Slavoj Žižek houdt een - voor de schrijver van The fragile absolute merkwaardig aandoend - pleidooi voor het atheïsme in Vrij Nederland deze week. Atheïsten zijn bijvoorbeeld betrouwbaarder vrienden voor degenen die zich gekwetst voelen door de Beruchte Cartoons dan christenen (die hij gemakshalve met fundamentalisten op een hoop veegt). Het atheïsme wordt verwaarloosd.
Het is niet moeilijk te begrijpen wat hij bedoelt. Iemand als de Mozartkugelblikjeskapselman die zijn eigen partijtje opricht en een grondwetsartikel wil dat de joods-christelijke traditie van Nederland beklemtoont ontkent in de eerst plaats het belang van bijvooorbeeld atheïsme als traditie. En omdat hij zelf niets met het christendom heeft is het duidelijk dat die voorliefde voor een christelijke identiteit precies dat is - christendom als identiteit. De georganiseerde godsdienst waar Žižek zich tegen keert heeft op zich niets met geloof of religie te maken, en alles met georganiseerd De Beste uithangen.
De sleutel is niet atheïsme, maar het citaat van Hume dat hij zelf vermeldt: de enige manier om God ware eerbied te betonen is door ethisch te handelen met voorbijgaan aan het bestaan van God.
Dit mag men atheïstisch noemen, of islamitisch, of boeddhistisch, of christelijk, of wat dan ook. Wie zijn of haar medemens alleen maar niet vermoordt uit in groepsverband vormgegeven vrees voor een afrekening met een opperrechter zal aan het moorden slaan. De heren Bush, Blair en Balkenende zijn er om het te illustreren.
De moorddadigste regimes van de afgelopen eeuw waren niet direct godsdienstig - integendeel. Dus het oprakelen van verhalen over godsdienst als aansporing tot massamoord getuigt van onwil tot herinnering of historisch inzicht.
En overigens - regime (staat) impliceert moordzucht.
Žižek blijkt tegen te kunnen vallen. Op zich niet slecht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten