De persoonlijke noot vooraf is hier wel degelijk belangrijk en onontbeerlijk.
Het christen-anarchisme was voor mij een ontdekking in allerlei opzichten. In de eerste plaats was het de oplossing van een raadsel dat ik al vroeg binnen "de beweging" te horen kreeg, over geheelonthouding en regels ten aanzien van seksueel contact - die ik niet met "het anarchisme" kon rijmen. Hiernaast, en achteraf belangrijker, bood het de andere kijk op het christendom die het mij zelfs mogelijk maakte mij te verzoenen met dit christendom. Let wel: als stedelijke jongeling werd ik geconfronteerd met een dominee die vond dat je op de CPN moest stemmen. Een ander soort hel en verdoemenis, zogezegd. Het christen-anarchisme was een late ontdekking en wellicht toch een tijdige. Niettemin heb ik mij de laatste paar jaar wel afgevraagd voor hoevelen het nog een mogelijk belangrijke ontdekking zou kunnen zijn, nu Nederland zo duidelijk een postchristelijk land is - hetgeen juist onderstreept wordt door het huidige regime (al vraagt nu juist dit wel om een weerwoord binnen een christelijk vertoog).
Het grootste deel van de wereld is zeker niet post-godsdienstig, we hebben hier een mogelijk nieuw ingrediënt voor Jan Romeins Europese afwijking van het Algemeen Menselijk Patroon. Het problematische geval is hier weer Noord-Amerika, toch een verlengstuk en samenvatting van Europa, vooral de Verenigde Staten. Allesbehalve postchristelijk en toch moeilijk als christelijk aan te duiden. Christenen hebben het er moeilijk, zoals de nieuwe monastieken zeggen.
Maar er is ook de aardige kant van het Noordamerikaanse christendom. Men loopt door de stad en komt plotseling een schuurachtig dak tegen waarop een spandoek: Peace! en Support our troops, bring them home. Een kerk! De meeste denominaties in de VS zijn expliciet tegen de huidige imperialistische oorlogen. Naast de zuidelijke baptisten zijn het de in het algemeen slechts als ernstig gestoord aan te merken zogeheten evangelisten die brullen om meer oorlog.
De keuze voor het anarchisme lijkt altijd wel een bekeringsverhaal. Eigenlijk geldt dit voor iedere echte politieke keuze, maar wie doet deze nog in een omgeving die ook wel postpolitiek lijkt te zijn? Wie ligt er nog wakker van het verschil tussen Groen Links, CDA of D66? Nederland is al jaren geleden door enkele verstandige denkers een eenpartijstaat genoemd. Mijn keuze voor het anarchisme is zeker niet bepaald door bovengenoemde dominee - het is de conclusie die ik verbond aan mijn inzet inzake Biafra, vanaf het hier meermalen genoemde magische jaartal tot het bittere einde. Genoemde dominee was evenwel ook niet juist degene die mij bij de kerk hield.
De uitdrukking christen-anarchisme is voorzover ik weet ontwikkeld in verband met Tolstoj, omstreeks het jaar 1890. Louis Bähler gebruikt de term in Nederland voor het eerst in 1893. Tolstoj noemt zijn opvatting van het christendom niet anarchistisch of christen-anarchistisch, maar christelijk. Zijn eigen evangelie, dat wel, maar met universele pretentie, zoals het hoort met het evangelie. Er zijn met name in de Verenigde Staten allerlei losse en toch verbonden groepen die ik, op grond van de criteria die de Nederlandse christen-anarchisten zelf hanteren en die ik in hun voetspoor verder volg, beslist als christen-anarchistisch kan aanduiden. Neem een duik in de vijver van Jesus for president en ontdek dat het christen-anarchisme, al dan niet onder deze naam, een bloeiend streven blijkt te zijn in de VS. De naam wordt zelfs op zijn kop gezet als christarchie. En ik denk dat de Ordinary Radicals het a-woord vermijden, misschien om de verwarring die het oproept uit te bannen. Zelfs als er geen - altijd mediagestuurde - verwarring zou zijn geldt dat de VS niet eens postsocialistisch zijn, zoals Europa. Het socialisme als streven heeft er onder die naam nooit veel betekend (tenzij als iets wat men dan weer als christen-anarchistisch kan etiketteren).
Hoe het zij: doet het er veel toe of men het c.-a. woord hanteert? Het streven is het belangrijkst. Ik moet zeggen dat alles wat je alleen al via het net ontdekt in de VS een beetje overspoelt... Kan het echt waar zijn?
Tot slot een lezing van iemand wiens naam mij wel vaag bekend voorkomt - of.....
Bij de illustraties:
1. Een affiche behorende bij de slotviering van de Jesus-for-president-tournee door de VS.
2. Twee andere JC's over wie veel te zeggen valt in christelijk verband. Van de site van Broad Street Ministry, Philadelphia PA.
3. De filmer van de Ordinary Radicalstournee raakte in Raleigh NC in gesprek met een dominee die campagne voerde voor Obama. Er heerste een vriendelijke sfeer - de Jesus-for-president-avond bleek pal naast een Obamabijeenkomst gehouden te worden. Alles verliep in vrede. Ik wil wel bekennen dat ik haar plaats om geen andere reden dan dat ik haar leuk vind.
Schande... Waarmee we weer bij het persoonlijke terug zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten