De zes seconden van het ik

Het experiment: gebruik uw linkerhand of uw rechterhand om een knopje in te drukken.
Uw hersenen worden intussen gescand.
Uitkomst: zes seconden voordat u besluit heeft u al besloten.
De kop van het gelinkte artikel noemt zelfs zeven seconden. Zie evenwel het filmpje op de site.

De man die verslag doet van het experiment verbindt er de vraag aan naar "de vrije wil". Dit lijkt mij een tamelijk overbodig punt in dit geval. De vrije wil heeft bepaald dat u dit experiment ondergaat. Het kiezen van een knopje is een keuze uit twee mogelijkheden, hoeveel zenuwen en spieren er verder ook aan te pas komen om hetzij de linker- hetzij de rechterhand te gebruiken.

De sleutelvragen zitten in de achteloze formuleringen. "Ik heb hersenen". "Ik heb bewustzijn." Of ben ik mijn bewustzijn? Heeft het bewustzijn mij? De enkele zin "ik heb hersenen" veronderstelt een ik dat ook buiten deze hersenen om kan bestaan. Nu kan men vanuit godsdienstig, religieus, metapsychisch of dergelijk standpunt hier a priori toe besluiten. Maar dit is geloof, niet iets wat meetbaar is en zo vastgesteld kan worden.

Iets wat zich principieel aan de meting onttrekt: Er doet zich een levensbedreigende situatie voor, in enkele seconden moet ik juist handelen om mijn leven te redden. Handel ik verkeerd dan zal ik het niet navertellen. Handel ik juist, is het besluit dan seconden voordat de situatie zich voordoet al genomen?

Weet Piet dat in de op de andere baan naar hem toe stomende trein de vrouw van zijn leven, Rika, zit, seconden voordat zij zich aan hem openbaart via het raam?
Dat zijn leven daarna nooit meer het zelfde zal zijn stond zelfs in zijn brein al vast voordat het gebeurde?!
Alleen de zintuigen en de feiten moeten nog even voor de gebeurtenis en de verwerking zorgen, "het" stond al vast? En Piet of zijn onbewuste ik wist dit al?

Hierover doordenken voert tot gekte. Maar het minste dat - als de conclusies van dit onderzoek kloppen - gedacht zou kunnen worden is: misschien is de zin "ik heb hersenen" dan toch niet alleen door de taal bepaald en daardoor bedrieglijk.
Fascinerend.