Wat een treurigheid, al die mensjes die zeker weten dat wat er in Frankrijk aan de hand is niets te maken heeft met en ook helemaal niet lijkt op mei 1968. Blijkbaar zijn ook heel wat mensen gaan geloven in de mythe van hun eigen verleden - als het hun eigen verleden is.
De opstand van mei 1968 werd in het algemeen verklaard als een gevolg van het proletariseren van de studenten in het algemeen. Nu zal dit nog wel meegevallen zijn, in 1968. Maar er waren veel meer studenten - al was het maar doordat de naoorlogse geboortegolf ging studeren. Er waren zeker meer studenten uit de middenklasse en zelfs uit de arbeidersklasse. En, zo was de verklaring in de eigen tijd, die accepteerden geen autoritaire universiteit en uit hun voegen barstende collegezalen en voorzieningen. Verzet hiertegen werd in de kortste keren een brede antikapitalistische opstand. Niets radicaliseert zo goed als een politieknuppel - ook een diagnose uit die tijd.
In 2006 wordt zelfs (of: ook) de kinderen van de heersende klasse geen ruimte gelaten zich intellectueel te ontplooien, eventuele talenten voor de wetenschap te ontwikkelen en te uiten. De universiteit is een beroepsopleiding geworden - gemaakt, kan men beter zeggen. Dit wordt weerspiegeld in de centrale eis van de bezettingsbeweging aan universiteiten en scholen. Het gaat om intrekking van een wet die het de zogeheten werkgever uiterst gemakkelijk moet maken nieuw aangenomenen zonder opgave van redenen te ontslaan binnen twee jaar. Kortom, de tamelijk vaste baan als resultaat van de studie wordt afgeschaft. De proletarisering van de wetenschappelijk geschoolde werker v/m wordt uitdrukkelijk onderstreept.
Deze wet geldt natuurlijk niet alleen voor hen - hier komt dan ook de vakbeweging in beeld, die deze eis ondersteunt en de beweging van nu haar gewicht geeft. Overigens is de opstand al een tijdje aan de gang - zij kwam parallel aan de opstanden in de buitenwijken op.
In beide gevallen gaat het om opstand van de feitelijk-overbodigen. Voor het huidige kapitaal is in een land als Frankrijk geen grote werkende klasse meer nodig. Wat nog steeds onontbeerlijk is, is de massa van de consumenten. Maar zonder de verrukkingen van de loonarbeid ook geen consumentisme. In feite is de heersende klasse niet in staat deze paradox op te lossen. Ze is dan ook uitgeregeerd - uitgeheerst. Maar wat hierna?
De kapitaalsverhouding was nog nauwelijks gemeengoed geworden toen de socialistische beweging visioenen opwierp van de mooie nieuwe toekomst "erna". Ik ga niet zeggen dat ik deze visioenen niet nog steeds koester. Maar in brede kring zijn ze wel buiten beeld geraakt. Een van de redenen hiervoor is dat het kapitalisme niet in schoonheid geboren is en zo te zien niet in schoonheid ten onder gaat. Tot nu toe uiten de overbodigen - vooral in Frankrijk - zich vooral door het in brand steken van het centrale consumptiegoed van de warenmaatschppij, het middel van de ingebeelde snelle en praktische verplaatsing bij uitstek, het private tankje, het vervoermiddel waarom de gehele ruimtelijke ordening draait en waarom landen bezet en gebombardeerd worden. Niet mooi, maar zoals gezegd - de werkelijkheid is niet mooi.
Wat er na, inderdaad. Voordat de illusie van de andere, zogeheten linkse regering echt overal gedoofd is kan er nog wel een tijdje voorbijgaan. Er hangt het een en ander van af of en hoe de radicalisering in Frankrijk, ruim twee eeuwen de revolutionaire koortsthermometer van Europa zoniet de wereld, doorzet de komende tijd. De regering wil blijkbaar op zijn Thatchers doorbeuken - wat een zeker recept is voor voortgaande confrontatie. Afwachten - en als u een zeurpiet tegenkomt die met vergelijkingen met mei '68 aankomt, vraag dan wat voor baan hij (of zij) heeft, en hoe lang.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten