Negatief

Twee meisjes stelden mij per email vragen terwille van hun profielwerkstuk.
Een oefening in gedisciplineerd formuleren, die ik hierbij deel.

1. Wat is uw definitie van het anarchisme?

De volgende heb ik in een Wikipedialemma geplaatst (ik kijk er niet meer naar of een of andere halvegare het heeft veranderd, het staat ook op mijn eigen site):

het streven naar de grootst mogelijke orde met de minst mogelijke dwang

2. Hoe bent u met het anarchisme in aanraking gekomen?

Nog als tiener heb ik mij voor allerlei Zaken ingezet (speciaal: Biafra) die mij enerzijds tot de conclusie brachten dat socialisme een eerlijker en rechtvaardiger samenlevingsordening is dan de huidige en anderzijds dat de staat deel van het probleem en dus zeker niet de oplossing van de huidige onrechtvaardige ordening is.
Voor wie dit inziet is er het etiket van het anarchisme. Wat mij betreft zou ik mij net zo goed marxist willen noemen, maar dat is een etiket dat veel te veel uitleg vergt, net als christen.

3. Hoe beïnvloedt het anarchisme uw leven? / Heeft u veel moeten laten of veranderen voor het anarchisme?

Professioneel bestudeer ik het Christen-/Religieus-anarchisme in Nederland en daarbuiten. Als er grotere genoegens worden uitgevonden dan die welke ik beleef aan mijn onderzoekingen blijf ik het er toch bij doen. En er is in de afgelopen vele jaren geen periode geweest waarbij ik niet hetzij bij een actiegroep, een tijdschrift, een vrij radiostation, een boekhandel of meer betrokken ben geweest, Doen wat de hand te doen vindt. Een naar ik meen protestant uitgangspunt.

Er is een tijd geweest waarin ik meende dat geloof en anarchisme elkaar uitsloten, ook al heeft het anarchisme zelf eschatologische trekken die het niet kan hebben zonder geloof. Het christen-anarchisme en ik hebben lange tijd op elkaar gewacht en zijn elkaar blijkbaar meermalen misgelopen, maar tenslotte hebben we elkaar ontmoet.

4. Hoe ziet volgens u een anarchistische samenleving eruit en hoe moet deze bereikt worden?

Het anarchisme is een streven zonder eindpunt. Er kan altijd meer geordend worden met nog minder dwang. Als de “anarchisten van rechts” (libertariërs, “anarcho-kapitalisten”) ernstige bezwaren hebben tegen een ordening waarin de zeggenschap over de productie gecombineerd wordt door democratische controle enerzijds en door de producenten anderzijds – vanwege hun verering van de Ondernemende Mens - dan dient hun natuurlijk nooit door geweld te onderstrepen verzet serieus genomen en gerespecteerd te worden.”De samenleving” komt nooit af, gelukkig. Dus ook “een anarchistische” niet. In mijn voorbeeld ga ik er al van uit dat iedereen op een of andere manier anarchist is, links of rechts – het is dan ook een fictief voorbeeld.

De weg is alles, het doel is niets.

Omdat de vaak als anarchistisch aangeduide godsdienst van China De Weg (Tao) heet, en het christendom oorspronkelijk ook De Weg genoemd werd een religieus-anarchistisch tweede antwoord.
De bergrede (Matth. 5-7) bevat de aanwijzingen voor hoe een wereld zonder geweld, hebzucht en haat te bereiken is. Enerzijds zijn de erin genoemde vereisten menselijkerwijze bereikbaar, anderzijds is het vrijwel onmogelijk hieraan consequent altijd volledig te voldoen. Dit betekent echter niet dat er dan maar bij voorbaat op afgedongen kan worden. Het streven staat voorop. Het Koninkrijk Gods is hier en nu, niet voor na het leven.

5. Vindt u dat er ook negatieve kanten aan het anarchisme zitten?

Het anarchisme is naar zijn aard de voortdurende negatie van de heersende (wan-)orde, of deze zich nu Democratisch, Liberaal, Socialistisch, Democratisch-Socialistisch of Anarchistisch noemt..