Welbedankt en nu wegwezen naar de eeuwige jachtvelden

Nauwelijks van de studioversie te onderscheiden: Black Friday, Steely Dan live.
En decennia later begrijp ik dan eindelijk over wat voor dag dit gaat. De opruimingsdag voordat het grote kopen van december uitbreekt. De dag na Thanksgiving.

Ook zoiets. In mijn middelbareschooltijd werd de agenda gevuld met ondoorgrondelijke feestdagen als Dankdag voor het gewas, Biddag voor het gewas, Hervomingsdag - die laatste was vlakbij Allerheiligen en Allerzielen. Allerheiligen is onder het kreetje Hellowien als extra commerciepartijtje alsnog de realiteit ingesmokkeld. En het was/is een roomse gedenkdag, maar men moet zich wel erg aan de kerkelijke kalender houden om zich er van bewust te zijn.

Aan deze merkwaardige dankdag wordt een betekenis gegeven die wat mij betreft iedere menselijkheid tart. De draai is dat witte kolonisten in Noord-Amerika de omwonende indianen moesten danken voor het verschaffen van overlevingsmiddelen. Als dit zo is zou het een soort barmhartigheidsdag moeten zijn - en een stilstaan bij dank die voor een dagje gegolden heeft. Hun barmhartigheid heeft de oorspronkelijken van Noord-Amerika niets goeds opgeleverd. Daar was het barmhartigheid voor, zeker. Maar het blijft wrang.

Een ander wrang aspect drong tot mij door toen ik twee collegadeejays op Pacifica mensen de beste wensen voor deze feestdag hoorde geven. De ene maakte vervolgens duidelijk dat hij er niet aan deed. Zijn ouders waren kort achter elkaar overleden het afgelopen jaar en hij was alleen. Kans op trouwen leek hem klein zoniet afwezig. En collega, die had een charmante dochter, toch? Jawel, zegt collega, die gaat naar haar moeder. Consumptie is ook altijd productie: van eenzaamheid in dit geval. Kerst en Oudjaar komen er ook nog aan.

Mijn kennismaking met dit merkwaardige feest verliep door middel van een Donald Duckstrip in het Nederlands. Een onbegrijpelijk feest dus. Donald is van plan zijn eigen kalkoen te schieten, die woekerprijzen van de poelier betaalt hij niet. Het ging hier dus om een feest waarbij kalkoen gegeten diende te worden, dit was duidelijk. Het surrealisme van een eend die op kalkoenenjacht gaat was natuurlijk het hoofdgegeven. Donald en de neefjes moeten tenslotte in een restaurant hun portie eten.

Thanksgiving draait dus om kalkoen eten. Donald laat het slachten van de vogel die hij uiteindelijk gevangen heeft door er een zak overheen te gooien toch maar over aan een poelier - dat is werk dat je uitbesteedt. De poelier vroeg nog: weet u zeker dat u dit wilt eten? Het blijkt een mean old buzzard te zijn geweest. Hoe de feestdis tot stand komt wil men collectief niet weten. En hoeveel kalkoenen worden er afgemaakt voor deze dag? O, eh.... vijfenveertig miljoen.

De Verenigde Staten zijn tenslotte het toonbeeld bij uitstek van de beschaafde christelijke wereld. Slachten is niet offeren. En het heeft niets met commercie te maken. Het Nederlands Dagblad voelt haarfijn het verschil aan tussen het christelijk slachten van vijfenveertig miljoen kalkoenen en het "hindoeistisch" offeren van maar liefst tweehonderdduizend dieren, variërend van buffels tot ratten. Hier schiet de vergelijking van de balk en de splinter volkomen tekort.