Terwille van een artikel over "anarchisten en Nieuw-Guinea, destijds" enkele jaargangen De Vrije doorgenomen - de voortzetting van De Vrije Socialist in de vroege jaren zestig. Het was in die dagen nog een weekblad. Toen ik er zelf kennis mee maakte, omstreeks 1964, was het nog op A4-formaat, ik weet niet of het nog een weekblad was. Het werd een maandblad - ik ben zelf nog even redacteur geweest - het wist de kille wind van de marktideologie van de jaren tachtig/negentig niet te overleven. De man die aan de touwtjes trok bij het blad in zijn laatste fase wilde er graag een baan mee hebben, laat mij alsjeblieft loonslaafje zijn van... tja van wie? De Perscombinatie? Iets anarchistisch was er in ieder geval niet meer aan te bespeuren. Reanimatiepogingen later leidden tot niets. Nu is er - eender en anders - de internetversie. Die kun je een dagblad noemen zelfs, dus vooruitgang ten opzichte zelfs van de tijd van Domela. Tegelijkertijd staan er geen uitgebreide beschouwingen over de verdiensten van het materialisme en dergelijke op. Het is ook de vraag of daar veel mensen op zitten te wachten. Een site als deze is daar geschikter voor.
De Vrije van zo'n veertig, vijfenveertig jaar geleden vertelde het verhaal van een levende (sub-)cultuur, speciaal in het noorden des lands. Toneelverenigingen en mandolineclubs, zonnewendefeesten. Ook (de lofzangen op het materialisme!) vertogen over de onmogelijkheid geloof en anarchisme te combineren. Er moet op dit punt steeds van alles uitgelegd worden, maar dat ga ik niet nu doen.
Want het is tegelijkertijd grappig dat zekere JDS (ik heb geen vermoeden wie dit kan zijn) tussen al deze gestencilde pagina's het christen-anarchisme van Tolstoi ontdekt aan de hand van een boekje van Stefan Zweig. Felix Ortt was net drie jaar dood, maar hij hield zich al lang niet meer op in anarchistische kringen in zijn laatste jaren - bestonden die ook nog wel, christen-anarchstische kringen? Anderzijds: Kees Boeke, A.R. de Jong... Onbekenden blijkbaar voor de Vrije van die tijd.
Ik kom er op terug, hier en elders.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten