Van ziel tot ziel

Afgelopen zaterdag heb ik mijn best gedaan om vooruit te lopen op een "sixtiesparty", die zowel dansbaar als psychedelisch zou worden. Ik ben na mijn eigen draaibeurt weggegaan dus ik weet niet hoe hieraan invulling is gegeven. En eerlijk gezegd kan ik mij er ook niets bij voorstellen - tenzij het op het stramien van de Electric Prunes of de Creation zou doorgaan. "Dat zal wel niet, jij draait nogal stoer, dat zullen zij niet doen," werd mij gezegd. Ik hoop het nog te vernemen. Stoer - wonderlijke aanduiding.

Muzikaal gesproken heb ik de sixties vanaf de eerste dagen van Radio Caroline en Atlanta bewust meegemaakt. En het valt mij veertig jaar later moeilijk er nog een mythe aan te verbinden.
Twintig jaar geleden was voor RVZ het kiezen van "sixties" voor de eerste openbare feestavond een wonderlijk schot in de roos: blijkbaar was de tijd er rijp voor, wonderlijk genoeg. Het was de gouden tijd van de Amsterdamse vrije radio met de eenheidsfrequente 95,5. En wat was het paradigma? Als het maar van 1960 t/m 1969 was... Ik moet mij als het ware nog steeds knijpen bij de gedachte een volle zaal te zien dansen op So much in love van The Mighty Avengers.

Het is raar, maar die naïviteit was misschien al een paar jaar later weg. Een soulavond was een soulavond - ook al was alle muziek uit de jaren zestig. En op een soulavond passen geen Mighty Avengers.
Paradigmata en trends veranderen. En inmiddels weet ik wel dat "witte" muziek in een soulpakket te verwerken is. Maar "sixties"? Het begrip klinkt geheel opgebleekt - alsof er met terugwerkende kracht een apartheidssysteem is ingevoerd. "Sixties" is wit. Dit was twintig jaar geleden niet zo. Ik vind de set van 17 december ook hybridisch. Alsof het niet meer zomaar te verenigen is.

Het komt misschien ook doordat ik de zwarte muziek uit de jaren zestig nu als volwassener ervaar dan de witte. Er is een tijd geweest, in de jaren zestig zelf, dat ik dit ook vond, maar het gevoel of het besef is een tijd weggeweest. Ook toen ik lid was van RVZ's Soul Squad zag ik dit niet zo. Maar dit is ook alweer bijna twintig jaar geleden. Ik ben de relatieve volwassenheid van de zwarte muziek uit het oog verloren toen zij in plaats van als R&B als soul werd aangeduid. Soul was mij tenslotte te populair, zeker met het succes van Aretha Franklin die ongeveer iedere maand een single uit had. Queen of soul - het woord stond mij tegen. Misschien vind ik het nog zo. Maar sinds ik de verklaring van het woord van de hand van Dave Godin heb vernomen - muziek die van ziel tot ziel spreekt - heb ik het oude bezwaar laten vallen.

In de zwarte muziek van de Verenigde Staten is met terugwerkende kracht de mislukte emancipatiestrijd van de zwarte bevolking gaan zitten. De etnische zuivering van New Orleans na de orkaan; de uitroeiingsoorlog tegen de Black Panthers; het huisvestingsproject van het gevangeniswezen; de werkloosheid en de oorlogszones van de gedesindustrialiseerde steden - met terugwerkende kracht klinken zij door. En de kennelijke onmogelijkheid van een blijvende liefdesband. Iemand zei tegen mij dat Open the door to your heart van Darrell Banks zo'n optimistisch nummer is. Merkwaardigerwijs hoor ik er juist de vergeefsheid van het verzoek in doorklinken, de weemoed van de voorspelbare mislukking. Geen nummer om wild op te dansen. Toch doen mensen dit.
Het opmerkelijk treurige einde van Darrell Banks komt er nog bij - maar veel maakt het niet uit voor wat ik ervaar. Bovendien is mijn mening over het nummer niet veranderd in bijna veertig jaar.
Enfin - wordt vervolgd.