22 januari 2003, een kille natte dag, een verkiezingsdag die tot een nog rampzaliger regering zal leiden.
Aangeslagen personeel van "het grenshospitium" aan de Wenckebachweg verzamelt zich voor de begrafenis van iemand die alleen bekend zal zijn als Foussini Baraya uit Burkina Faso - waarschijnlijk klopt noch de naam noch het land van herkomst. Maar we zullen het nooit weten, hoogstwaarschijnlijk...
Baraya was ernstig ziek, en tevens niet welkom in Nederland. Hij is bij de grens ter hoogte van Venlo gepakt en geweigerd. U weet wel wie en waarom er bij die grens gecontroleerd wordt, en vervolgens geweigerd.
Hij kon moeilijk voort, ernstig ziek (malaria en nog het een en ander aan infectieziekten - ook dit zullen we nooit zeker weten), was daardoor een "lastig geval" en werd regelmatig in de isoleercel opgesloten. Daar lag hij te creperen, zoals bewakers die even door het luikje keken zagen - en toen besloten was dat het gebruikelijke aspirientje misschien niet afdoende was, was hij inmiddels overleden. Interne opmerking van een bewaker: "Ik schaam mij voor Nederland."
De man die wij kennen als Baraya was niettemin welkom in Nederland. Onder een hoop zand in Westgaarde. De imam ging voor in een gebed voor de aanwezige moslims, dezen wierpen de eerste symbolische hopen, waarmee de plechtigheid voorbij was. De katholieke pastor van het grenshospitium bad hierna nog enige tijd bij de groeve.
27 oktober 2005. Een onwaarschijnlijk warme herfstdag, die begon met een brand in het containergebouw dat "uitzetcentrum" wordt genoemd op Schiphol. Het heet uitzetcentrum, en officieel zitten de vastgehoudenen er maar kort - handig dicht bij de luchthaven, is inderdaad de overweging. Ongewenste Zuidamerikanen met indiaanse trekken kunnen zo zonder veel transport in Nederland vastgehouden worden en weggestuurd. Dat gaat misschien wel vlug.
Mensen uit Iran of Syrië verbljven er nogal wat langer, het kan wel tot maanden oplopen. Wellicht zijn deze mensen terug te sturen, maar het duurt wat langer. Als goed bondgenoot van George W. Bush' Verenigde Staten zal Nederland er warm mee instemmen dat het hier om verschrikkelijke dictaturen gaat, die met chirurgische bombardementen tot democratieën omgetoverd dienen te worden. Maar voor de uit te zetten mensen worden deze schurkenstaten als veilige bestemming gezien. Wie weet maken ze daar alsnog kennis met Nederlanders - als bezettingstroepen namens het Normen-en-Waarden-regime.
Deze voorziening voor ongewensten is het schoolvoorbeeld van sober maar rechtvaardig. (Wie zich druk maakt over mevrouw Verdonk moet zich deze woorden van Wim "Shell" Kok even in herinnering brengen). Ruimten in een container, gevormd door schotjes. Geen voorzieningen. Geen mogelijkheid tot luchten (kerosinedampen happen). Misschien schrijft de Beginselenwet Gevangeniswezen allerlei voorzieningen voor, zoals sport of leesmateriaal, maar tenslotte gaat het hier niet om gevangenen. Het gaat om gasten van de Nederlandse overheid, die afwachten tot 's staats gastvrijheid wordt beëindigd met een enkele reis.
Er was al rookontwikkeling gesignaleerd, er was zelfs al geklaagd door vastgehoudenen. De bewakers deden er lacherig over. En toen was er serieuze brand. De brandweer is er binnen de kortste keren. Maar de voorziening waardoor met een druk op de knop alle celdeuren ontgrendeld worden bleek geen voorziening, maar afwezig. Lastig in verband met ontsnappingsgevaar, laat minister Donner van justitie weten.
Er kwamen evenveel mensen om bij de brand als er wisten te ontsnappen in de verwarring: elf. Men was bij justitie al enigszins onrustig na een ontsnapping van twee "gasten" uit grenshospitium Tafelbergweg in de Bijlmer een week eerder. Geen nood: zes van de ontsnapten waren al snel weer opgepakt. Een groot deel van de bevolking van het uitzetcentrum werd naar andere centra die de Nederlandse overheid reserveert voor ongewenste vreemdelingen overgebracht, onder andere naar de befaamde boot in de Rotterdamse haven. Blijkbaar was er elders plaats genoeg. Geslaagd afschrikkingsbeleid, zullen we moeten concluderen. En met een bericht dat als opener dient bij de internationale media zal de schrik er nog wel beter inzetten bij iedereen die zo gek is naar Nederland te willen komen zonder dat minister Brinkhorst vindt dat hij of zij nodig is voor De Economie.
"Ten minste" elf doden, vijftien gewonden.
In de loop van de dag wordt er "een nummer" bekendgemaakt dat nabestaanden en vrienden van de overledenen kunnen bellen voor meer informatie. Als vriend van ingezetenen ter plaatse heb ik het nummer gebeld. Men liet weten dat er geen namen bekend gemaakt konden of mochten worden van het ministerie van justitie. Het doorgeven van dit nummer is toch al zuivere symboolpolitiek: het gaat in ieder geval om nabestaanden die niet in Nederland wonen of verblijven, of hun verblijf hier niet zullen bekendmaken.
Van Foussini Baraya die welkom was onder de grond van Nederland weten we in ieder geval een naam (of het zijn echte was of niet). Misschien zal justitie toch snel bekend moeten maken hoe de door de schuld van de Nederlandse overheid verbrande mensen heten. Waarschijnlijk zijn er moslims onder die al binnen een dag begraven zouden moeten worden.
De namen van Kok, Cohen, Verdonk, Balkenende en Donner kennen we wel. Helaas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten