06 november, 2009

Rondstuivend kalkstof


Wat de som inhoudt wordt ons eenvoudige kijkbuiskindertjes niet uitgelegd. De man met het lange grijze haar en het Amerikaans-Engelse accent, Michio Kaku geheten, krast met een krijtje op het bord - zo geavanceerd gaat het - komt op een breuk uit waarvan het mij niet zinvol lijkt zelfs maar op te zoeken hoe ik die hier kan reproduceren. De breuk = oneindig, wat op onzin neerkomt, zegt hij. Nog erger (geen uitleg): breuk = oneindig + oneindig + oneindig ....  (het wordt niet verteld of deze zinledig aandoende optelsom ook een oneindig aantal oneindigheden dient te bevatten).
Zwarte gaten bevattelijk gemaakt voor simpele zielen.
Over een jaar of tien moet er dan toch echt een waargenomen zijn.
Omstreeks die tijd vermoed ik mijn perpetuum mobile in de schuur afgebouwd te hebben en aan de praat te krijgen.

Van de astronomie-vraag- en-antwoordsite van de Universiteit Utrecht:


Wetenschappers weten niet zeker wat er voor de Oerknal was, en of er toen wel wat was. Het was zo buitengewoon heet en drukkend net na de Oerknal dat alles wat er vandaag in het Heelal te vinden is of dat we in laboratoria hebben kunnen namaken in vergelijking daarmee wel op een vrieskoud vacuüm lijkt. Als je terug zou reizen naar die tijd, dan zou je onmiddelijk zo erg verdampen dat zelfs niet eens één atoom uit je lichaam nog te herkennen zou zijn. Omdat we zulke uitzonderlijke omstandigheden nooit hebben kunnen onderzoeken kunnen we er niet zeker van zijn dat de natuurwetten die we tot nu toe ontdekt hebben in ons huidige oude Heelal ook belangrijk waren in de eerste momenten na de Oerknal, of voor de Oerknal (als er toen iets was).
We kunnen ons voorstellen dat er sterren en melkwegstelsels kunnen zijn geweest voor de Oerknal, maar het lijkt wel onmogelijk dat we daar ooit bewijs voor zouden kunnen vinden. Als er iets was voor de Oerknal, dan zou dat tijdens de Oerknal onherkenbaar verdampt en in elkaar gedrukt zijn. Praktisch gesproken kunnen we net zo goed de Big Bang als het begin van de tijd nemen, want van vóór die tijd kan ons geen informatie bereikt hebben (als er wel iets voor de Oerknal was).

Afgezien van de afschuwelijke uitdrukking "wetenschappers" staan er in het eerste zinsstukje ten minste twee problematische uitdrukkingen. "Wat" en "was". Op zijn minst twee, want deze uitdrukkingen veronderstellen een Oerknal en een "ervoor".

Verder:

Omdat het Heelal ongeveer 14 miljard oud is hebben we nog geen licht of informatie kunnen ontvangen van plekken die zo ver zijn dat het licht er meer dan 14 miljard jaar over doet om hier te komen.

Nu stap ik toch echt met mijn krijtje naar het bord. Maak een schemaatje waarin er een "plek" is die "ongeveer 14 miljard oud" (wordt er jaar of lichtjaar bedoeld? laten we het op aardse kalenderjaren houden voor het gemak, want het is nauwelijks terzake; overigens zijn er niet eens zoveel aardse jaren  voorhanden, gesteld dat zij steeds gelijk zijn gebleven, wat natuurlijk niet het geval is - we komen niet verder dan zo'n vijf miljard).
De Oerknal is dus zo ongeveer op die "plek" waar te nemen, die zo ver weg is. reuze interessant.
De Oerknal is nog steeds gaande, namelijk 14 miljard jaar geleden en dat is te zien als we het kunnen zien. Ik vecht het vermogen dit waar te nemen niet aan, ik bestrijd de termen "is" en "plek".

Ik denk, waarde "wetenschappers", dat - afgezien van het feit dat u het dus niet kunt uitleggen - u nog een ander oneindigheidsprobleem hebt als u voor het bord staat.

Ik weet dat Stephen Hawking reuze benieuwd is naar het waarnemen van de Oerknal, want hij wil Gods vinger aan het werk zien. Andere astronomen/theoretisch-natuurkundigen noemen dit zinloos; God zit in de euro die je aan de zwerver op straat geeft.
Dit laatste lijkt mij een juistere benadering van de Oneindige, inderdaad. Maar we blijven met de paradoxale som zitten op dat bord van een Oerknal die nog steeds aan de gang is en tegelijkertijd 14 miljard aardjaren (of licht-aardjaren) oud en ver is en dus een "plek" heeft.

Komt dit denkprobleem niet voort uit uw behoefte aan een begin, zoals er ook - geen willekeurig voorbeeld - een begin van de bijbel is dat gaat over "het begin"? Is uw kijk op het universum niet mythisch gestructureerd? Als dit voor het begrip "begin" geldt, geldt het immers voor uw hele kijk.
En wat als er geen begin is - "iets" wat geen "iets" is en ook niet "is"?

Huiswerk voor volgende week: los dit even op en heb het rond voordat u naar het bord stapt.
En ge moogt uzelf geleerde noemen, of u het kunt oplossen of niet. Behoed ons voor de term "wetenschapper".

Geen opmerkingen: