Een heer en zijn gevoel

In het interviewboek Marten Toonder, een heer vertelt wordt een vermelding gemaakt van "the little black man" die hij in Ierland in zijn huis ziet (en hij niet alleen). Een verdere ontmoeting met "de andere wereld" lijkt mij het verhaal van het vinden van een huis in Blaricum, waarvan hij bij voorbaat het adres en het huisnummer weet. Maar het is niet te koop. Jammer. En dan vindt hij een brief van de makelaar waarin juist dit te koop wordt aangeboden. Maar is dit "de andere wereld"? Het is de mysterieuze kant van het leven maar het is wel het (dit) leven.

*
In de biografie van Hazeu, die ik even terzijde heb gelegd om het interviewboek uit te lezen, wordt vermeld dat Toonder voor de bezetting op de Christelijk-Democratische Unie stemde en betrokken was bij de Jongeren Vredes Actie. Hoe groot deze betrokkenheid was wordt niet vermeld. De CDU was een voorloper van de Evangelische Volkspartij, maar dan uit Hervormde hoek, de partij is in 1946 opgegaan in de PvdA.

In het interviewboek zegt hij dat hij slechts een keer in zijn leven gestemd heeft, en wel op de SGP. Dichters liegen de waarheid.

Wat ik niet begrijp is hoe Toonder zo tekeer kon gaan tegen zijn zoon Onno, die als "rooie" een buitenbeentje was in een rechts nest. Hij was lid van de PvdA - juist de partij waarin de CDU is opgegaan dus. Hoe rechts Toonder dan is komt in het interviewboek niet aan de orde. CDU en JVA horen allesbehalve bij iemand die zich zo nadrukkelijk rechts noemt.
Afgebeeld is voorman Harm van Houten van de CDU.

*
Waar ik mij behoorlijk aan erger is de steeds terugkerende vraag over de gevoelens van Toonder. Dat hij daar niet bij kan vindt interviewer Robin Lutz belangrijk om vast te stellen. Als lezer heb ik met de gevoelens van Toonder niets meer te maken dan wat ik lees in zijn boeken. Wat betekent "niet bij je gevoel kunnen komen"? Misschien word ik wel extra boos omdat de uitdrukking mij bekend klinkt van mijn ontrouwe geliefde M., die het zo mooi van mij vond dat ik "bij mijn gevoel bleef" doordat ik wel trouw aan haar was. Deze dualiteit kan ik al helemaal niet accepteren. Ik laat het hier dan ook maar bij.

Terry Callier

Terry Callier is naar ik net verneem twee dagen geleden, 28 oktober, overleden.
De eerste keuze is niet moeilijk.

Ordinary Joe
Ik heb dit via een soulforum leren kennen in de begindagen van mijn ziekte, waardoor het nummer mij nog meer raakte (Graves werkt zwaar op de emoties). Dat komt dan goed uit nu.

Verder... onbegonnen werk

And I love her


Live with me, met Massive Attack


Look at me now

Welk morgenrood belooft het lot?

Is dit hilfloser Antifaschismus? Scholieren/studenten paraderen ter gelegenheid van de dag van het "neen" tegen het fascisme. Een meisje heeft demonstratief haar schoenen uitgelaten.
Misschien is de zwartgalligheid ongerechtvaardigd. Ik krijg het akelige gevoel beelden te zien van een stervende werkelijkheid. Weer steunt Duitsland de fascisten, zoals het in feite ook in de tot afscheiding gemaande republieken van Joegoslavië heeft gedaan. Is "links" in brede zin sterk genoeg om het fascisme te weerstaan i neen situatie waarin de aasgieren in het noorden Griekenland tot de status va neen IMF-protectoraat willen terugbrengen. "Links" is ook nog eens sterk verdeeld - de communisten staan apart evenals de anarchisten.

Paul Mason's verslag over de samenwerking tussen de nazi's van Chrysi avgi en de politie.

Een kameraad gaf hier een tijd geleden als commentaar dat het levensgevaarlijk zou zijn, revolutie in Griekenland. Ik vraag mij af of geen-revolutie inmiddels niet gevaarlijker is. De vraag: waar/wie is het transmissieriem in het noorden?

Dat gebeurt hier niet

Gouden Dageraad en Jobbik zijn gevaarlijk - het hedendaags fascisme verschilt echter in zoverre van hetzelfde verschijnsel van negentig jaar (en korter) geleden dat intussen de arbeidersbeweging gemarginaliseerd zoniet geheel overleden is. Een belangrijk verschil: het Hongaarse fascisme was een reactie op de radenrepubliek. Het Duitse fascisme/nazisme kwam op eveneens als reactie (de term "reactionair" komt niet uit het niets) op de revolutionaire strevingen na de Eerste Wereldoorlog. Italië - een vergelijkbaar verhaal, enzovoort.

Was het maar waar dat het "eerst als tragedie, dan als komedie" hier ook geldt. Maar de echte dreiging komt op de meeste plaatsen van bovenaf, waar ieder spoor van democratische gezindheid verdwenen is. Het monsterkabinet waarmee Nederland opgezadeld wordt dezer dagen is illustratief.
Is de verzetsbeweging die samengevat wordt onder de term "Occupy" een soort tegenbeweging? Wellicht. Maar niet in Nederland.

Sombere overwegingen op een sombere dag.

De getemde wildheid van een bos

Jan van Oort oftewel Jean Dulieu, de schepper van Paulus de Boskabouter, is in zijn tekeningen en verhalen geïnspireerd door het landschap van Terschelling. In de tijd van de poppenfilms (ik vond het niks, de radio spreekt meer tot de verbeelding en de boeken spraken weer hun eigen taal - voor de strips ben ik te jong, jawel..).
In de tijd van de poppenfilms was Van Oort in Baarn bij het Soesterbos gaan wonen.
Ik kan mij nog iets van een idee van verlatenheid en bos voorstellen bij die laatste omgeving. Ik heb een paar keer bij een oudtante in Soest gelogeerd en het bos in de omgeving leek eindeloos en stil. Tja, Nederland had krap tien miljoen inwoners en nog niet veel auto's. (Nu ik het opschrijf bedenk ik dat ik er - wie weet - Felix Ortt had kunnen zien lopen, die bij weer andere familie bekend was, maar ja...).

Marten Toonder is volgens zijn biografie in ieder geval wel door het Baarnse Bos geïnspireerd, met zijn Grote en Kleine Kom.
Ik ken de meertjes, alweer meer dan een kwarteeuw een schoonfamilieband met de omgeving hebbende. Het Baarnse Bos is voor mijn gevoel een uit de kluiten gewassen park waar heel veel honden worden uitgelaten. Maar dan, wat is nog bos in Nederland?
In de jaren dertig zal het best rustig zijn geweest.
De Grote Kom is inmiddels getemd met een beschoeiing en sinds dit jaar staat er een hek omheen. Ter compensatie zijn er twee trappen naar het water.
Is dit een omgeving waar men kabouters zou kunnen verwachten?
Staatsbosbeheer houdt de moed er in. Het was vanmiddag mooi herfstweer, aardig Kalverstraatje spelen in een bos dat ooit geheimzinnig geweest zal zijn.

Alle dansen....

Tweede keer voor zaal gedraaid. Ik kan het nog (we kunnen het nog). Ik moet eerlijk zeggen dat ik vanwege het Gezonde Volksgevoel dat ik soms bespeur in Nederland dit een waagstuk vond:

Strosse to stroma sou gia dhio [Maak je bed op voor twee], maar dit was de grootste hit in Nederland over 1965 en het kreeg iedereen enthousiast...
Het valt dan wel weer mee (en ik zou niet voor gezondvoelend publiek willen draaien).


Leuk dat deze nu op Youtube staat. Ik denk dat ik hiermee iets zeldzaams heb, en de knokploeg heeft het niet uit het raam gegooid.
Do re mi, Pristines


Amapola, Cliffters - Denemarkens antwoord op de Shadows.
Bijna geen bijzonder singletje dat ik heb staat niet ook op YT...

Het kapitaal en zijn bloedige geboorte

Het eerste deel van Das Kapital begint met het beschouwen van waarde en waar en gaat via de strijd om de lengte van de arbeidsdag naar het begin: hoe is de maatschappelijke verhouding die "kapitaal" genoemd wordt (in de wandeling "kapitalisme", dat valt tegenover socialisme of feodalisme te stellen) tot stand gekomen. Verdrijving, massamoord, roven van productiemiddelen - het creëren van een proletariaat. De waar "arbeidskracht" is niet spontaan uit het niets geboren, de oorspronkelijke accumulatie kan niet terzijde gelaten worden. De waar is niet altijd in de fabriek geweest. Het proletariaat komt uit de loop van een geweer: van degenen die het door mensen van hun productiemiddelen te scheiden tot stand brengen.

Is deze methode dialectisch? Men zou haar net zo goed rondweg deductief kunnen noemen. Niettemin:

Meine dialektische Methode ist der Grundlage nach von der Hegelschen nicht nur verschieden, sondern ihr direktes Gegenteil. Für Hegel ist der Denkprozeß, den er sogar unter dem Namen Idee in ein selbständiges Subjekt verwandelt, der Demiurg des wirklichen, das nur seine äußere Erscheinung bildet. Bei mir ist umgekehrt das Ideelle nichts andres als das im Menschenkopf umgesetzte und übersetzte Materielle.

(Uit het nawoord bij de tweede Duitse druk).
Vandaar dat de schrijver van het abstracte naar het historisch-concrete afdaalt...
Het is niet mijn bedoeling Marx' methode of presentatie ter discussie te stellen. Het als gegeven en onproblematisch beschouwen van levenstijd is een punt dat de latere Marx wel aan te rekenen valt.

Hoe nieuw of vernieuwend het inzicht dat het kapitaal om werkloosheid draait is en dit met terzijdestelling van de vraag hoe de verhouding tot stand is gekomen hoef ik eigenlijk niet zo nodig te weten.

Dubbele boterham met kaas - 5

Moed en overmoed bij het colporteren

Het colporteren van bladen hoort voor mijn gevoel bij uitstek bij de Rode Jaren Zeventig waar deze rubriek aan gewijd is. En eigenlijk vooral bij de eerste helft zelfs. Heb ik nog met de Nederlandse editie van República gevent, het door de arbeiders overgenomen blad dat oorspronkelijk van de aanhangers van Soares was, in Portugal? Het staat mij niet meer bij. Ik weet wel dat ik tegen de deviezenbepalingen in als luchtreiziger naar Portugal het grootste deel van de opbrengst meenam, verstopt in de etui van mijn scheerapparaat (natscheren zou ik nou juist in Portugal leren). Achteraf hoor ik dat dit de smokkelplek bij uitstek is en als “ze” zoeken zullen ze daar zeker kijken. Deviezenbepalingen en de mogelijkheid iets verstopt mee te voeren in het vliegtuig zijn beide verdwenen intussen. Ik schrik van het risico dat ik achteraf heb genomen – moed en onwetendheid liggen vaak dicht bij elkaar. Bij aankomst bleek de zelfbeherende krant net gesloten – de contrarevolutie sloeg op alle fronten toe. Ook dat nog.

Mijn eerste stappen op het colportagefront waren met het kortstondige weekblad Stadsfront dat beoogde een stem te geven aan de Amsterdamse buitenparlementaire oppositie, en dat naar ik achteraf vernam van de PSP afkomstig was. Je hield er vijftien cent per exemplaar aan over en dat was in 1970 nog iets, moet ik er beslist bij zeggen. In het uitgaansleven ging het blad aardig van de hand, nog iets wat men zich van latere tijden niet meer kan voorstellen. Onvergetelijke reactie van een meisje dat een slagje ouder was dan ik zelf en dat mij omstandig uitlegde dat het pas echt een leuk blad zou zijn als het buitenparlementaire opoesitie als ondertitel had. Aan uitleggen deed zij niet. Een van de speciale ontmoetingen.

De grootste inzet toonde ik voor de bladen waar ik zelf in schreef of die ik zelf uitgaf. Nee, de Vrije Socialist hoorde daar niet bij, ik ga er niet over uitweiden waarom ik het een oncolportabel blad vond. Voor het Biafra Bulletin heb ik mij buitengewoon ingezet, op een wijze die niet geheel aansloot bij de net opkomende Tweede Golf. Er diende zich een jonge vrouw in mijn blikveld aan en ik: “Deze mooie jongedame heeft vast nog niet het laatste Biafra Bulletin.” Meestal klopte dit en dan pakte zij haar portemonnee – in een klap gerehabiliteerd voor vijftig cent. Als gevraagd werd waarom het gelezen diende te worden kon ik antwoorden dat ik er in geschreven had. Dat gaf de doorslag. Ik kijk nu ik het opschrijf met bepaald niet lichte verwondering terug op deze inzet (voor seksegenoten had ik ook een indringende tekst die ik evenwel vergeten ben en waar ik dan ook niet met verbazing op terugzie). Biafra had gecapituleerd, ik was nog zo groen als gras – moed en inzet kan ik nu alleen nog maar aan krachten buiten mijzelf toeschrijven wat natuurlijk niet klopt. De Zaak gaf mij vleugels die ik mij niet meer kan voorstellen. Misschien is dat het verschil met de Vrije Socialist van 1972-74 – stond dit blad eigenlijk voor een Streven? Bij het uitventen van het Ierland Bulletin en de praktische voortzetting ervan, Repressie Revue, was ik mijn overmoed wel kwijt en ik denk er ook niet meer met een mengsel van vrolijkheid en schaamte aan terug.

En op het eind van het decennium werkte ik bij het Fort van Sjakoo, waar bladen verkocht werden waarvoor ik een enkele maal schreef juist tengevolge van het werken bij deze boekhandel. Dat was anders. Voor de volledigheid moet ik melden dat De AS als colportageblad voor mij niet aan de orde was, maar dat het wel een van de bestlopende bladen van Sjakoo was. Dat waren nog tijden…

Gedrilde driejarigen

In Chicago en Québec is de strijd tegen het opleggen van het "investeerder-in-jezelf"-idee op het onderwijs de afgelopen maanden gewonnen. Strijd die zolang het om een enkele plaatselijke overwinning gaat slechts voorlopig blijft omdat het tegen de tendens van kolonisering van tijd en dus van de mens zelf ingaat.

Onderwijs is geen "educatie" meer - een geleiden uit (de onwetendheid) maar inderdaad een plaatsaanwijzing in de maatschappij - onder. Dat het in het Nederlands zo heet mag toeval zijn, het is illustratief. Als antwoord op de vraag: kan democratisch onderwijs voortbestaan in een neoliberale maatschappij? kan een krachtig: neen! luiden.
De greep op de (jonge) mens kan niet vroeg genoeg ingesteld worden: in het vierde levensjaar dient eigenlijk al beslist te zijn hoe de kolonisering vormgegeven dient te worden.

Omdat "liberaal" en "liberalisme" hun namen aan negentiende-eeuwse vrijheidsstrijd ontlenen is de aanduiding "neoliberaal" bedrieglijk en leugenachtig. Neofeodaal is juister.

Schuldig consumeren

Refeodalisering, daarop komt het schuldenkapitalisme neer. Men wordt lijfeigene van de kapitaalsverhouding. Behartenswaardige woorden:

Ik, {Maurizio Lazzarato], heb de hypothese hernomen die Friedrich Nietzsche ontwikkelt: de fundamentele sociale relatie is niet de economische uitwisseling of de symbolische uitwisseling maar de relatie schuldenaar/kredietverstrekker. Een relatie die stoelt op vertrouwen, op de belofte waarbij de schuldenaar zich engageert om het krediet terug te betalen. Ik stel mezelf garant. Deze belofte die de toekomst engageert, speelt zich af in de toekomst, ligt in het hart van de kredietrelatie. Bepaalde middeleeuwse teksten verklaren het krediet als “diefstal van tijd”. Men zei toen dat de tijd aan God behoorde en dat de kredietverstrekkers dieven waren van de tijd van God. Vandaag behoort de tijd aan het kapitaal. Met het krediet doet men een voorkoop op de toekomst. Dit kan een positieve anticipatie zijn – dit was het geval voor de crisis -, maar vandaag is het een anticipatie die de toekomst volledig afsluit, met als enig perspectief de terugbetaling van de schuld. De crisis gaat verder, de groei is zwak, de schuldenberg vergroot. We zullen lange tijd geblokkeerd worden met deze “terugbetaling van tijd”. De terugbetaling van de schuld, is een toeëigening van tijd. En de tijd is het leven. (....)
Nochtans heeft het kapitalisme het oneindige in de economie geïntroduceerd. De consumptie is niet gericht op bevrediging maar wil je doen overschakelen op een nieuwe consumptie. Het is dus een frustratie. Je hebt nooit gedaan met consumeren, je hebt nooit gedaan met betalen van schuld…

Vertaling van een interview met Lazzarato.
Meer hierover.

De bedreiging van de wereldboom

Essenziekte, veroorzaakt door een schimmel genaamd Chalara fraxinea heeft negentig procent van de essen in Denemarken weggevaagd. In Nederland is de veroorzaker van de schimmel het afgelopen jaar aangeland, voor Groot-Brittannië is een invoerverbod voor essen afgekondigd. Zo'n bericht maakt ook duidelijk dat er enorm in bomen gehandeld wordt, er worden miljoenen essen ingevoerd in een jaar of tien. Op zich merkwaardig.

Yggdrasil, de wereldboom, is een es. Waarschijnlijk zal de boom niet uitsterven door deze schimmel die zo geholpen wordt door handel, maar hij zou schaarser kunnen worden - zoals de iep.
Overigens denk ik dat George Monbiot, via wie ik het nieuws over de ziekte vernomen heb, het Engelse ash blond verkeerd interpreteert. In het Nederlands heet het toch ook niet voor niets asblond? Om van het Frans blond cendré te zwijgen... [wat is dat toch een rare uitdrukking evengoed, want ik zwijg juist niet].

Witte port bestaat echt

De kwellende vraag bij Aan Betsij: bestaat witte port eigenlijk nog wel als gangbare drank? Welnu - het is niet-bedoelde reclame: het is de volmaakte drank voor een warme zomerdag, te drinken bij gezouten amandelen of patates frites. In Zuid-Europa drinkt men niet "zomaar", zoals in het noorden, eten hoort er altijd bij (of andersom).

Zomaar, zittend op de bosgrond, leunend tegen een boom is te achteloos. Ach, arme dichter - mijn medeleven...

En dan merk ik dat ik het gedicht hier nog nooit in extenso geplaatst heb, er alleen maar op zit te zinspelen regelmatig.
Voor betere tijden: François HaverSchmidt (Piet Paaltjens)

Aan Betsij

Het heugt mij als de dag van gistren. Op het mos
In hartverovrend achtelooze houding lag
Uw rijzige figuur, wijl de anderen het bosch
Langzaam doordwaalden. 't Was een vreeslijk heete dag.

Gij hield mijn veldflesch aan uw rozenlipjes, droog
Van 't lachen. Diep-gemoedlijk, als wen de avondklok
Door 't dal luidt, klonk het in uw keel. En zacht bewoog
Uw zoete strot zich op en neer bij elken slok.

Intusschen leunde ik schilderachtig op den tronk
Eens duizendjaargen eiks en vroeg mij heimlijk, wat
Voor smaak wel 't lot had, dat het aan een veldflesch schonk,
Wat droomend slechts mijn dichtermond genoten had.

O, ware 't noodlot niet alleen behept met koud
Verstand maar ook met warm gevoel, - uw poezle hand
Had plots de flesch, zoodra ze leeg was, door het woud
Gekeild, en op mijn lippen had uw mond gebrand.

Nu echter dronkt ge alleen de flesch leeg, onbewust,
Dat de inhoud nog al koppig was, - 't was witte port, -
En sloot uw loddrige oogjes dicht en sliept gerust. -
Nooit heb ik zóóveel tranen op één dag gestort.

Dagdromen in herinnering

Remember when, Bert Kaempfert Orch.
Nu wilde ik hieronder het gelijknamige maar andere nummer van de Four Tops plaatsen, maar neen... niet alles staat op YT (en ik ga het er niet op zetten). Van hetzelfde album:

John C. Stewart's Daydream believer, schitterend nummer van verkeerde "band" oorspronkelijk. Levi Stubbs weet van vodden een kostuum te maken (maar zoals gezegd, dit is op zich een mooi nummer)


Binnen twee minuten rond: I remember you, Frank Ifield

Miljoenen water-en-vuurverkoopsters en porders

Slavoj Žižek:

The emergence of an international protest movement without a coherent program is not an accident: it reflects a deeper crisis, one without an obvious solution. The situation is like that of psychoanalysis, where the patient knows the answer (his symptoms are such answers) but doesn't know the question. It is only through the patient work of analysis that the right questions emerge.

En dit is een Radio Jerewan-verhaal met de conclusie:

A German worker gets a job in Siberia. Aware that his mail will be intercepted and read by censors, he tells his friends:

"Let's establish a code: if a letter you receive from me is written in ordinary blue ink, it is true; if it is written in red ink, it is false."

After a month, his friends receive the first letter, written in blue ink:

"Everything is wonderful here: stores are full, food is abundant, apartments are large and properly heated, movie theatres show films from the West, there are many beautiful girls eager to have affairs - the only thing unavailable is red ink."

Does this not grasp our situation? In the West, we have all the freedoms we could want - the only thing missing is the "red ink." In other words, we feel free because we lack the very language to articulate our un-freedom.

Perhaps this, then, is the role of intellectuals: not to listen to the demands of the protesters and provide clear answers - the protesters themselves are the answers - but rather to pose the right questions. In other words, to give the protesters red ink.

"Vrijheid" is nooit een abstracte leuze voor mensen die er de straat voor opgaan, de barricaden voor beklimmen, staken of wat voor actie dan ook voeren. De bezettingsbeweging, meestal makkelijk Occupy genoemd kan toch alleen hiernaar streven. Beëindig het kapitalisme, daar ga je niet de straat voor op, zoiets breng je in de praktijk - het is geen eis waar "de overheid" of wie dan ook aan zal voldoen.
De eerste week op het Beursplein bracht zeker niet alleen voor mij het idee en gevoel van bevrijding met zich, dat met het nazomerweer verdween. Was er geen rode inkt?

De verontwaardigden van Italië, Tunesië en elders kwamen bijeen op de pleinen om te demonstreren - in de oorspronkelijke betekenis: te tonen - dat zij er waren, ook al verklaart "de economie", wat gelijk staat aan "de politiek" hen tot overbodig. Hoog opgeleid - waartoe? Zelfs het twenty years of schooling and they put you on the day shift is niet meer toepasselijk. De mens is overbodig geworden voor het kapitaal. Het is de diepstgaande contradictie in de hedendaagse maatschappelijke ordening. Žižek stelt het in navolging van de mij tot nu onbekende Jameson: het creëren van overbodige mensen is deel van het exploitatieproces dat bij het kapitaal van heden behoort. Er zijn nog consumenten nodig, maar geen producenten, en zelfs voor arbeidssimulatie is steeds minder ruimte. De consumptiegoederen worden niet meer gemaakt door degenen die geacht worden ze te consumeren. Consumptie en productie zijn op bepaald niveau identiek maar dit zal nooit erkend worden door degenen die het bestuur vormen van het politiek-economische stelsel.

In 1906 werd in de Rotterdamse haven gestaakt tegen de invoering van elevatoren. Deze machines zouden een hoop "traditionele" haven-/scheepswerkzaamheden overbodig maken: laden, stuwen, aanhaken, meten, wegen - de beroepen die ik tegenkwam bij genealogisch onderzoek naar mijn eigen voorgeslacht. De staking kwam op voor de morele economie van het arbeidersbestaan. De "modernen" - de sociaal-democraten - steunden de bazen, want machines zijn modern. De machines hebben gewonnen. De porder (meestal porster) gaat niet meer de huizen af, iedereen heeft een wekker in een of andere vorm. De lantaarnopsteker is verdwenen. Iedereen heeft een eigen gasfornuis, water-en-vuur is geen nering meer.

De pleinen zijn gevuld met korenwegers, lantaarnopstekers, porders en water-en-vuurvrouwtjes (zo heet het echt! mijn opoe was er een), ze hebben de tijd, het betaalde werk is er niet meer. Er is genoeg te doen, al was het maar in de vorm van van herverdeling van het nog bestaande "werk" - nog niet zo lang geleden kwam ik er achter dat het beginselprogram van de PvdA om een vijfurige werkdag vraagt - een eis die op geen enkele manier ter sprake gebracht wordt. Het kwellen van zoveel mogelijk mensen die zich overbodig moeten voelen heeft voorrang.
"Jullie vinden het misschien niet prettig, maar wij leven".

Nu de eisen nog...

Teilen

Mijn vader heeft één keer gevist aan de wal van de Amstel, en hij ving tot zijn schrik een paling. Die heeft een week of zo rondgezwommen in de teil, hij was te teerhartig om het beest te doden voor consumptie. En na die week moest de teil toch echt weer gebruikt worden als bad. De paling werd weer losgelaten in de rivier voor de deur.

Een vreemde gewaarwording - hier heb ik in gebaad, zaterdagavond, in de zitkamer, elders was geen ruimte. Frisgewassen en wel luisteren naar de zaterdagavondradio, het fascinerende groene oog, Plein 8 uur 13, Showboot. De volgorde weet ik niet meer, de programma's wisselden elkaar waarschijnlijk af, AVRO en VARA.
De teil verhuisde mee van de Weesperzijde naar de Javastraat, maar een eindje verderop, waar lijn 10 de hoek omreed, was het badhuis. Daar kon de wekelijkse grote wasbeurt plaatsvinden. De teil werd niet meer als bad gebruikt, nu alleen nog voor de was. Tot in eenzelfde jaar een keukenkast verbouwd werd tot douche, piepklein, en er een wasserette in de straat opdook. 1962, die zaak is er als een van de zeer weinige nog. De teil raakte in onbruik. Er bleken wel eens vogels in te nestelen. Bijna vijftig jaar heeft hij daar aan de muur gehangen, met zijn geschiedenis en zijn gebrek aan toepassing.

Bij het leegmaken van mijn ouderlijk huis vorig jaar heb ik hem naar de caravan verhuisd, waar hij nog steeds werkeloos stond - tot vorige week. Om zijn lange bestaan weer een eervolle bestemming te geven heb ik hem gevuld met aarde, er bollen in geplant, een stek van een ligusterhaag (ik vrees dat het niets wordt met die stek, maar men weet nooit) en een vlinderplantestek. Voor begieten hoef ik er niet naar om te kijken, kan alleen maar hopen dat het regenwater voldoende naar beneden zakt in de bewezen waterbestendige houder.

Een dergelijke teil duikt op in dit met mooi ingehouden boosheid geschreven verhaal. Het roept bij mij meteen de vragen op over mijn Rotterdamse overgrootvader die in de haven werkte, zoals mijn Amsterdamse als los werkman in de Amsterdamse. Nu ik het opschrijf bedenk ik dat er nog twee moeten zijn waar ik al helemaal niets van weet. Dat dagloner in de haven een onzeker bestaan was weet ik van verhalen van mijn oma. Het vaste inkomen voorzover je daar van kon spreken kwam van het water-en-vuurhandeltje van mijn overoma. Een verdwenen wereld, maar hoezeer verdwenen? Hierover morgen meer.

Sterrenstof verwacht de bonk op de deur

De persoonlijke noot: ik weet wat het is - de politie met zes auto's in de straat, in het holst van de nacht een commando dat de trap opstormt en de bonk op de deur. Ik kan geen lopen op de trap verdragen. Nou is het makkelijk gemaakt door de knokploeg van de zogenaamde woonstichting DeKey die mij - twintig jaar later - van mijn woning geslagen hebben. Geen trap meer waar ze op zullen stormen, dat heb ik in definitieve vorm gehad.
PTSD, het zal wel.

*
Leah-Lynn Plante is een anarchiste op wie gejaagd wordt sinds het voorjaar van dit jaar. Een grand jury die in maart is samengesteld onderzoekt zogenaamd wie verantwoordelijk is voor "vernielingen" aangericht op 1 mei jongstleden in Seattle. Hiervoor worden tamelijk willekeurig mensen opgepakt. Misschien heb ik haar als eerste uitgekozen vanwege haar meer dan aandoenlijke voorkomen, het is een willekeurige keuze uit drie. De anderen komen nog aan de orde.

Hier is haar verklaring over arrestatie en vervolging.
Twee sites gewijd aan haar zaak.
De site betreffende de anarchistenjacht aan de VS-westkust in het algemeen.
Verslag van de "rechtszitting".

Een zekere overzichtelijkheid en eenheid lijkt mij gewenst in de solidariteitsactie, maar wie ben ik dat ik het zeg.

Aanvulling

Deze onoverzichtelijkheid is zo groot dat het bericht dat Plante is vrijgelaten op de dag waarop dit bericht geplaatst is een paar dagen later wordt vrijgegeven.

Herfstbeeld 2012 - 2

Onder een boom aan een Amsterdamse gracht, in een informeel tuintje

Microkosmos

De film Microcosmos nu op YT.

Afgelopen week bij spitwerk in mijn tuin viel het mij op hoe weinig kruip- en wriemelgedierte ik tegenkwam. Een paar wormen en een vertegenwoordiger v/m van een duizendpootsoort die niet zo gewoon was voor mij, in de grond.
Ik vrees dat insecticiden ook hun verwoestende werk doen waar ze niet gebruikt laat staan uitgenodigd zijn. Toen ik als tiener tuinierde struikelde ik als het ware over de torren en andere insecten. Sprinkhanen - maar een van gezien, in huis nota bene, dit jaar.
Oktober is misschien al te laat voor veel insecten.

Enfin, natuurlijk is deze film pas echt te smaken op het grote witte doek...

Over Foer's Dieren eten

Peter Singer heeft mij van de gedachte afgeholpen dat het eten van planten op hetzelfde neerkomt als "vlees" eten. Het is een aantal jaren mijn spijtige verweer tegen het vegetarisme geweest: omdat het niet piep of tok zegt en niet gilt van de pijn, mag het dan wel? Bovendien was er het nooit herhaalde onderzoek van een Sowjetgeleerde naar het geheime leven der planten - iedereen van zekere leeftijd kent de titel van de lp van Stevie Wonder - dat planten gelijk leek te stellen aan dieren. Als dit inderdaad zo is dan kun je net zo goed wel dieren eten.

Peter Singer heeft mij overtuigd dat planten bij gebrek aan centraal zenuwstelsel geen pijn kunnen voelen. Nader nadenken leert dat individualiteit voor de meeste planten een betrekkelijk begrip is.
Pro mens pro dier zoals de beroerde, kruiperige titel was van Animal liberation in het Nederlands destijds, overtuigde mij. Ik ben geen consequent vegetariër geworden - voor mijn schoonouders bijvoorbeeld gaat het om iets ongelooflijks, eten zonder "vlees". We laten het maar zo voor de lieve vrede. (Paradoxale zin).

*
Bij Jonathan Safran Foer is er geen ontsnappen aan wat rekkelijkheid ten aanzien van vegetarisme betreft. Meer dan 99% van het dierlijk voedsel op uw bord komt uit de massavernietigingsindustrie die veeteelt of visserij heet dezer dagen. Vermoedelijk gelden deze cijfers speciaal voor de VS en weet Wakker Dier met de bovenstaande video wat het stelt, dat de kiloknaller gemeden dient te worden. Wakker Dier roept niet op tot vegetarisme. Foer eigenlijk ook niet. Het is wel zijn keuze. Hij ziet wel iets in "reformisme" zoals ik het ooit genoemd heb: kleinschaliger veeteelt waarin de individualiteit van de dieren (h)erkend wordt. Nu is het "landbouwhuisdier" een gestandaardiseerde eenheid voor de productie van vlees. De omslag naar het behandelen van andere levende wezens als doden, als "dood materiaal" heeft razendsnel plaatsgevonden - een halve eeuw. Het belooft eigenlijk niet veel goeds.

*
Charles Mann's 1491 wijst er op dat de ziekten die Europeanen als vanzelfsprekend en overkomelijk beschouwen overgesprongen zijn van (landbouw)huisdieren. De bewoners van Amerika, die andere dieren hielden, hadden geen lichamelijk verweer - een eenvoudige verkoudheid kon al dodelijk zijn.
Maar lang niet alle overspringende ziekten zijn zo alledaags als verkoudheid. De "Spaanse griep" die op het einde van de Grote Oorlog meer slachtoffers eiste dan de oorlog zelf was overgesprongen. Zij heet "Spaans" omdat alleen de Spaans(talig)e pers er vrijelijk over kon schrijven in de oorlogsdagen. Een andere truc dan de racistische draai die de Nederlandse media aan de varkensgriep van 2009 gaven door deze "Mexicaanse griep" te gaan noemen. Zij manifesteerde zich voor het eerst bij een strontmeer bij een enorme varkens"verwerkings"fabriek van Smithfield, dankzij NAFTA uitgeweken naar Mexico. In een land waar meer varkens dan mensen wonen moet het opiniemanagement bij voorbaat geen verband leggen tussen varkens en griep - Mexicanen zijn bruin en gebruiken vast geen piemelverfrisser, dus "Mexicaanse griep".

Van die H1N1 zijn we voorshands nog niet af als mensen, waarschuwt Foer - of je het virus nu een misleidende naam geeft of niet.

*

De naam van Peter Singer moet ik wel consequent voluit schrijven nu Foer er op wijst dat Isaac Bashevis Singer een uitgesproken diervriendelijk schrijver is. Nog een naam die ik (in dit verband) niet kende: Wendell Berry.

*

De mensen kijken alleen naar het moment voor de dood. Ik wil dat ze naar het hele leven van het dier kijken. Als ik moest kiezen tussen de wetenschap dat op het moment van mijn dood mijn keel wordt doorgesneden, wat misschien drie minuten duurt, en een leven van zes weken vol pijn, zou ik waarschijnlijk kiezen voor die doorgesneden keel zonder die zes weken.

Een citaat van iemand die als "de laatste pluimveehouder" wordt aangeduid in Dieren eten. Foer beklemtoont ook dat de batterijkip (-kalkoen enz.) geen echte kippen meer zijn, maar levende aanstaande producten, niet in staat om nog rechtop te lopen ("plofkip" heet het nu in het Nederlands) of zich voort te planten.
Consequentie van het vereenzelvigen van levende wezens met geld en dus met winst, het enige dat van belang geacht wordt onder het kapitaal. Deze fundamentele kritiek levert Foer evenwel niet, wat dat betreft is zijn boek een geschikt welkomstgeschenk voor de Partij voor de Dieren (dat was het een tijdje). De Kamerleden van de PvdD zouden zich evenwel het bovengegeven citaat hebben mogen aantrekken bij de volstrekt contraproductieve "discussie" over verdoofd ritueel slachten.

De zwarte godheid

Een keer, in een nacht in 1972, kondigde Tony Allan een Franse plaat aan, een gesproken-woord-nummer, het verslag van een astronaut die op een door hem bezochte planeet God ontmoet had. Meer hierover zou hij onthullen in een persconferentie na terugkeer.
"Is God volmaakt?" Jazeker, God is volmaakt.
"Is God aardig." God is heel lief.
"Is God mooi?"God is heel mooi.
Tot slot moet hij nog iets kwijt dat in de vragen niet aan de orde is gekomen en dat toch niet geheel onbelangrijk is.
"Elle est noire."
Een deel van het verhaal is mij bijgebleven doordat Tony het verhaal eerst in het Engels weergaf alvorens de plaat te draaien. twee keer het verhaal achter elkaar dus.

Op welke planeet de astronaut geweest is ben ik vergeten, hoe zo'n ontmoeting zou kunnen plaatsvinden zonder volkomen contact met de aarde, hoe überhaupt een interplanetair retourtje zou kunnen worden uitgevoerd door een enkele astronaut - goed, men kan het verhaal als een Witz afdoen - eentje die ouder is dan het plaatje dat slechts een enkele keer gedraaid is op RNI, waarbij Le Monde zich hier een jaar vergist met de maanlanding.

Als er niet een het menselijk organisme slopende snelheid ontwikkeld wordt voor zo'n interplanetaire reis duurt deze jaren en jaren. De astronaut heeft nogal wat op te potten voor zijn verhaal.

Een neurochirurg ligt een week in coma. Zijn cortex is uitgevallen. Hij ontwaakt evenwel en meldt waar hij intussen geweest is: in de wolken, in de duisternis, in onvoorwaardelijke liefde en meer. Hij acht "de hemel" bewezen.

Zijn verslag in het gelinkte verhaal geeft geen beeld over hoe lang zijn droombeeld duurde (anders kan ik het toch niet noemen). En bij de dood is de tijd opgeheven voor de voorheen levende, zeker, maar deze beelden hebben een tijdsdimensie. Of zij een week vullen lijkt mij twijfelachtig. Hoe dan ook, als er iets bewezen is, is dit dat droomleven bij een enkel doorwerken van de hersenstam mogelijk is. Ik beroep mij hiervoor mede op eigen ondervinding, en dan niet eens op een bijna-doodervaring.

Dus dromen met de hersenstam nog in werking kan niet uitgesloten worden. Daarnaast dunkt mij dat de herinnerde stemmingen, beelden en geluiden ook opgedaan kunnen zijn in de andere tijdsdimensie van de droom bij een zich herstellende cortex. In een droom kan heel veel gebeuren in heel weinig tijd.
De vraag of bewustzijn los kan staan van de hersenen is weer een andere en heeft principieel niet met zoiets als "de hemel" te maken.
Ik lijk wel een scepticus. Dat ben ik niet. Ik wens wel overtuigd te worden, en het onderhavige stuk slaagt niet in mijn verzoek, en ik vraag mij af of het boek van Eben Alexander wel aan die taak zou voldoen.

Misverstandje

Tijd voor een portie Northern op een kille regenherfstdag


Just look what you've done, in ieder geval mijn dierbaarste Brenda Hollowaynummer


Maakt mij niet uit of ik hem al eens eerder gepost heb, hij is "bloody brilliant" om Russ Winstanley eens te citeren: Just a little misunderstanding, Contours


Earthquake, Roy Hamilton

Terrasgedachten

Op een van de niet zo talrijke mooie dagen van de afgelopen zomer zat ik op een terras verbonden aan het gebouw waar ik geboren ben, het Wilhelminagasthuis. Mijn moeder vertelde mij een paar jaar geleden dat zij er met de tram naar toegegaan was om mij geboren te laten worden, vanaf de Nieuwendijk. Het riep vragen op die ik niet meer kan stellen, in eerste instantie verbaasde mij die tram. Zij zal wel een zitplaats gehad hebben vanaf halte Martelaarsgracht. Was zij alleen? Zij zei niets over de aanwezigheid van een ander - mijn vader, haar moeder,... Ik had kunnen vragen: was het lijn 1 of lijn 2, de laatste stopt(e) dichterbij.

Kinderen, wil ik maar zeggen, zijn hier van oudsher op hun plaats, ook nu het een terras heeft, dit wil nog wel eens anders zijn. Er is ook speel- en stoeigelegenheid. Een meisje van een jaar of zes, zeven was druk bezig, soms met haar kleine broertje, soms alleen. Waarmee je bezig bent op een terras met speelgelegenheid. Zij droeg een zogeheten tanktopje waarvan de bandjes wel eens naar beneden gleden en dan - niets onthulden. Over niet eens zoveel jaren zal het zichzelf ongeveer ophouden, maar dan speelt zij waarschijnlijk niet meer druk op een terras terwijl haar volwassen metgezellen ernstig drinken.

Het onthullen van de borsten die het spelende meisje niet had riepen bij mij vragen op over wat men kan bedoelen met seksualisering van jonge kinderen. Bij volgroeide vrouwen/meisjes is een tanktop bepaald door wat het niet onthult. Is het ook bepaald door wat het zou kunnen onthullen? Het meisje op het terras hoefde niet terechtgewezen te worden, gesteld dat haar ouders (metgezellen) zich er mee bezig hielden.

Het is een bijna clichéachtig verhaal: de "seksualisering" van "de maatschappij". Het is het soort maatschappijkritiek waar door "seks" geobsedeerde zich noemende christenen feministes van bepaalde strekking ontmoeten. Begin mij niet over tuinbroeken - ik weet net te goed uit eigen ervaring dat erotiek en tuinbroek uitstekend samen kunnen gaan en erotiek en seksualiteit hebben met elkaar te maken, maar niet per se. Een blote vrouw op een reclamebord is geen teken van "seksualisering", het is commerciële exploitatie van een vrouwenlichaam. Eventueel van "het" vrouwenlichaam in het algemeen - maar seksualisering is het niet.
Om de eenvoudige reden dat kleding of ontkleding niet zomaar een uitnodiging tot "seksualiteit" inhoudt.

Vrouwelijke deejays zijn nog steeds schaars en als ik dit hoor en lees zou ik kunnen concluderen dat daar redenen toe zijn. Liz Kershaw werd lastig gevallen terwijl zij aan het presenteren was en haar wordt nu door fijne mannelijke collega's van toen te verstaan gegeven dat zij niet zo kinderachtig moet zijn, of dat zij liegt. Ik ga hierover geen links geven, ik meen dat dit stuk de verwijzingen wel geeft. Het stelt tevens de blijkbaar niet voor de hand liggende vraag waar het idee vandaankomt dat je ergens om vraagt als je ergens niet om vraagt.

Met de vraag die de schrijver bij Libcom stelt weet ik geen raad - streven naar een maatschappij waarin verkrachting niet meer voorkomt. Een mooi idee, maar komt men dan in laatste instantie niet uit bij waar Tolstoj tenslotte terechtkwam, getuige zijn Beschouwing over het huwelijk of de Kreutzersonate: alle vleselijke gemeenschap is geweld? Het stuk eindigt waar het zou moeten beginnen.
Omdat ik ook geen antwoord heb eindig ik hier.

Herfstbeeld 2012 - 1

De kikker die via de tuit van de gieter in het gras belandde wist zich na enig nadenken uit de voeten te maken naar de sloot. Wedergeboorte, traumatische ervaring - of wacht, een amfibie wordt natuurlijk niet zoals een zoogdier rechtstreeks uit een vrouw geboren - hoe het dier in de gieter terechtgekomen is kan ik bedenken - wat zijn of haar lot geweest was als ik deze niet gebruikt had weet ik niet.

Een ander liet zich knippen in het gras. Het contrast met het blaadje helpt.

De dosis slaappillen die geen overdosis bleek

Dingen die men, ik althans, niet wil horen, vreemd is dat - Marten Toonder heeft een zelfmoordpoging overleefd en heeft na opname in een bejaardenhuis daar alsnog "iets" met iemand gehad. Maar ja, het hoort bij een biografie. Het zou opmerkelijk zijn geweest als Toonder zich bij het illustere gezelschap, aangevoerd door Paaltjens, gevoegd zou hebben, goed voor een nieuwe druk van Jeroen Brouwers' standaardwerk wellicht. Ach, dit klinkt bijna ironisch.

Terugkomend, op die zonnige februaridag, van de uitvaart van mijn moeder, ben ik bij een boekhandel aan het Oosterpark binnengestapt, waar ik een interviewboek van/met Toonder gekocht heb. Ik had het in een slag moeten uitlezen, het is er niet van gekomen en nu weet ik niet eens meer waar het is - alleen dat het niet ter verbranding mijn raam uitgegooid is. Het trof mij dat hij een zoon "die rooie" noemde omdat die zomaar van de PvdA was, en zo waren ze niet in huize Toonder. Het viel niet mee om dit te vernemen.
Die boekhandel bestaat al een jaar niet meer. Het café in Oost waar wij neerstreken zal ik niet meer aandoen. Dit terzijde als eigen kanttekeningen, met uw welnemen.

Er zijn zoveel vragen rond Toonder die tevens mijn eigen leven raken - de rol van Waling Dijkstra met name, oprichter van een tekenfilmstudio in Leeuwarden (waar ik hem uitdrukkelijk niet van ken) - van wie enkele manuscripten wel mijn raam uitgesmeten zijn. Ik vrees deze biografie en weet haar tot mij te moeten nemen.

Diego Garcia

Cassya

Nooit de vijand vetmesten

Het is het citaat van "socialist" Awolowo, minister voor de junta in Lagos, zoals geciteerd door Achebe. Als Achebe zich beklaagt over middelmatigheid in de politiek (en overal, het is de norm) hoeft hij het echt niet alleen over Nigeria te hebben.

Beschouwing over de toekomst van de geschiedschrijving over Biafra.

Chagossianen zien u aan

Verhaal en serie fotoportretten van Chagossianen Chagossians in linkerbalk] en affiche van tentoonstelling in Londen deze maand, oktober 2012.

De Socialistische Eenheidspartij Nederland en de bonk op de deur

De wederwaardigheden van de Nederlandse politiek laat ik hier in het algemeen buiten beschouwing. Misschien ten onrechte - ik richt mij het liefst op nieuws waar kansen op bevrijding in verscholen liggen, ondanks of naast oorlogsgeweld en onderdrukking.
De Nederlandse oorlog is met Nederlandse gluiperigheid omkleed. "Afghaanse politiemensen worden opgeleid".
De onderdrukking wordt op dezelfde wijze botgevierd: u heeft maar huiszoeking te accepteren want "het draagvlak" onder de uitkering, de solidariteit, het vertrouwen in de overheid... Zoals mijn onvergetelijke makker Waling over Nederland zei: "Slaan mag niet, jennen wel." Tot er wel geslagen dreigt te mogen worden.

Zowel de Afghaanse oorlog (zoals eerder "de humanitaire interventie voor Kosovo") als de onbeperkte huiszoeking worden gesteund door het fusieproduct van Politieke Partij Radikalen, Pacifistisch-Socialistische Partij, Communistische Partij van Nederland en Evangelische Volkspartij, in gezamenlijkheid GroenLinks geheten. De vorige lijstaanvoerster hield het na een paar maanden voor gezien in 2010, haar opvolgster die de ingezette "liberale" lijn voortzette is weggejaagd, drie weken na de verkiezingen. Maar dat is het ergste niet. De behoefte om op D66 te lijken, zoals Willem Schinkel zo krachtig observeert ten aanzien van de Nederlandse partijen (met SGP en PvdD als uitzonderingen op de flanken) maakt GroenLinks tot een ontkenning van waar ooit de vier fusiepartijen, met alle verschillen onderling wellicht, voor zouden hebben gestaan.

*
Bij het kennismaken en de eerste blik in haar ogen herkende ik haar als lief. Om verliefd op te zijn? Zo was het niet per se wellicht, maar samenwerking en omgang waren binnen de kortste keren intensief en na een ronde langs cafés op een avond en nog een borrel bij haar thuis en intense persoonlijke gesprekken zei zij dat zij wilde dat ik bij haar bleef slapen.

Ik vatte het letterlijk op en ging ordentelijk naar de enige kraan in het negentiende-eeuwse huis om mijn tanden te poetsen. Er stond een bekertje met een stuk of zeven tandenborstels. Besmuikt vroeg ik welke ik eventueel kon gebruiken. Ze lachte. "Ze zijn allemaal van mij hoor, ik doe dit om controleurs van de bijstand dwars te zitten."

Mijn verliefdheid gaf mij vleugels in de volgende dagen. Zij had een affiche hangen waarop stond "Jongens denken altijd meteen dat ze verkering hebben". Het gangbare beeld is geloof ik juist andersom maar ik wist in ieder geval dat ons geen toekomst wachtte. De vleugels die ik nodig had om mij niet aan haar te binden - ik had ze in die dagen.

*
Mijn vrouwelijke kameraad van toen is uit mijn blikveld verdwenen, al snel zelfs. Zij werd een welgekoesterde herinnering.
Maar er is het wereldwijde web dat mij de mogelijkheid biedt te zien wat er van haar geworden is.
Zij is kaderlid van/bij GroenLinks.
Ik hoef niet te weten hoe zij denkt over de steun van die partij aan de tandenborsteltellers.
Eigenlijk heb ik hiermee meer dan genoeg gezegd.

Of ik van je houd - ja hoor

Dit weekeinde overleden: Frank Wilson, zanger van wat ik het meest overschatte Northern Soulnummer aller tijden zou noemen, maar ik doe hem tekort als ik het daarbij laat.


Up the ladder to the roof, Supremes - eindelijk verlost van Ross, productie van Frank Wilson


De aankondiging door Paul May - die zich later zou bewijzen als souljock -, de eerste keer dat ik het hoorde, staat in mijn geheugen gegrift.
Nathan Jones, Supremes


Whole lot of shakin' in my heart, Miracles


Do I love you - indeed I do, Chris Clark live met Mabel John en Brenda Holloway (?)

Het carillon vanaf het duin

De Hervormde Dorpskerk van Sassenheim staat op het enige duin dat in de omgeving voor afgraving gespaard is gebleven. Het carillon geeft dezer dagen muziekjes af die op zijn minst verbazing mogen wekken.

Itsy bitsy teenie weenie yellow polkadot bikini, Brian Hyland
Zat laatst in mijn hoofd, weet nu waarom...


Chariots of fire, Vangelis

Het spook van de halve opkomende zon

Sacralising History - Biafra as a Religion door Oluwatoyin Vincent Adepoju betoogt dat de herinnering aan "Biafra" religieuze (godsdienstige) trekken heeft die doen denken aan de Abrahamische godsdiensten. Het gaat nogal ver voor mijn gevoel, ook deze benadering heeft esoterische trekken. Eschatologische trekken had "Biafra" misschien wel, het wordt hier zeker ook tot uitdrukking gebracht.

Maar dit alles staat ver van mijn eigen betrokkenheid, al heeft die voor mijn part ook tot een eschatologische visie geleid, zij het een geheel andere. Ik schort mijn oordeel verder op tot na ontvangst en lezen van Achebe en het afgebeelde boek, alsof ik niet genoeg te doen heb...

Een Syrisch Sarajewo?

De BBC, het enige (dubbele) televisiestation dat ik volg, heeft de (on)hebbelijkheid regelmatig net te doen alsof er nieuws heet van de naald is uit Syrië. Het gaat dan om zorgvuldig geregisseerde beelden die chaos moeten suggereren en de ondertoon is altijd hoe vreselijk het regime is. William Hague wil dit nog wel eens extra beklemtonen en Amnesty International werkt mee in het koor met huilen over "het regime".

Nederlandse media ontgaan mij, ik verneem er slechts indirect van. Ik begrijp dat oud-Waarheidcollega Harald Doornbos vooral de trom roert en ook hier weer weet wat voor verschrikkelijk regime er in Damascus zit. Ook uit de tweede hand weet ik dat hij zich trots heeft laten kieken naast het lijk van Moammar Gadhafi, natuurlijk ook iemand die er een verschrikkelijk regime op nahield. Wat er niet bij gezegd wordt, door BBC, Doornbos en andere handelaren in Ideologisch Verantwoorde Haatboodschappen is dat wat er in de plaats komt van de verschrikkelijke regimes alleen maar erger is. In Syrië heb ik te vaak gehoord van mensen dat "het regime" weliswaar verschrikkelijk is, maar dat er niets goeds te verwachten is als alternatief, dat alleen gevaarlijk voor "de minderheden" kan zijn - Syrië is een mozaiek van minderheden waarvan de soennitische Arabieren het grootste part vormen - degenen die nu zo toegejuicht worden door BBC en Doornbos. Er wordt nooit bij gezegd dat de legertop in Syrië ook in doorsnee uit Soennitische Arabieren bestaat en dat het baathistische bewind juist angstvallig op de verdeling van posities over de diverse groepen let(te).

In Libië noch in Syrië is iets aan de gang wat op een vreedzame omwenteling lijkt, zoals Tunesië en tot op zekere hoogte Egypte (het wordt gemakkelijk vergeten hoeveel gebouwen van het regime bestormd en in brand gestoken zijn begin vorig jaar, de omwenteling was niet zo vreedzaam als zij achteraf lijkt). Het belangrijkste motief van de machthebbers in het Noorden - voorzover hun een verstandig motief aan te rekenen valt - is het destabiliseren van koloniale maaksels die zij hebben achtergelaten na het opbreken van het Osmaanse Rijk (zie op de kaart hoe Libië en Syrië gevormd zijn door strepen in het woestijnzand te trekken). Verdeel en heers verder - waartoe, dat is men misschien al vergeten, rationaliteit is er niet achter te zoeken.

Wacht Syrië nu (evenals Iran) op een Golf-van-Tonkinsmoes voor een invasie, in het geval van Syrië wellicht van NAVO-lid Turkije, dat mij dunkt twee jaar geleden toch een echt Golf-van-Tonkin"incident" heeft meegemaakt met de Mavi Marmara?
Het klinkt er naar van wel. En in de metropolen wordt er geen ogenblik geaarzeld "het verschrikkelijke regime" verantwoordelijk te stellen voor mortiergranaten die op Turkse bodem vallen. Zo groot is de dankbaarheid voor het opgeven van de Syrische aanspraken op Hatay (en, stilzwijgend, de Golan).

Misschien is het onjuist rationeel gedrag te verwachten van Moskou, Peking of Teheran, maar een derde wereldoorlog om Syrië zie ik op de een of andere manier niet. Het Rijk loopt zich stuk, ten koste van duizenden, zoniet miljoenen mensenlevens en zonder rationaliteit. Als de VS-hegemonie afgelost moet worden is het voor landen die een echt verleden met zich meedragen - dus precies Rusland, China en Perzië zaak de dolle jonge hond zich te laten kapotvechten tegen zo goed als niemand. Als Iran wordt aangevallen is het misschien weer anders. Syrië zal net als Irak en Libië vernietigd kunnen worden.

Inmiddels pleng ik wat droge tranen om Aleppo en zijn veelkleurige inwoners - de straten wekken wel een Eerste-Wereldoorlogindruk. Deze stad ken ik, een beetje, wanneer kent men een stad, maar genoeg om treurig te zijn en bezorgd om degenen die ik er ontmoet heb.

Echt en demonstratief flauwvallen in verband met Cambodja

De verwording van Cambodja van wat een vreedzaam koninkrijk van hoofdzakelijk kleine boeren werd genoemd tot prolétarisation à outrance zoals Jacques Ellul het noemde (dit was nog in verband met de "Rode Khmer") is een verhaal van intense treurnis. Van gesloten massastrafkamp tot - eigenlijk nog steeds gesloten massastrafkamp, maar dan niet meer "rood" maar in naam van "vrijhandel" en "markteconomie". Vreemde gewaarwording om die ongelooflijke t-shirts in de vierentwintiguurssupermarkt te zien in de VS: "Proud to be American" met die vlag er op, en het is dan "Made in Cambodia" of - vergelijkbaar - "Made in Haiti".

Een over het hoofd (door mij wel in ieder geval) gezien persbericht van bijna een jaar geleden: textielarbeidsters vallen massaal flauw van insecticide die in hun werkruimte gespoten is. In februari dit jaar is er een volkstribunaal gehouden over de wantoestanden in de kledingindustrie in Cambodja. Onopgemerkt voorbijgegaan.
In november vorig jaar zijn er flauwvalacties voor vestigingen van zeker Zweeds concern georganiseerd, acties die onlangs hervat zijn in Europa. De Nederlandse versie is vormgegeven op een manier die wellicht op een verkeerde wijze aandacht trekt.

Khmerization, een weblog om te volgen met betrekking tot Cambodja.

Traditioneel Engeland

Hobsbawm heeft voorbeelden bijeengebracht over overoude tradities die zo'n beetje onder onze ogen zijn uitgevonden - The invention of tradition. Denk niet dat Nederland, dat een spijkerharde traditie onderhoudt van traditieloosheid, daar niet aan lijdt. De brabbelende zwarte knecht van Sint Nicolaas is zo'n recente uitvinding die papieren meekrijgt alsof hij teruggaat naar voorchristelijke tijden, en wie hier vraagtekens bij stelt kan in elkaar gebeukt en gearresteerd worden.

Een paar weken geleden heb ik geen dronken scènes waargenomen in Loughborough, misschien kwam het doordat ik het zelf niet laat maakte. De vorige keer had ik een logement in het stadje zelf, maar nu verbleef ik op de campus en dit bracht een flinke wandeling met zich mee (vooral als je de eerste keer verdwaalt). Maar de vraag die ik mij al langer stel en die ik vier jaar geleden daar besproken heb speelde wel door mijn hoofd. Hoe kan een land voor preuts en terughoudend doorgaan en intussen wel de dames de minirok en de hotpants ingekregen hebben? Het klopt gewoon niet.

Hobsbawm wijst er op dat er niets traditioneel in Engeland (of Groot-Brittannië) is. Het zou ook paradoxaal zijn. De pruiken van de rechters, de huizen met tuintjes, het "buitenleven", het is allemaal recent en met het etiket traditioneel toegerust. De minirok nadert de vijftig, punk is inmiddels vijfendertig en beide kunnen intussen als traditie worden weggezet. Het heeft zich in ieder geval voor mijn ogen afgespeeld.

Eric Hobsbawm - nu echt...

Deze keer is het toch echt waar: vanochtend 1 oktober 2012 is Eric Hobsbawm overleden.
Zijn anti-anarchisme volgens de partijlijn bedekken we met de mantel der liefde.
Online (tamelijk willekeurige) leestip.