Ik heb eenmaal een zogeheten tapverslag van mijzelf mogen lezen. Ik weet waarachtig niet wat ze verder afgeluisterd hebben, maar diep onder de indruk was ik niet. Je kunt je afvragen of zal blijken, als het regime ten val komt, of ook in Nederland een vijfde van de bevolking de rest in de gaten blijkt te hebben gehouden (of dergelijke cijfers - zoals genoemd in verband met de ehemalige DDR). Of valt het regime al uit elkaar nu al die rare onthullingen plaatsvinden? Ach - als dat zou kunnen..
Wonend in een huis met houten vloeren heb ik het in de begintijd meegemaakt dat ik mijn bovenbuurvrouw een telefoongesprek hoorde voeren - het is nogal stil in het huis en de buurt. Het kwam wel voor dat ik zelf de telefoon ter hand nam en dan tot mijn verbazing de stem van mijn bovenbuurvrouw hoorde meeklinken op de lijn. Hetzelfde overkwam mij wel met mijn benedenbuurvrouw.
Ik heb er de PTT eens over opgebeld, want ik vond het vervelend dat we elkaar echt konden horen en afluisteren. Ik moest de namen van mijn buurdames noemen. De mevrouw van de PTT wist meteen hun nummer te vermelden (ik kende die nummers niet, waarom zou ik - ik kon net zo goed hard roepen door het plafond). "Mijnheer, er kan geen storing met draden in uw huis zijn, de nummers van de dames hebben andere eerste cijfers dan u. Dan is het technisch onmogelijk dat u ze hoort op de lijn." "Toch hoor ik ze. Het is juist zo opvallend dat ik hoor dat zij het zijn omdat ik ook hun stem kan horen door het plafond." "Kunt u geen andere verklaring bedenken?" Nee toch? "U bedoelt dat we afgeluisterd worden? Alledrie nog wel?" "Dat weet u waarschijnlijk zelf het best."
Zowel mijn bovenbuurvrouw als de onderbuurvrouw hadden contacten in de wereld van vluchtelingen, zo heette dat toen nog (nu heb je alleen nog maar asielzoekers en die lopen zelden meer vrij rond). En ik werkte bij het Fort van Sjakoo. Toch klungelig dat we elkaar konden horen via de draad. Of was het intimidatie?
Ik weet wel dat ik zelf wel degelijk interessante dingen voor de dienst heb besproken destijds - maar ik heb nooit gemerkt dat ze daar iets mee gedaan hebben. Of wachten ze op het ogenblik dat ik wereldberoemd ben en komen ze dan met buitenechtelijke escapades aansjouwen? Achach... wat een geheimen.. en wat wordt dat nog lang wachten...
Aangezien ik het heb over het vrije radiostation waar ik baasje was in die dagen - bedenk ik nu - kan de dienst het een en ander weten over anderen die wel een beetje bekend zijn inmiddels - nou, wees er maar gelukkig mee. Tot mijn verbazing hebben ze nooit de zender of de studio of het verband tussen beide gevonden of doorgegeven aan de opsporingsdienst van illegale zenders. Het valt ook wel weer mee met de Nederlandse politiestaat, misschien.
Het klikje op de lijn. In de spannende dagen rond de ontruimingen in de Nieuwmarktbuurt, nu dertig jaar geleden, had ik spaarzaam telefonisch contact over acties. Die konden in het algemeen zogezegd het daglicht verdragen. Ik heb mijn rug kapotgelopen bij al die demonstraties.
Maar een keer had ik met een vriend/kameraad een gesprek over andere acties. Zelf deden we dit niet, maar we koesterden wel bewondering voor degenen die 's nachts banden van politiewagens en waterkanonnen doorprikten. Er viel een eerste voornaam... en meteen het klikje op de lijn. We constateerden dit tegelijkertijd en spraken onze spijt uit over onze onvoorzichtigheid. Het heeft niemand in problemen gebracht.
Werd er dan een bandopnameapparaat gestart? Was het intimidatie? Als de BVD echt op namen en gegevens uit was, waarom dan zo duidelijk van zich laten horen? Want op deze wijze kregen ze die natuurlijk juist niet.
Ik sta nog steeds voor een raadsel. Omdat ik en mijn gespreksgenoot beiden in een studentenhuis woonden was het klikje nog raadselachtiger. Werd echt iedereen in die flats afgeluisterd? Een onontkoombare conclusie. Dat zal mij een werk zijn geweest... En inderdaad, dan kunnen er wellicht nog steeds mensen gechanteerd worden - ik heb geen overzicht van wie er allemaal bekend of chantabel zijn. Maar wat ze dan allemaal verder te beluisteren hebben gehad - je moet er niet aan denken.
En zo komen we als vanzelf op de Stasistaat uit. Er woonden bij volle bezetting twintig of meer mensen op zo'n studentengang. Het was een wonder als de telefooncel niet bezet was..
Vul zelf maar voor studentenhuis kraakpand in, commune, woongemeenschap, weet ik veel... De DDR is overal!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten