20 november, 2011

Kansen en gevaren


De gevestigde nieuwsmedia waarschuwen voortdurend voor de zich aandienende economische crisis, hyperinflatie, instortende valuta, “verdampende banktegoeden”. De staatsschuld – is het lopende verhaal – is onaanvaardbaar opgelopen en de beste wijze om dit euvel te bestrijden is op termijn de pensioengerechtigde leeftijd verhogen, het ontslagrecht flexibel maken, grootschalig privatiseren en de lonen bevriezen. Het recept wordt toegepast op Griekenland, Ierland, Italië, Portugal – we kunnen een idee hebben wie volgt maar waar het einde is veinzen we niet te weten.

Veinzen, schrijf ik, want nooit tevoren heeft het socialisme/anarchisme zozeer “op de agenda gestaan” voor de gehele mensheid als nu. Het streven is – en dit moet anarchisten bij uitstek aanspreken – niet voorbehouden aan de zich noemende socialisten of anarchisten, integendeel. Grote groepen mensen sluiten zich bij elkaar aan in voortdurende demonstratie tegen het kapitalisme, denken en pratend over alternatieven. De “buitengewone golf” van mobilisatie, demonstratie, bezetting van openbare ruimte en in toenemende mate ook van gebouwen rolt over de wereld – begonnen in Italië, de Middellandse Zee rondgeweest (praten over “Arabische lente” plaatst dit deel van de wereld typisch-imperialistisch buiten mondiale context) en is aanbeland in de Verenigde Staten - “de buik van het beest”.

De nieuwe antikapitalistische beweging – de andersglobalistische van ruim tien jaar geleden lijkt nu een valse start – schept ruimte op de linkerflank die in allerlei opzichten verloren leek te zijn. De retoriek klinkt niet naar klasseanalyse (“wij zijn de 99%”) maar wie kan het mensen kwalijk nemen? Waarom opgelegde verarming en bezuiniging temidden van zoveel rijkdom? Waarom de mensen aan de onderkant afknijpen terwijl de middelmatigen aan de bovenkant opzichtige hoeveelheden geld binnenslepen? Waarom oorlog tegen en grondstoffenroof ten koste van de mensen “in het Zuiden”? De vragen die niet (meer) gesteld mochten worden en waarop het antwoord bij voorbaat toch al “Markt!” luidde dienen zich aan. Is de mogelijkheid de wereld te interpreteren niet hardhandig gestolen in het ideologische geweld van de afgelopen decennia, waarbij de instorting van het staatskapitalisme dat zich socialisme noemde meehielp? Wie de wereld niet kan interpreteren kan hem nog steeds veranderen, de gedachte komt na de daad.

Het blijkt inmiddels dat de parlementaire democratie een luxe is die “wij” ons niet meer kunnen permitteren. De “noodzakelijke hervormingen” die zovelen zullen raken moeten er doorgeramd kunnen worden zonder de illusie van verkiezingen en vertegenwoordiging. Griekenland en Italië zijn in dit opzicht voorlopers maar het zal niet bij deze landen blijven. Meer dan in de legendarische dagen die wij als ”1968” samenvatten zijn het tijden van kansen en gevaren. Door een betere wereld te vragen op straat schept men deze al. Kan deze beweging doorzetten of wordt zij in geweld gesmoord?

Geen opmerkingen: