De zogenaamde oorspronkelijke accumulatie van het kapitaal, zo noemt Marx het - kan men zeggen dat Joseph Schumpeter hem verwijt dat hij niet verklaart hoe het komt dat sommige groepen er toe in staat waren onteigening toe te passen op anderen? Kan men ook zeggen dat Marx de rol van bovengemiddelde energie en intelligentie voor economisch succes over het hoofd ziet? Er is een dualistisch, eventueel manicheïstisch mensbeeld voor vereist te verklaren hoe de ene (groep) mens(en) anderen berooft, van land verdrijft, tot slaven maakt, uitroeit. Men kan dit aan bovengemiddelde energie of intelligentie toeschrijven, maar de vraag blijft of een stuk geboefte als Cortes echt intelligenter was dan de Azteken die hij onder de voet kon lopen. De kwalificatie die ik Cortes meegeef gaat ook al uit van een dualistisch mensbeeld, en eerlijk gezegd kan ik het quasi-materialisme van die verhoogde energieinzet of intelligentie niet accepteren.
De oorspronkelijken op bijvoorbeeld Hispaniola (Haïti) hebben nauwelijks de kans gekregen bij te komen van verbazing over de witte baardige types die goud van hen eisten - letterlijk onder de leuze: je goud of je leven. En aangezien ze geen goud hadden bekochten ze hun verbazing, hun argeloosheid en hun technische inferioriteit op het gebied van bewapening met de dood. En zij waren niet opgewassen tegen de ziekten die de witten met hun landbouwhuisdieren meebrachten.
De schatting van het aantal inwoners van Haïti voor de komst van Columbus blijft inderdaad: een schatting. De las Casas schrijft dat er in zestien jaar drie miljoen mensen zijn uitgeroeid. Wie zal dit in de toekomst geloven, roept hij uit. Profetisch.
Misschien kan men als marktgevoelig ideoloog persoonlijke energie of intelligentie als verklaring en excuus voor genocide aanvoeren. Reden te meer om geen marktgevoelig ideoloog te zijn. En niemand hoeft een keuze voor het kapitalisme te funderen op materialistische overwegingen, want een dergelijke keuze is bij voorbaat tegenstrijdig. De marktideologen weten dit en hebben Gramsci nu eenmaal beter verwerkt dan zogenaamd links.
Zonder racisme geen imperialisme of kolonialisme. Wie de Ander tot slaaf maakt en berooft of doodt moet deze wel inferieur in energie of intelligentie noemen.
We zullen dan maar heel onmaterialsitisch en dualistisch vasthouden aan Marx' schets van de zogenaamde oorspronkelijke accumulatie: diefstal en moord, daaraan dankt het kapitaal zijn bestaan - en het zal dit tot zijn einde praktizeren. Het komt er nog steeds op aan de wereld te veranderen.
[Illustratie: de piramide van Güimar. De beschaving die hem voortbracht is met de mensen onderworpen en uitgeroeid en derhalve inferieur verklaard].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten