Gukurahundi

Een jaar of tien geleden werkte ik aan een grote index over jaargangen van Keesings Historisch Archief. Wat mij over het land Zimbabwe opviel was dat er een soort binnenlandse oorlog met enorme slachtpartijen aan de gang was geweest, die zo goed als niet de dagelijkse krant in Nederland gehaald heeft - of de BBC World Service die ik voor wereldnieuws als standaard volg.

De hoofdredacteur vertelde mij dat er een waarachtige genocide gaande was geweest tegen de Ndebele. Er zijn zeker dertigduizend mensen vermoord in de jaren tachtig, de eerste jaren na de onafhankelijkheid dus, om geen andere reden dan dat ze Ndebele waren. Er was zelfs een naam voor de genocidecampagne, Gukurahundi, Shona voor: de vroege regen die het kaf wegspoelt voor de lenteregens.

De grote mediacampagne tegen Mugabe is op gang gekomen toen hij witte boerenbedrijven aanpakte, in 2000. Voor het opeisen van dit land was heel wat te zeggen geweest - het is onrechtmatig verworven in koloniale tijd - alleen, het had dan moeten gebeuren in 1980, bij de onafhankelijkheid - en deze was gebaseerd op een soort historisch compromis op grond waarvan de witte dictator Ian Smith nog een tijdje parlementslid kon blijven, onder andere. Twintig jaar later was onredelijk, zeker, zelfs als hij de boerderijen niet had uitgedeeld onder partijleden maar echt onder onterfde zwarten. Maar waar het mij om gaat: waarom nu wel media-aandacht, en in de jaren tachtig niet?
Het antword is vergelijkbaar met hoe Washington en andere centra omgingen met Saddam Hoessein: alles in orde zolang hij Iran aanvalt of de Koerden, maar aan Koeweit mag hij niet komen. Mugabe mocht de Ndebele uitroeien (dit is ook hervat in de nieuwe eeuw), maar van witte kolonialen blijft hij af.
Het is net als met Saddam: terecht dat hij onder vuur ligt, maar de meeste kritikasters hebben geen moreel recht om kritiek te hebben.
Het is nog een zegen voor Zimbabwe dat het geen olie heeft...
Een eerdere versie van het afgebeelde boek, schokkende beelden van Gukurahundi.