echt nog heb uitgesproken tijdens het lopen weet ik eigenlijk niet meer.
In het pannekoekenhuis waar wij neerstreken heb ik mijn boosheid/verdriet wel op de tafel gelegd, waarbij zij mijn hand in de hare nam en deze streelde. In deze houding begroette ik het meisje van een paar tafeltjes verderop. Mijn eerste vriendin zat daar.

Zij was in mannelijk gezelschap maar dat leek er voor mij helemaal niet toe te doen. "Zullen we eens afspreken?" vroeg zij alsof dit zo hoorde, ruim drie jaar nadat zij onze relatie had laten uitdoven. "Zullen we doen". Achteraf vertelde zij mij dat zij geïntrigeerd was door de aanblik van degene van wie zij wel kon nagaan dat zij mijn vriendin was. De man in haar gezelschap was een vriend, niet de vriend.
Toen onze tweede afspraak in korte tijd op een gezamenlijke overnachting uitliep voelde ik dit in tegenstelling tot de enkele losse ontmoetingen die ik gehad had sinds zij vreemdging niet als vreemdgaan van mijn kant. Het wanhopige element van iemand anders zoeken ontbrak. Het was het oppakken van een draad die niet gebroken was. Die in zekere zin nooit helemaal zal breken. Waarin het verschil zit tussen momenten van pijn en brekend hart van daarvoor en erna en de telefonische opzegging die volgde op mijn openhartige melding. Ik werd opgezegd. Zonder dank.

Je weet, opschrijven is beter worden.

Dit naar aanleiding van het boek bij de website. Wat moet u er mee? Dat weet ik ook niet.
Maar opschrijven is wel verhelderend voor mij, merk ik, en ik kan het net zo goed hier doen. Op Roel van Duijn kom ik terug.

Het koninkrijkswiel van Marten Toonder

Wim Hazeu laat - wellicht welbewust - een ontluisterende indruk achter van Toonders collega-schrijvers, en in het eerste geval zelfs collega-stripverhaalschrijver, Bomans en Hermans. De eerste is sjagrijnig dat hij voor zijn gevoel te weinig betaald krijgt voor een openingsrede voor Rommeldam ergens in Noord-Brabant (Oisterwijk). Hermans valt als peeveeveejer avant la lettre door de mand (1994):

Kunstenaars worden in ons land gehaat, in tegenstelling tot asielverschaffers, die het hier fijn hebben. Maar dat heeft niets met het calvinisme te maken. Kijk maar naar Schotland. Dat is zeer calvinistisch en toch heeft het veel dichters van grote faam opgeleverd.

Beroerde bron. Volgens Hazeu gaat hij verder; "Kunstenaars zouden het in Nederland eigenlijk ook wel fijn willen vinden, maar de zorg voor lijf en goed drijft hen er dikwijls toe zich over de grens te vestigen." Het benul dat hij daarmee ook bij de zo gesmade asielzoekers hoorde had Hermans niet.

Theologisch-filosofische inzichten heeft Toonder buiten zijn Bommel- en autobiografische boeken niet op schrijft gesteld. In de biografie komt ter sprake dat hij zeer hechtte aan de zinsnede Het Koninkrijk Gods is binnen in u, de Diesseitigkeit van dit Rijk beklemtonend. Uit de toch al summiere lijst van door Hazeu genoemde door Toonder gelezen boeken blijkt geen kennis van Lew Tolstoj. Toonder heeft het tolstojaanse inzicht dus als nieuw uitgevonden wiel ontdekt.

Beelden van de algemene staking

Madrid, 14 november 2012, 's avonds. Verslagen hier en hier.

De Europawijde stakings- en demonstratiedag (Nederland bleef erbuiten, de wereld bestaat niet meer in Nederland) verdween uit beeld door een Israelische invasie in Gaza. Of er bewust verband is?

Uit Turijn eens een ander beeld dan het de afgelopen jaren vaker vertoonde jongen/meisjestel voor de politiecharge...

Het geasfalteerde strand van Barcelona

Veertien november 2012, uitgeroepen tot Europawijde actiedag tegen het bezuinigen dat de nieuwe rampenkapitalistische tactiek is dezer dagen.
Een balans is nog niet te maken, ik vond deze foto uit Barcelona aardig genoeg als illustratie - geen gebalde vuisten of waterkanonnen, gewoon op het asfalt zitten want voor het strand eronder is het toch te koud.

Een manifest dat niet manifest is

Op deze site staat de Franse vertaling van Ortts Denkbeelden van een christen-anarchist. Vermoed ik. Ik gevoel geen neiging uit te zoeken hoe ik eventueel toegang kan vragen, iets wat de site zelf al niet aanbiedt. Ook moet er een proeve van een nieuw manifest voor het christen-anarchisme staan, iets waar ik uiteraard benieuwd naar ben omdat ik zelf zoiets geschreven heb. Maar ja, dat is allemaal toegankelijk voor een iegelijk. Dit dus niet.

Omdat er naar mijn weten geen papieren versie is in het Frans van Ortts Denkbeelden (althans niet in boekvorm) zou dit wel eens de enige niet-vindplaats kunnen zijn.
Wat beweegt mensen iets op het wereldwijde web te zetten zonder het op het wereldwijde web te zetten?

Herfstbeeld 2012 - 3

Nu er nog blad is - in een gemengd herfstbos.

Pas ontkiemde hulst omringd door kleine door mij niet geïdentificeerde vruchtlichamen van paddestoelen.

Pas nu ik ze zo zie begrijp ik waarom deze oesterzwam heet - of determineer ik verkeerd?

De revolutie ben jij!

Het christen-anarchisme is in zijn geheel nog zozeer nauwelijks verkend terrein dat er altijd weer nieuwe mensen/stromingen te vinden zijn.
Van Emile Masson had ik nog niet gehoord. Hij verzette zich tegen de verfransing van Breizh, heeft een Bretons anarchistisch tijdschrift opgericht getiteld Brug (Heide) en had als lijfspreuk "La révolution, c'est toi!".
Meer weet ik vooralsnog ook niet over de man.

Het onmogelijke eisen

Een zomerschool waar geleerd is om het onmogelijke te eisen...

De vlottende geneugten van de liefde

Een paar nummers (mede) geschreven door Tom Springfield waarvan ik in twee gevallen pas nu de mogelijke betekenis van de tekst begrijp.

The carnival is over, Seekers
Oftewel Stenka Razin, winter '65. Waarom omstreeks kerstmis over carnaval zingen?
Dan merk ik dat ik niet altijd even scherp van begrip ben, misschien speelt levenservaring een rol, en die had ik niet op mijn vijftiende. Het lied gaat over liefde waarvan de vrolijke glans voorbij is, misschien is zij zelfs helemaal voorbij verklaard, maar ik houd van je tot mijn dood. Een allegorisch carnaval dus. Maar u wist of weet dat natuurlijk al.


Summer is over, Frank Ifield
Zus Dusty zingt het op de b-kant van Losing you maar ik heb deze a-kant versie altijd de sterkste gevonden. Het intrappen van open deuren vereist een iets meer geïnspireerde zang dan zus levert - de zin waarover ik deze herfst meermalen heb nagedacht is "the sun and the moon take turns in the sky". Met een prachtige volle maan boven het veld vlak na zonsondergang vraag ik mij af of dit inderdaad bij de herfst hoort.
Ik ben een keer, onder waarschuwend gemopper van een duinwachter die een moeder en kind die achter mij liepen ook echt op de bon slingerde (kinderachtig en oneerlijk, maar wat kon ik klagen?), na zonsondergang door het duin van het strand naar station Castricum gelopen. De maan stond ook al vol boven de eerste duinvallei en het was een mooie nazomers aandoende herfstavond. Mijn moeder noemde de kluft achter de eerste duinenrij "de maanvallei", ik weet niet of dit op intuïtie gebaseerd is geweest - niet op waarneming redelijkerwijze.
Maar die maan boven het dal zal mij bijblijven.


Island of dreams, Springfields
Live versie, zonder mondharmonica en het slot-"Ahoem" maar ook zonder vet aangezet "Amerikaans" accent, terwijl het waarschijnlijk juist voor de tv in de VS is. Dusty, hoezeer ik haar ook (ge)waardeer(d heb), heb ik nooit aantrekkelijk gevonden. Hier komt zij in de buurt, maar ja, dat zeg ik vijftig jaar later, als twaalfjarige zou ik hier anders over gedacht hebben.
De wens ergens anders te zijn, deze heb ik van begin af aan begrepen, kan ik verklaren.

Brett Hartman

De doodsmachine "Verenigde Staten van Amerika" gaat ongestoord verder na de show.
Brett Hartman wordt van staatswege vermoord op 13 november aanstaande.

Een biografie van Marten Toonder

Dus dat was het dan, de Toonderbiografie.
Wim Hazeu heeft volgens de flap van het stofomslag "de succesvolle biografieën van Gerrit Achterberg, J.J. Slauerhoff, Simon Vestdijk en de graficus M.C. Escher" geschreven.
Voor de biografie van Toonder heeft hij inzage gekregen in de archieven van Marten Toonder, diens broer Jan Gerhard en zijn eerste echtgenote Phiny Di(c)k.

Ik ken geen van de bovengenoemde andere biografieën en na het lezen van deze denk ik niet dat ik nieuwsgierig ben.
Wat mij sterk opvalt is dat er geen liefde of genegenheid voor de beschrevene overkomt, of zelfs compassie. Marten Toonder komt er niet als een aardige man uit naar voren. Het zwaarste punt is ongetwijfeld zijn doorwerken tijdens de bezetting, nog wel voor De Telegraaf, zijn lidmaatschap van de Kultuurkamer en het draaien over zijn eventuele rol in het verzet. In feite kan Toonder als behorende bij grijs Nederland ingedeeld worden. Deze duiding had wel opgeschreven mogen worden. Het diskwalificeert hem niet direct.

Een schets van de mogelijke geestelijke bagage van Toonder is het ook niet geworden. Hoe kan iemand uren praten over de Tao en hiervan geen papieren spoor hebben achtergelaten - althans, als het er is wordt er hier niets van vermeld.

En ja, was het nu een aardige man of niet? Hij had een pleegzoon en twee (of drie) adoptiefdochters naast zijn twee "biologische" zoons, van wie een raar afgeschilderd wordt als "de rooie" in het interviewboek van Lutz (Hazeu vermeldt hier niets over, schetst ook niet hoe rechts Toonder dan eigenlijk is) en de ander in de late jaren compleet breekt met zijn vader - onherstelbaar. Iemand die drie (vier) extra kinderen in huis haalt moet welmenend zijn. Deze conclusie is aan de lezer(es)

Er worden in de ruim zevenhonderd pagina's vragen opgeroepen die niet beantwoord zijn. Misschien niet beantwoord kunnen worden. Misschien moeten we tevreden zijn met de Bommelavonturen en nog het een en ander. Dat in Nederland al heel gauw en gemakkelijk de definitieve biografie geschreven heet te zijn is iets waar ik eigenlijk niet tevreden mee ben.

Het wijnvat en de trekschuit

Johan Frieswijk heeft op Onvoltooid verleden zijn herinneringen aan Jacques Giele geboekstaafd.
Over dit vriendelijke uitgeleide heb ik verder niets te zeggen, behalve de in feite zijdelings te stellen vraag: hoe kon het gebeuren dat de belangstelling voor de geschiedenis van de arbeidersbeweging, ongeveer op het einde van de jaren zeventig instortte. Het is Frieswijks taak niet dit in het desbetreffende artikel verder te bespreken - wat ik achteraf redenerend bedenk is dat deze belangstelling moedwillig is weggewerkt in het ideologisch geweld dat is aangericht door ideologen die men zo graag neoliberalen noemt, maar die noch neo- noch liberaal zijn/waren. Dit ideologisch offensief hoort bij de preventieve contrarevolutie die al snel georganiseerd is en nog steeds volop aan de gang is.

Dan noemt Frieswijk drie namen die mij geen van drieën iets zeggen, namen van mensen die de "onderontwikkeling" van het huidige Nederland in de vroege negentiende eeuw hebben onderzocht.
De eerste naam is Joel Mokyr, in wiens publicatielijst mij in de eerste plaats een boek over de honger in Ierland in de negentiende eeuw opvalt, een fenomeen waar ik mij nog pas eergisteren vragen over gesteld heb. Een artikel dat er naar verwijst. In verband met Nederland zou dan Industrialization in the Low Countries, 1795-1850 moeten tellen.

Richard Griffiths doceert klaarblijkelijk in Leiden en heeft het een en ander over de onderhavige periode op zijn naam staan.

Jan M.M. de Meere tenslotte is zo te zien kunsthistoricus die zich evenwel ook met de economische ontwikkeling in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw heeft beziggehouden.

Ik heb vooralsnog geen idee of ik iets mis aan deze namen en wat zij geschreven hebben. Omdat de toenmalige vormen van religieus anarchisme in Nederland zich in een omgeving die nu exotisch aandoet voordoen en het perspectief op het exotische wellicht kan veranderen ben ik wel enigszins benieuwd - maar niet tezeer.

Gieles interesse verlegde zich naar (onder anderen?) de Katharen, maar daar gaat Frieswijk verder niet op in. De interesse is een verwijding, niet een verschuiving, ik weet daar alles van.
Er is ook niet veel en op den duur niets meer uit Gieles handen gekomen nadat hij de universiteit verlaten had. Een niet meer geheeld gebroken hart, naar ik begrijp.

De verjaardag van Ikemba Ojukwu

Gisteren 5 november was de verjaardag van Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu, aanleiding voor de Biafra Zionist Movement opnieuw de republiek Biafra uit te roepen.
Over de beweging met deze naam, waar ik in eerste instantie van schrik maar die ik nu meen te begrijpen (Zion als het onbereikbaar-nastreefbare doel van thuiskomen), is niets serieus te vinden op het web, ook niet van de beweging zelf. Het eschatologisch karakter blijkt wel uit de uitroeping van de republiek en de bijbehorende repressie.
Het regime neemt de beweging in ieder geval serieus, als het vijfhonderd mensen oppakt.
"Westerse" bronnen, inclusief deze, vermelden een aanzienlijk lager aantal arrestanten.

En zo vond ik Radio Biafra London, dat niet met de genoemde beweging te maken heeft, een uur per week uitzendend op de 25m (11830 kHz)en online.

De democratie serieus genomen

De presidentskandidate die niet genoemd wordt en die ook zeker niet bij verrassing alsnog zal winnen in de VS, Jill Stein. Ik wist dat Chris Hedges op de Groenen stemt, ik zie nu dat Medea Benjamin en Noam Chomsky de combinatie ook steunen, een beter kompas kan ik mij niet denken.
Waarom tegen beter weten in alsnog voor de kansloze kandidaten stemmen? Is het een uitspraak ten gunste van het idee van democratie door vertegenwoordiging?

Vijftien jaar geleden overlegde ik met toenmalig raadslid Roel van Duijn - mijn vertegenwoordiger voor een flink deel van de tijd in Amsterdam - naar aanleiding van mijn plan voor het Amsterdams openbaar vervoer. Het trof mij hoezeer hij "de democratie" serieus nam en ik zal er bij het schrijven zeker door geïnspireerd zijn. Alleen de inspanning mijn essay zodanig te bekorten dat het een beleidsstuk voor en van de groene fractie zou worden heb ik mij niet getroost. Een oefening in kansloosheid (het is nog steeds het drukstbezochte artikel op mijn site overigens, na de Praktisch Idealen Associatie).

Van Duijn nam (neemt?) iets serieus wat degenen die in feite de dienst uitmaken allang niet meer serieus nemen. Dit moet een anarchistisch trekje zijn. Hedges, Chomsky en Benjamin zijn er dus ook mee uitgerust (behept, dacht ik eerst, maar dat klinkt onserieus).

Jill Stein en haar vicepresidentskandidate Cheri Honkala zullen het niet worden. De overweldigende meerderheid van de kiezers voorzover zij nog opkomen in de VS zullen nooit van hen gehoord hebben. Dankzij de mediaterreur zal dit ook gelden voor de rest van de wereld die de uitslag van de kermis van vandaag in de VS belangrijk vindt. In tegenstelling tot vier jaar geleden interesseert de uitslag mij eigenlijk niet meer. Ik heb kunnen waarnemen hoe degenen die de macht verdelen in Nederland het hele idee van democratie minachten. Het eerste dat de fusiepartij PvvdA liet weten nog voor het mediaspektakel (wauw) van de beëdiging was dat zij de provincies gaat afschaffen en bijna alle gemeenten. Dat spaart namelijk iets uit.
Naar de vorm nog "democratie", wel tussen aanhalingstekens, naar inhoud allang niet meer, en het zou geen verbazing mogen wekken als de PvvdA verdere verkiezingen ook maar afgelast omdat zij te veel kosten.
(Hier zit dan wel een opvallend verschil met de VS waar de show van de keuze tussen eenheidskandidaten zeer veel geld kost).

Het schuldige Ierse landschap

Bij wijze van tussenverslag over de Toonderbiografie van Hazeu: over Waling Dijkstra ofwel Sherre Arden ben ik niets meer te weten gekomen dat wat ik uit eigen ondervinding weet. De mysterieuze man wordt misschien wel meer mysterie gezien de manier waarop hij opduikt in de studio's en blijkbaar verdwijnt zonder dat beide gebeurtenissen vermeld worden. Waarschijnlijk moet ik mijn eigen brokkelige beeld bijeenvoegen.

Toonder en zijn thuisvoelen in Ierland... Ik weet goed wat hij bedoelt maar er past een grote kanttekening bij. In de eerste plaats: het woord landschap zoals het nu gebruikt wordt in het Nederlands - en in die zin is het in ieder geval ook in het Engels terechtgekomen - verwijst naar de representatie van een combinatie van omgevingselementen. "Landschap" zit in het menselijk hoofd.
Toonder vindt de Ierse oostkust rommelig maar beter om te wonen want de westkust (de westelijke helft?) is te wild voor zijn gevoel. Hij herkent het als magisch landschap, zo heeft hij het al getekend. Gerepresenteerd zonder directe waarneming.

Maar net als de Schotse Hooglanden, vele streken in "Zuid-Frankrijk", en in Nederland op zijn manier Groningen en Friesland: dit landschap is het gevolg van menselijk handelen en niet-handelen. Ierland is gekoloniseerd. Het is geannexeerd en klein en arm gehouden. Al in 1729 stelt Swift voor kinderen uit Ierland uit te voeren voor de eettafel van welgestelde Engelsen. In het midden van de negentiende eeuw was de uithongering van Ierland zo ver gevorderd dat het land grootschalig ontvolkt werd. Ieren waren gastarbeiders, geen landgenoten van de Unie, in Groot-Brittannië. Protestante dissenters waren al in Noord-Amerika sinds het begin van de kolonisatie door Europeanen. Nu trokken de katholieke Ieren van het verhongerende platteland erheen, evenals in Engeland juist als proletariaat voor de industrie. En wie bij de strafkolonie Australië aan "boeven" denkt dient te weten dat arm en werkloos over straat lopen in het Engeland van de negentiende eeuw als misdrijf werd aangemerkt. En zo werd Australë voor een flink deel Iers.

De magische leegheid van het land waar men púca's kan verwachten en de Bean Sídhe is gemaakt kan men zeggen. Waar Europa op veel plaatsen onttoverd is kon Ierland betoverd blijven. De onttovering van Australië of Noord-Amerika voor en door de witte kolonisatoren staat hier tegenover.
Mooi, magisch maar ook schuldig landschap.

Een heidense kaars voor een atheïstische vriend

Les douze mois de l'année wordt als een naar het druïdisch verleden in wat nu Frankrijk heet verwijzend lied gezien. Men kan dit zien als een romantische interpretatie van een gebruik, een traditie, een lied zonder schrijver of componist, en dat is het natuurlijk ook, maar ook romantische bedenksels hebben bestaansrecht voorzover ze bepaalde grenzen niet overschrijden. Hoe moeilijk dit kan zijn kan ik op grond van introspectie vaststellen. Totdat vorig jaar gekleurde mensen hardhandig tegen de grond geslagen werden omdat zij tegen Zwarte Piet als racistisch gebruik demonstreerden vond ik die opmerking wat zeurderig - laat nou, die "traditie". De rammende smerissen onderstreepten het gelijk van de demonstranten - weg met Zwarte Piet!

Maar dan Allerheiligen/Allerzielen, in neopaganistische kringen Samhain genoemd (ook lekker, die onfonetische Ierse spelling overnemen). Ik heb deze middag deelgenomen aan een nieuwjaarswijding in deze sfeer, als ik zeg dat ik het idee van participerende observatie opzij heb gezet spreek ik mijzelf tegen want dan zou ik er niet eens over moeten schrijven. De afsluiting van het oogstseizoen, zo kan men zeggen, is het einde van het jaar. Het begin van het donkere seizoen klopt niet helemaal, over zeven weken lengen de dagen weer. Hoe plaatsgebonden rituelen zijn kan men al besluiten uit de noodzakelijke toevoeging: "op het noordelijk halfrond" en dan buiten de tropische zone.

De Katholieke Kerk heeft pas op termijn de dagen van de Wilde Jacht als dagen van dodenherdenking geaccepteerd. De Kerken van de Reformatie hebben hiervoor in het algemeen het nieuwe begin van het kalenderjaar gekozen.
Het is een keuze van verhaal en het bijbehorende ritueel.
Ik heb een belijdend atheïstische vriend herdacht, als hij mij dit kwalijk neemt verneem ik het wel...
In México is Allerzielen op andere wijze geïncultureerd.

Studieconferentie Anarchisme Loughborough 2012

Een verslag van de studieconferentie in Loughborough heeft op zich laten wachten doordat we niet lang na mijn terugkeer met een onverwacht sterfgeval in de familie werden geconfronteerd. Voorzover ik een conference high had (viel wel mee) was deze daarna weggespoeld. Bij dezen dan.

*
Van 3 t/m 5 september 2012 werd de tweede studiedag over het anarchisme gehouden in de Engelse universiteitsstad Loughborough. Het oorspronkelijke initiatief kwam van ASIRA, het losse verband van Academici en Studenten geïnteresseerd In Religieus Anarchisme en het motto zou zijn: Geen meester dan God? Al spoedig bleek er behoefte te zijn aan een uitgebreidere studiedag zoals deze eerder in 2008 georganiseerd is. Of het komt doordat dit beginpunt was dat er geen zeurdiscussie georganiseerd is over de onbestaanbaarheid van religieus anarchisme namens de belijdende atheïsten (die een god bestrijden waar ik ook niet in geloof), of dat inmiddels deze bestaanbaarheid tamelijk breed geaccepteerd is – het valt niet te zeggen. De nieuwe lichting anarchisten wordt door de ouderen onder ons (h)erkend als aanzienlijk tolerantere en vriendelijker dan de voorgaande decenniumkringen (generaties zou niet helemaal het juiste woord zijn). Omdat vele jongeren in de nieuwe actiebewegingen wel een spirituele achtergrond hebben of zoeken is er meer verdraagzaamheid, ook naar buiten.

De kans is levensgroot dat wie iets of iemand met betrekking tot het anarchisme bestudeert zelf ook wel anarchist zal zijn. In Nederland heeft deze of gene daar ooit luidkeels over geklaagd. Maar in de internationale context van een conferentie van het Anarchist Studies Network is de eenvoudige reactie: “Wie zal zich er anders mee bezighouden? “ En zo is het in grote lijnen ook. Iets dergelijks geldt trouwens voor alle stromingen van links inmiddels. Dus een studieconferentie over het anarchisme is ook een bijeenkomst van anarchisten, ook al worden peer review en verantwoording in notenapparaten bijna pijnlijk nauwgezet gekoesterd.

Er was een redelijk wisselend verkeer tussen de verschillende werkgroepen, ik moet echter aantekenen dat ik als speciaal geïnteresseerde en als mede-initiatiefnemer van ASIRA vrijwel alleen de desbetreffende inleidingen heb gevolgd. Oorspronkelijk wilde ik een inleiding houden over de onbestaanbaarheid van een atheïstisch anarchisme. Dit was voor mijn gevoel een overigens wel zeer wijd thema en hoewel, zoals gezegd, het initiatief tot de conferentie uit de kring van ASIRA kwam, was men toch huiverig voor een benadering die als provocatief ervaren zou kunnen worden door de belijdende atheïsten. Men denke hiervan wat men denken mag… Mijn idee werd trouwens in feite – niet polemisch – uitgewerkt door mijn makker en geestverwant Paul Cudenec in zijn inleiding The sacred soul of anarchism dat ik wellicht zal vertalen al roept de titel alleen al problemen op (De gewijde grond van het anarchisme lijkt mij voorlopig literair gesproken de beste benadering).

Er waren zeven zittingen gewijd aan het thema Geen meester dan God?, het enige andere grote thema was getiteld: Real democracy and the revolutions of our time, voor een flink deel een reflectie op het Occupy-fenomeen. Met meer dan honderdvijftig participanten en een vol programma [pdf] verdeeld over drie dagen kan van een geslaagde conferentie gesproken worden, waarop het vervolg hopelijk niet pas weer over vier jaar zal komen. Het is de bedoeling dat (een aantal) voordrachten eventueel aangevuld met bijdragen van afwezigen op het net of in boekvorm zullen verschijnen. U zult het vernemen.

Boven: een schets van de plenaire studiezaal.
Onder: het hyperrealisme van een beeld in St. Pancras, mijn plaats van binnenkomst en vertrek in Engeland. Ben nergens anders geweest deze keer, jammer wel.

Trompetten klinken en ik hoor donderslagen

Jackie DeShannon in Later, nog niet eens zo oud als ik vreesde en dus nog goed bij stem.
De twee nummers die zij zong in hun eerste Engelse coverversies.

When you walk in the room, The Searchers bij hun derde comeback in de new wave-periode. Pas nu hoor ik duidelijk "trumpets sound and I hear thunder boom", een regel die ik in slechts 48 jaar niet goed heb kunnen ontcijferen...


Put a little love in your heart, Dave Clark Five


The weight. Er wordt bij vermeld dat Barry White meedoet als achtergrondzanger. Ik zou wel willen weten wie de achtergrondzangeressen bij de DC Five zijn.


I'm gonna be strong, nummer van Frankie Laine dat zijn meest dramatische versie heeft van Gene Pitney. Jackie's versie kende ik nog niet.


Met haar ijle hoge stem kon ik Marianne Faithfull bij haar verschijnen op het toneel in de beattijd al niet waarderen maar de klap op de vuurpijl was de mededeling in een Nederlands muziekblad dat zij de dochter was van een Australische barones (jaja) maar dat zij toch democratisch gezind was. Een gebaar van grootmoedigheid dat ik met nog grotere afkeer kon beantwoorden.
Maar hoe kon zij dan toch een goede derde single hebben? Antwoord: die was geschreven door Jackie DeShannon. Hier in de versie van Chér. Come and stay with me.

Trappen naar het licht

De Diggers van nu houden het vol en breken daarmee ruim het record (nou ja, het is geen wedstrijd natuurlijk) van 1649.
Het bijbehorende weblog heeft geen datumvermeldingen, hoe men de komende kou gaat doorstaan? Maar in Engeland wordt het meestal niet heel koud. Ik begrijp dat er elektriciteit wordt opgewekt door te fietsen...

Oerwebbeelden: een Fundgrube van teksten van Levellers en Diggers, inclusief bijvoorbeeld Winstanleys Law of freedom. Voor de doorzettende schermlezer(es).

Het oerbos in Schotland

Als terloops wordt in Autumnwatch verteld dat de helft van de resterende Caledonische pijnbossen is gekapt in de afgelopen vijftig jaar. Misschien moet men zich in het noorden zorgen maken om ontbossing dichter bij huis in Europa dan het regenwoud van de Amazone.
De Caledonische pijn is een ijstijdrelict zoals ook allerlei diersoorten in Schotland dit zijn.
Site gewijd aan het Caledonische woud.

Marcus Garvey

Filosofie en meningen van Marcus Garvey, bijeengebracht door Amy Jacques-Garvey (gedateerd 1923), alhier.