De uitdrukking kolonie voor Van Eedens Walden en de Blaricumse gemeenschap van de Internationale Broederschap (er waren er overigens nogal wat meer in Nederland op den duur, maar dit zijn de spectaculairste) verwijst naar ontginning en gezamenlijkheid. Het was bedoeld als socialisme in de praktijk, hier en nu, werken aan de nieuwe samenleving in de schoot van de oude - en daarbij nuttig werk in de vorm van het ontginnen van schrale grond. Het was binnenlandse kolonisatie, in tegensteling tot het kolonialisme overzee. De "Nederlandse bezittingen" elders werden steeds meer ingezet om het collectieve gevoel "Nederland" op te roepen. Daar werd iets groots verricht - Max Havelaar had niet zoveel indruk gemaakt dat dit citaat van de massamoordenaar Coen niet regelmatig opdook. Trouwens, ook nu nog beroept Balkenende zich op de VOC-mentaliteit.
Het millennaristisch aandoend geloof in die binnenlandse kolonies kwam ergens vandaan. Het lijkt mij nog steeds het waarschijnlijkst dat kolonies in Noord- en Zuid-Amerika - in het gebied van verdreven of (door anderen) vermoorde "wilden" - hier als voorbeeeld dienden. Tjerk Luitjes keek naar Zuid-Amerika, Van Eeden - tot in de naamgeving van zijn kolonie toe - naar Noord-Amerika. De al bestaande ervaringen met "binnenlandse kolonisatie" speelden merkwaardigerwijze geen rol in de overwegingen - hoewel hier toch volop zogeheten schrale grond gezamenlijk werd ontgonnen. Er waren ter rechterzijde zelfs al mensen die dit een gevaarlijk socialistisch initiatief vonden (al bestond het woord nog niet eens).
Suzanna Jansen heeft met haar boek op zeer persoonlijke wijze deze wereld voor een groot publiek geopend.
Een wereld die een eigen website heeft, waarop de toestanden uiteraard niet vanuit het standpunt van de objecten van dit beschavende werk ten aanzien van binnenlandse wilden wordt gepresenteerd.
De Maatschappij van Weldadigheid nu.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten