11 december, 2009

Zich in een gehucht wanen



Knoei met woorden, waarvan je de genuanceerde betekenis niet kent, en je berooft jezelf van uitdrukkingsmogelijkheden. Misschien is het de bedoeling. Voorbeeld:
La Courtine, een gehucht van ca. 1000 inwoners in midden Frankrijk
Het woord gehucht impliceert een klein inwonertal. Men zal dan eerder in tientallen of enkele honderden denken. Bij duizend zijn we echt wel aan een dorp toe. En dan moeten we de historische connotatie van stad met de bijbehorende rechten nog vergeten. In die juridische zin zijn Den Haag of Hilversum dorpen, Hem en Bronkhorst zijn steden. Geen van de genoemde plaatsen is gehucht.

De nuanceringen tussen buurtschap, vlek(je), dorp en stad zijn gevoelsmatig, maar ze luisteren nauw. Gehucht is geen waardevrij, neutraal woord, het heeft een licht denigrerende ondertoon. Het eerder hier gebruikte plaats is neutraal. Redelijkerwijze kan men de term gehucht alleen toekennen aan een buurtschap of vlek.
Bejjegek, denken steeds meer studentikoos aandoende inktkoelies bij de gelijkgeschakelde pers. Deze trof ik bij De Volkskrant aan:

Farum, een gehucht met 18 duizend inwoners even ten noordwesten van Kopenhagen.
Werktuiglijk vraag ik mij af uit wat voor metropool de desbetreffende inktkoelie komt. Ik vermoed dat het wel zal meevallen.


Ik weet niet of hier het beginpunt van maar-wat-doen met wanen ligt:
Minister Van Middelkoop zei vanmiddag het belangrijk te vinden dat Nederlanders beginnen te wennen aan het idee dat behalve lágere, ook hógere defensie-uitgaven denkbaar zijn. Dat deze zelfs nodig kúnnen zijn, wil ons land zich veilig wanen en een actieve bijdrage blijven leveren aan de internationale vrede en veiligheid. De bewindsman koestert de voorzichtige hoop dat deze kabinetsperiode voor de krijgsmacht in dat opzicht als een historisch omslagpunt zal worden beschouwd.
Bron, die zelf weer het "ministerie van defensie" als bron opgeeft.
Nederland waant zich veilig dankzij het ministerie van defensie.
Maar ja, als je het ministerie van oorlog defensie noemt heb je al danig met de betekenis van woorden geknoeid. Pleiten voor meer geld voor oorlog om zich "veilig te wanen" - hier wordt een diepe waarheid uitgedrukt, die evenwel zeker niet de bedoeling is van beroepschristen Van Middelkoop.

Geen opmerkingen: