Verfoxing

...the government, the regime in Iran....
De nieuwslezer verbetert zich waar wij als luisteraar bij zijn. Het woord regering is waardevrij, het Nederlands kent ook het woord bewind dat redelijk waardevrij is. In het Engels is de keuze kleiner, zoals zo vaak.
Regime is niet neutraal, het is een term die afkeuring over het besproken bewind uitdrukt. Stel je voor dat je als BBC World Service over de regering van Iran spreekt en over een week, een maand, een kwartaal of een jaar het bombarderen van dit land moet goedpraten. Dan kan het maar beter bij voorbaat een regime hebben, al zijn de verkiezingen in Iran zeker zo vrij als in Turkije of Israel, landen die als lichtende voorbeelden in het Midden-Oosten worden afgeschilderd. "Zo vrij" is een uitdrukking die ik, als klassiek gevormde, vox media noem in dit geval - het kan ook als "zo onvrij" gelezen worden.

Er zijn gradaties. Je kunt beter in Zweden wonen dan in Zimbabwe, maar vanuit anarchistisch standpunt zijn regering en regime gelijk: ook met een stembiljet geef ik Balkenende en de zijnen niet zomaar een machtiging mij rond te commanderen, op te sluiten, te plunderen en alles wat Proudhon ook verder opsomt over geregeerd worden. Maar van de BBC World Service verwacht ik niet dat er anarchistische journalisten werken - en zo ja, dan vind ik toch dat ze hun mening niet voor de microfoon dienen te uiten in een context die zo zakelijk mogelijke informatie (een pleonasme, in feite) dient te bieden. Zich zo duidelijk verbeteren voor de microfoon - stel je voor dat Iran een regering heeft in plaats van een regime, het is verslaggeving ten dienste van een zaak die niet per se die van de luisteraar is. Propaganda - er wordt vooruitgelopen op wat het Brown-regime in navolging van Bush denkt te gaan doen. (Ja, ik heb de vrijheid het woord Brownregime te gebruiken, u weet de context).

Maar de context van het BBC-nieuws is ook ongemerkt en sluipenderwijze veranderd. Wonderlijk - in de jaren die nog bij de Koude Oorlog hoorden was de verslaggeving zakelijker dan nu, en tegelijk spannender. Zo ben ik tenslotte vaste luisteraar van de BBC geworden, ondanks al mijn bezwaren van vroeger, rond de zeezenders. Toen ik het station op de middengolf ontdekte waren er opmerkelijke en spannende dingen gaande. De revolutie in Iran. De val van Managua. De stakingen in Polen en de opkomst van de vrije vakbeweging daar. Ik kreeg nooit het gevoel dat de nieuwsberichten partij kozen, ook al werden de verslaggevers ter plaatse door de gebeurtenissen en het enthousiasme van de respectieve opstandelingen meegesleept. De luisteraars bevinden zich overal ter wereld en hebben wellicht een andere mening dan de redactie. Dus dient het nieuws zo neutraal mogelijk geformuleerd te worden. Voorbij, dus.

Pacifica Radio en andere stations in de VS prikken nog steeds het nieuws en de actualiteitenrubrieken van de BBC World Service door. In de VS is de propaganda nog verstikkender. Maar het blijft een armoedebod. De scène met de zich verbeterende nieuwslezer duidt er al op: de Vineyard Saker wees mij laatst terecht dat de BBC verfoxt is - fair and balanced betekent nu: uit op zoveel mogelijk oorlog. Of neo-imperialistisch, er is nog geen woord voor, geloof ik. Ik ben bang dat de Valk gelijk heeft. Hij brengt de verfoxing in verband met het uiteenvallen van Joegoslavië, waarover in het algemeen niet meer zakelijk bericht werd maar partij werd gekozen, zoals dit ook nu gebeurt met NAVOnarcoprotectoraat Kosovo. Het is een sluipend proces geweest.
Toch moet ik de Saker blijven tegenwerpen dat ik op de wekkerradio geen alternatief weet. De verschrikkingen van Hilversum? Nee, dank u. Of toch maar wakker worden met Hilversum 4 (want een behoorlijk station met lichte muziek is er ook niet te vinden)? Hopen tegen beter weten in wellicht dat het ooit weer beter zal worden.