05 juli, 2006

Nederlandse onsterfelijken


Ten noorden van Amsterdam begint Friesland, heeft Gjalt Zondergeld ooit geschreven. Ik weet niet of men dit over de mensen kan zeggen - dit laat ik dan maar aan de Friezen zelf over - misschien (en daar doelde hij zeker ook op) geldt het wel voor het landschap.
De Nederlandse onsterfelijken zoals Arjen Mulder ze noemt, lichte wolken in een blauwe hemel, weerspiegeld in een sloot of meer, koeien die in mist lijken te zweven - ze zijn er - ook al neemt het aantal sloten met een beetje waterstand af, en al worden die sloten duideljk niet meer zo trouwhartig onderhouden (met de voortschrijdende verdroging zullen de waterschappen daar wel niets meer in zien). Koeien in de wei zijn ook minder gewoon geworden. Toch is dit landschap met wat er bij hoort onvergankeljk zolang het niet door de zee wordt opgenomen.




Geen gesomber! Maakt stadslucht vrij? Voor mij begint de vrijheid als ik de ruimte met de wolken erboven zie. Het kondigt zich aan bijvoorbeeld bij de Ringvaart om de Watergraafsmeer, of aan het IJ, maar het begint pas echt buiten de verfoeilijke snelwegring om Amsterdam heen in Waterland of de Zaanstreek.
Reisgidsen voor Nederland zeggen dat het landschap "alle drama mist". Het drama, mensen, is horizontaal waar te nemen. Je kijkt niet van de berg af, maar er is vergezicht genoeg. Kerktorens markeren dorpen (vaak zijn het zelfs stadjes) verderop. Het is nog een eind fietsen. Huis- en gierzwaluwen zwalken bven je hoofd. Kieviten, grutto's en scholeksters laten zich zien en horen. Op een paal een tureluur. In de sloot kroos, waterranonkel, kikkerbeet, aan de oever lisdodden, zwanebloem, gele lis. En allerlei eenden, ganzen en meestal ook zwanen.


Het is ook een magisch landschap. Wat jaren geleden ging ik er fietsen met het voornemen: "Ik heb nog nooit een salamander gezien. Nu wordt het wel eens tijd." Een dichtgegroeide sloot beantwoordde mijn wens: een watersalamander die om de een of andere reden op zijn rug even over het kroos schoof. Verder lezen over salamanders leerde mij dat ik ze waarschijnlijk wel eerder gezien zal hebben, maar voor visjes heb aangezien. Men ziet ze maar zelden boven laat staan buiten water.
Wat er ook verkaveld wordt en vervinext, de wolken, het water en het groen zullen blijven. Vrijheid in Nederland...

Geen opmerkingen: