Het is een vraag die opdoemt als je gewetensvol een titel als Christian anarchism wilt vertalen. Het probleem doet zich trouwens niet voor in het Frans of Duits. Anarchisme chrétien en Christlicher Anarchismus zijn niet dubbelzinnig voor de vertaler.
- Christelijk anarchisme is anarchisme met een christelijke achtergrond. Nu is dit adjectief geladen met een kleine twintig eeuwen interpretatiemogelijkheden en -verwarringen. Maar zoals Alexandre Christoyannopoulos het schetst gaat het om anarchisme, voor christenen vertaald - of andersom: de anarchistische kern van Christus' leer wordt beklemtoond.
- Christen-anarchisme is een synthese waarin beide elementen op hegeliaanse wijze zijn opgeheven. Het christen-anarchisme is aan christendom en (seculier) anarchisme ontstegen. Tegelijkertijd geeft de term toch aan dat er een verband met het christendom blijft. En met het anarchisme in het algemeen.
Het christen-anarchisme was de stroming die - ook alweer een synthese - de moderne theologie van de Hervormde Kerk combineerde met Tolstoj. Hoewel later, en niet modernistisch, zou ik Ellul ook als christen-anarchist aanduiden.
Maar het Christian anarchism van Day en Maurin, Eller en Andrews kan wellicht het beste aangeduid worden als Christelijk anarchisme.
De schotten zijn niet hoog en ook niet waterdicht. Het eerste boek over het onderwerp van de hand van Felix Ortt heette tenslotte Christelijk anarchisme. De titel werd evenwel al spoedig veranderd in Het beginsel der liefde [voorzover ik kan bedenken is het een tweede oplage; zoniet, dan zijn titelblad en omslag vervangen].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten