Het einde van de dansshow niet afwachtende schakelde ik over naar BBC2, om er terecht te komen in een documentaire serie over Gandhi, die ik niet gevolgd heb. Ik geef eerlijk toe dat de betoverend mooie presentatrice (doorgaans nieuwslezeres) mij van terugschakelen weerhield. Eerder dan Gandhi, over wie ik nog verscheidene boeken te lezen heb op diverse stapels, en die zouden voorrang moeten hebben. Zij loopt langs een villa in Delhi, die aan haar grootouders behoord heeft voor "de deling" - zij kan er nu niet filmen want er woont een Indiase minister.
"De deling". Het aantal mensen dat van huis en haard verdreven is vanwege de splitsing van voormalig Brits-Inidië in Pakistan en "India" (Bharat) is niet precies geteld. Aantallen die genoemd worden variëren van veertien tot ruim twintig miljoen.
We hebben het hier over een "etnische zuivering" op een schaal die blijkbaar buiten beeld valt.
Ik heb mij indertijd ingezet in verband met Bangladesj, maar op de een of andere manier heb ik vergeten of verdrongen dat een onevenredig groot deel van de destijds (in 1970-71) ongeveer tien miljoen verdreven mensen hindoes waren. En dat er velen niet teruggekeerd zijn. Een nieuwe deling van een opnieuw ongekende schaal. De Media houden er ook geen herinnering aan levend, behalve in dit geval, in verband met Gandhi - wiens laatste actie een hongerstaking tegen de verdrijving van moslims uit India was. Bangladesj valt grotendeels buiten beeld.
Ik noem tientallen miljoenen, ieder enkel cijfer hierachter is een mens bij wie andere mensen hoorden of horen. Het gaat hier om een verdrijving van mensen op een schaal die de seifo - de moord op en verdrijving van Armeniërs en Syrisch-Orthodoxen in het Osmaanse Rijk -, de deportaties onder Stalin (Tsjetsjenen, Krimtataren en anderen die om "etnische" redenen werden verdreven), de meghali katastrofi van 1922 (verdrijving van de Griekstaligen uit Klein-Azië), de verdrijving van Duitstaligen uit Polen, Rusland en Tsjechoslowakije - numeriek doet verbleken bij deze door mensen veroorzaakte ramp. Ook de naqba van de Palestijnen, ongeveer van dezelfde tijd, is hierbij vergeleken verwaarloosbaar.
Mag men vergelijken? Men kan zich in ieder geval ontsteld afvragen waarom dit soort onvoorstelbare wreedheden zo ongelijk behandeld worden en zo gemakkelijk terzijde geschoven worden met een enkel woord ("verdeling").
Omdat de wreedheid onvoorstelbaar is. Omdat vergelijking waarbij de ene wreedheid plotseling verwaarloosbaar lijkt al bijna even wreed is.
En omdat de wreedheid nog steeds dagelijkse kost is, op vele plaatsen in de wereld..
Geen opmerkingen:
Een reactie posten