Het vorige stukje zou de indruk kunnen wekken dat het er maar treurig voor staat met de democratie, bijvoorbeeld in Amsterdam. Niets is minder waar - ik ben zeer optimistisch gestemd over hoe goed het zou kunnen gaan als de clubs die de macht verdelen definitief zijn ingestort. Partijen zijn banenmachines, heet het al een tijdje.
Non sunt minimi qui serviunt civitatem, zegt een figuur uit Pieter Bas [is dit wel van een klassieke schrijver, of zo maar een zin in het Latijn?]. Zegt u dat wel. Maar het zijn wel bijna de geringsten tegenwoordig die de gemeenschap per saldo ook niet eens dienen.
Hoewel ook in de tijd van de aanleg van de metro door de Nieuwmarktbuurt tegenover het onbenul van de beslissers de kennis van zaken van de tegenstanders stond. Het onbenul had de knuppels, het traangas en de tanks, en die zijn ingezet. Het belangijkste verschil is dat de volksvertegenwoordigers inmiddels nog onbenulliger zijn geworden.
De comissievergadering met inspraak zou om 13.00 uur beginnen. Zonder dat dit was aangekondigd verder was de zitting besloten verklaard tot 15.00 uur. De Noord-Zuidlijn verdraagt nu eemaal geen daglicht. Het stelde mij in de gelegenheid kennis te maken met Jan Hageman, gedreven kenner en actievoerder met betrekking tot het openbaar vervoer in Amsterdam, speciaal de tram. Hij is technisch tekenaar geweest bij rijtuigmaatschappij Allan. Langzaam daagt het mij waarvan ik zijn naam ken. Hij heeft onvermoeibaar bij de haltes van lijn 2 geteld hoeveel mensen waar uit- en instapten. De gemeente wilde lijn 2 namelijk opheffen - we spreken nu over de vroege jaren zestig - want dit was een parallellijn met lijn 16, dan liep men maar een eindje verder naar die lijn. Hageman kon met cijfers onderbouwen hoe goed bezet lijn 2 was - hetgeen overigens voor iedereen die kon zien wel vast te stellen zou zijn geweest, maar gemeentebestuurderen besturen nu eenmaal vanaf hun bureau, niet vanaf zoiets ordinairs als de straat waar de tram rijdt.
Het hele onzinnige plan "Lijnen van Morgen", waarbij een groot deel van de Amsterdamse tramlijnen zou worden opgeheven, ging van tafel, en lijn 17 herrees zelfs glorieus.
Maar ja, bureaucraten in dienst van olie- en autokapitaal die over het openbaar vervoer waken hebben een lange adem. Hageman is er van overtuigd dat de onmogelijke combino's inderdaad besteld zijn om de tram in diskrediet te brengen [verantwoordelijke: Ter Horst, thans burgemeester van Nijmegen] - een gedachte die de laatste tijd daagde bij mij. En Lijnen van (of was het voor?) Morgen wordt in feite alsnog uitgevoerd, nu dankzij de aanleg van de Noord-Zuidlijn.
Zelfs de drukste Amsterdamse tramlijn van nu, lijn 5, is niet veilig, omdat deze "tijdelijk" opgeheven zal gaan worden vanwege werkzaamheden bij Station Zuid (toch al zeer vreemd). Iets wat tijdelijk opgeheven kan worden kan ook helemaal weg.
Een half jaar lang is de Roetersstraat onbegaanbaar geweest, omdat de brug over de Nieuwe Prinsengracht geschikt gemaakt moest worden voor combino's. Lijn 6 bediende Artis, verscheidene bejaardentehuizen en twee ziekenhuizen. Een tram met een lage instapvloer voor kinderwagens en rollators was gewenst - dus een combino. De werkzaamheden zijn voltooid, en lijn 6 wordt prompt opgeheven vanwege een Programma van Eisen dat vaststelt dat de lijn onrendabel is. Op de Overtoom wordt gemord. Hageman vertelt mij dat daar al gemord werd nadat lijn 6 in 1958 helemaal was opgeheven. Herrema kan niet beloven dat de lijn al in de winter terug is - maar hij klinkt alsof hij het gemor wel begrijpt. Het zal niet uitmaken, want de zeggenschap over de lijnvoering is onttrokken aan de gemeenteraad. "Een democratisch zwart gat," noemt hij het eerlijk.
De halve-ringlijn om de stad over de snelweg, lijn 29, is om redenen die niemand kan uitleggen opgeheven. Het ROAA vindt dat er wel overgestapt kan worden. "Tot twee weken geleden was ik binnen een half uur op mijn werk. Nu doe ik er anderhalf uur over. Waarom?" vraagt een inspreker. Er komt geen antwoord. Omdat hij wel kan overstappen. Ook kan niemand uitleggen waarom buslijn 21 na meer dan een halve eeuw uit de binnenstad verbannen is. In Geuzenveld moet dezer dagen op de bushokjes geplakt zijn met afiches: "Wat zijn die haltes leeg." Op een verbinding met de Haarlemmerbuurt zit men daar niet te wachten. Dat men, nu lijn 39 ook zo nodig opgeheven moest worden, voor verbindingen binnen Noord over het Centraal Staion moet reizen (een zone exra - vangen!) - het ROAA zal monter zeggen dat er maar overgestapt moet worden.
Het hoeracollege van PvdA en GroenLInks belooft fijnmazig openbaar vervoer. Sociaal-democraten zijn altijd sterk in beloven geweest. Een vrouw namens de gezamenlijke ouderenorganisaties herinnert PvdA-wethouder Herrema aan de belofte van zijn partij dat mensen boven de 65 gratis openbaar vervoer zouden krijgen. VVD-bal: moeten de rijken dan ook maar gratis reizen? Mevrouw: de bureaucratie die bij een inkomenstoets hoort kost meer dan het ooit zou kunnen opleveren. Herrema zit er bij alsof het niet over hem gaat. De PvdA heeft zijn belofte na de verkiezingen uiteraard ingetrokken. De stemmen van de oudjes waren binnen.
De winnaar was natuurlijk: lijn 6 wordt niet rendabel genoemd. Kunt u mij een tram- of buslijn noemen die wel rendabel is? Er kwam geen antwoord. Wellicht zou het voor lijn 5 kunnen gelden, als je zo wilt redeneren, maar ook de drukste lijn van Amsterdam, zoals gezegd, is zijn leven niet zeker.
Ik vraag mij af of er presentiegeld verbonden was aan deze commissievergadering: het voltallige gezelschap van D66 was er. Een partij waar de baanperspectieven somberder bij worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten