Toen mijn moeder net de tijdelijke kamer op de zogenaamde ziekenboeg had betrokken in het Osiratopstuk Sint-Jacob kreeg zij naar ik begreep een folder uitgereikt over de geschiedenis van het huis. Zij vond het een mooi idee dat een negentiende-eeuwse (katholieke?) filantroop hier een huis voor bejaarden had gesticht, het Sint-Jacob Gesticht heette het dan ook. Zo iemand had toch goed werk gedaan, vond zij.
Ik ben nu niet in de gelegenheid, zelfs als ik zou willen, precies de geschiedenis van dit gebouw na te gaan. Het is gesloopt, het raam waar ik een Aan-Rika ontmoeting heb gehad bestond niet meer.
Ik kan mij niet voorstellen dat het negentiende-eeuwse gebouw deprimerender van interieur was dan het laat-twintigste-eeuwse.
Door financieringswijze en pacificatie van de zuilen is wat nu in Nederland "de zorg" wordt genoemd quasi-genationaliseerd. Geen ruimte meer voor filantropie, van particulieren of Kerk.
Tel uw zegeningen. Want de quango's zijn onderworpen aan de tayloristische eisen waaraan de "zorg" voor zieken, zwakken en bejaarden volgens de ministeries moeten voldoen. En zoals het gaat met quango's moeten de voorheen filantropische instellingen inmiddels gericht zijn op winstmaken. En dan krijg je dit soort weerzinwekkende praatjes, die plotseling openbaren dat de banaliteit van het kwaad overal rondwaart. Spannende marketing van een "groep" die zich specialiseert in het beroven van overledenen of het mishandelen van aan de marktconforme zorg uitgeleverden.
Filantropie stond sinds de opkomst van de arbeidersbeweging in een kwade reuk. Met gezamenlijke inzet hebben de drie hoofdstromingen in de Nederlandse politiek aan het belang ervan in de gezondheidszorg en de bejaardenzorg een einde gemaakt.
En met evenveel inzet hebben deze zelfde hoofdstromingen geijverd voor het vermarkten van deze zorg.
Het waren welgestelde christen-anarchisten of als geestverwanten aangevoelden (dan denk ik aan Elise van Calcar) die bibliotheken opgericht hebben ter verheffing van het volk, om maar wat te noemen. Dit is filantropie waar ik iets van afweet. Hoe het met de door de overheid overgenomen bibliotheken gaat weten we ook wel.
Het zal nog steeds politiek-incorrect zijn, maar het lot van mijn moeder en zovele anderen overwegende denk ik: liever filantropie dan staatsgestuurde "marktwerking".
Het valt evenwel te vrezen dat de echte filantroop is uitgestorven.
Kunt u zich een VVD'er, CDA'er of PvdA'er voorstellen die in stilte goed doet?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten