Domweg gelukkig in Amsterdam-Oost

Het boek heet Stomweg gelukkig in Amsterdam-Oost en de antiquaar bij wie ik het kocht stoorde zich net zo als ik aan die titel. Als je het gelezen hebt weet je waarom het zo heet. Ik ga het niet verklappen, al zal het niet meer gewoon in de handel zijn.

Waar je geboren bent is de wereld zoals die moet zijn en zoals hij altijd geweest is. Kinderhoofdjes op de Weesperzijde, nog rails in het midden van de tram die er niet meer reed. De lucht van de reukstoffenfabriek, van de chocoladefabriek van Blooker - vertrouwd, zoals ook de brouwerijlucht van Amstel bij mijn middelbareschooltijd hoort of de zeeplucht van de Vergulde Hand (Damrak 15-16) bij het tamelijk regelmatig verblijf bij oma en opa op de Nieuwendijk. Al die luchtjes zijn verdwenen, over de chemische werd geklaagd door ongetwijfeld nieuwe bewoners. Wie in de grote stad opgroeide was aan al die industrieluchtjes gewend. Het heette (nog) niet vervuiling. Maar dat alles is verleden tijd.

De geur van vers brood uit de bakkerskar. De melkboer die uitschepte op de trap. De schillenboer aan wie ik mijn roepnaam voor de eerste zoveel levensjaren te danken heb. Bij de wereld die was zoals het moest hoorde de Muiderkerk waar ik gedoopt ben. Die is er niet altijd geweest, hij was niet eens zo oud in mijn jeugd. Het zandlandje op de Wibautstraat was het restant van de spoorweg die eindigde op het Rhijnspoorplein.
Eh - terzake.

Hoe domweg gelukkig in Amsterdam-Oost ik geweest kan zijn kan ik moeilijk nagaan, de band is een jaar geleden doorgesneden. Of het definitief is weet ik niet.

De Weesperzijde was er niet altijd, was ook al niet eens zo oud toen ik er opgroeide. Iets dergelijks gold voor de Dapperbuurt, eerst nog Muiderpoortbuurt geheten, de Oosterparkbuurt en de Afrikaner- of Transvaalbuurt.
Bakker Hartog, die adverteerde in het christen-anarchistische blad Vrede was nieuw, evenals de huisvesting. Over de geur van vers brood gesproken...

Wat ratel ik door zonder zin. Ja ik ben wel domweg gelukkig geweest in Amsterdam-Oost, en ook diep ongelukkig. Het hoort bij elkaar.
Er staan wat storende fouten in dateringen in het boek, bovenstaande foto van de Weesperzijde kan niet uit 1905 zijn want toen hadden de elektrische trams nog een paardentrambalkon (open, alsof er gemend moest worden) en dat heeft Union 53 hier niet meer. Dus 1910 of later.
De ansichtkaart van het belastingkantoor op p.98 kan misschien uit 1965 zijn, maar Het Vrije Volk kon toen niet meer adverteren dat het de grootste krant van Nederland was (het was tot zijn einde wel het grootste avondblad). Motorwagen 304 op lijn 5 die komt aanrijden op de foto bestond al jaren niet meer in 1965 en lijn 5 is in dat zelfde jaar opgeheven - die kan nog wel kloppen maar de hele foto klopt dus niet bij dat jaar.

Maar ja, ik kom dan ook uit Amsterdam-Oost...