Antikapitalisme 31 maart 2012

Amsterdam, Overtoom/Stadhouderskade, 31 maart 2012
Foto's van anderen.

De macht vrij te zijn door gehoorzaamheid

De mens als soort is per definitie zowel maker van eigen omgeving als vererend (Homo faber et divinans). Er is geen reden te stellen dat onreligieus zijn een evolutionaire stap opwaarts is. Dit zou neerkomen op een ontzeggen van spreekrecht aan degenen die niet terug kunnen spreken, discriminatie tegen het voorgeslacht (Chesterton). Postuleren dat atheïstisch anarchisme op de een of andere manier superieur is aan religieus anarchisme, laat staan het ontkennen dat het anarchisme van nature religieus is, betekent zowel het discrimineren van het voorgeslacht als van het grootste deel van de thans levende mensen. Dit kan ook gezien worden als een vorm van voorhoededenken die niet libertair genoemd kan worden. Het is tijd het anarchisme te dekoloniseren.
"Religieus" als hierboven gebruikt houdt niet noodzakelijk het aanhangen van een formeel kerkgenootschap met bijbehorende dogmata in.

Aan het streven naar vrijheid door gehoorzaamheid aan buitenmenselijke macht kunnen vele namen verbonden worden. Zij zullen hier zeker verder aan de orde komen als zij nog niet genoemd zijn.

Twee voor twaalf voor de arbeidersklasse

Het klinkt apocalyptisch maar zo is de situatie: het is er op of eronder voor de arbeidersklasse dezer dagen. De arbeidersklasse in de allerruimste zin van het woord.

De anarchistische CNT heeft het initiatief genomen tot een algemene staking in Spanje, vandaag 29 maart 2012, de andere, grote en niet-radicale vakcentrales hebben het parool overgenomen. Het regime zet zijn "bezuinigings-" en "hervormings" beleid door. Het vernis van democratie is allang weg. Maar hoe nu verder? Met miljoenen de straat op en dan weer braaf aan de precaire arbeid?

De tijd waarop dit stuk aangevangen is wijst de weg naar de titel.

Tom Lodge

Afgelopen zondag 25 maart 2012 is Tom Lodge overleden. Hij heeft Radio Caroline South in muzikaal opzicht een gezicht gegeven dat al met al niet lang bleef zitten - de payola sloeg na een paar maanden weer met grof geweld toe waardoor het station te vaak ontsierd werd met zooi die niemand zou hebben gedraaid als er niet voor betaald was. Zijn vrije-associatie-format maakte het station even tot het best beluisterbare, in het belangrijke popjaar 1966.
Hij was een waardig Dawnbuster en is in een later leven zowaar zenmeester geworden. Een herdenkingssite.


Rinky dink, Johnny Howard Band


Rinky dink, Sounds Incorporated


I'm coming through, Sounds Incorporated

Chagos ingeruild voor Cocos?

De Cocos of Keeling Eilanden ver ten zuidwesten van Java zijn staatkundig ingedeeld bij Australië en worden heel logisch - zo werkt de toeristenindustrie - geadverteerd als het laatste "onbedorven paradijs". De archipel is in 1857 geannexeerd door Groot-Brittannië en in 1955 doorgeschoven naar Australië. De bevolking spreekt Maleis en is moslim, maar op school moet en zal Engels gesproken worden.

En of de bevolking iets gevraagd zal worden als de marine en het leger van de Verenigde Staten het voor gezien houdt op Chagos is eigenlijk geen vraag.
De enige hoop is: haalt het VS-imperium 2016?

Zie ook: hier en hier.

Auke Bijlsma

Gangmaker (mede) achter de Aktiegroep Nieuwmarkt, drie termijnen raadslid van de PvdA en al jaren de dood voorzegd, nu gestorven, 26 maart 2012: Auke Bijlsma. Eerst vernomen van Stan van Houcke die weer een beetje het bloggen hervat heeft, een mooi treffend citaat.

Meer over Auke hier.
Een aan hem gewijde site met condoleanceregister.

En toen bleek er wel een steeg naast de Sloterdijksteeg

Met de lente komen de herinneringen aan voorgaande lentes. Dat worden er steeds meer uiteraard. Hier proustte ik over een zwoele avond in het voorjaar van 1969 waarbij een opgewonden politieagent "lafbekken" staat te roepen tegen een vrolijk gezelschap dat voor een charge gevlucht was in een steeg aan de oostzijde van de Nieuwezijdsvoorburgwal in Amsterdam. Ik was deel van dit gezelschap dat deze tijdelijk autonome zone vulde.
Er kwam later een bozig anoniem commentaar op maar ik hield vol dat de steeg waar de mepgrage smeris met zijn schild niet in kon de Sloterdijksteeg was.

Gisteren kwam ik er achter dat er een ander slop was, smaller, eveneens afgesloten met een hek, behorende bij een enkel huisnummer aan de Nieuwezijds. Het is meer naar het noorden toe, vlak bij de Paleisstraat.
Het zou kunnen zijn dat dit de desbetreffende steeg was zodat ik de anonieme commentaargever alsnog gelijk kan geven. Nou, bij dezen dan.

Strepen in het Saharazand maken geen natie

De staatsgreep in Mali speelt zich in de luwte van het nieuws af, zeker in Nederland dat in allerlei opzichten "het buitenland" de deur heeft uitgedaan. Net als in het geval van Madagascar een paar jaar geleden, maar zeker niet in verband met Libië, zal "de internationale gemeenschap" eerst wat sputteren. Maar omdat de putschisten om meer wapens vroegen om een burgeroorlog te kunnen voeren - reden waarom ik het bericht eerlijk gezegd in het begin niet serieus nam - zullen hun wensen spoedig vervuld worden. Het hoofd van de junta heeft een militaire opleiding in de VS gehad. De nieuwe verhoudingen in Afrika: het Malinese leger wordt dus niet meer getraind in en door Frankrijk maar door de VS, dit onder het mom van "terrorismebestrijding".

Men hoeft de kaart maar te bekijken om te zien dat Mali geen bestaanbaar land kan zijn zoals het is. Strepen op de kaart, ook nog eens getrokken op kantoren in Parijs nadat in Berlijn grote stukken van West-Afrika waren toegewezen aan Frankrijk. Het bouwsel ging door het leven als Frans Soedan maar kreeg na het mislukken van bijeengeveegde administratieve eenheden van Frans West-Afrika onder de naam Mali Federatie de naam van dit oude koninkrijk. De Touareg en andere Saharabewoners laten dezer dagen blijken geen zin meer te hebben in een staatsverband met de zuiderlingen die de meerderheid van de bevolking uitmaken. Eens te meer is de natiestaat een onhoudbaar concept in (dit deel van) postkoloniaal Afrika.

De putschisten worden buitengesloten momenteel, maar als zij hun retoriek handhaven dat zij geld en middelen wensen om "het terrorisme" te bestrijden dan moet ik nog zien dat Washington deze wensen niet vervult en met hun man Sanogo in zee - of beter: de woestijn - ingaan.
Twintig jaar geleden gold Mali als een toonbeeld van nieuwe democratische hoop voor Afrika. En zo eindigt dit idee.

Alleen de vrijheid verdedigen

Ai o tempo, Pedro Barroso


Verdes são os campos, José Afonso


Ó Beja terrível Beja, Vitorino

De Bergrede lezen als mystiek moment

Een bezwaar dat van allerlei kanten tegen Tolstojs benadering van de Bergrede wordt aangevoerd - en tegen zijn evangelieinterpretatie in het algemeen - is dat deze zo rationeel is. Ik vind dit een merkwaardige tegenwerping. Als Tolstoj zo rationeel is, waarom zou hij zich dan überhaupt met de Bergrede bezig houden?

Het is niet gemakkelijk een Mystiek Moment bij Tolstoj te ontwaren. Als hij ergens rationeel lijkt is het in de benadering van zijn romanfiguren. Maar zou het anders zijn met waar hij zegt autobiografisch te zijn? De volkstelling en de confrontatie met voor hem onvoorstelbare armoede in Moskou, zoals beschreven in zijn Wat te doen? - zou dat een mystiek moment kunnen zijn? Meer zullen we niet weten.

De Bergrede heeft betekenis door de interpretatie die al degenen die er niet lijfelijk bij aanwezig waren, via de optekening van Mattheüs of Lucas (in het laatste geval moeten wij naar ik begrijp van de Vlakterede spreken). De contextualisering door Tolstoj hield in dat hij het evangelie las met de ogen van iemand die zogezegd de "Derde Wereld" in eigen omgeving had gezien en zelfs het bestaan ervan niet had vermoed - oftewel die het schandaal van het kapitaal had waargenomen. Alleen die lezing van de Bergrede met name is zinvol voor het nu.

Waarmee mijn oordeel over Jeroen Witkam's In een kring van licht in feite al geschreven is. Het kan best dat de Bergrede bedoeld is als een vermaning tot verinnerlijking die dan vervolgens weer als aansporing tot gezamenlijkheid opgevat kan worden. Wat ik onacceptabel vind - en wat in het boek zelf niet genoemd wordt - is de ondertitel De Bergrede gelezen als meditatiegids.

Enkele citaten die aardig aansluiten bij Jäger:

Matth. 5:14 - licht verspreidt licht. Licht is niet iets om ergens te verstoppen. Het wil gezien worden en glans verspreiden. Maar licht is ook licht in zichzelf, dat wil zeggen: het diepste wezen van de mens is lichtend, zuiver, eenvoudig, het weerspiegelt het lichtende wezen van God (1 Joh. 1:5) (28)

Zodra je echt tot diepte-inkeer komt - dat wil zeggen: één wordt met de diepte van het eigen bewustzijn - verdwijnt het reflecterend bewustzijn, en daarmee ook het tijdsbesef. De tijd krijgt een beleving van eeuwigheid. (47)

Siegfried Kracauer en filmmuziek

Toen de Academie voor Ambulante Wetenschappen actief was en bloeide beklaagde een der leden zich over de verwaarlozing van Siegfried Kracauer. "Wie?" was mijn eerste reactie. Ja, Adorno en Benjamin, die kenden wij allen, om van Marcuse maar te zwijgen, maar Kracauer?
Zijn verzameld werk is uit in het Duits, hij mag dus geen vergeten lid van de Frankfurter Schule meer heten. En hier zijn twee intrigerende filmpjes "in zijn naam".

Leo Sjestov

Een Fundgrube die gekoesterd zou moeten worden: boeken van Leo Sjestov online in het Engels.

Sjestov is een filosofisch geestverwant van Berdjajew, maar nog meer vergeten. De beste hoogleraar die Amsterdam nooit gehad heeft, Jef Suys, is naar ik begrijp op hem gepromoveerd (Leo Sjestow's protest tegen de rede). Sjestov geldt als religieus-anarchist.

Zijn boek over de geestverwantschap tussen Tolstoj en Nietzsche lag gisteren op mij te wachten in de Duitse speciaalboekhandel in Amsterdam - waartoe anders een boek uit 1994 prominent neergelegd? U leest het online in het Engels, ik heb het met mooie ouderwetse grote letter op modern papier. Meer hierover later.
(Een Russische aan hem gewijde site is verdwenen - de bovengelinkte site heeft evenwel wel werken van hem online in het Russisch).
[Ik houd tegen mijn gewoonte in de transcriptie met een v aan omdat dit de meestvoorkomende Nederlandse vorm op het web is.]

Het mysterie vindt plaats in het centraal station (Joseph Beuys)

Willigis Jäger is benedictijn, therapeut en zenmeester. In deze hoedanigheden schrijft hij ook boeken over mystiek. Elke golf is de zee is een interviewboek waarin uitgelegd wordt waarom de mystiek de toekomst is voor de Kerk - iets wat Rahner en Maurin op hun manier al eerder betoogd hebben. Mystiek is evenwel in protestante kring welhaast per definitie verdacht en in de roomse Kerk moet zij ingepast worden in de dogmatiek. Omdat de transpersoonlijke gewaarwording (een van de aanduidingen die Jäger gebruikt) zich niet laat insnoeren in de Schrift of in dogmatiek bevinden mystici zich van oudsher aan of over de rand van de Kerk. Misschien wordt het met het leeglopen van de kerken wat minder. Jäger is niet uitgetreden of geëxcommuniceerd.

Hij beklemtoont sterk dat de "oosterse" weg slechts dient om te onderstrepen hoezeer de mystieke traditie deel uitmaakt van het christendom zelf.

Langs het boek in enkele treffende citaten:

God wil niet vereerd maar geleefd worden (30)

Jäger ziet God niet als het of de Geheel Andere die buiten de geschapen wereld staat. De mystieke ervaring is blijkbaar het doorbreken van dit besef. Hij geeft er hier geen beschrijving van.

Niet de hersenen produceren een bewustzijn maar het bewustzijn creëert zichzelf vormen en ook een brein(...) Het intellect is een bepaalde manifestatie van de geest en het brein is niets anders dan een materiële verdichting van geestelijke energie. (45)

Een mooie uitdrukking maar er dient wel bij gezegd dat "het brein" dan niet de concrete hersenen als lichaamsdeel zijn.

Het licht kunnen wij met onze ogen niet zien. Licht maakt zichtbaar, maar is zelf onzichtbaar (55)

Toen ik de passage uit Die fröhliche Wissenschaft las vroeg ik mij af hoe atheïstische poseurs zich nog op Nietzsche durven te beroepen. Zij hebben niet gelezen laat staan begrepen wat God is dood wil zeggen. De uitspraak kan net zo goed gebaseerd zijn op een mystieke ervaring. Een conclusie die Jäger dan ook trekt:

...Nietzsche die bij de rots van Sils Maria kennelijk een 'verlichting' heeft gehad. Ook zijn 'God is dood' is vermoedelijk de uitdrukking van een mystieke ervaring (60)

Wat jaren geleden deed ik een soort werkgroep van een dag over hoe men dromen moet interpreteren en eventueel inkaderen in het waakbewustzijn. Het was wat moeilijk kiezen om een ter sprake te brengen die regelmatig terugkwam, want daar ging het om. Ik koos voor een nachtmerrieachtige droom die ik eigenlijk al jaren niet meer had: ik bevind mij alleen aan het strand en word plotseling overvallen door een huizenhoge golf die uit het niets lijkt te komen.
De cursusleidster zag er niet per se een nachtmerrie in. Zij interpreteerde het als een uitnodiging tot spel van de golf, een uitnodiging die ik als bedreiging zag. Speel mee en wees niet meer bedreigd. Ik moest aan deze opmerkelijke interpretatie denken bij deze zin bij Jäger:

We zijn de zee die met het strand speelt (80)

Dit spreekt voor zich:

Het belangrijkste element van iedere spirituele ervaring is de tijdloosheid (102)...Het hiernamaals is niet iets wat zich ooit in de toekomst zal voordoen maar is iets wat buiten de tijd ligt: de tijdloosheid. (103)

Wie "de wetenschap" als aansporing tot atheïsme ziet weet niet genoeg van "wetenschap":

De eerste dronk uit de beker van de natuurwetenschap maakt atheïstisch, maar op de bodem van de beker wacht God (Heisenberg) (112)

Max Planck: "Alle materie ontstaat en bestaat slechts door de eigen kracht die de atoomdeeltjes aan het trillen brengt en hen in het kleinste zonnestelsel dat atoom heet, bij elkaar houdt. (...) Wij moeten achter deze kracht een bewuste, intelligente geest veronderstellen. Deze geest is de oergrond van alle materie! Niet de zichtbare, maar vergankelijke materie is de reële, ware werkelijkheid, maar de onzichtbare, onsterfelijke geest! Omdat geest op zichzelf echter eveneens niet kan bestaan, maar alle geest een wezen toebehoort, kunnen wij niet anders dan het bestaan van geestelijke wezens aannemen." (116-117)

Nog wat voor zich sprekende citaten:

Alles is doordrongen van de ene geest die in de kosmos met zichzelf communiceert. (120)

Wanneer ik ervaar dat het opstaan 's morgens en het aantrekken van mijn pantoffels een diepreligieuze handeling is, dan heb ik ontdekt wat religie is. Religie is het leven en het leven is religie. (147)

Mystiek en verbondenheid met de natuur zijn twee kanten van dezelfde medaille. (163)

God is wording, ik las het voor het eerst bij Henri van den Bergh van Eysinga maar het is een ouder inzicht:

De wereld is geen 'schepping' Gods waarin aan het begin der tijden alles voor eens en voor altijd zijn plaats heeft gekregen. In werkelijkheid is ze een levendig evolutieproces. Ze wordt gaande gehouden door de liefde - het vermogen van het zijnde tot zelftranscendentie. (122)

Voor de zekerheid: Jäger ziet niets in de streven-naar-succesdrift die bij New Age hoort, of in spiritualiteit als middel om beter te functionren in de maatschappij (waarover hij zich verder niet in kritische zin uitlaat). Een advies:

Sluit vriendschap met je angst en woede! Ze horen bij jou! Het is levensenergie (178)

Een citaat dat ook bij een schrikdroom over een vloedgolf zou horen.

- Willigis Jäger, Elke golf is de zee - mystieke spiritualiteit. Rotterdam: Asoka. Vele herdrukken sinds 2003.

Het stempel op de tram

Het Amsterdamse Gemeentevervoerbedrijf wordt van hogerhand moedwillig en stelselmatig om zeep geholpen. Het Haagse regime wil in het kader van de Totale Liberalisering de zeggenschap van het gemeentebestuur over het openbaar vervoer opheffen (hetgeen grotendeels al gelukt is) en binnen het GVB wordt het nachtmerriesprookje in stand gehouden dat het hier om een Bedrijf gaat dat moet Presteren en waar Winst moet worden gemaakt. Er worden boetes opgelegd voor te laat rijden en premies voor op tijd rijden. Dit houdt ongetwijfeld weer een bureaucratisch apparaat in stand.

In deze marktschemering gaat politicologe/journaliste Jorie Horsthuis als conductrice werken waarbij zij alle lijnen van het net te doen krijgt. Over lijn 16 en 24 herinner ik mij overigens niets speciaals van haar maar in de anderhalve jaar dat zij op de tram zit heeft zij ze meegemaakt*). Van het eerste jaar doet zij tamelijk nauwgezet verslag. Enig idee over hoe zij het werk opvat en of zij iets denkt over het GVB als geheel laat zij niet blijken. Toch is het inkijkje ontluisterend wat betreft de bedrijfsonzin. Het zal evenwel niet uitmaken.

Wat mag ik verder zeggen over iemand die een boek heeft geschreven over waar zij gewerkt heeft? Ik hoop dat zij haar bassist alsnog eens is tegengekomen...

- Jorie Horsthuis, Op de tram - een jaar als conducteur in Amsterdam. Amsterdam: Ambo, 2011.

*) Ik laat dit heel eerlijk staan maar het is natuurlijk een knoert van een vergissing: de lijnen naar het nette Buitenveldert, 5, 16 en 24, worden gereden zonder conducteur. [Correctie 20 maart 15.34]

Thesen over het (religieus) anarchisme

1. Evolutie betekent geen opklimmen van laag naar hoog. De mens is niet de kroon van de evolutie op aarde.

2. Evolutie wordt ter sprake gebracht om te stellen dat het menselijk denken en gevoelen niet onderworpen is aan iets wat men evolutie kan noemen in de zin van opklimming. Een omhoogstreven is juist dat: een streven.

3. Religie is zo oud als de mens. Atheïsme is geen hoger evolutionair stadium.

4. Een anarchisme dat atheïsme superieur acht is een autoritair denksysteem. Dit zou ook gelden voor een anarchisme dat religieuze inslag superieur acht. Het is niet superieur, het is eenvoudigweg inherent aan het menselijk denken en voelen.

5. De mystiek die alle godsdiensten transcendeert verdraagt geen autoriteit of dogma.

6. Het afwijzen van buiten de persoon liggende menselijke macht is in laatste instantie gefundeerd op de mystiek.

7. Specifiek voor het christendom of het christen-anarchisme: het geldt niet alleen de staat of menselijke macht af te wijzen, maar ook alle conciliaire dogmata. Dit betekent niet dat het verkeerd zou zijn in een of meer dogmata, afwijzing noch aanvaarding kunnen opgelegd worden.

8. Geloof kan alleen echt geloof zijn als het vrij is.

9. Het volgen van leraars is evenzeer vrij.

10. Het volgen van als heilig geziene geschriften is uiteraard ook vrij.

11. Wat bestaat kan niet waar zijn. Streven naar waarheid kan slechts het doel van het religieus anarchisme zijn. Zoals het een elfde these betaamt: het komt er op aan de waarheid te doen zegevieren en derhalve de wereld te veranderen.

Het opkomen van de maan

May you never, John Martyn - de studioversie

Rising for the moon, Fairport Convention


Grandfather Blues, Leon Bibb

Het verzoekplaatje van de Eeuwige

Als kind in de regen op weg naar opa en oma met de tram - lijn 5 van mijn avatar - bad ik dat het bezoek gezegend zou zijn met zonneschijn.
Bij het Jonas Daniël Meijerplein wed mijn gebed verhoord: de zon brak stralend door en het zou de rest van de dag zo blijven.
Was ik dankbaar?
Nou niet volledig. Want het besef knaagde aan mij dat het bezoek zich toch binnenshuis zou afspelen.
Zoals u ziet heb ik het onthouden. Het is wel al een tijd geleden, dat weet u als u Amsterdam kent.

Nee, dan die keer aan de Franse zuidkust, toen we net onze tent hadden opgezet en een vreselijk onweer met stortbui uitbrak zodat wij alleen angstig liggend in de tent het einde konden afwachten.
Voor het eerst sinds - ja sinds wanneer - sinds lang - richtte ik een verzoek tot de/een hogere macht. Niet voor mij maar voor haar - laat het veilig blijven (eenzame tent in donderbui...) en snel voorbijgaan.
En het werd zonnig.
En weer kon ik bedenken: hoe altruïstisch was mijn verzoek waar ik toch ook baat bij had?

Het universum is geen jukebox. Dit soort gebed kan ook weergegeven worden met de termen: laat nu eens mijn wil geschieden. Het lijkt in het algemeen in roomse kerkdiensten om verzoeken te gaan: op orgeltonen "wij bidden u, verhoor ons Heer".

De enige twee keren dat ik voor mijn gevoel voor een ander gebeden heb en het ook nog verhoord werd (ik schrijf dit met een glimlach) ging het om het weer, dat met een helder oog te voorspellen valt op korte termijn. In het eerste voorbeeld was ik daar te klein voor. In het tweede was het weer te bar, maar aan onweer komt een einde, dat staat vast.

Bidden is een roep tegen de stilte in. Meer niet, niet minder.

(Naar aanleiding van Ronald Pino, Bevrijding!. Wordt vervolgd.).

Ah! c'est la révolution

Montréal, 15 maart 2012

De goede nabuurschap van Shell

Nog wel van Amnesty International...

Staat van beleg in Aysén

Hete herfst in Chili: studenten en scholieren opnieuw de straat op en belaagd met waterwerpers en traangas.

En in de Patagonische provincie Aysén is het al zeker een maand onrustig: arbeiders eisen loonsverhoging en verlaging van de brandstofprijzen. Het regime antwoordt met repressie. Een politiebusje en een traangaswerper konden door demonstranten in de fik gestoken worden, reactie van het regime: uitroepen van de noodtoestand.
De provincie Aysén wordt grotendeels bewoond door "inheemsen" zoals het zo netjes gezegd wordt dezer dagen.

Site van de indignad@s van Chili.

Lentebeeld 2012 - 4

Het wietewietewiet van de kieviten mist u er bij, evenals het roepen van de vlucht kauwtjes op weg naar hun roestboom. De geur van het veld ontbreekt. Na het maken van deze prent zouden drie v-formaties ganzen langskomen. In de verte komt de heiïgheid aanrollen. De tulpen - de eerste - staan er goed bij.

Lentebeeld 2012 - 3

De lente manifesteert zich voor mijn gevoel van oudsher aan de slootkant.
In de tuin van wat nu mijn woonst is, eigen narcissen eerst...














Bosanemonen, met klein hoefblad de eerste echte lentebode.















En speenkruid...

Wie wordt het haasje in Slowakije, de Markten of de Magyaren?

Absolute meerderheid na verkiezingen in Slowakije voor een partij die beurtelings "sociaal-democratisch" en "populistisch" wordt genoemd. Een meerderheid die zou kunnen voortkomen uit ontevredenheid van het electoraat met de dictaten van de Markten.

Maar of het iets uitmaakt? Met een fascistoïde regime in Hongarije en een flinke Hongaarse minderheid binnen de grenzen van Slowakije kan er vooral xenofobie uitgeleefd worden en kunnen de Markten hun gang blijven gaan, vrees ik.
Verkiezingen tegen de Markten zijn een gepasseerd station.

Nausea

Alsof de aanval op Irak niet voldoende was, en alsof de aanval op Afghanistan een glorieuze zegetocht voor de Verlichting is. En alsof de aanvallen met onbemande bombardementsvliegtuigen ("drones") op Jemen en Somalië niet al te veel zijn. Alsof de humanitaire interventies ten dienste van het narcostaatje Kosovo en tegen de oprichter van de Afrikaanse Unie niet al te veel is.
De opsomming die lang niet compleet is vervult mij al met walging.
Als ik de dag open, zoals al jaren gebruikelijk, bij Antiwar.com en koppen zie alsof het bovenstaande allemaal niet gebeurd is over aanstaande humanitaire interventie in Syrië en tegen de "massavernietigingswapens" van Iran...

En als daarentegen de bezettingsbeweging in de Verenigde Staten in ieder geval fysiek verwijderd is van de bezettingspunten onder de smoes van hygiëne en veiligheid. Als in Griekenland en Italië zelfs het schaamlapje van de parlementaire democratie niet meer gehandhaafd wordt. En over Nederland zwijg ik maar.

Dan lees ik over mystiek, dit ook ter oriëntatie voor een lezing te houden in Engeland later dit jaar. U merkt het.
En wie weet komt met de lente op het noordelijk halfrond het elan terug. En mijn zin om er over te berichten. Volgende week is het misschien alweer anders. Hopelijk zelfs.

Door een beslagen spiegel

Want wij zien thans door een spiegel in een raadsel, maar dan zie ik van aangezicht tot aangezicht; thans ken ik gebrekkig, maar dan zal ik kennen zoals ik ook gekend word.

In speculo

Hoe kan dat zijn,
o Schepper van hierboven,
dat ik U maar
en zie als in een’ glans;
als in een glas,
te zelden onbestoven
van doom en stof:
en nooit geheel en gansch?

Zoo Gij bestaat,
en God zijt, moet het wezen,
dat ik U zie;
dat, zonder doek, entwaar,
ik schouwen kan,
en, schouwende, in ’t nadezen,
van bij U zie
en eeuwig op U staar!

Hoe kan dat zijn:
om niet en is gegeven,
uit Uwe hand,
het leefvermogen, dat
mij zuchten doet,
en zoeken, naar een leven,
dat alle goed,
in ’t zien van U, bevat!

Daar komt toch eens,
ten oosten uit, een dagen,
een dageraad,
eene eeuwigheid, die niet
meer weg en kan
noch weder, noch vertragen
het zielgezucht,
dat zoekt en niet en ziet.

Mijne ooge zal
eens vol U zien, en varen
zoo ’t druppelken
in zee, dat is versmoord:
zij zal U zien,
verafgrond in de baren
der ziende zee,
die bedde en heeft noch boord!

Guido Gezelle

Lentebeeld 2012 - 2

Winteraconiet

Japanse kers (schreef hij aarzelend)

Papua Barat Merdeka

Station Baarn

De geest en het universum

En eenmaal het pad van Berdjajew betreden hebbend komt men uit waar toch ook Felix Ortt met zijn pneumat-energetisch monisme toefde.
Van Jean Charon had ik tot heden niet gehoord. Een kernfysicus die uitkwam bij de uitspraak: "Op het niveau van de geest leiden wij het leven van het universum".

Een interview.
Een verzameling artikelen.

Schreeuw tegen de nacht

Scrubboard - uitgerekend een instrumental - uurvuller en stationsjingle van zendschip de Mi Amigo in de jaren zeventig


De latere vocale versie die zowaar als Northern Soul geldt, Hold back the night


De Trammps met hun versie van Shout - ha die heerlijke danspasjes...
Gisteren 9 maart is hoofdvocalist Jimmy Ellis overleden

Angst in Bahrein overwonnen

Vrijdag 9 maart 2012: blijkbaar heeft de bevolking van Bahrein de angst opnieuw overwonnen en men is met honderdduizenden gaan demonstreren tegen het regime.
Hier een nadere beschouwing.

Raak mij niet aan

Wat losse notities naar aanleiding van Tjeu van den Berks Het oude Egypte.

- In de niet genoeg af te kraken "Nieuwe Bijbelvertaling" zegt de opgestane Jezus tegen Maria de Magdaleense: "Houd mij niet vast". In het Grieks staat er μή μου ἅπτου wat vanouds adequaat vertaald is met "raak mij niet aan" - noli me tangere in de Latijnse weergave die ook bij de afbeelding behoort. De afbeelding is evenwel behoorlijk suggestief voor wat Van den Berk overweegt: dat Maria en Jezus wellicht gemeenschap gehad zouden hebben in het oorspronkelijke verhaal, na de verrijzenis. ἅπτου zou daar zelfs naar verwijzen, maar dit wordt in deze zin alleen vanuit mannelijk perspectief gebruikt. Tot iets concluderen uit een afwezige tekst gaat nogal ver. Te ver. Dat de vermaning behoorlijk duister is is ontegenzeggelijk waar. En dat de tuinman voor wie Maria de opgestane Jezus in eerste instantie aanziet metaforisch voor een minnaar kan staan lijkt duidelijk (tot in De schuld van het kapitaal aan toe...).

- Intrigerend: Mc 14:50-52 en 16:5-8. Betreft het dezelfde jongeman in wit gewaad? In Mc 14 kan dit verhaalelement maar moeilijk als functioneel gezien worden maar het kan ook zijn dat het vooral onbegrijpelijk is (geworden). Toevallig brengt Keith Hebden deze jongeman hier ter sprake en hij noemt het witte gewaad een martelaarskleed.

- Algemeen: Van den Berk legt het verschil uit tussen teken en symbool iets wat in een door beeld beheerste samenleving moeilijk te bevatten is. Voor zijn vriend die aan de zeekant woont is een dukdalf een symbool in het huwelijk; Van den Berk wist niet eens wat een dukdalf was, en nu hij het weet kan het door hem slechts als teken gezien worden - in zijn dagelijks leven heeft het geen symboolwaarde (betekenis). "Er is een levensgroot verschil tussen tekens en symbolen. tekens zijn codes, symbolen decoderen juist mijn werkelijkheid."

- "Het 'heilige' is een element dat deel uitmaakt van de structuur van ons bewustzijn, het is niet een stadium in de geschiedenis van het bewustzijn." (Eliade). [Van den Berk:] Anderen spreken van het numineuze, het sacrale, het mythische. In deze visie worden alle theorieën die religie zien als een voorbijgaand verschijnsel in de ontwikkeling van de mensheid terzijde geschoven.

- "Nogmaals, waar het mij om gaat is niet dat deze oude volken letterlijke verhalen vertelden, en dat wij nu zo slim zijn ze symbolisch uit te leggen, maar dat zij ze in symbolische zin vertelden en dat wij nu zo stom zijn ze letterlijk te nemen." (Crossan)

- "Wanneer men in de natuurkunde het licht probeert te verklaren, dan verwacht niemand dat er geen licht meer zou zijn. Van de psychologie gelooft men echter dat al datgene wat zij verklaart, hiermee ook wegverklaard is." (Jung)

Zoals altijd inspireert Van den Berk mij tot verder speuren en er komt nog een uitgebreider essay aan, maar dat is voor september zoniet voor een papieren publicatie.

- Tjeu van den Berk, Het oude Egypte: bakermat van het jonge christendom. Zoetermeer [etc.], 2011.

Uit Egypteland heb ik u geroepen

De radicale Amsterdamse School is in zeker opzicht verlaten als het om de historiciteit van Jezus van Nazareth gaat: Hij heeft bestaan in wat wij nu de eerste eeuw noemen ter ere van Hem Die wij ook in voornaamwoordelijke verwijzingen met een hoofdletter aanduiden. Maar alle verhalen over Zijn daden of onderwijzingen zijn tweede- of derdehands, over de concreet-levende Jezus die ten grondslag zou liggen aan deze verhalen weten wij niets anders dan deze verhalen. Buiten de legenden of mythen is er geen aantoonbaar bestaan dat er toe zou doen - en na kennis gemaakt te hebben met de radicale opvattingen van de gebroeders Van den Bergh van Eysinga en ook wel Louis A. Bähler besluit ik dat die historiciteit niet terzake is: Jezus van Nazareth bestaat in wat er over Hem verteld wordt, punt.

Eigenlijk het enige dat van de historische Jezus vermoed kan worden is dat Hij gekruisigd is. Al het overige is aan Hem toegeschreven door evangelisten, Paulus en in oplopende mate door de eeuwen heen de concilies - door vergaderingen mannen die zich het gezag aanmaten uitspraken te verkondigen die men maar te geloven had. Kortweg: Nicaea 325 waarbij besloten werd dat Jezus de zoon van God was en gelijk in wezen is aan de Vader; Constantinopel 381 waarbij de Heilige Geest gelijkgesteld werd aan Vader en Zoon; Efeze 431 waarbij Maria van Nazareth tot moeder van God werd verklaard; Chalcedon 451 waarbij Jezus zowel een menselijke als een goddelijke natuur werd toegeschreven (en waarbij de Kerken van het Oosten terwille van Rome werden buitengesmeten, zodat de islam eerder als bevrijder dan als bedreiging kwam een eeuw of twee later). Min of meer wettelijk vastgelegd geloof. Ik vraag mij af of er veel hedendaagse christen-anarchisten zijn die er van doordrongen zijn dat deze besluiten autoritaire ingrepen van machthebbers zijn en het geloof alleen in de weg staan.

Tjeu van den Berk daalt in Het oude Egypte: bakermat van het jonge christendom af in de mythische oorsprong van het geloof dat naar de tot Christus verklaarde martelaar Jezus van Nazareth genoemd is en met Hem verbonden is. Waar het christendom nog niet versteend is door van hogerhand gedecreteerde "geloofswaarheden" leven de mythen en die komen volgens Van den Berk in hoge mate uit Egypte. Rechtstreeks of via joden die al eeuwen voor de jaartelling in Alexandrië woonden of elders in Egypte. Omdat het over mythen gaat die in tegenstelling tot de christelijke niet gecanoniseerd zijn en op papier vastgelegd als onaanvechtbaar is er ruim gelegenheid tot interpreteren. Ik vind het een boeiende tocht - dat ben ik van Van den Berk ook wel gewend - en kan tegelijkertijd niet op grond van zelfs maar rudimentaire kennis van het Egyptische geloof zijn betoog op zijn merites beoordelen. Maar waar wij teruggaan naar de mythische bron van het christendom is alle interpretatie vrij. En hoeven wij ons ook niet te beperken tot de canonieke geschriften, wat Van den Berk overigens grotendeels wel doet wat verstandig is voor de zaak die hij wil onderbouwen.

Mythische identiteit tussen Jezus en Osiris - ik had er nog nooit van gehoord laat staan aan gedacht.
In het volgende aandacht voor wat saillante opmerkingen van Van den Berk over de evangeliën.

Lentebeeld 2012 - 1

De langpootmug die in het weekeinde om de lamp opdook was een zeker lenteteken - geen idee waar het dier vandaankwam, misschien uit aarde die in huis was gehaald tijdens de vorst.
Maar Klein hoefblad is voor mij al sinds jaar en dag de eerste echte lentebode. Het was gisteren 5 maart in het Hollandse niet zonnig genoeg om open bloemen te zien, maar de bloemen waren er wel...

Syrië en Biafra

Aleppo, waar ik enige tijd heb mogen verblijven, is de hoofdreden waarom ik alleen met zorg en tegelijk zekere afstandelijkheid kan denken aan de toestanden in Syrië. Hier wordt min of meer uitgelegd hoe het zit met Aleppo.

Het regime van Syrië wordt veracht en gevreesd maar van mensen die tot "minderheden" behoren in Syrië heb ik indertijd uitdrukkelijk vernomen dat men een opvolgerregime meer vreesde dan de duivel die men al kende. Gezamenlijk zijn "de minderheden" een groot deel van de bevolking, maar het grootste bestanddeel van de Syrische bevolking wordt gevormd door Arabischtalige soennieten. Met steun van de Saoed-dynastie en andere frisse monarchieën op het Arabisch schiereiland bombarderen mensen die namens deze meerderheid zeggen te werken zich een weg naar "de democratie".

De schrijver naar wie ik verwijs in verband met Aleppo legt een parallel tussen de Biafra-oorlog en de huidige strijd in Syrië. Ik hoef het er niet mee eens te zijn om het toch een interessante gedachte te vinden.

...en een groot rijk zal te gronde gaan...

De laatste eeuwen van het Chinese keizerrijk werd dit gedomineerd door een dynastie (Qing) die in de wandeling ook "Mantsjoe" heet - omdat de dynastie uit Mantsjoerije afkomstig was. Het Mantsjoe-volk wordt ook uitdrukkelijk als anders dan Chinees (Han) aangemerkt, hoewel men zich kan afvragen of dit uit meer blijkt dan folklore. Verneem hoe fijnzinnig vermeld wordt dat men tot 1949 aan "sjamanisme" deed, en daarna dus "spontaan" en "massaal" niet meer. Maar misschien is een religieus substraat wel hardnekkiger dan de taal. Van de Mantsjoetaal denkt men dat er misschien nog vijftig mensen zijn die haar spreken. De Mantsjoe als volk worden op tien miljoen geschat. Dit is een genocidaal aandoende verdwijning die misschien wel niet haar weerga kent, in aantal mensen, in ieder geval elders in Eurazië.

Het Mantsjoe is een Toengoezische taal die het verticaal geschreven Mongoolse alfabet hanteert. Dit alfabet is gebaseerd op het Aramese. Het zal nog gelezen kunnen worden maar begrijpen wordt moeilijk als het Mantsjoe binnenkort een dode taal is. Een naar Oeigoeristan gedeporteerde groep Mantsjoe heeft zijn taal aldaar beter kunnen handhaven dus wellicht zal het met dit onbegrip ook wel meevallen. Overigens hebben we het dan ook maar over enkele duizenden mensen.

Bezet de theorie

En op dezelfde dag word ik op mijn wenken bediend. De illustratie komt van een site die nu net artikelen bevat van auteurs die ik een jaar of tien geleden in het geheel niet kon plaatsen. Ik ben altijd bereid zonodig ongelijk te bekennen en zelfs blij als ik ongelijk blijk te hebben en dit kan toegeven.

"Occupy theory" - de gedachte komt na de daad, of erbij.

Lof van Epimetheus - lof van Illich deel 2

Dwars als hij is besluit Ivan Illich zijn Deschooling society met een lof van Epimetheus, de opener van de doos van Pandora die ons slechts de hoop heeft gelaten. De radicale kritiek van de instituties en de techniek die het menselijk leven overheersen alsof het zo hoort maken hem verwant aan Jacques Ellul - het klopt: hier zijn eerbetoon aan Ellul.

Een aantal belangrijke werken van Illich, waaronder om te beginnen Deschooling society, is hier online te vinden. Genoemde site heeft meer denkers m/v die in de preventieve "neoliberale" contrarevolutie zijn weggevaagd in de openbaarheid online.

Over het verband tussen grammatica en staat waarover ik het hier heb gehad is een geluidsfragment van Illich te vinden.
U heeft geen excuus...

In een tijd waarin studenten de straat opgaan en universiteiten en scholen bezetten met de eis - tot onderwijs - zijn de gedachten van Illich profetischer dan gezien wordt. Hij verdient zijn plaats in toekomstige boekblokken.

Jus met klontjes

Koning Voetbal, tune van Henk Pardoels Sportfotograaf op RVZ


Milestones, Miles Davis, herkenningsmelodie van Mike Allen op Caroline


Lumpy gravy (Duodenum), Frank Zappa (Mothers of Invention).
Herkenningsmelodie van Parels voor de zwijnen door Lex Harding op Veronica. Gelukkig wist ik in de tijd zelf niet hoe fake de man was, het zou de muzikale situatie zo omstreeks 1968-69 alleen nog maar somberder gemaakt hebben (Jensen's Dimension als enige?).
Ook thema van een filosofiecursus op Teleac gepresenteerd door Henri van Praag.
En themetune van Ad Rem (Tom Prins) met Remweg op RVZ.
Geniaal filmpje dat eindelijk alleen het instrumentale stuk laat horen.

Het rijkste land ter wereld

Een glashelder overzicht van de "sociale quaestie" in de Verenigde Staten van een waardetheoreticus, Loren Goldner - het stuk is geschreven in september 2011, alleen in de kop wordt gezinspeeld op de op dat ogenblik opkomende beweging.

De site van Goldner (typisch geval van remmende voorsprong, laat u niet afschrikken....)

De illustratie komt mij bekend voor...

Alle straten onze straten

Voor het eerst van mijn leven geprobeerd onder de douche te zingen, het viel niet mee. Besefte niet dat ik een diepe bas heb en niet moet proberen de hoogte in te gaan. Ik kreeg het gevoel dat mijn stem aan het wegvallen was en dat is wat beangstigend.
Wat een confidentie. Maar waar het mij om ging is dat mij pas bij deze gelegenheid, deze ochtend, het slot van het Solidariteitslied weer te binnen schoot, onder de douche dus..

Voorwaarts en niet vergeten, maar de vraag concreet gesteld
Bij honger en bij eten
Alle straten, onze straten, heel de aard', onze aard'

De hele Nederlandse tekst.

Alle straten onze straten, ik hoef hopelijk niet te zeggen waar dit dezer dagen naar verwijst.


Een gelegenheid om Ernst Busch in het Nederlands te ontdekken, hij blijkt naar Nederland gevlucht te zijn.


Hier is de man zeker dertig jaar ouder en zingt hij wat moeilijker in de context van de Duitse Democratische Republiek die niet zo lang zou bestaan en waar het lied holle retoriek zou worden.


Een mp3 van het boven gelinkte koor over Neederland.