26 januari, 2009

De zesde mei


De ruimen moeten leeg - en dit boek is nog te vinden:

Blow up van Antonioni en tegelijkertijd Michael Moore's Fahrenheit 911 moeten Theo van Gogh voor de geest gestaan hebben bij het maken van wat zijn laatste film zou worden. Ik prijs hem voor de bloedstollende laatste tonen in de film, Betty Lavette's Let me down easy, als begeleidende tonen bij de uitvaart van Pim Fortuijn. Eigenlijk slaat de tekst helemaal niet op de beelden, maar het is mooi gekozen en het is meteen Van Goghs eigen uitvaartmuziek geworden.

Het lijkt of iedereen een deskundig oordeel heeft over de islam in het algemeen en de moord op Theo van Gogh in het bijzonder, sinds de 2de november 2004. Maar het meest logische - een eerbetoon in de vorm van het bezoeken van de film was het Nederlandse publiek te veel gevraagd. Misschien omdat de voor een Nederlandse rolprent onvermijdelijke wippende billen ontbreken? Of ziet De Menigte Van Gogh vooral als een stoutmoedig schelder op "de moslims"? Dan zal men ook teleurgesteld zijn: vlak voor het einde laat hij een Marokkaans-Nederlandse rapgroep zingzeggen dat het zo zeker nog niet is dat de kogel van links kwam. Eendimensionaal is Van Gogh niet geweest. Hij koketteerde ook met het etiket 'anarchist' voor zichzelf - daar moeten we het nog eens serieus apart over hebben. (Net als over Fortuijn overigens).

Het is eigenlijk merkwaardig dat de geruchtmakendste politieke moord in Nederland sinds mensenheugenis alleen in een politiethriller die vrijelijk verfilmd is figureert als het raadsel dat de moord in feite is. Een bijna autistische dierenbevrijder die in zijn eentje Nederland op zijn kop zet en ontregelt tot de bananenmonarchie die dit land inmiddels is? Moeilijk te geloven, moeilijk te aanvaarden. Het is niet leuk om te zeggen, maar de film is eigenlijk net iets te lang en te traag. Maar lees het boek van Tomas Ross dat op een aantal punten sterk verschilt van de film of omgekeerd, maar wel meer achter deze moord ziet dan wat ons tot nu toe is voorgehouden. Als het niet waar is, is het mooi bedacht.

- Tomas Ross, De zesde mei. Amsterdam: Bezige Bij. €12,50.

Geen opmerkingen: