Het uitgeven liet op zich wachten en intussen had ik - zo gaat dat - wel weer nieuwe oude titels gevonden, een bibliografie is zelden of nooit af. Maar ik heb niet de indruk dat zij nimmer is uitgegeven omdat ik inmiddels had gezegd dat zij niet af was. Al weet ik ook niet wat de ware reden is.
Jaren later, het genoemde Documentatiecentrum bestaat niet meer. De man achter het centrum is nu uitgever. En presenteert vandaag een boek De tolstojanen, haha "zelf noemden ze zich christen-anarchisten", volgens de reclameklets is het de eerste studie over dit onderwerp in Nederland.
"Behoed mij voor mijn geestverwanten", zeg ik Felix Ortt na. Het is ook niet de eerste keer dat ik bemerk wat voor karaktertrekken er vaak horen bij mensen die zich anarchist believen te noemen.
De naam 'Tolstoyaan' is de bliksemafleider geworden voor menigeen, die hem gebruikt. Tolstoyanen zien volgens hun beginsel zich den eisch gesteld om krijgsdienst te weigeren; maar gij, die geen Tolstoyaan zijt, vindt dit als Christen een erg overdreven idee, het idee van een dweper, die nog christelijker wil zijn dan Christus zelf. Immers als een Tolstoyaan zegt dit of dat te moeten doen of nalaten dan is dit natuurlijk het gevolg van zijn Tolstoyaansche beginselen en gij, die u niet zoo noemt, laat zulk een eisch langs uw koude kleeren glijden. Wanneer aankomende jongens en meisjes of van die eenvoudigen in den lande lezen of hooren spreken van 'Tolstoyanen' dan is het eerste en meestal ook het laatste, waar zij aan zullen denken, dat het weer een bizarre secte is, zooals zij wel eens gehoord hebben van Irvingianen en Mormonen.
Geen Tolstoyaan maar Christen
U begrijpt overigens waarschijnlijk wel waarom ik mij niet begeef naar de winkel die ik zelf negen jaar lang heb helpen opbouwen om de vertoning bij te wonen vandaag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten